Het effect van schonen en baggeren op vis

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Het effect van schonen en baggeren op vis"

Melissa Christiaens
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Het effect van schonen en baggeren op vis focus op beschermde vissoorten sturende factoren schade (natuur)beheer Wouter Patberg - Vissennetwerk 24 maart 2016

2 Inleiding Onderhoud en beheer - schonen en baggeren van sloten => Afvoer van water Schonen: één of twee keer per jaar Baggeren: één keer per 6 á 7 jaar Schade aan (beschermde) vissoorten Schadebeperkende maatregelen in gedragscode (lokale populaties van beschermde vissoorten)

3 Inleiding Maar in welke mate treedt er schade op door schonen en baggeren? Veldonderzoek: welk aandeel komt op de kant? Beschermde vissoorten grote modderkruiper, kleine modderkruiper en bittervoorn Wat zijn de onderliggende factoren? Is dit schadelijk voor de populatie? De praktijk natuurbeheer

4 Methode - locatiekeuze Meegelift met reguliere onderhoudswerkzaamheden Schonen maaikorf Baggeren vaste bak Aanwezigheid van doelsoorten grote modderkruiper, kleine modderkruiper en bittervoorn Watergangen met een breedte <4 meter Verspreidt over meerdere waterschappen

kant / (A kant + A water ) * 100% Alle vissoorten focus op grote modderkruiper, kleine modderkruiper en bittervoorn Vastleggen

5 Methode - werkwijze Traject van 250 meter afgezet met keernetten Bepalen aantallen op de kant (A kant ) uitzoeken schoonsel op de kant Bepalen aantallen in het water (A water ) elektrisch vissen (depletie methode) Bepalen percentage op de kant: % kant = A kant / (A kant + A water ) * 100% Alle vissoorten focus op grote modderkruiper, kleine modderkruiper en bittervoorn Vastleggen habitatkenmerken (vegetatiebedekking, diepte, breedte, dikte modderlaag, etc.) Periode - najaar 2015 Schonen: twee varianten 100% en 75%

6 Baggeren 75% schonen 100% schonen Resultaten - locaties Nr Naam Waterschap / beheerder Datum 5 Rietkampsestraat Aa en Maas Voordeldonksche broekloop Aa en Maas Lage Zwaluwe - Eerste weg Brabantse Delta Lage Zwaluwe - Zonzeelse weg Brabantse Delta Wagenberg Brabantse Delta Lage Zwaluwe - Derde weg Brabantse Delta Wijhe Groot Salland Hamingen Groot Salland Kampereiland Groot Salland Klaverkampsweg Groot Salland Oeverlandenweg Groot Salland Postweg Groot Salland Bonnerdijk Hunze en Aa's Koffiegoot Rijn en IJssel Kooigoot Rijn en IJssel SBB Langstraat Staatsbosbeheer Loosdrecht Waternet Weidum Wetterskip Fryslan

Resultaten - trajecten Totaal aantal Doelsoorten Methode Code Naam Datum soorten BI GM KM Baggeren 1 Bonnerdijk 17-12-2015 6 - - 2 Lage Zw aluw e - Eerste w eg

7 Wagenberg 9-11-2015 5 - - 8 Wijhe 16-12-2015 12 - - Schonen 100% 9 Hamingen 29-9-2015 9-10 Kampereiland 11-9-2015 13-11 Klaverkampsw eg 5-11-2015 6 - - 12

Voordeldonksche broekloop 13-10-2015 15-18 Weidum 7-10-2015 4 - - - Schonen 75% 19 Kampereiland 11-9-2015 11-20 Klaverkampsw eg 5-11-2015 6 - - 21 Koffiegoot

7 Resultaten - trajecten Totaal aantal Doelsoorten Methode Code Naam Datum soorten BI GM KM Baggeren 1 Bonnerdijk Lage Zw aluw e - Eerste w eg Lage Zw aluw e - Zonzeelse w eg Loosdrecht Rietkampsestraat SBB Langstraat Wagenberg Wijhe Schonen 100% 9 Hamingen Kampereiland Klaverkampsw eg Koffiegoot Kooigoot Lage Zw aluw e - Derde w eg Oeverlandenw eg Postw eg Voordeldonksche broekloop Weidum Schonen 75% 19 Kampereiland Klaverkampsw eg Koffiegoot Kooigoot Postw eg Voordeldonksche broekloop Weidum baggeren Schonen 75% Schonen 100%

8 Resultaten overzicht data

9 Resultaten doelsoorten

10 Resultaten relatie met omgevingsfactoren (PCA) Principal Component Analysis (PCA) per doelsoort en methode Omgevingsfactoren: vegetatiebedekking, diepte, breedte en dikte modderlaag Vegetatie Vissen houden zich op in vegetatie Toevluchtsoord Verstrikt raken tijdens schonen (waterpest en stekelbaars) Voorbeeld PCA: bittervoorn, schonen In voorjaar meer vegetatie waardoor effect wellicht groter

11 Resultaten doelsoorten - 100% vs. 75% schonen 6 locaties 2 trajecten op één locatie (100 en 75%) Omgevingsfactoren zijn gelijk Methode is verschillend * De verschillen zijn niet significant, behalve Koffiegoot = alle aangetroffen soorten (gem ± sd) = bittervoorn (n = 1) = grote modderkruiper (n = 1) = kleine modderkruiper (n = 1)

12 Resultaten 100% vs. 75% schonen

gespaard (Koffiegoot) * Snelheid (Weidum) Meenemen van

13 Resultaten waarnemingen in het veld Belangrijke aspecten van het schonen De oeverzijde waar vegetatie wordt gespaard (Koffiegoot) * Snelheid (Weidum) Meenemen van bodem tijdens schonen (Postweg) Definitie van 25% sparen van vegetatie

Discussie en conclusie - treedt er schade

14 Discussie en conclusie - treedt er schade op? Lastige vraag afhankelijk van (vele) factoren Grootte en verspreiding van de populatie Soort Frequentie van de werkzaamheden (50% * 50% = 25%) Onderhoudsbeeld Plas-dras Zwanenmossels Juveniele grote modderkruiper

15 Discussie en conclusie - schade >50% zeer groot 25 50% groot 10 25% matig <10% - gering

Discussie en conclusie de praktijk / (natuur)beheer Conclusies Er treedt schade op Positieve correlatie met vegetatie Het sparen van vegetatie laat positief effect zien De wijze waarop er geschoond

16 Discussie en conclusie de praktijk / (natuur)beheer Conclusies Er treedt schade op Positieve correlatie met vegetatie Het sparen van vegetatie laat positief effect zien De wijze waarop er geschoond wordt is waarschijnlijk van groter belang! De praktijk Schadebeperkende maatregelen in de gedragscode praktisch haalbaar? Minimaal 25% van de vegetatie sparen daar waar mogelijk Indirect effect: onderhoudsbeeld Werkwijze vastleggen Afspraken maken over werkwijze (begeleiding in het veld, kennisdeling, toolbox meetings, etc.)

17 Vragen?

Vergelijkbare documenten

Effectiviteit van schadebeperkende maatregelen bij schonen en baggeren

Effectiviteit van schadebeperkende maatregelen bij schonen en baggeren Wouter Patberg, Gertrud Berg (Koeman en Bijkerk bv), Arthur de Bruin, Jan Kranenbarg (RAVON) Dat bij het schonen en baggeren van sloten