Stadswateren en blauwalgen

Transcriptie

1 Stadswateren en blauwalgen Voedselrijk Stilstaand Onnatuurlijke inrichting Waterdiepte soms beperkt Divers gebruik Vele tientallen overlastlocaties (West-Brabant)

2 Typen maatregelen symptoombestrijding Effectgericht (doorspoelen, afzuigen,..) structurele aanpak Brongericht (saneren overstort, baggeren,..) Structuurgericht (oeverinrichting,..) Aanpassen levensgemeenschap (waterplanten, vis, mosselen,..)

3 2007 Start aanpak blauwalgenbestrijding Waterschap Aanpak gericht op 20 overlastlocaties (stadswateren, jachthavens en zwemplassen) start project om jaarlijks circa 5 wateren zichtbare kwaliteitsverbetering te geven, met een totale doorlooptijd van 4-5 jaar symptoombestrijding en/of structurele aanpak MARSROUTE voor aanpak (2007) Uitvoeringsplan fase 1 (2007)

4 Marsroute (2007) Prioriteit op locaties met veel impact (stadswateren, een enkele zwemplas) Focus op bewezen technieken die snel resultaat laten zien (baggeren, mengen, doorspoelen, inrichting, etc.) Prioriteit op samenwerking gebiedspartners (o.a. gemeenten) Concentratie op beperkt aantal kansrijke locaties, verspreid over gebied. Leren van ervaringen.

5 2008 start met eerste serie overlastlocaties 7 knelpuntlocaties geïdentificeerd uitvoeringsplan per locatie gemaakt Nadruk op versterking effectiviteit door combinatie van maatregelen (bron-, structuur-, effect-, levensgemeenschap gericht): totaalpakket Stand van zaken: 3 locaties totaalpakket gedeeltelijk uitgevoerd 2 locaties: geformuleerde maatregelen niet zinvol geacht 1 locatie: in voorbereiding 1 locatie: eerst te baggeren door gemeente

6 Voorbeeld: Etten-Leur vijver Hoge Neerstraat 2009: Baggeren Oeverinrichting (beperkt) Uitzetten water- en oeverplanten Visstandbeheer Voorlichting Niet: verdiepen, hoger peil, meer natuurvriendelijke oevers

7 Planten Etten-Leur Geplant zomer 2009: Ondergedoken waterplanten (grof hoornblad, waterpest, sterrekroos): stuks Drijvende waterplanten (gele plomp, waterlelie): 600 stuks Oeverplanten (div. soorten helofyten): stuks Resultaat zomer 2010: Ondergedoken waterplanten: voor 99% verdwenen Drijvende waterplanten: enkele plukken waterlelie Oeverplanten: voor 100% verdwenen

8 Visstand Etten-Leur Vóór maatregelen (sept. 2008): kg/ha (karper: 506 kg/ha 26->41cm, giebel 485 kg/ha 16-25cm, blankvoorn 167 kg/ha 0+-25cm, snoek 14 kg/ha >41cm) Uitgezet na baggeren c.a. (febr. 2009): 250 kg/ha (blankvoorn 200 kg/ha, 75 kg/ha karper+giebel+snoek+zeelt+voorn) Febr. 2011: 244 kg/ha (karper 158 kg/ha >41cm, giebel 69 kg/ha 16-40cm, blankvoorn 6 kg/ha 0+-25cm, snoek 5kg/ha >41cm)

9 Algen Etten-Leur Chlorofyl-a (ug/l) Etten-Leur chlorofyl-a 500 Baggeren 400 Water/oeverplanten Visstandbeheer 300 Vullen Communicatie bewoners Chlorofyl-a juni december juni december juni december 2010 tijd

10 Oorzaken terugval vogels? afvoer groene berging? visstand? te weinig natuurvriendelijke oevers?

11

12 Ervaringen Taai probleem, weinig werkzame maatregelen Uitvoering maatregelen vertraagd, geen prioriteit Nergens geadviseerde totaalpakket uitgevoerd (Nog?) nergens blijvend positief resultaat Samen met gemeenten zwaarder inzetten op communicatie Uitgevoerde maatregelen slecht gedocumenteerd Opnieuw bezien: Welke locaties kansrijk (inhoudelijk, qua samenwerking) Welke locaties kennen veel overlast Recente kenis (KIM,..) inbrengen

13 Parallel spoor: KRW-innovatieproject Blauwalgenbestrijding Aanleiding: gebrek aan effectieve en betaalbare structurele maatregelen Samenwerking tussen waterschappen Brabantse Delta, De Dommel, Aa en Maas, Wageningen Universiteit, STOWA Subsidie: ministerie van Financiën, provincie Noord-Brabant

14 KRW-innovatieproject Blauwalgenbestrijding (KIM = Kansrijke Innovatieve Maatregelen) April 2009 eind 2011 Doel: een aantal structurele, kansrijke maatregelen voor de verbetering van de oppervlaktewaterkwaliteit in plassen en stedelijk gebied op praktijkschaal te testen en de kennis over (kosten)effectiviteit te vergroten

15 Aanpak: 4 onderzoekslocaties

16 Aanpak: fosfaatcontrole Reductie invoer vanuit punt- en diffuse bronnen Fosfaatverwijdering uit de waterkolom Fosfaatverwijdering van, of retentie in, de waterbodem

17 Testen maatregelen veld: Baggeren Baggeren+ABB Baggeren+ABB+Phoslock ABB ABB+Phoslock ABB+PAC39(vlok) ABB+Phoslock+PAC39(vlok) Phoslock Phoslock+FeCl 3 (vlok) (ABB = uitzetten waterplanten, aanpassen visstand) Parallel: lab-onderzoek

18

19 Kuil: Flock&Lock

20 Voor Na