FISCAAL Marc Temme Partner, Meijburg & Co Familiestatuut; Belangrijke katalysator in het Familiebedrijf

Transcriptie

1 Familie vermogen 2018 FISCAAL Marc Temme Partner, Meijburg & Co Familiestatuut; Belangrijke katalysator in het Familiebedrijf

2 Familie vermogen Bob Ernst Corné Brouwers Reinier Russell Jurgen Geerlings Martin Eleveld Paul Koster Quirijn Bongaerts Maartje van Casteren Nout Wellink Marc Temme Joes van Berkel Marnix van Rij Vincent Oort Jan Nieuwenhuizen Peter Kavelaars Cees Goosen Arnold van der Smeede Raya Oranje Hans Galavasi Arjo de Jong Thomas Paardekooper Frans Sonneveldt Desire van Beelen René de Zwaan Wouter Weijand Peter Cornelius Gertjan van der Baan Aart Bakker Herman Hazewinkel Berry van Kollem Steven van Eijck Peter de Keizer Evert van Os Reyer Hulstein

3 Curriculum Vitae Marc Temme Marc komt uit een ondernemersfamilie en studeerde fiscaal Recht in Leiden. Hij is sinds 1990 werkzaam bij Meijburg & Co en is sinds 1999 Partner. Binnen Meijburg & Co en KPMG heeft hij diverse leidinggevende functies. Marc adviseert het grotere Nederlandse familiebedrijf, alsook multinationale ondernemingen. Hij adviseert zowel de aandeelhouders/familie als de onderneming, in alle facetten betreffende de fiscaliteit rondom het bestuur en de aandeelhouders van het bedrijf. Ook is hij mediator op het gebied van fiscaal recht, zowel in binnen- als in buitenland. Marc studeerde Fiscaal recht aan de Universiteit Leiden en volgde o.a. een post-master aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Marc is lid van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB).

4 Familiestatuut; Belangrijke katalysator in het Familiebedrijf De ondernemer-ceo denkt nog niet aan stoppen. Door verantwoord risico s te nemen en het avontuur aan te gaan heeft hij met broer en zus een succesvol miljoenenbedrijf met uiteenlopende activiteiten gecreëerd. Hij is getrouwd en heeft vier studerende kinderen, die zijn ondernemerskwaliteiten hebben geërfd. De onderneming is opgezet door grootvader waardoor er al drie generaties van de familie in de onderneming actief zijn. Ook de andere staken hebben plannen voor de toekomst. De CEO zoekt een manier om de opvolging van de onderneming bespreekbaar te maken, en tevens de ondernemingsstrategie voor de toekomst te herijken. Daarbij speelt een tweede thema, en dat betreft de privé-liquiditeit van de ondernemer. Hij denkt aan het opzetten van een structuur waarin hij kan beleggen, en die tevens kan dienen om de kinderen die niet de onderneming in willen van een stuk toekomstige zekerheid te voorzien. De ondernemer ziet dat ook als middel om een stuk van zijn vermogen uit de risicosfeer te halen. De andere aandeelhouders, broer, zus en overige familieleden, denken daar echter niet allemaal hetzelfde over. Voorbereiding op de toekomst In het verleden is een Stichting Administratiekantoor ( STAK ) opgericht waarin de aandelen in het bedrijf zijn ondergebracht. Door de certificering van de aandelen via de STAK, ligt de uiteindelijke zeggenschap van het bedrijf bij het bestuur van de STAK. Daarmee is de bestuurlijke opvolging geregeld en onderlinge basis-

