notitie drs. M.J. Schilt 1. ONDERDEEL ECOLOGIE

Transcriptie

1 notitie postbus AE Deventer telefoon telefax onderwerp ecologie - Trompenburg projectcode LIS16-2 referentie LIS16-2/akkr/029 opgemaakt door drs. A. den Held datum opmaak 15 januari 2007 aan kopie drs. M.J. Schilt 1. ONDERDEEL ECOLOGIE Deze notitie betreft het onderdeel ecologie ten behoeve van de Ruimtelijke Onderbouwing in het kader van het project Herstructurering Rustoord te Lisse. Er wordt een overzicht geboden van de beschikbare informatie betreffende het onderdeel natuur en welke informatie ontbreekt. Aandacht wordt besteed aan zowel gebiedsbescherming (Natuurbeschermingswet, Habitatrichtlijn, Ecologische Hoofdstructuur), als aan soortenbescherming (Flora- en faunawet) Bronnen Het onderdeel ecologie is beschreven aan de hand van de volgende bronnen, beginnend met de meest recente documentatie: - gegevens van het Natuurloket op internet ( Het Natuurloket op internet geeft per kilometerhok informatie over de beschikbaarheid van verspreidingsgegevens en (indien gegevens beschikbaar zijn) de aanwezigheid van beschermde soorten, waarbij alleen het aantal beschermde soorten wordt vermeld. Informatie over de specifieke soorten en eventueel exacte vindplaatsen dient te worden opgevraagd. Hieraan zijn kosten verbonden. In het kader van deze Grip zijn geen gegevens opgevraagd. In bijlage I zijn de gegevens van de kilometerhokken waarin de planlocatie ligt weergegeven. Natuurloket is op 11 januari 2007 geraadpleegd; - website provincie Zuid-Holland met ligging Provinciale Ecologische Hoofdstructuur (PEHS); - website van ministerie van LNV met informatie over de ligging en begrenzing van Natura-2000 gebieden; - ecologisch onderzoek uitgevoerd door MACG (Management en Advies Collectief Groningen) in het plangebied (oktober 2004).

2 Afbeelding 1.1. Ligging plangebied in Lisse (bron: Google Earth Pro) 1.2. Gebiedsbescherming In het kader van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn zijn de zogeheten Natura 2000-gebieden aangewezen. De ligging en omvang van deze gebieden is gebaseerd op het voorkomen van bepaalde habitats en/of bepaalde dier- en plantensoorten, de zogeheten kwalificerende habitats en/of soorten. Sinds 1 oktober 2005 is de bescherming van deze gebieden geregeld in de Natuurbeschermingswet 1998 (Nbw 98). Die bescherming houdt samengevat in dat een ingreep (plan of project) in of nabij deze gebieden geen dusdanig negatieve effecten op de kwalificerende habitats en/of soorten hebben, dat deze zich op lange termijn niet kunnen handhaven. Anders gezegd: de gunstige staat van instandhouding moet worden gewaarborgd. Voor projecten die een negatief effect kunnen hebben, moet op grond van de Nbw 98 een vergunning worden aangevraagd. Voor plannen (zoals bestemmingsplannen) met mogelijke negatieve effecten is goedkeuring op grond van de Nbw 98 vereist. Op dit moment (winter 2006/2007) is er sprake van een overgangsfase. De Habitatrichtlijngebieden zijn namelijk nog niet bij besluit aangewezen, zodat de Nbw 98 formeel voor deze gebieden nog niet van toepassing is. De bescherming van deze gebieden valt nu nog onder de zogeheten rechtstreekse werking van de Habitatrichtlijn. Dat betekent dat de toetsing moet plaatsvinden in het kader van relevante andere overheidsbesluiten (zoals een artikel 19 vrijstelling). Inhoudelijk is die bescherming echter hetzelfde. Naast de Natura 2000-gebieden en (Staats)natuurmonumenten (Nbwet 98), zijn in Nederland ook gebieden die zijn opgenomen in de (Provinciale) Ecologische Hoofdstructuur. Ook deze gebieden zijn beschermd en onderhevig aan beschermingsregelingen.

3 beschermde gebieden in de omgeving Ecologische Hoofdstructuur Onderstaande afbeelding laat zien dat het project (zwarte stip op afbeelding 1.2.) ten oosten van het PEHS gebied lageveense polder ligt. Gezien de afstand en de tussenliggende infrastructuur zullen werkzaamheden binnen het project Rustoord geen negatieve effecten hebben op de natuurwaarden in het PEHS-gebied. Afbeelding 1.2. Ligging PEHS in de omgeving van Lisse (het plangebied is aangegeven met een zwarte stip)

