Begeleid onderzoekend leren. Onderzoekend Leren Denken en Doen. CogniJef psychologisch perspecjef. Kennisontwikkeling. Kennisontwikkeling 5/22/13

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Begeleid onderzoekend leren. Onderzoekend Leren Denken en Doen. CogniJef psychologisch perspecjef. Kennisontwikkeling. Kennisontwikkeling 5/22/13"

Transcriptie

1 Begeleid onderzoekend leren Onderzoekend Leren Denken en Doen Maartje Raijmakers, Tessa van Schijndel Psychologie, Uva Meie van Laar, Rooske Franse Science center NEMO Onderzoekend Leren: Denken en doen Psychologisch perspecjef op kennisontwikkeling Van theorie naar prakjjk Stappenplan onderzoekend leren 2 denkstappen prenatale ontwikkeling Hoe denken kinderen? AcJviteit voor in de klas CogniJef psychologisch perspecjef Inzicht in de psychologische mechanismen Hoe leren mensen over W&T onderwerpen? Wat voor soort kennis hebben mensen over W&T onderwerpen? Wat maakt nieuwsgierig? Hoe passen we dit toe in het onderwijs? AcJviteiten definiëren vanuit inzichten over leren en gedrag Doel Begeleid onderzoekend leren aangepast aan het individu Kennisontwikkeling Verschillende bronnen van kennis Ervaringskennis Losse feitjes Abstracte theorieën Analogieën met bekende situaties Zelf verzinnen Kennisontwikkeling Verschillende soorten kennis Impliciete kennis, expliciete kennis Coherent denkbeeld, losse feitjes Een mentaal model Coherent denkbeeld over een specifiek onderwerp waarmee je de omgeving probeert te voorspellen. Foto s: Hanne Nijhuis Foto s: Hanne Nijhuis 1

2 Belangrijkste boodschap 1. Kinderen hebben veel voorkennis over W&T onderwerpen, maar kunnen die niet altijd verwoorden. 2. Door de denkbeelden van kinderen als uitgangspunt te nemen van een activiteit stimuleer je het actieve denken en de onderzoekende houding Foto s: DigiDaan Van theorie naar prakjjk Doelstelling voor leerlingen Actief nadenken over wetenschappelijke en technische onderwerpen Experimenteren afstemmen op eigen voorkennis Doelstelling voor leerkrachten Inzicht krijgen in het denken van kinderen over wetenschap en techniek Begeleiding afstemmen op ideeën van het individuele kind ImplicaJes voor de prakjjk Voorkennis activeren Impliciete kennis door eenvoudige voorspellingen/tekeningen Expliciete kennis door te verwoorden (vertellen/schrijven) Stimuleren van het actieve denken van kinderen Denkbeelden verwoorden maakt de denkbeelden flexibeler.. en het onderzoek doelgerichter Enthousiasmeren, onderzoekende houding Verwoorden wat je denkt maakt ook duidelijk wat je nog niet weet Hé, hoe zit dat eigenlijk? Onderzoekend Leren: Stappenplan Stap 1 Individueel voorspellen Stap 2 Ideeën verbaliseren en uitwisselen Stap 3 Onderzoeken (experimenteren/observeren) Stap 4 Weer nadenken (wat ben ik te weten gekomen?) AcJviteit Prenatale Ontwikkeling Stap 1 individueel Teken verschillende fases van een handje Jjdens de prenatale ontwikkeling Stap 2 in tweetallen Overleg in tweetallen en brainstorm verder. AcJviteit Prenatale Ontwikkeling Prenatale ontwikkeling van de hand o Conceptie 12 weken 16 weken 20 weken 40 weken Focus Waar komt uw kennis vandaan? Eindresultaat Hoe zit dat eigenlijk? 2

3 Bronnen van kennis? Expliciete informatie Losse feitjes Theorie/onderwijs Analogieën Kennis over andere groeiprocessen door directe observatie groei van een baby na de geboorte groei van een plant Redeneren (inconsistenties oplossen) Begintoestand is bekend, eindtoestand is bekend, verandering zelf bedenken van iets heel kleins naar een baby van eitje naar baby Onderzoek 1: 316 kinderen van 6 tot 12 jaar Vaststellen van mentale modellen met meerkeuzevragen: Lichaamsbouw en lichaamsfuncties Onderzoek 2: 37 kinderen van 6 tot 12 jaar Vergelijken van verschillende methodes Meerkeuzevragen Interview Tekenen Lichaamsbouw Drie groepen met coherente denkbeelden 31% 4% 42% 23% Groei Uitgroei Verandering Geen coherent idee Lichaamsbouw In groep 3 en 4 vooral groei In groep 8 vooral verandering In alle groepen een paar kinderen uitgroei Vanaf groep 4 ook incoherente ideeën Percentage Groei Growth Verandering Different Uitgroei Outgrowth Incoherent Mix Lichaamsfuncties Kinderen onthouden losse feiten Het aantal correcte antwoorden neemt toe met leeftijd Percentage # Functions vragen Different correct % 85% 70% 55% Veel individuele verschillen! Groep Grade Groep Grade 3