5 Familiestatuut; Belangrijke katalysator in het Familiebedrijf afspraken liggen vast in een certificaathoudersovereenkomst. Er is ook een RvC. De familie komt vervolgens regelmatig bijeen om de opvolgingsproblematiek te bespreken. Daarbij speelt de fiscaliteit een belangrijke rol, met name de Bedrijfs Opvolgings Regeling ( BOR of BOF ). Steeds weer verzanden de discussies echter in detail, en komt men niet verder. De CEO maakt zich intussen zorgen over de strategie en continuïteit. En over de eigen liquiditeit en zijn oude dag. Over één uitgangspunt is men het eens: de onderneming moet een familiebedrijf blijven. Impuls om door te denken Deze eerste stappen op weg naar een bestendige toekomst van het bedrijf vormen een goede basis om afspraken voor de toekomst te maken. De volgende stap dient te worden gezet, en de familie is geadviseerd om samen te gaan werken aan een Familiestatuut. Met de belastingadviseur en de voorzitter van de STAK heeft de familie een aantal uitgangspunten en kernwaarden geformuleerd, die als basis dienen voor het Familiestatuut. In dit stuk, dat steeds meer familiebedrijven gebruiken, leggen de familieleden samen vast wat ze in de toekomst willen met het bedrijf, en hoe de familiaire verhoudingen binnen de onderneming worden geregeld. Het document is fiscaal noch juridisch bindend, maar fungeert als beginselverklaring om afspraken vast te leggen en in de toekomst ontwikkelingen aan te toetsen. Daarbij geldt dat een Familiestatuut, ook vanwege mogelijke civiel-juridische en fiscale wetswijzigingen, van nature een dynamisch document is. Zo kan bijvoorbeeld worden vastgelegd onder welke omstandigheden de kinderen in de zaak kunnen komen, maar ook dat de kinderen, als ze van hun aandelen af zouden willen, die eerst aan de anderen moeten aanbieden. En welke rechten de toekomstige partners van de kinderen hebben, of eventuele kleinkinderen. Daar- 70

6 Marc Temme naast kunnen afspraken worden gemaakt over de opvolging en de toekomstige strategie van het bedrijf. De fiscaliteit Het is ook fiscaal van zeer groot belang, naast de Governance, om over een gedegen en doordacht Familiestatuut te beschikken, dat regelmatig wordt vernieuwd. De ervaring leert dat het Familiestatuut, de aandeelhoudersovereenkomst, het STAK reglement, het huwelijksvermogensrecht ( hoe is men getrouwd ), de testamenten en de statuten van de topholding een fiscale eenheid vormen. Indien deze stukken niet op elkaar zijn afgestemd, kunnen nare en kostbare situaties ontstaan, die niet of nauwelijks zijn te repareren. Het ontwerp De volgende zaken dienen in een Familiestatuut minimaal te worden geregeld: Governance Relatie aandeelhouders, Raad van Commissarissen, en de directie Het werken van familieleden in het bedrijf Relatie tussen de familie en het bedrijf Aandelenoverdracht en waardering van de aandelen Communicatie en familiebijeenkomsten Opleiding en kennis van familiebedrijven Financiële aangelegenheden en beloning Investerings- en dividendbeleid Procedure van vaststelling en wijziging van het Familiestatuut Tegenstrijdige belangen en confl ictsituaties De uitwerking hiervan is een iteratief proces met de familie, het bestuur van de STAK en de RvC, en behoeft veel aandacht. De waarde van een goede uitgangspositie voor de toekomst van het bedrijf moet echter niet onderschat worden. 71

7 Familiestatuut; Belangrijke katalysator in het Familiebedrijf Het resultaat De familie is intensief betrokken bij het formuleren van de uitgangspunten. Dat geldt ook voor de in het bedrijf werkzame kinderen. In de praktijk betekent dit dat ze iedere drie maanden samenkomen om de voortgang van onderneming te bespreken en de resultaten en vooruitzichten door te nemen. Het geeft ze stap voor stap meer inzicht in het reilen en zeilen van het bedrijf. De kinderen stellen kritische vragen in de bestuursvergaderingen, hebben duidelijk hart voor de zaak en raken langzaam vertrouwd met hun aandeel houderschap en verantwoordelijkheden. Het Familiestatuut is daarbij een belangrijk baken en de familie ziet de toekomst, ook op lange termijn, met vertrouwen tegemoet. En het vermogen van de ondernemer? Die heeft zijn privéwensen omtrent de eigen liquiditeit kunnen inrichten door goede afspraken te maken over het dividendbeleid. Hij heeft ook fiscale begeleiding gezocht, en tevens het advies van een professionele vermogensbeheerder. In de uiteindelijk keuze speelden de volgende vragen: Hoeveel vermogen risicomijdend beleggen? Beleggingen in privé aanhouden of in de Personal Holding BV? Beleggingen eventueel in een Vrijgestelde Beleggings Instelling ( VBI ) aanhouden? De uiteindelijke keuze is een complexe afweging, mede afhankelijk van de te verwachten rendementen. Hierna wordt in beginsel uitgegaan van de van toepassing zijnde tarieven in Als wordt belegd in privé, gelden de forfaitaire rendementspercentages van box 3 van de Inkomstenbelasting (2,87% tot 5,39%), waarbij wordt belast tegen 30% (na toepassing van de drempel). Effectief is een belastingtarief van toepassing dat oploopt van 0,87% tot 1,62% van het belegde vermogen. 72

