1. Aanleiding Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk
|
|
- Lieven Theodoor Koster
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 1. Aanleiding Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk
3 ROSE studie (2010) Aanleiding
4 ROSE studie (2010) Aanleiding
5 Aanleiding ROSE studie (2010)??
6 Aanleiding Probleem: Ondanks veel STEM-georiënteerde studierichtingen in SO, ondanks goeie scores van onze leerlingen (PISA) hebben potentiële STEM-leerlingen gebrek aan motivatie voor STEM (ROSE, 2010)... hebben potentiële STEM-leerlingen geen duidelijk beeld van STEM-studies en STEM-beroepen (ROSE, 2010) Relevantie van Wetenschap & Wiskunde is zoek bij jongeren
7 Aanleiding Oorzaak(?): Isolatie van Wiskunde Wetenschap Technologie in leerplannen & inrichting Secondair Onderwijs Relevantie van Wetenschap & Wiskunde is zoek bij jongeren
8 Aanleiding Oplossing: leerlingen tonen: Wetenschappen, Wiskunde & Technologie gaan in praktijk altijd interdisciplinair te werk om maatschappelijke / ecologische problemen op te lossen STEM vereist niet enkel werken met de handen, maar ook het vermogen om abstract na te denken
9 1. Aanleiding Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk
10 SBO-project, gestart op 01/06/14 door Prof. dr. ir. Wim Dehaene & dr. Heidi Knipprath: Ontwikkelen en introduceren van geïntegreerde STEM in het Vlaamse Secundair Onderwijs Integratie van de verschillende STEM-domeinen in het secundair onderwijs leidt tot meer, betere en positievere keuze voor STEM Stuurgroep: KULeuven (ESAT-MICAS + SLO Fysica + HIVA) Uantwerpen (pedagogie) VOK & GO!
11 Doelstellingen Ontwikkelen van nieuwe didactiek voor geïntegreerde STEM Testen en valideren van deze nieuwe didactiek Uitrollen van de nieuwe didactiek in de leerplannen in de lerarenopleiding
12 Oriënteringsfase 1 e graad ASO, i.s.m. H. Graf Leerlijnen Mechanica, Programmeren & Ontwerp Project start 2 de graad ASO/TSO Integratie van Wiskunde Fysica Engineering Later uitbreiding Naar 1 e en 3 de graad abstractieniveau Naar andere wetenschappen: Chemie, Biologie, Informatica
13 1. Aanleiding Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: Doel Pijlers Leerdoelstellingen Richtlijnen 4. Ontwikkelwerk
14 Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek Doel relevantie van S, T, E & M aantonen door integratie van S, T, E & M en met respect voor de eigenheid van S, T, E & M S-, T- & M- inzichten & concepten opbouwen en operationalizeren bij het oplossen van een probleem = E
15 Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek Pijlers Integratie Probleemgecentreerd leren Onderzoekend & ontwerpend leren Samenwerkend leren Vakdidactische input
16 Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek Filosofie Making learning WHOLE (D. Perkins) Speel het HELE spel: (lees: breng het volledige verhaal, maar in een junior versie) Vermijd aboutitis (= enkel: vertellen over, zonder diepgang/abstractie) Vermijd elementitis (= enkel: de stukjes apart, zonder het geheel) Maak het spel het spelen waard (lees: maak de les het leren waard) Werk op de moeilijke stukken Leer van je eigen team, en van de andere teams Leer het spel van het leren
17 Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek Leerdoelstellingen 1. Leren & toepassen van STEM-inhouden 2. Integreren van STEM-inhouden 3. Gericht zijn op & vaardig zijn in onderzoek & ontwerp 4. Denken & redeneren, modelleren & abstraheren 5. Strategisch toepassen & ontwikkelen van technologie 6. Interpreteren van en communiceren over informatie i.v.m. wetenschap, technologie, engineering & wiskunde 7. Samenwerken als STEM-team
18 Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek Centraal probleem maakt de leerinhoud relevant Real world / authentiek central probleem Welke leerinhouden hebben we nodig om dit probleem op te lossen? Antwoord op Waarom willen we dit leren? is direct gekoppeld aan de centrale opdracht. S-, M- & T-inhouden worden parallel én geïntegreerd behandeld Expliciet link gelegd S- en M-inhouden nodig om het ontwerp te kunnen uitvoeren Oefeningen die transfer stimuleren Oefeningen die modelleren & abstraheren stimuleren
19 Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek Zelfstandigheid wordt gestimuleerd Geen voorgekauwd stappenplan Leerlingen zijn actief en expliciet betrokken Onderzoeksopdrachten Reflectiemomenten De leerkracht treedt op als coach Niet de alles-weter, Scaffolding, vragen stellen om denkproces te triggeren
20 1. Aanleiding Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk: Methode Resultaat 3 de jaar Voorbeeld