4 Bewust worden van je denkbeelden (stap 1 & 2) Tekenen van je denkbeelden... en verwoorden wat je getekend hebt zorgen ervoor dat je denkbeelden coherenter worden Groei Uitgroei Verandering Onderzoekend Leren: Stappenplan Stap 1 Individueel voorspellen Stap 2 Ideeën verbaliseren en uitwisselen Stap 3 Onderzoeken (experimenteren/observeren) Stap 4 Weer nadenken (wat ben ik te weten gekomen?) Onderzoekend Leren: Stappen 3 & 4 NEMO 2 e verdieping: Vrolik collecje Museum Vrolik, AMC Belangrijkste boodschap 1. Kinderen hebben veel voorkennis over W&T onderwerpen, maar kunnen die niet altijd verwoorden. 2. Door de denkbeelden van kinderen als uitgangspunt te nemen van een activiteit stimuleer je het actieve denken en de onderzoekende houding Hoe zit dat eigenlijk? Denken en doen: in de klas Onderwerp: Taxonomie van boombladeren ïffat denk Grcep,,j ii, Doelstelling voor leerkrachten: Begeleiding afstemmen op ideeën van het individuele kind Een concrete activiteit met stappenplan die u in de klas kunt uitproberen Inzicht krijgen in het denken van kinderen over wetenschap en techniek Doelstelling voor leerlingen Actief nadenken over wetenschappelijke en technische onderwerpen Experimenteren afstemmen op eigen voorkennis 4

5 Voor meer informatie: Dank aan: Deelnemende kinderen en scholen voor het onderzoek VTB-Pro (Rooske Franse, Thomas van Eijck voor eerste workshops) Vindplaatsscholen: Agora scholengemeenschap, Flierefluiter, 5 e Montessori, Neptunus, Springschans, Crayenester, 16 e Montessori Lucht ademen Bloed moeder Ademen Niet 5

FEAST. Europees project 5 science centers ontwikkelen workshops voor ouders

FEAST. Europees project 5 science centers ontwikkelen workshops voor ouders FEAST Doel NEMO Europees project 5 science centers ontwikkelen workshops voor ouders - ouders interesseren voor wetenschap en techniek - ouders handva7en bieden voor faciliteren science leren kind Workshop:

Nadere informatie

NEMO Workshop. Acknowledgements:

NEMO Workshop. Acknowledgements: NEMO Workshop De NEMO workshop Over wetenschap gesproken. Denkbeelden van kinderen en ouders over verschijnselen in de natuur. is ontwikkeld door Science Learning Center NEMO in het kader van het project

Nadere informatie

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe. HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.

Nadere informatie

Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap.

Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap. Activiteit: Impliciete Associatietest Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap. Materialen Computer met internettoegang Werkmethodes De IAT

Nadere informatie

Vanuit de HvA zijn we bezig met een onderzoek om onderzoeksvaardigheden van kinderen te meten opdat de leerkracht beter kan sturen in het leerproces

Vanuit de HvA zijn we bezig met een onderzoek om onderzoeksvaardigheden van kinderen te meten opdat de leerkracht beter kan sturen in het leerproces Vanuit de HvA zijn we bezig met een onderzoek om onderzoeksvaardigheden van kinderen te meten opdat de leerkracht beter kan sturen in het leerproces en de kinderen zelf zich ook bewuster worden van de

Nadere informatie

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Docentenhandleiding Lesmateriaal 1-2 havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod,

Nadere informatie

programma Bloedsomloop binnenstebuiten Denkbeelden van kinderen over hun eigen lijf Denkbeelden van kinderen Opdracht: bloedsomloop

programma Bloedsomloop binnenstebuiten Denkbeelden van kinderen over hun eigen lijf Denkbeelden van kinderen Opdracht: bloedsomloop Bloedsomloop binnenstebuiten Denkbeelden van kinderen over hun eigen lijf NiBi-conferentie In levende lijve 21 november 2016 Frank van Herwaarden Verwachtingen en voorstellen Conceptontwikkeling Tekenen