8 Marc Temme Wordt er belegd vanuit de Personal Holding BV, dan is het tarief van de Vennootschapsbelasting (na tariefsopstapje) 25% (wordt naar verwachting in stappen verlaagd tot 21% in 2020). Op de resterende nettowinst rust een aanmerkelijk-belang-claim in box 2 van de Inkomstenbelasting van 25% (wordt naar verwachting in stappen verhoogd tot 28,5%). Dit resulteert in een uiteindelijk effectief belastingtarief van 43,75% (wordt naar verwachting 51%). Alleen bij een verwacht lager rendement dan 3,7% kan dit gunstiger zijn dan beleggen in privé. Aan de VBI kan vorm worden gegeven door een NV of Fonds voor gemene rekening. De VBI is op verzoek vrijgesteld van vennootschapsbelasting, maar de houder van de aandelen wordt geacht een jaarlijks forfaitair rendement van 5,39% (gelijk aan hoogste forfaitaire rendement box 3) te genieten, dat in box 2 van de inkomstenbelasting wordt belast tegen 25% (2017). Dit betreft echt een jaarlijkse voorheffing van effectief 1,35%. Het uiteindelijke tarief is 25% over het werkelijk behaalde rendement. Is het rendement hoger dan 5,39%, dan kan belastingheffing worden uitgesteld. Om een lang verhaal kort te maken: bij een verwacht rendement van 3,7% of hoger blijft beleggen in privé in box 3 interessant, met een effectieve heffing tot 1,62%. Bij een lager verwacht rendement is beter te overwegen het vermogen te laten renderen in de Personal Holding BV. Ook de VBI kan aantrekkelijk zijn nu het tarief uiteindelijk 25% zal bedragen, doch kan bij lage rendementen door de forfaitaire voorheffing een liquiditeitsnadeel opleveren. 73

9 Providence Capital is een onafhankelijk multi-family office, dat zich richt op cliënten met een vermogen vanaf 5 miljoen. Maatwerk en een hoog serviceniveau staan voorop bij de 80 DGA s, families en stichtingen, die door 20 professionals worden bijgestaan. Naast vermogensbeheer en strategisch advies kan ook de financiële administratie worden gevoerd. Tevens vervult Providence Capital een coördinerende rol bij de verwijzing naar specialisten op terreinen als notariaat, fiscaal recht en accountancy. Dit boek is geschreven door 30 experts die een reeks vraagstukken behandelen rondom het aansturen van een vermogen. Providence Capital Meerweg BA Bussum Providencecapital.eu

10 Familie vermogen 2018 FISCAAL Marc Temme Partner, Meijburg & Co Opdrachtgever Providence Capital Samenstelling Reyer Hulstein Redactie Connie Kadlecek, Wouter Weijand Fotografie Shutterstock Vormgeving Coco Bookmedia Druk Wilco Boeken & Tijdschriften ISBN Providence Capital Family Office BV en Providence Capital NV staan geregistreerd in het Handelsregister respectievelijk onder nummer en Naast een vermogensbeheer- en trustvergunning van de Autoriteit Financiële Markten(AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB), beschikt Providence Capital over een ISAE 3402 Type 1 rapport. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in deze publicatie is voor een deel verkregen van derden. Hoewel wij van mening zijn dat de informatie betrouwbaar is kunnen we de juistheid of volledigheid ervan niet garanderen. We kunnen geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor onjuiste of onvolledige informatie verkregen van derden Providence Capital. Alle rechten zijn voorbehouden. Providence Capital Meerweg BA Bussum Nederland +31(0) info@providencecapital.eu