Eva Kalis: Mensen verbinden door kunst en geschiedenis

Transcriptie

1 Familie vermogen Michael Maslinski Corné Brouwers Reinier Russell Jurgen Geerlings Lineke Sneller Paul Koster Quirijn Bongaerts Maartje van Casteren Nout Wellink Xavier Auerbach Marnix van Rij Vincent Oort Jan Nieuwenhuizen Peter Kavelaars Cees Goosen Nathalie Idsinga Raya Oranje Saskia Laseur Frederike van Harskamp Frans Sonneveldt Desire van Beelen Jules de Beer Sabine de Wijkerslooth René de Zwaan Wouter Weijand Peter Cornelius Gertjan van der Baan Aart Bakker Berry van Kollem Mark Grol Jolien Schuerveld Eva Kalis Robert-Jan van Ogtrop Tim Noortman Reyer Hulstein

2

3 Curriculum Vitae Eva Kalis, Fundraiser at Rijksmuseum Studeerde sociologie aan de Universiteit Amsterdam, studeerde af op de grenzen van sponsoring in kunstmusea. Sinds 2000 is zij verbonden aan het Rijksmuseum en verantwoordelijk voor het Rijksmuseum Fonds, de steunstichting van het museum. Sinds haar aanstelling is zij mede verantwoordelijk voor de oprichting van 160 Fondsen op Naam en major donors, betrokken bij schenkingen van objecten middels de regeling erfbelasting betalen met kunst, de oprichting van de International Circle, een internationaal netwerk van het Rijksmuseum, en het uitbouwen van de afdeling Development die verantwoordelijk is voor alle vormen van additionele steun aan het Rijksmuseum.

4 Kunst Mensen verbinden door kunst en geschiedenis Het Rijksmuseum is van alle Nederlanders, dat voelt iedereen zo aan; en toch is het niet vanzelfsprekend zo ontstaan. Er liggen initiatieven van vele Nederlandse burgers aan ten grondslag, die, met een gevoel voor cultuurhistorie en met de belangen van volgende generaties voor ogen, grote bijdragen hebben geleverd. Zo kon het Rijksmuseum de laatste twee eeuwen groeien tot het Museum voor iedereen en bij de internationale top gaan behoren. De geschiedenis van de collectie van het Rijksmuseum begint in de 17e eeuw in Amsterdam. Dit was in de periode waarin de wereldberoemde grachten werden gegraven. Ze staan symbool voor de combinatie van politieke macht en welvaart in de Gouden Eeuw. Het Rijksmuseum zelf is opgericht tijdens de Franse Revolutie. Maar het was Koning Louis Napoleon, broer van de Franse keizer, die het museum naar Amsterdam bracht. De visie van de Franse koning op het museum ging verder dan alleen het verzamelen van Nederlandse kunst en geschiedenis; hij wilde mensen verbinden door kunst en geschiedenis. In 1885 opende het Rijksmuseum, ontworpen door architect Pierre Cuypers, zijn deuren aan de Stadhouderskade. De collectie is sindsdien altijd verrijkt door ruimhartige burgers. De geschiedenis van het Rijksmuseum kan dan ook worden gezien als een aaneenschakeling van burgerzin, vormgegeven door vooraanstaande schenkers en families. Sterker nog, de meest prachtige objecten in de collectie zouden niet getoond kunnen worden zonder schenkingen.