Nadere informatie

Verbinden van intern curriculum van de scholen aan de externe activiteiten

Verbinden van intern curriculum van de scholen aan de externe activiteiten CHECKLIST TALENTENKRACHT IN HET ORION PROGRAMMA Verbinden van intern curriculum van de scholen aan de externe activiteiten Richten op verbeteren van de pedagogical content knowlegde van de leerkracht:

Nadere informatie

Wetenschap en techniek talent 2015

Wetenschap en techniek talent 2015 Wetenschap en techniek talent 2015 Een onderzoekende houding bij kinderen. Hoe krijg je dit voor elkaar? faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen ontwikkelingspsychologie Even voorstellen Sabine

Nadere informatie

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Wat willen leerlingen leren? Tijdens wetenschap- en technologielessen 1 in het

Nadere informatie

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Martijn Weesing, ipabo Amsterdam Erna van Hest, Vrije Universiteit Amsterdam St. Jan School, Amsterdam EWT Conferentie, NEMO, 22 mei 2013

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Doel Workshop

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Doel Workshop Rijke Lessen zetten je aan het denken Doel Workshop Het bieden van inzicht en handreikingen m.b.t.: Het zelf ontwerpen van lesmaterialen en projecten voor hoogbegaafde leerlingen Het vaardig maken van

Nadere informatie

Techniek voor jongens én meisjes

Techniek voor jongens én meisjes Techniek voor jongens én meisjes Over lesgeven aan jongens en meisjes en stereotiepe beelden over jongens, meisjes en techniek. Anne van de Ven, Science Center NEMO Techniek voor jongens én meisjes Over

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén

Nadere informatie

Kinderen denken na over de aarde en het heelal. Over baby s in de buik en over dinosauriërs.

Kinderen denken na over de aarde en het heelal. Over baby s in de buik en over dinosauriërs. SCIENCE LEREN Kinderen denken na over de aarde en het heelal. Over baby s in de buik en over dinosauriërs. Ze stellen vragen zoals: Waarom is de lucht blauw? Waarom is de zee zout? Hoe werkt een auto?

Nadere informatie

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Energie Docentenhandleiding Lesmateriaal onderbouw havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod

Nadere informatie

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS INLEIDING De kijkwijzer biedt de mogelijkheid om op gestructureerde wijze te reflecteren op een activiteit met kinderen. Hiermee kun je inzicht

Nadere informatie

Zoeken naar leven. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Zoeken naar leven. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Zoeken naar leven Leerkrachtenhandleiding Lesmateriaal groep 7-8 Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod,

Nadere informatie

Werkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A

Werkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A Proefjes groep 7-8 Naam School Werkbladen In de klas Versie A Klas Onderzoek in de klas Wetenschappelijk onderzoek wordt vaak in een laboratorium gedaan. Maar sommige onderzoeken kun je ook thuis of in

Nadere informatie

Reis door de Geest. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Reis door de Geest. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Reis door de Geest Leerkrachtenhandleiding Lesmateriaal groep 7-8 Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod

Nadere informatie

T.rex onderzocht door educatief medewerkers. Verslag van de inspiratiemiddag over Onderzoekend leren in licht begeleide programma s.

T.rex onderzocht door educatief medewerkers. Verslag van de inspiratiemiddag over Onderzoekend leren in licht begeleide programma s. T.rex onderzocht door educatief medewerkers Verslag van de inspiratiemiddag over Onderzoekend leren in licht begeleide programma s. Op vrijdag 16 december kwamen 37 medewerkers van 16 verschillende instellingen

Nadere informatie

Woordenschat Een vak apart?