4 Natura 2000-gebieden In de directe omgeving liggen geen Vogel- en Habitatrichtlijngebieden. Het dichtstbijzijnde habitatrichtlijngebied is het duingebied bij Noordwijk. Afbeelding 1.3. Natura 2000-gebieden in de omgeving van Lisse 1.3. Soortenbescherming De bescherming van soorten is in Nederland geïmplementeerd in de Flora- en faunawet. Op grond van de Flora- en faunawet is een groot aantal dier- en plantensoorten aangewezen als beschermde inheemse soort. Daaronder vallen ook de soorten uit bijlage IV van de Habitatrichtlijn en de vogelsoorten uit de Vogelrichtlijn (zie onderstaand kader en bijlage II). Flora- en faunawet Volgens de Flora- en faunawet is het verboden om beschermde planten te verwijderen of te beschadigen (artikel 8), beschermde dieren te doden, te verwonden, te vangen (artikel 9) of opzettelijk te verontrusten (artikel 10) en voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen te beschadigen (artikel 11). Ook het rapen of beschadigen van eieren van beschermde dieren is verboden (artikel 12). Beschermd zijn onder andere: de inheemse zoogdieren (met uitzondering van huismuis, bruine rat en zwarte rat), alle inheemse vogels, amfibieën en reptielen, sommige planten, vissen, vlinders, libellen, kevers en mieren. Deze soorten zijn vermeld op lijsten die zijn gebaseerd op het Besluit aanwijzing dier- en plantensoorten Flora- en faunawet. De verboden in de artikelen 9,10 en 11 gelden niet voor de mol. Ook gelden ze niet voor bosmuis, veldmuis en huisspitsmuis, als deze zich in of op gebouwen of daarbij behorende erven of roerende zaken bevinden. De zorgplicht betekent dat er zodanig gehandeld moet worden dat er geen afbreuk wordt gedaan aan de goede staat van instandhouding van de soort. Deze voorwaarde geldt voor alle beschermde soorten. Voor een uitleg over de indeling in verschillende beschermingsregimes, zie bijlage I. Habitat- en Vogelrichtlijnsoorten Alle inheemse vogels in Nederland zijn beschermd en vallen onder het zwaarste beschermingsregime van de Flora- en faunawet. Hieronder vallen ook de in Nederland voorkomende soorten genoemd in de Vogelrichtlijn. De diersoorten en vaatplanten die in bijlage IV van de Habitatrichtlijn worden genoemd, vallen onder het zwaarste beschermingsregime van de Flora- en faunawet.

5 aanwezige en verwachte beschermde soorten In het gebied bevinden zich tuinen en paden zonder natuurlijke plantengroei. In de tuin van Rustoord is een grote vijver aanwezig, waarschijnlijk een als zodanig ingerichte voormalige sloot. Ook staat er een leegstaand bedrijfsgebouw en is omgeven met een verharding van stelconplaten. Op grond van de aanwezige biotopen, op basis van de gegevens van het Natuurloket ( en een ecologisch onderzoek uitgevoerd door MACG wordt onderzocht of er wettelijk beschermde flora en fauna aanwezig zijn c.q. vrijwel met zekerheid kunnen worden verwacht. Het plangebied ligt in kilometerhok Afbeelding 1.4. Gegevens Natuurloket (bron: FF1: soort valt onder lichtste beschermingsregime; FF23: soort valt onder middelzware of zware beschermingsregime; H/V: soort valt onder beschermingsregime van Habitat- of Vogelrichtlijn; RL: soort staat op de Rode Lijst van november 2004; volledigheid: kilometerhok is goed/matig/slecht onderzocht; actualiteit : gegevens vanaf 1995 worden als actueel beschouwd. flora Het kilometerhok is goed en actueel onderzocht op het voorkomen van vaatplanten. Hierbij zijn vijf licht beschermde soorten (tabel 1), twee zwaarder beschermde soorten (tabel 2 of 3) waargenomen en twee rodelijst soorten waargenomen. Rode lijsten hebben geen juridische status. Plaatsing op de Rode Lijst betekent daardoor niet automatisch dat de soort beschermd is; daarvoor is opname van de soort in de Flora- en faunawet nodig. Eind 2004 is door MAGG adviesbureau ecologisch onderzoek uitgevoerd in het gebied, zij hebben geen beschermde planten aangetroffen. Gezien de ligging binnen de bebouwde kom en het beperkt groene karakter van de locatie, wordt niet verwacht dat zich inmiddels beschermde soorten hebben gevestigd. Het aanvragen van ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet is niet nodig. insecten Beschermde dagvlinders en libellen komen in specifieke biotopen zoals gevarieerde kalkgraslanden met struweel of rietlanden en beeklopen voor. Dergelijke biotopen zijn niet aanwezig in of in de directe omgeving van het plangebied. Ook voor andere beschermde insectensoorten(groepen) ontbreekt geschikt leefgebied.