21 Ontwikkelwerk: methode Voor en door leerkrachten: Vakoverschrijdend team leerkrachten Secundair Onderwijs Expertise, Niveau lln, leerplantopics... Expertise, Leerdoelen, Misconcepties, onderzoek Team onderzoekers KULeuven
22 Ervaringen ontwikkelleerkracht Samenwerken met leerkrachten uit andere vakken. Samenwerken met PhD s Samenwerken met andere scholen
23 Belangrijk! Woordgebruik in de verschillende vakken is cruciaal Team van leerkrachten is de drijvende kracht Expliciet linken leggen tussen de verschillende vakken
24 ontwikkeling Legacy Cycle: leerlingen Uitdaging, probleemstelling CHALLENGE Wat kennen we al? Reflectie VERDIEPEN ORIËNTATIE Voorstellen aan anderen Werkvormen Welke kennis hebben we nog nodig? RAPPOR- TEREN VOOR- BEREIDEN Brainstormen & plannen STEM-LEEROMGEVING RESULTATEN TESTEN & CONCLU- DEREN ONDERZOEK / ONTWERP Herhaling & nieuwe theorie (vanuit nood aan ) 24
25 Ontwikkelwerk: methode CHALLENGE Wat kennen/kunnen we al? Welke kennis/inzicht/ vaardigheden hebben we nog nodig? Waarom zouden we dit willen weten/kunnen? LEERINHOUD: ONDERZOEK & ONTWERP
26 Ontwikkelwerk: resultaat 3 de jaar Module 1 Kinematica 1D: koppeling wiskunde fysica programmeren Module 2 - Optica: gebruik van wiskunde & fysica om een engineeringplan op te bouwen Module 3 - Krachten: modelgebaseerd ontwerpen Module 4 Kinematica 2D: synthesemodule met transfer: de ultieme challenge!
27 Ontwikkelwerk: resultaat 3 de jaar Inhoud, a.d.h.v. vragen die voortbouwen op geziene kennis die nieuw probleem aan de kaak stellen Didactische wenken die geschikte werkvormen aangeven die mogelijke problemen aankaarten Terugkoppeling naar challenge om theorie aan te reiken in experimenten en oefeningen
28 Workshop
29 Opdracht 1 Welke wiskundige concepten gebruik je om de beweging van een voorwerp in een vlak te beschrijven? Beschrijf hoe de concepten aangebracht worden. Beschrijf hoe de concepten gebruikt worden in de kinematica.
30 Opdracht 2 Bouw een hovercraft die je kan aansturen door de versnelling in de x- en in de y-richting in te stellen. Hoe moet je de hovercraft aansturen om een bepaald traject af te leggen. Voorbeeld: beweeg over een afstand van 2 m in y- richting. Volg vervolgens een baan die een hoek maakt van 30 met de y-richting over een afstand van 2,5 m. Over welke kennis moeten leerlingen ten minste beschikken om deze opdracht tot een goed einde te brengen? Bij welke vakken hoort deze kennis thuis? Wat zit er in het huidig leerplan en wat moet er extra gegeven worden?
31 Opdracht 3 Een sensor met een negatieve temperatuurscoëfficiënt heeft volgend voorschrift voor de weerstandswaarde: R NTC = R T0 e β 1 T 0 1 T Met = 4000 en R T0 = bij 25 C. Maak een opstelling en schrijf een programma dat de spanning meet en de temperatuur uitleest.
32 Opdracht 4 Kies een probleem uit de industrie (bv: bouw en ontwerp een biologische waterzuiveringsinstallatie) Hertaal dit probleem naar een challenge, opdrachten en deelopdrachten, voor leerlingen, volgens het principe van Making learning whole
33 Samenvatting 1. Notaties en terminologie op elkaar afstemmen 2. Voorkennis, extraatjes, inhoud van het leerplan en volgorde op elkaar afstemmen 3. Fysicus, wiskundige en informaticus STEM-team 4. Making learning whole
Leermodules van istem
Leermodules van istem Jolien De Meester & Leen Goovaerts 28/05/2018 1 STEM@school Professional Learning Communities i Kenmerken Integratie van STEM-leerinhouden 6 PhD s 5 Promotoren 2 Koepelmedewerkers
Nadere informatieHoe krijgt de school een STEM
Hoe krijgt de school een STEM Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs Wim Dehaene Cross-Over editie 2 26 januari 2016 Wim Dehaene: Wie ben ik? KULeuven,groep
Nadere informatieEen exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau
Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau dr. H. Knipprath ing. J. De Meester STEM Science Engineering Technology Mathematics 2
Nadere informatieSTEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs
STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs Wim Dehaene KULeuven-ESAT-MICAS Wie ben ik prof. dr. ir. Wim Dehaene wim.dehaene@esat.kuleuven.be
Nadere informatieHoe krijgt de school een STEM
Hoe krijgt de school een STEM Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs Wim Dehaene colloquium STEM-scholen in het secundair 9 juni 2015, Hogeschool
Nadere informatieVragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO
Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?