Woordenschat Een vak apart? Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch

Nadere informatie

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch Ontwerpend leren de ruimte in Drs. ing. H. (Henk) Averesch Kennismaking Wie ben ik? Henk Averesch - Docent natuur/w&t/ict/onderzoek/ppo - Projectleider W&T-in-de-pabo - Coördinator en docent MLI Wat gaan

Nadere informatie

Kettingreacties. Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-3 VMBO. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Kettingreacties. Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-3 VMBO. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Kettingreacties Docentenhandleiding Lesmateriaal 1-3 VMBO Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief

Nadere informatie

Ben jij Vindingrijk? Kolom

Ben jij Vindingrijk? Kolom Ben jij Vindingrijk? Hoe vind jij het om: met je eigen fantasie, op je eigen manier, en door uit te proberen of te onderzoeken nieuwe ideeën, oplossingen, of dingen te bedenken of te maken? Aan welke les,

Nadere informatie

Oefenweb. Overzicht. Een- op- een onderwijs. Rekentuin onderzoek UvA 30/03/15

Oefenweb. Overzicht. Een- op- een onderwijs. Rekentuin onderzoek UvA 30/03/15 Logisch redeneren op de basisschool Leerkrachten en leerlingen ontdekken samen moeilijke onderwerpen Uitdagingen Individuele verschillen tussen leerlingen én leerkrachten zijn enorm groot Kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Introduceren thema Het menselijk lichaam. Thema: Het (menselijk) lichaam. centraal: 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het

Introduceren thema Het menselijk lichaam. Thema: Het (menselijk) lichaam. centraal: 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het Natuur & Techniek Het (menselijk) lichaam Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Het (menselijk) lichaam Introduceren thema Het menselijk lichaam In deze lessen staan

Nadere informatie

MOGELIJKHEID TOT EXPLORATIE BIEDEN

MOGELIJKHEID TOT EXPLORATIE BIEDEN MOGELIJKHEID TOT EXPLORATIE BIEDEN Om een vlotte identiteitsontwikkeling door te maken, moeten adolescenten de ruimte krijgen om te exploreren. Ze hebben nood aan een moratorium. Dat wil zeggen dat ze

Nadere informatie

OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN. Rianne Broeke 28 april 2015

OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN. Rianne Broeke 28 april 2015 OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN Rianne Broeke 28 april 2015 INHOUD * Algemene taalontwikkeling van jonge kinderen * Wat is kritisch en begrijpend luisteren? * Waarom is kritisch en begrijpend

Nadere informatie

Een onderzoekende houding bij leerlingen. Hoe krijg je dit voor elkaar?

Een onderzoekende houding bij leerlingen. Hoe krijg je dit voor elkaar? Een onderzoekende houding bij leerlingen Hoe krijg je dit voor elkaar? Bouwbijeenkomst Datum: 30 oktober 2013 Henderien Steenbeek - h.w.steenbeek@rug.nl, h.w.steenbeek@pl.hanze.nl Sabine van Vondel s.van.vondel@rug.nl

Nadere informatie

HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren

HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren 1. Inleiding Aan de hand van een concept cartoon verdiepen leerlingen zich in de vraag hoe het komt dat een meisje een meisje is. Een concept cartoon is een visuele

Nadere informatie

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,

Nadere informatie

Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid

Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid Amsterdam, 11 november 2008 Kinderen willen de wereld ontdekken en zichzelf ontwikkelen

Nadere informatie

Workshop KaMOShibai. Provinciebeurs Klasbakken woensdag 7 maart 2018

Workshop KaMOShibai. Provinciebeurs Klasbakken woensdag 7 maart 2018 Workshop KaMOShibai Provinciebeurs Klasbakken woensdag 7 maart 2018 De kamoshibais verhalen met een dimensie Programma workshop Kennismaking Reus Pedagogisch kader: Voorkennis activeren ervaringen delen

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas Werkbladen In NEMO Fenomena Naam groep 7-8 School Klas Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele eerste verdieping staat in het teken van wetenschap. De werkbladen zijn opgedeeld in twee delen: Deel A, Wetenschap

Nadere informatie

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag Brigitte Moulaert b.moulaert@rijkt.nl Op onderzoek in de wereld van alledag Nieuwsgierigheid Dagelijkse ontdekkingen Onderzoekende houding Uitkijktoren! Doelstellingen Plezier in wetenschap en techniek

Nadere informatie

Leren lukt beter met taaldenkgesprekken

Leren lukt beter met taaldenkgesprekken Essentie geschiedenisonderwijs Leren lukt beter met taaldenkgesprekken Taal om te leren = alle kinderen uitdagen tot denken en praten Resi Damhuis Historisch besef Niet alleen jaartallen en feitenkennis

Nadere informatie

Jonge kinderen zijn wetenschappers in zakformaat.

Jonge kinderen zijn wetenschappers in zakformaat. De jonge wetenschapper Tips voor taalgerichte W&T-activiteiten Goed W&T-onderwijs is taalgericht onderwijs In 2020 moeten alle basisscholen Wetenschap en Technologie (W&T) hebben ingevoerd in het onderwijs.

