Trekvissen in Natura2000 gebieden. Vissennetwerk 11 maart 2010 Martin Kroes

Transcriptie

1 Trekvissen in Natura2000 gebieden Vissennetwerk 11 maart 2010 Martin Kroes

2 Inhoud Achtergrond Natura2000 Bijlage IV HR Relatie met Flora- en Faunawet Bijlage V HR Relatie met Visserijwet VR en trekvissen Discussiepunten voor de workshop

3 Achtergrond Natura2000 Europese Vogelrichtlijn: bescherming vogels en hun leefgebieden Europese Habitatrichtlijn: habitattypen en soorten die in Europees verband kwetsbaar/bedreigd zijn De Natura2000 gebieden: 162 gebieden aangemeld bij EU Richtlijnen Natura2000 gebieden: Realisatie netwerk van natuurgebieden Gunstige staat van instandhouding voor soorten en habitattypen

4 Achtergrond Natura2000

5 Achtergrond Natura2000 Overzicht dier- en plantengroepen uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn Ongewervelde dieren Vogelrichtlijn Habitatrichtlijn bijlage I bijlage II bijlage IV bijlage V aantal soorten per dier- of plantengroep Kreeften 1 Weekdieren Bloedzuigers 1 Kevers 5 4 Libellen 3 7 Vlinders 5 6 Gewervelde dieren Vissen Amfibieën Reptielen 3 Vleermuizen 7 20 Zoogdieren Vogels 44 Planten Vaatplanten Mossen 2 2 Korstmossen 1 Bron: EU, LNV CBS/MNC/jul06 Vogelrichtlijn: bijlage I: vogelsoorten waarvoor speciale beschermingszones moeten worden aangewezen. Habitatrichtlijn: bijlage II: dier- en plantensoorten waarvoor speciale beschermingszones moeten worden aangewezen. bijlage IV: dier- en plantensoorten die strikte bescherming genieten. bijlage V: dier- en plantensoorten waarvoor exploitatie en onttrekken aan de natuur moet worden gereguleerd. Noot: sommige soorten staan op meer dan één bijlage; genera zijn als soorten geteld.

6 Bijlage II: Dier- en plantensoorten waarvoor speciale beschermingszones moeten worden aangewezen Implementatie Natura 2000: 1. Soortkeuze 2. Gebiedskeuze 3. Instandhoudingsdoelen per soort 4. Realisatie doelen

7 1. Soortkeuze: Omvang Europese populatie Nederlandse populatie

8 Tabel: status van alle vissoorten Vissoort Wetenschappelijke naam Bijlage(n) Migratie Opmerking Steur Acipenser sturio II, IV Anadroom Houting Coregonus oxyrinchus II, IV Anadroom Beekprik Lampetra planeri II Potamodroom Zeeprik Petromyzon marinus II Anadroom Bittervoorn Rhodeus sericeus ssp. Amarus II Grote modderkruiper Misgurnus fossilis II Kleine modderkruiper Cobitis taenia II Rivierdonderpad Cottus gobio II Roofblei Aspius aspius II Potamodroom Exoot Rivierprik Lampetra fluviatilis II, V Anadroom Fint Alosa fallax II, V Anadroom Elft Alosa alosa II, V Anadroom Zalm Salmo salar II, V Anadroom

9 2. Gebieden en doelen: Gunstige staat van instandhouding houden/brengen Keuze gebieden: Zowel zoete als zoute gebieden i.v.m. diadrome vissoorten Door NL bepaald welke gebieden de soorten van bijlage 2 kwalificeren (dus aan de selectie eisen voldoen)

10 HR-Gebieden trekvissen

11 Voor sommige trekvissoorten ligt opgroeihabitat ook buiten N2000gebieden. Begrenzing HR-gebieden niet primair voor vis

12 Voor larven van zeeprik (en vele andere soorten) zijn o.a. nevengeulen belangrijk -> Discussiepunt: grotere aaneengesloten rivierdelen betrekken bij de aanwijzing t.b.v. habitat en connectiviteit voor trekvissen.

13 3.Instandhoudingsdoelstellingen: Per soort Aandeel van het gebied Functie van het gebied Vb. Biesbosch Landelijke staat van instandhouding Doelstelling Kwaliteit leefgebied Doelstelling Omvang leefgebied Doelstelling populatieomvang Fint -- = = >

14 4. Realisatie doelen: Via beheerplannen Doelstellingen uitwerken in ruimte, omvang en tijd per gebied Meest in concept / Voordelta inmiddels gereed

15 Omvang populatie -> historische referentie Omvang van gebied -> afleiden Fint paait in NL, geschiktheid paaigebied moet in beheerplan Biesbosch worden uitgewerkt -> discussiepunt: soortkennis is vereist, betrek visdeskundige bij opstellen van beheerplannen.

