Jazzconcert Jazz4kids

Transcriptie

1 Jazzconcert Jazz4kids muziek

2 Colofon Dit is een uitgave van: Kunst Centraal Postbus CD Bunnik tel: fax: internet: Ontwikkeling: Jazz4Kids: Suzan Overmeer e.a. Deze lesbrief is met toestemming overgenomen en bewerkt augustus 2008 Eindredactie: Discipline muziek Vormgeving: BMD, Bunnik Layout: Rianne van Es Copyright: Dit materiaal is bedoeld voor gebruik binnen uw school en mag niet vermenigvuldigd of openbaar gemaakt worden voor gebruik daarbuiten zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Kunst Centraal. Laatst gewijzigd: Colofon

3 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Warming-up... 6 Lied Rektime... 7 Lied Slagwerkboogie... 9 Lied Doe het zelf Jazz in de klas Bijlagen: 1. Kleurplaat Inhoud cd 1. Rektime lied compleet 2. Rektime refrein 3. Rektime refrein en couplet instrumentaal 4. Slagwerkboogie lied met ritme van 3 klappen 5. Slagwerkboogie lied met nieuw ritme van drummer 6. Slagwerkboogie lied met ruimte voor leerlingen om te improviseren 7. Doe het zelf lied met vier instrumenten (sax gitaar contrabas drum) Inhoudsopgave

4 4

5 Inleiding Binnenkort gaat jullie klas naar Jazz4kids. Jazz4kids is een jazzconcert voor kinde ren. Jullie gaan 50 minuten luisteren, meezingen, klappen en zelf improviseren... misschien wel op het podium! Het is een concert met vrolijke Nederlandstalige jazzliedjes die gemakkelijk mee te zingen zijn. Wedden dat al snel niemand meer kan blijven zitten met deze boogiewoogie, blues, funk, swing en zelfs rap? Een actief concert vol zingen en swingen... Om jullie voor te bereiden op dit swing-feestje, is deze kunstles ontwikkeld. In de kunstles worden drie liedjes uit het concert behandeld zodat de leerlingen zich alvast kunnen voorbereiden op wat er komen gaat. Bij elk lied worden lessuggesties gegeven om met de groep te doen. In jazzmuziek is improvisatie heel belangrijk, vandaar dat het in de liedjes ook veel zal gaan om eigen creativiteit en improviseren! Je kunt zelf kiezen of je alle liedjes gaat behandelen, of dat je een keuze maakt uit de liedjes. Bij deze kunstles hoort een cd waar de twee liedjes en de benodigde meespeelversies op staan, om de les uit te kunnen voeren! Om in de stemming te komen staan in deze kunstles ook drie warming up -oefeningen. Deze oefeningen zijn vooral bedoeld als aanzet om gelijk actief bezig te zijn, maar ook om een veilige sfeer in de groep te creëren, waarin iedereen zijn eigen plek heeft zodat iedereen zich vrij voelt om muziek en/of geluiden te verzinnen. Jazz4kids wordt gemaakt en uitgevoerd door vijf professionele jazzmuzikanten: Suzan Overmeer (liedjes, teksten en zang), Søren Ballegaard (arrangementen en sax), Thorsten Grau (drums), Jens Larsen (gitaar), Olaf Meijer (contrabas). Jazz4kids wenst jullie heel veel plezier bij de voorbereiding en bij het concert! 5 Inleiding

6 Warming-up Let op: in de oefeningen wordt veel gebruik gemaakt van bodysounds. De volgende aanduidingen worden gebruikt: Klap in de handen klappen Stamp met een voet stampen Knip met de vingers knippen Warming-up 1 - Klap doorgeven Ga met de groep in een kring staan. Start met jezelf en laat de hele groep om de beurt één maal in de handen klappen. Lukt het iedereen om op tijd te klappen? Spreek duidelijk af dat jij begint en welke richting de klap zal gaan. Als het goed gaat, kan het tempo worden opgevoerd. Na een paar rondjes doet iedereen de ogen dicht. Doe nu de oefening opnieuw. Kan iedereen nu horen wanneer hij of zij aan de beurt is? Warming-up 2 - Namenrondje Ga met de groep in een kring staan. Vul vier tellen op de volgende manier in: stamp-stamp-klap-klap. Herhaal dit direct enkele keren achter elkaar, op deze manier ontstaat een ritmische puls. Laat de leerlingen direct meedoen. Verander dan de stamp-stamp-klap-klap in stamp-stamp-knip-knip (als kinderen dit moeilijk vinden kunnen ze ook met twee vingers van de ene hand in de andere handpalm slaan. Zeg nu tijdens de knipknip hardop je naam. Laat de groep je naam in de volgende stamp-stamp-knip-knip nazeggen tijdens de knip-knip. Herhaal dit eventueel een paar keer. Als de leerlingen het voor- en nazeggen begrijpen, doet de hele groep een namenrondje. Op `knip-knip zegt een leerling in de kring hardop zijn of haar naam, op de volgende `knip-knip zegt de groep het na. Daarna is direct de volgende leerling aan de beurt met het zeggen van zijn of haar naam, enzovoort. Ga de kring af, begin zelf en spreek goed af welke richting de ronde gaat. Let op: voor veel leerlingen zal in de vingers knippen en tegelijk de naam hardop zeggen te moeilijk zijn. Laat eventueel in de tijd van de `knip knip een stilte vallen, en maak in plaats daarvan een duidelijke beweging over twee tellen. Blijf wel met de hele groep stampen, anders verdwijnt de puls. 6 Warming-up 3 - Bbeweegrondje Doe hetzelfde als bij het namenrondje (warming-up 2), laat leerlingen nu het zeggen van hun naam vervangen door een zelfbedachte beweging (bijv. met de handen zwaaien, een sprong maken, snel een rondje draaien). Het principe werkt hetzelfde als bij het namenrondje: iedereen komt aan de beurt, een leerling doet zijn of haar beweging voor, de rest van de groep doet het na (stamp-stamp-beweging i.p.v. knipknip). Ook hier: spreek duidelijk af wie begint en welke richting de ronde gaat. Warming-up