Nadere informatie

Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014. Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo

Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014. Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014 Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo Doelen Teamcoaching W&T Wat zijn de mogelijkheden? Wat gebeurt er

Nadere informatie

?Wetenschap? Verloop van de workshop 10/3/2016. Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces?

?Wetenschap? Verloop van de workshop 10/3/2016. Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces? Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces? Bea Merckx bea.merckx@arteveldehs.be Jozefien Schaffler jozefien.schaffler@arteveldehs.be CEYS projectmedewerkers

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Meetkunst. Les 1 Ruimte vangen in de klas

Meetkunst. Les 1 Ruimte vangen in de klas Meetkunst Les 1 Ruimte vangen in de klas We bevinden ons altijd in een bepaalde ruimte maar zijn ons er zelden van bewust. Kunstenaars maken bewust gebruik van ruimte en zetten deze naar hun hand. Ook

Nadere informatie

Opbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete

Opbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete 10 werkvormen om het denken te activeren Goede metacognitieve vaardigheden worden gezien als een voorspeller van succesvol leren. Door expliciet aandacht te besteden aan denkvaardigheden, stimuleer je

Nadere informatie

Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012. Bijeenkomst 11: ontwikkeling

Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012. Bijeenkomst 11: ontwikkeling Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012 Bijeenkomst 11: ontwikkeling Terugblik bijeenkomst 10 Presentatie ontwikkelingsgebieden Indeling ontwikkelingsgebieden Casus: stel je probleemverklaring op. Bijeenkomst

Nadere informatie

Inzicht in het proces

Inzicht in het proces Oratie Prof. Dr. M.E.J. Raijmakers, 16 mei 2012 Inzicht in het proces Mevrouw de rector magnificus, meneer de decaan, leden van het curatorium, bestuur van de stichting Nationaal Centrum voor Wetenschap

Nadere informatie

Isaac Asimov. marnix academie

Isaac Asimov. marnix academie Project Wetenschap & Technologie op de Marnix The most exci-ng phrase to hear in science, the one that heralds the most discoveries, is not "Eureka!" (I found it!) but...'that's funny... Isaac Asimov marnix

Nadere informatie

Verbouw een gebouw in samenwerking Expertisecentrum W&T Zuid-Holland

Verbouw een gebouw in samenwerking Expertisecentrum W&T Zuid-Holland Verbouw een gebouw in samenwerking Expertisecentrum W&T Zuid-Holland Leerlingen bedenken een nieuwe bestemming voor een gebouw. Ze houden rekening met de wensen van bewoners. bovenbouw leerkracht focus

Nadere informatie

Schoolapp in samenwerking met Expertisecentrum W&T Zuid-Holland

Schoolapp in samenwerking met Expertisecentrum W&T Zuid-Holland Schoolapp in samenwerking met Expertisecentrum W&T Zuid-Holland Leerlingen ontwerpen een app om de communicatie op school te verbeteren. Ze bedenken en tekenen de schermen van de app. bovenbouw leerkracht

Nadere informatie

David Kolb en de leerstijlen

David Kolb en de leerstijlen Hoezo leerstijlen? David Kolb en de leerstijlen De toepassing van de leerstijlen theorie van Kolb, het leerproces en de vier leerstijlen, kan bij leren en scholing activerend werken. Iedereen die wil leren

Nadere informatie

STEM@school. 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk

STEM@school. 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk STEM@school STEM@school 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk ROSE studie (2010) Aanleiding STEM@school ROSE studie (2010) Aanleiding

Nadere informatie

Ontwikkeling van wetenschap en technologie in de pabo

Ontwikkeling van wetenschap en technologie in de pabo Ontwikkeling van wetenschap en technologie in de pabo Plenaire terugkoppeling MASTERCLASSES WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE ALS GRONDHOUDING EN VAKOVERSTIJGENDE BENADERING Lou Slangen 12-11-2014 WETENSCHAP EN

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: oorlogsvoertuigen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: Oorlogsvoertuigen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:

Nadere informatie

Evaluatie door de leerkracht

Evaluatie door de leerkracht Evaluatie door de leerkracht Het ontwikkelen van wetenschappelijke en technische competenties van je leerlingen vraagt om tijd en de nodige feedback. Net zoals in de ontwerpcyclus, waarin leerlingen moeten