6 amfibieën Amfibieën komen voor langs vegetatierijke oevers en in wateren met een rijke vegetatie. In de tuin van Rustoord is wel een grote vijver aanwezig en kan geschikt zijn voor amfibieën. Het natuurloket heeft geen gegevens over amfibieën in dit kilometerhok, wel is door MAGG adviesbureau ecologisch onderzoek uitgevoerd in het gebied. Tijdens het veldonderzoek van dit onderzoek is alleen bruine kikker waargenomen. Bruine kikker valt onder een vrijstelling van de verboden van de Flora- en faunawet (tabel 1-soorten) en het aanvragen van ontheffing is niet nodig. reptielen Voor geen van de in Nederland voorkomende reptielensoorten zijn geschikte biotopen in het plangebied aanwezig. vissen Het is mogelijk dat er vissen in de vijver aanwezig zijn, echter de kans op bijzondere soorten wordt zeer klein geacht. De gegevens van het natuurloket en het ecologische rapport bevatten geen informatie over vissen. vogels Het kilometerhok is slecht onderzocht op het voorkomen van broedvogels. Hierbij is één zwaarder beschermde soort (tabel 2 of 3) waargenomen. Enkele bomen en bosschages in het plangebied kunnen broedgelegenheden bieden voor algemene stadsvogels. Werkzaamheden tijdens het broedseizoen (15 maart 15 juli) kunnen deze vogels verstoren. Het aanvragen van ontheffing voor het verstoren van broedende vogels is in principe niet mogelijk. Er bestaat immers altijd een alternatief: werken buiten het broedseizoen. Behalve werken buiten het broedseizoen is het verstoren van vogels te voorkomen door: - de werkzaamheden vlakvoor het broedseizoen inzetten en dan continue doorwerken (werkzaamheden niet langer dan enkele dagen stilleggen), zodat vogels niet gaan broeden in het gebied waar gewerkt wordt; - het plangebied ongeschikt maken als broedgebied. In dit geval kan dit door bomen en vegetatie voor het broedseizoen begint te verwijderen tot op 20 meter afstand van de locaties waar werkzaamheden plaatsvinden. zoogdieren Het kilometerhok is redelijk onderzocht op het voorkomen van zoogdieren. Hierbij zijn zes licht beschermde soorten (tabel 1), 4 zwaarder beschermde soorten (tabel 2 of 3) waargenomen. Deze zwaarder beschermde soorten staan tevens vermeld op bijlage IV van de Habitatrichtlijn. Het gaat vrijwel zeker om vier vleermuissoorten. Hier onder wordt nader ingegaan op het voorkomen van vleermuizen op de locatie. Overige beschermde zoogdieren worden niet in het plangebied verwacht vanwege gebrek aan geschikte biotopen. zoogdieren vleermuizen In het ecologisch onderzoek uitgevoerd door MACG in 2004 in het plangebied zijn geen sporen van vleermuizen waargenomen. Nu, drie jaar later is het mogelijk dat in de bebouwing zich vleermuizen hebben gevestigd (sommige soorten verhuizen soms wel elke twee à drie weken). Geadviseerd wordt om vóór de sloop de gebouwen te inspecteren op vleermuizen en bij het ontbreken van vleermuizen (of sporen) de locatie ongeschikt te maken voor vleermuizen om vestiging te voorkomen. overige zoogdieren Mogelijk komen enkele algemene soorten voor. Het zal gaan om soorten als veldmuis, bosmuis, konijn, aardmuis, huisspitsmuis, rosse woelmuis, bunzing, wezel en hermelijn. Deze soorten vallen onder een vrijstelling van de verboden van de Flora- en faunawet (tabel 1-soorten) en het aanvragen van ontheffing is niet nodig.

7 1.4. Conclusies beschermde gebieden Van vernietiging of verstoring van (natuurwaarden in) beschermde gebieden is geen sprake. Gezien de afstand en de tussenliggende infrastructuur zullen werkzaamheden binnen het project Rustoord geen negatieve effecten hebben op de natuurwaarden in het PEHS-gebied. vogels Het aanvragen van ontheffing voor het verstoren van broedende vogels is in principe niet mogelijk. Om effecten op vogels en daarmee een overtreding van de verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet te voorkomen, dient het verwijderen van bomen en struiken buiten het broedseizoen (15 maart 15 juli) te geschieden of dienen de werkzaamheden vlak voor het broedseizoen te worden ingezet om vervolgens continu 1 te worden doorgezet. vleermuizen In bebouwing kunnen soorten als gewone dwergvleermuis en laatvlieger hun verblijfplaats hebben. Alle vleermuissoorten zijn zwaar beschermd (bijlage IV Habitatrichtlijn). Derhalve moet worden voorkomen dat deze soorten ernstig worden verstoord of gedood. Nader onderzoek in de periode april juli zal moeten uitwijzen of zich vleermuizen in te slopen bebouwing bevinden. overige soortengroepen Van de soortengroepen vaatplanten, zoogdieren en amfibieën kunnen licht beschermde (tabel 1- soorten) in het plangebied voorkomen. Voor het verstoren en/of doden van individuen van deze soorten is het aanvragen van ontheffing niet nodig. Van de soortengroepen insecten, vissen en reptielen zijn geen beschermde soorten aanwezig in het plangebied. noodzaak en mogelijkheden tot ontheffing Wanneer blijkt dat zich vleermuizen in te slopen gebouwen bevinden is het aanvragen van ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet noodzakelijk. Afhankelijk van de soort waar het om gaat en de mogelijkheid te voldoen aan de voorwaarden die door DLG (LNV) worden gesteld, is ontheffing in principe mogelijk. 1 Onderbrekingen mogen niet langer dan 1 werkweek duren.

8 BIJLAGE II PEHS in groter verband