7 Lied Rektime Cd: Track 1 t/m 3 Nodig: Slaginstrumenten (bekken, triangel, trommel, guiro, woodblock, xylofoon) Liedtekst Rektime refrein Ik rek mijn armen En ik strek mijn rug Ik buig naar voren En ik rek weer terug Op mijn tenen, knieën heen en weer Mijn handen even zwaaien en dan alles nog een keer (2 x) Ik hou niet zo van joggen Dat is me te gehaast Ik kan niets met een voetbal Ik schop er vierkant naast Van rekken word ik nooit moe En dat is wat ik graag doe Dus refrein Als ik met school ga zwemmen Vind ik het veel te nat En in de winter schaatsen ik lig steeds op mijn gat Van rekken word ik nooit moe En dat is wat ik graag doe Dus. refrein Introductie Laat het lied horen aan de klas. Waar gaat het over? Over iemand die wel van rekken houdt, maar verder niet zo sportief is. Zijn de leerlingen wél sportief? De leerlingen beelden om de beurt verschillende sporten uit, de rest van de groep moet raden welke sport wordt uitgebeeld. Zingen Leer de leerlingen het refrein en het eerste couplet. Gebruik hiervoor track 1. Als de leerlingen het refrein en het couplet kunnen zingen, kunnen ze alvast een keer luisteren naar het tweede couplet. Leer eventueel in een volgende les het tweede couplet aan. 7 Bewegen/improviseren Het refrein van het lied zit vol bewegingen! De meeste lijken van tevoren vast te liggen (ik rek mijn armen), maar hoe doe je het precies: rek je naar links? Naar rechts? Naar boven of juist naar onderen? En wanneer mogen de armen na het rekken weer naar beneden? Verdeel de kinderen in groepjes en geef elk groepje de opdracht zeer precieze bewegingen bij het refrein te verzinnen. Laat leerlingen per groepje hun bewegingen presenteren. Gebruik hiervoor track 2. Bespreek met de klas elke presentatie: klopte het met de tekst? Kon iedereen het uitvoeren? Kies de beste/leukste/origineelste/ meest voorkomende bewegingen en stel die met de hele klas vast. Luister nu nog een keer het lied Rektime en maak met de hele klas dezelfde beweging... rekken maar! Lied Rektime

8 Contrast In Rektime zitten twee grote contrasten. Het duidelijkst is het verschil tussen langzaam en snel. (Het refrein heeft een snel karakter en het couplet langzaam.) Het andere contrast is de maatverdeling: het refrein is in vierkwartsmaat en de coupletten in driekwartsmaat. Voor kinderen is het gevoel dat bij de maatsoort hoort, eenvoudig te herkennen: een vierkwartsmaat nodigt uit tot in de maat lopen, een driekwartsmaat nodigt uit tot heen en weer wiegen. Laat leerlingen de contrasten zelf benoemen. Help ze op weg bij het verschil in de maatsoorten, laat de leerlingen bijvoorbeeld kiezen tussen meelopen en meewiegen, zo komen ze vanzelf op het verschil. Benoem het maatverschil, ook al zegt het de kinderen niets. Het is niet nodig dit verder in notenbeelden uit te leggen. Improviseren De leerlingen gaan vanuit de contrasten improviseren op instrumenten. Introduceer het schoolinstrumentarium en laat de leerlingen ontdekken welke instrumenten bij het langzame gedeelte passen (bekken, triangel, trom) en welke bij het snelle gedeelte (maracas, claves, woodblock, guiro). Laat leerlingen ook zelf onderzoeken hoe ze op instrumenten een wiegend en een lopend geluid kunnen laten horen. Een voorbeeld daarvan kun je geven op de xylofoon: de staafjes een voor een oplopend spelen geeft een lopend karakter. Rustig heen en weer glijdend over de staafjes is meer wiegend. Kunnen ze al improviserend de contrasten laten horen? Laat leerlingen in groepjes werken. Ze mogen de instrumenten kiezen die ze willen, als de contrasten maar duidelijk gemaakt kunnen worden. Het doel is meespelen met de contrasten van het lied (track 3). Laat de leerlingen het resultaat aan elkaar presenteren! Tips & Tricks Let op: het resultaat moet een improviserend karakter hebben! Het is dus niet de bedoeling dat de groepjes iets instuderen! Geef de groepjes daarom niet te lang de tijd. 8 Lied Rektime