16 Leefgebied wel geschikt voor fint? Getijdenwerking! Baggeren i.v.m. dynamiek kreken en verspreiding bagger Onvoldoende om gunstige staat v. instandhouding te bewerkstellingen. Maatregelen lijken gewenst. -> Discussiepunt: Doelen voor Fint lijken niet afdoende voor een duurzame populatie

17 Toetsen van bestaand gebruik in beheerplannen Bestaand gebruik is alles wat op 1 okt al gebeurde en niet in betekenende mate is veranderd Sindsdien onafgebroken plaatsvindt Legaal is (vergund volgens andere wetten) Recreatievaart van invloed op paaigebied Biesbosch? -> Discussiepunt: breng paai- opgroeigebied in kaart. Moeten we hiervoor seizoensgebonden rustgebieden instellen?

18 Beoordeling of dit schadelijk is voor instandhoudingsdoelstellingen: Geen invloed Zeker wel Nader onderzoek 1. Mitigerende maatregelen (niet verg.plichtig) 2. Wel schade (verg.aanvraag) -> Discussiepunt: ook toetsen van gebruik buiten gebied (o.a. lozingen stroomopwaarts of waterkrachtcentrales)

19 Landelijk overzicht migratieknelpunten waar ligt de grens van toetsing?

20 Nieuwe soort? Herintroductie houting (1992): lijkt zich als soort te handhaven in IJsselmeergebied en IJssel (paaigebied). Ook verspreiding benedenrivieren. -> Discussiepunt: aanwijzen IJsselmeergebied (opgroei) en IJssel (paai) als HR-gebied voor Houting.

21 Bijlage IV HR Relatie met Flora- en Faunawet Bijlage IV HR dier- en plantensoorten die strikte beschermen genieten: Houting en Steur Opgenomen in tab. 3 Flora en Faunawet Flora en Faunawet : bescherming op soortniveau ->soorten al bedreigd, geen verdere achteruitgang Soorten op individu niveau beschermen Ontheffing voor FFwet/vergunning voor NBwet

22 Bijlage IV HR Relatie met Flora- en Faunawet Flora- en faunawet Bijlage Habitatrichtlijn Bermpje Kleine modderkruiper Meerval Rivierdonderpad Beekprik Bittervoorn Elrits Gestippelde alver Grote modderkruiper Rivierprik Houting Steur Zeeprik Fint Elft Zalm Tabel 2 Tabel 2 Tabel 2 Tabel 2 Tabel 3 Tabel 3 Tabel 3 Tabel 3 Tabel 3 Tabel 3 Tabel 3 Tabel 3 II II II II II II II, IV II, IV II, V II, V II, V II, V

23 Bijlage V HR Relatie met Visserijwet Bijlage V: Dier- en plantensoorten waarvoor exploitatie en onttrekken aan de natuur moet worden gereguleerd. Rivierprik Fint Elft Zalm Alle soorten zijn beschermd, tenzij in Visserijwet Fint niet in bijlage IV, wel in bijlage II en in de Visserijwet -> Discussiepunt: nagaan of er in het geval van fint een conflict is tussen Visserijwet en NBwet? Is visserij van invloed op instandhoudingsdoelstellingen?

24 Vogelrichtlijngebieden -> Discussiepunt: aandacht voor trekvissen in VR-gebieden

25 Disscussiepunten voor de workshop 1. Grotere aaneengesloten rivierdelen zijn nodig bij de aanwijzing t.b.v. habitat en connectiviteit voor trekvissen 2. Soortkennis is vereist, visdeskundigen moeten worden betrokken bij het opstellen van beheerplannen 3. Toetsen van gebruik buiten gebied (o.a. lozingen stroomopwaarts of waterkrachtcentrales) is nodig in beheerplannen, echter hoe ver moeten we gaan? 4. Doelen voor Fint lijken niet afdoende voor een duurzame populatie 5. Paai- opgroeigebied moet in kaart worden gebracht. Hiervoor dienen (seizoensgebonden) rustgebieden te worden ingesteld als maatregel voor recreatievaart/visserij 6. Het IJsselmeer (opgroei) en de IJssel (paai) moet als HR-gebied worden aangewezen voor Houting 7. In het geval van fint is er een conflict is tussen Visserijwet en NBwet. Is visserij schadelijk voor instandhoudingsdoelstellingen? 8. Er moet meer aandacht zijn voor trekvissen in VR-gebieden

26 2010 is het internationaal Jaar van de Biodiversiteit! Namens alle N2000 trekvissen: Bedankt voor uw aandacht en succes met de workshops!