Nadere informatie

Welkom bij de workshop

Welkom bij de workshop Welkom bij de workshop Werken met een denkschrift Door: Lauréen Sinkeldam en Jeannette Fölsche Agenda Waarom een denkschrift?, Korte uitleg over onderzoek op 5 verschillende scholen, Praktische voorbeelden

Nadere informatie

Taalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren Presentatie door : Anna Hotze, Edith Louman en Meie van Laar

Taalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren Presentatie door : Anna Hotze, Edith Louman en Meie van Laar Taalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren Presentatie door : Anna Hotze, Edith Louman en Meie van Laar Jantien Smit: j.smit@saxion.nl Meie van Laar: vanlaar@e-nemo.nl Anna

Nadere informatie

Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren?

Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? w 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 X 2 X X 3 X X X 4 X X X X 5 X X X X X 6 X X X X X X 7 X X X X X X X 8 X X X X X X X X ö 1. D e n k e n D e

Nadere informatie

Big Ideas Great STEM. Katrien Strubbe

Big Ideas Great STEM. Katrien Strubbe + Big Ideas Great STEM Katrien Strubbe (Natuur)wetenschappen: doelen 2 Natuurwetenschappen geven leerlingen een fundamenteel en duurzaam inzicht in de structuren en processen die de mens, de natuur en

Nadere informatie

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Zoeken naar leven Jouw werkbladen In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Zoeken naar leven Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 10-2013 1 Zoeken naar leven

Nadere informatie

WELKOM! Wil je op je A4 opschrijven wat je nu weet over Lesson Study? Evelien van Geffen 12 mei 2016

WELKOM! Wil je op je A4 opschrijven wat je nu weet over Lesson Study? Evelien van Geffen 12 mei 2016 WELKOM! Wil je op je A4 opschrijven wat je nu weet over Lesson Study? Evelien van Geffen e.c.van.geffen@hva.nl 12 mei 2016 1 UITKOMSTEN VORIG ONDERZOEK Een aantal conclusies uit het onderzoek van Amagir,

Nadere informatie

NEMO - science center

NEMO - science center NEMO - science center Afstudeerproject HAS Den Bosch, onderdeel van KIGO-project Educatie en Dierenwelzijn Opdrachtgever: Begeleidende docenten: Projectteam: Reineke Hameleers namens Dierenbescherming

Nadere informatie

Leerstijlen. www.gertjanschop.com/kennisenleren - pagina 1 van 5

Leerstijlen. www.gertjanschop.com/kennisenleren - pagina 1 van 5 Leerstijlen Leren volgens Kolb Kolb vat leren op als een proces dat, steeds weer, vier stadia doorloopt: fase 1: concreet ervaren fase 2: waarnemen en overdenken (reflecteren) fase 3: abstracte begripsvorming

Nadere informatie

Zuid-Holland in onderzoeken, ontwerpen en ondernemen!

Zuid-Holland in onderzoeken, ontwerpen en ondernemen! Zuid-Holland in onderzoeken, ontwerpen en ondernemen! Ondersteuning vanuit het Expertisecentrum Wetenschap & Technologie Zuid-Holland Zuid-Holland in onderzoeken, ontwerpen en ondernemen! In 2020 moeten

Nadere informatie

astrologie, wetenschap en onderzoek

astrologie, wetenschap en onderzoek astrologie, wetenschap en onderzoek Hans van Oosterhout 1-14 Nederlandse Vereniging, opgericht in 1971 Astrologen, wetenschappers en andere geïnteresseerden. NVWOA-leden zijn niet per definitie astrologen.

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle 10 Tuinkers met taksi Geef ze de ruimte! onderzoekend leren in de onderbouw ROB-dag 2018 Jolande Kelder Hogeschool Viaa, Zwolle Klik om tekst toe te voegen 10 Kleuters en onderzoek Onderzoeken; dat past

Nadere informatie

Taalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren

Taalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren Taalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren Jantien Smit: j.smit@saxion.nl Meie van Laar: vanlaar@e-nemo.nl Anna Hotze: a.hotze@ipabo.nl Martine Gijsel: m.a.r.gijsel@saxion.nl

Nadere informatie

Inzicht in het proces

Inzicht in het proces Inzicht in het proces Inzicht in het proces Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar in de Cognitieve ontwikkelingspsychologie, in het bijzonder het science leren in