9 Lied Slagwerkboogie Cd: Track 4 t/m 6 Nodig: Diverse slaginstrumenten van verschillende materialen: hout, metaal en met vel. Liedtekst Slagwerkboogie Ik zing de slagwerkboogie (4x) Ik zing de hele dag, tot het niet meer mag, van mijn moeder Introductie Laat verschillende slaginstrumenten zien aan de leerlingen. Hoe heten deze instrumenten? Vertel over de verschillende materialen waarvan ze gemaakt zijn (hout, metaal, vel). Vanuit die materialen ontstaan groepen slaginstrumenten: de houten instrumenten, de metalen instrumenten en de instrumenten met vel. Zingen Luister naar de Slagwerkboogie (track 4). Laat de leerlingen luisteren en raden hoeveel keer er geklapt wordt tussen de regels door (drie keer). Luister nog een keer naar het lied en laat de leerlingen meeklappen en meezingen. Leer het lied daarna goed aan. Klankkleur Laat de leerlingen nu mee klappen op instrumenten. Verdeel de leerlingen hierbij in instrumentgroepen (hout, metaal en vel) en laat de groepen elkaar na elke gezongen slagwerkboogie afwisselen. Ritme Luister naar track 5: wat is er gebeurd met de drie klappen? (De drummer speelt twee keer een ander ritme). Laat de leerlingen meeklappen met dit nieuwe ritme. Improviseren Kunnen de leerlingen zelf ook een ritme verzinnen? Geef enkele leerlingen een beurt en laat ze hun eigen ritme voorspelen. De klas kan daarna het ritme meespelen. Gebruik hiervoor track 6. 9 Tips & Tricks De ruimte voor het ritme is kort: uitgebreide nieuwe ritmes passen dus niet in het lied! Doe indien nodig zelf een paar korte ritmes voor, zodat het voor leerlingen helder is binnen welk tijdsbestek het door hen verzonnen ritme moet passen. Lied Slagwerkboogie

10 Lied Doe het zelf Cd: Track 7 Nodig: Kleurplaat (bijlage 1) Liedtekst Doe het zelf Shoebidoeaah, biebadoeba One, two, three, four, swing maar lekker mee Je mag nu zelf aan de slag Niets is verkeerd en alles mag Ga het maar eens lekker uitproberen Dus leef je uit en ga improviseren Introductie Bespreek met de leerlingen het woord improviseren (iets ter plekke doen wat je niet van tevoren bedacht hebt). Hoe gaat dat in de muziek? Zou je kunnen horen wanneer iemand improviseert of juist niet? Kan iemand terplekke een ritme of een geluid improviseren? Kleurplaat Laat de leerlingen luisteren naar track 7: horen ze wanneer er geïmproviseerd wordt? Laat hen de vier instrumenten raden waarmee geïmproviseerd wordt (telkens na een stukje zang, volgorde: saxofoon, gitaar, contrabas en drums). Laat de leerlingen bij elk nieuw instrument dat ze horen improviseren het juiste instrument kleuren op de kleurplaat (bijlage 1). Kleuren ze in de goede volgorde? Zingen Zet track 7 van de cd op en zing met de groep het lied. 10 Lied Doe het zelf

11 Jazz in de klas De liedjes en de lessen uit deze kunstles komen uit het boek `Jazz in de klas van Suzan Overmeer (Stichting Jazz4kids). Zin om meer jazzy lessen te geven in de klas? Bestel dan het boek Jazz in de klas van Stichting Jazz4- kids. Jazz in de klas is een uniek educatief jazzlesboek + cd voor groepen kinderen in de leeftijd van vier tot twaalf jaar. Op de cd staan twaalf speciaal voor dit project geschreven jazzliedjes + meespeelversies. In het boek staan per lied diverse actieve lesopdrachten, zodat er heel wat swingende uurtjes in de klas doorgebracht kunnen worden. De lessen en de liedjes zijn zo gemaakt dat iedere leerkracht uit het primair onderwijs of vakdocent muziek er gemakkelijk en zonder veel voorbereiding mee kan werken. Het uitgangspunt bij elke lesopdracht is de eigen creativiteit van het kind; zelf muziek verzinnen en improviseren! Alle kinderen, of ze nu wel of geen muzikale voorkennis hebben, kunnen meedoen met Jazz in de klas. Jazz in de klas kost 25 euro en is te bestellen bij Uitgeverij de Toorts: Het ISBN nummer is Voor informatie kun je ook mailen naar info@jazz4kids.nl. 11 Jazz in de klas

12 Bijlage 1 Kleurplaat 12