5 Kunst Een voorbeeld is het echtpaar Drucker-Fraser dat erg hield van schilderijen uit de periode van de Haagse School en van Amsterdamse impressionisten. Ze hadden de financiële mogelijkheden om een prachtige verzameling van kunstwerken aan te leggen. Ze kochten op beurzen en veilingen en hadden persoonlijk contact met diverse kunstenaars zoals Jacob Maris, Anton Mauve, Jozef Israëls, George Hendrik Breitner, Isaac Israëls. Al in 1900 gaf het echtpaar te kennen dat zij hun groeiende collectie zouden willen onderbrengen in een openbare collectie, waar op dat moment de Haagse School nog nauwelijks te zien was. Zij hadden geen kinderen en vonden het belangrijk dat hun zo geliefde verzameling voor altijd te zien zou zijn. Ze kozen het Rijksmuseum en er werd voor hen een speciale vleugel aangebouwd. Zo ging in 1909 de Drucker-Fraser-uitbouw open, genoemd naar Charles Drucker en Maria Lydia Fraser. Nog decennia lang hielden Charles en Maria vanuit hun woonoord Zwitserland in een tweewekelijkse briefwisseling intensief contact met de opeenvolgende directeuren van het Rijksmuseum. Na hun beider dood in 1944 kwam hun hele nalatenschap (ook tekeningen, meubels, aardewerk, zilver en porselein) naar het Rijksmuseum. Geschiedenisles Het is een van de vele, bijzondere verhalen rondom schenkingen, legaten en erfenissen die in de afgelopen eeuwen de Rijksmuseumcollectie hebben verrijkt. In een modernere tijd fietste een jonge jongen, later oprichter van een winkelconcern, door Amsterdam. Kunst en cultuur, dat is niet voor mij, dacht hij vaak. Dat was zo ver weg, daar nam alleen de elite kennis van. Nu ondersteunt deze zelfde jongen het educatieve programma Jij & de Gouden Eeuw in het educatieve centrum van het museum, de Teekenschool. Een programma voor alle kinderen, van alle niveaus en alle milieus. In deze interactieve geschiedenisles over de 17de eeuw leren kinderen op een spannende manier onder meer over Hugo de Groot en de barre tocht naar Nova Zembla. Natuurlijk gaan ze daarna het museum in en kijken dan met iets andere ogen naar de objecten. 256

6 Eva Kalis Eeuwigheidswaarde Natuurlijk is voor een begunstiger ook het fiscale voordeel van de steun belangrijk. Maar in de meeste gevallen gaat de betrokkenheid veel verder. De collectie van het Rijksmuseum heeft een eeuwigheidswaarde. De kunst en geschiedenis bieden een gevoel voor schoonheid, een besef van tijd zoals we zo mooi zeggen, en bovenal verbinden zij mensen. Bovendien, wie een object schenkt, weet dat dat object voor altijd goed zal worden bewaard, verzorgd en (om de zoveel tijd) getoond aan het publiek. Het geld dat wordt geschonken of nagelaten bij testament zal altijd worden besteed aan een goed doel: aan aanwinsten, restauratie, educatie, publicatie, tentoonstelling of aan een onderzoeksplaats voor een wetenschapper. Uitzonderlijk Dat laatste doel had ook Migelien Gerritzen voor ogen toen zij erover na moest denken waaraan ze haar geld zou nalaten. Ze was al enige tijd ernstig ziek en kreeg contact met het museum. Hoe kon ze een bijdrage leveren aan de toekomst? Wat kon ze doen voor het museum? Tussen haar, haar man en verschillende museummedewerkers ontstond een intensieve en speciale band. Het idee ontstond voor een restauratieatelier, en ook voor expertmeetings, workshops en masterclasses op topniveau. Deze laatste konden gelukkig nog tijdens haar leven worden georganiseerd; ze overleed in juni 2010 op 56-jarige leeftijd. Ze liet een uitzonderlijk bedrag na, 1,5 miljoen euro voor het Fonds op Naam dat haar naam draagt en waaruit onder meer de opleiding van jonge restauratoren wordt betaald. Gevoel Onder welke omstandigheden een begunstiger ook bijdraagt aan het Rijksmuseum, een belangrijk element is en blijft, dat men een goed gevoel overhoudt aan het besluit een verbinding aan te gaan 257

7 Kunst met het museum en betrokken te raken bij de collectie, bij de mensen die er werken of bij de organisatie. Schoonheid is schaars, historisch besef vervaagt. Kunst en cultuur verrijken en iedereen kan daar een bijdrage aan leveren, als donateur of als sponsor, met een nalatenschap of een Fonds op Naam. Je gaat twee keer dood., zei Migelien Gerritzen tegen haar man, Eén keer als je sterft en één keer als iedereen je is vergeten. 258

8 Opdrachtgever Providence Capital Samenstelling Reyer Hulstein Redactie Connie Kadlecek, Wouter Weijand Fotografie African Parks Vormgeving Coco Bookmedia Druk Wilco BV ISBN Providence Capital NV heeft een vergunning als beleggingsonderneming en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Providence Capital NV staat geregistreerd in het Handelsregister onder nummer De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in deze publicatie is voor een deel verkregen van derden. Hoewel wij van mening zijn dat de informatie betrouwbaar is kunnen we de juistheid of volledigheid ervan niet garanderen. We kunnen geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor onjuiste of onvolledige informatie verkregen van derden Providence Capital NV. Alle rechten zijn voorbehouden.

9 Providence Capital Meerweg BA Bussum Providencecapital.eu