Nadere informatie

VEILIG DE WERELD ROND EVALUATIEFORMULIER

VEILIG DE WERELD ROND EVALUATIEFORMULIER EILIG DE WERELD ROND ELUTIEFORMULIER NM N DE LEERLING: Thema eilig de ctiviteiten Evalueren van attitudes, vaardigheden en kennis -- Observaties - opmerkingen - datum 1. De tijd Hoek: Hoe lang nog? Hoekopdrachten

Nadere informatie

Cultuureducatie met Kwaliteit

Cultuureducatie met Kwaliteit ontwerp fourpack Cultuureducatie met Kwaliteit Onze ambities 1 2 3 Stappenplan Het kwadrant Drie domeinen 1 Intake 5 Scholingsactiviteiten VERBREDEN 2 Assessment 6 Meerjarenvisie In huis 3 Ambitiegesprek

Nadere informatie

Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk. fauna in de wereld. Thema: Indeling planten- en dierenrijk. Dierenrijk.

Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk. fauna in de wereld. Thema: Indeling planten- en dierenrijk. Dierenrijk. Natuur & Techniek indeling planten- en dierenrijk Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Indeling planten- en dierenrijk Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk

Nadere informatie

De Romeinen in nederland

De Romeinen in nederland geschiedenis De Romeinen in nederland Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: De Romeinen in Nederland Introduceren thema De Romeinen in Nederland In dit thema staan

Nadere informatie

Martine van Schaik

Martine van Schaik Martine van Schaik m.vanschaik@hsmarnix.nl Leerkrachten van 9 basisscholen en drie begeleiders vanuit Marnix en Saxion Deelnemers aan het project Deelnemers scholen regio Deventer: Deventer: De kleine

Nadere informatie

Working with parents. Models for activities in science centres and museums

Working with parents. Models for activities in science centres and museums Working with parents. Models for activities in science centres and museums 1 Indice VOERTUIGEN DIE ROLLEN MECHANICA... 3 1. Kort overzicht van de activiteiten in de workshop... 3 2. Doelstellingen... 3

Nadere informatie

Begrijpend Luisteren

Begrijpend Luisteren WORKSHOP PRENTENBOEKEN Begrijpend Luisteren in de onderbouw van de basisschool Doel Een theoretische verdieping en praktische voorbereiding om een prentenboek interactief voor te kunnen lezen. Begrijpend

Nadere informatie

De didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren

De didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren De didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren De leeromgeving Interactief onderzoeken.nl gaat uit van de didactiek onderzoekend en ontwerpend leren (OOL). Deze didactische aanpak is uitgewerkt en verspreid

Nadere informatie

2014 2015 Geboorte. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR

2014 2015 Geboorte. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR 2014 2015 Geboorte Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE Ritueel 1: Een babybezoek... 3 Ritueel 2: Een wenskaart... 4 Ritueel 3: Een wensdoek... 5 Ritueel

Nadere informatie

Begrijpend lezen, lessenserie. voor het VO

Begrijpend lezen, lessenserie. voor het VO Begrijpend lezen, lessenserie voor het VO Handleiding Antwoorden Jeltje Harnmeijer Hedy van Hemert Voorwoord en Handleiding Inleiding Voor u ligt de lessenserie Begrijpend lezen, ontwikkeld door Jeltje

Nadere informatie

Lesmateriaal Geluid. deel 1. Tijdsduur: 30 minuten

Lesmateriaal Geluid. deel 1. Tijdsduur: 30 minuten Lesmateriaal Geluid deel 1 Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over In de les voor de middenbouw stonden de volgende doelen centraal: Vakinhoudelijk

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Geef de leerlingen de kans om spontaan te vertellen over iets dat ze leuk vinden en laat andere kinderen

Nadere informatie

Inspiratietheetje Stichting Sirius Laat ze toch spelen!

Inspiratietheetje Stichting Sirius Laat ze toch spelen! Inspiratietheetje 2015-2016 Stichting Sirius Laat ze toch spelen! Constance van Kesteren & Melina Fleurke 13 oktober 2015 16.00-17.00 16 e montessorischool Op 13 oktober 2015 waren we voor het inspiratietheetje

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE KUN JE HET WEER VOORSPELLEN? Jullie gaan een weerstation ontwerpen waarmee jullie de bezoekers het weer kunnen laten meten en voorspellen. Het weerstation bestaat uit drie weerinstrumenten: een thermometer,

Nadere informatie

Creativiteit, kun je dat afdwingen?

Creativiteit, kun je dat afdwingen? Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan

Nadere informatie

Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Teen Facts Leerkrachtenhandleiding Lesmateriaal groep 7-8 Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod, waarmee

Nadere informatie

OMGAAN MET VERANDERING DE THEORIE VAN DE BESLUITFUIK

OMGAAN MET VERANDERING DE THEORIE VAN DE BESLUITFUIK TEKST OMGAAN MET VERANDERING DE THEORIE VAN DE BESLUITFUIK In onze gesprekken met organisaties met een gidsenwerking horen we hoe de verantwoordelijken worstelen om hun gidsen mee te krijgen bij veranderingen.

Nadere informatie

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën 8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een sectorwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een sectorwerkstuk

Nadere informatie

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs Schooljaar 2011-2012 Woordenschatonderwijs Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs te verbeteren opbrengsten Schooljaar 2012-2013 Woordleerstrategieën

Nadere informatie

Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017

Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017 Iedereen is een wetenschapper 22 februari 2017 Ben je tussen 3 en 12 jaar en Wil jij wel eens op ontdekking gaan in het heelal? Wil jij je oud speelgoed uit elkaar halen om er iets anders van te maken?

Nadere informatie

Stimuleren van vakgebied overstijgende vaardigheden? Doen!

Stimuleren van vakgebied overstijgende vaardigheden? Doen! SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stimuleren van vakgebied overstijgende vaardigheden? Doen! Marja van Graft en Nora Steenbergen-Penterman Workshop Lunteren 5 april 2016 Inhoud Inventariseren

Nadere informatie

Leerstijlentest van Kolb Richard Van WP16.c

Leerstijlentest van Kolb Richard Van WP16.c Leerstijlentest van Kolb Richard Van WP16.c David Kolb onderscheidt vier gedragingen en vier bijhorende leerstijlen. Doener, vertonen een combinatie van actief experimenteren en concrete ervaring. Ze hebben

Nadere informatie

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Zoeken naar leven Jouw werkbladen In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Zoeken naar leven Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Zoeken naar leven

Nadere informatie

26/02/2013. Ontwikkelingspsychologie. Psychologie van de levensloop. Ontwikkelingstheorieën

26/02/2013. Ontwikkelingspsychologie. Psychologie van de levensloop. Ontwikkelingstheorieën Ontwikkelingspsychologie Psychologie van de levensloop Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET 1 Aardbeving 1: HOOP ORAAL SENSORISCHE FASE EGOSTERKTE Temperament kind OMGEVING Moeder Koesteren, vastnemen,

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Kleding Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog - Kleding Introduceren thema Tweede Wereldoorlog - Kleding In dit

Nadere informatie

Workshop Differentiatie. Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom.

Workshop Differentiatie. Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom. Workshop Differentiatie Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom. Voorstelrondje Wat kom je halen? Wat versta je onder differentiëren? Wat is het programma Doel: aantal voorbeelden van

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3

ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3 ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3 WAAROM ONDERZOEK? Onderzoek doen is een belangrijke wetenschappelijke vaardigheid. Tijdens de plusweek ga je leren hoe je dat moet doen. Je

Nadere informatie

Workshop. Het museum. Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen.

Workshop. Het museum. Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen. Workshop Het museum Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen. Materiaal: Het maquettepakket van in het muzeeum. Doelen: Moedertaal: Lezen: Communicatieve elementen

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE ZIT EEN ELEKTROSPEL IN ELKAAR? Jullie gaan een elektrospel met quizvragen ontwerpen. Als de bezoekers het goede antwoord op de vraag geven, gaat er een lampje branden. Bedenk originele quizvragen en

Nadere informatie

Talenturen 1 ste jaar

Talenturen 1 ste jaar Talenturen 1 ste jaar Voorwoord Beste leerling, Fijn dat je hebt gekozen voor een schoolloopbaan op het Inspirocollege. Wij vinden het belangrijk dat je niet alleen met je neus in de boeken zit, maar

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Wat ben ik? Wat staat bovenaan m n verlanglijst? Het programma: van pingpongen

Nadere informatie

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Concept cartoons Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Over de dialoog De uitspraken die de figuren doen, zijn gebaseerd op wetenschappelijk

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Technium. Naam. onderbouw VO School. Klas

Werkbladen In NEMO. Technium. Naam. onderbouw VO School. Klas Werkbladen In NEMO Technium Naam onderbouw VO School Klas Ontwerpen Grote kans dat jij vandaag je tandenborstel, fiets en jas gebruikt hebt. Al deze spullen zijn ontworpen. Het zijn oplossingen voor problemen

Nadere informatie