Nadere informatieHoe krijgt de school een STEM. Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs
Hoe krijgt de school een STEM Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs Wie ben ik prof. dr. ir. Wim Dehaene wim.dehaene@esat.kuleuven.be KULeuven,groep
Nadere informatieSTEM STEM. Wat? Waarom? Hoe? STEM kader. Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde
STEM STEM Science Technology Engineering Mathematics Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde Wat? Waarom? Hoe? STEM-actie plan van de Vlaamse Overheid tekort in STEM-beroepen oplossen matrix SO STEM
Nadere informatieInstumenten voor procesevaluatie in geïntegreerd STEMonderwijs. 8 februari 2017 Leen Goovaerts, Mieke De Cock, Wim Dehaene
Instumenten voor procesevaluatie in geïntegreerd STEMonderwijs 8 februari 2017 Leen Goovaerts, Mieke De Cock, Wim Dehaene Het project STEM@school STEM@school Professional Learning Communities Kenmerken
Nadere informatieSTEM INFO-AVOND 02.12.2015
STEM INFO-AVOND 02.12.2015 Wat is STEM in KOGEKA? Geen geregistreerd handelsmerk Pas onlangs: STEM-kader voor het Vlaamse Onderwijs 2 Innovation distinguishes between a leader and a follower. Steve Jobs,
Nadere informatieDidactiek voor geïntegreerd STEM-onderwijs: kenmerken en leerdoelstellingen
Didactiek voor geïntegreerd STEM-onderwijs: kenmerken en leerdoelstellingen 1. Nood aan geïntegreerd STEM-onderwijs Heidi Knipprath, Mieke De Cock, Wim Dehaene Het woord STEM echoot door het Vlaamse onderwijslandschap
Nadere informatieSTEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap
STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken
Nadere informatieEnquête noden van de scholen. Eerste verwerking
Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw
Nadere informatieSTEM, een leerpad naar de toekomst
1. opwarmertje 2. STEM als noodzaak binnen ASO: visievormend 3. Don Boscocollege Kortrijk: historiek 4. Intermezzo 5. Vanuit de praktijk op Don Bosco Kortrijk. 6. Uitsmijter. opwarmertje Jens heeft een
Nadere informatieSTUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016
STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 EERSTE GRAAD Eerste leerjaar Algemene vorming (moderne) Klassieke studiën ( of CLIL-) Tweede leerjaar Grieks- Moderne wetenschappen (SEI of CLIL-SEI) ASO TWEEDE
Nadere informatieASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN
ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,
Nadere informatieASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN
ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,
Nadere informatieDe bijdrage van praktijkgerichte literatuurstudies onderwijsonderzoek (PGO-project Vlaamse Onderwijsraad)
DIA 1 Vakdidactische STEM-competenties van schoolteams, docenten en lerarenopleiders versterken De bijdrage van praktijkgerichte literatuurstudies onderwijsonderzoek (PGO-project Vlaamse Onderwijsraad)
Nadere informatieVERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015
VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015 WIJZIGINGEN STUDIEAANBOD 1 STE LEERJAAR A Waarom? interesse talenten observatie oriënteren 2 STUDIEAANBOD 2013-2014 1 STE LEERJAAR A Agro- en biotechnieken
Nadere informatieHoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept
Nadere informatieSTUDIEGEBIED CHEMIE (tso)
(tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk
Nadere informatieOpleiding van leraren in de informaticawetenschappen
Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs
Nadere informatieLatijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen
Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,
Nadere informatieKrijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze!
Lyceum Het Lyceum biedt binnen de scholengroep de eerste graad Algemeen Secundair Onderwijs aan. In het eerste jaar maak je de keuze voor de optie Latijn, Moderne of STEM. Deze drie opties zorgen voor
Nadere informatieIedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos
Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs 21/03/2018 Boeverbos 1 Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs Jo Desutter Pedagogisch begeleider STE(A)M 2 Wat is STEM? Aanduiding domein Aanduiding studies
Nadere informatieAanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs
Aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs Vlor & Artevelde: Zin in wetenschappen wiskunde en techniek publicatie april 2013(zie actieplan STEM thema 2, OD 1) Vlor: reflectie-/screeningsinstrument voor
Nadere informatieOnderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.
Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?
Nadere informatieInfomoment van eerste naar tweede graad
Infomoment van eerste naar tweede graad Een school kiezen O Ik kan me ten volle ontplooien! O Ik voel me goed! O SIVIBU = LEREN LEVEN INSPIREREN Een richting kiezen = antwoord zoeken op de volgende vragen:
Nadere informatieHoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde?
Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde? FACULTEIT WETENSCHAPPEN SLO natuurwetenschappen, SLO wiskunde wet.kuleuven.be/studenten/slo Kies ik voor aardrijkskunde,
Nadere informatie2. In functie van implementatie van onderzoekscompetenties in de lerarenopleiding
Gebruikswijzer P- Reviews: Hoe kunnen de Reviews op een nuttige manier geïntegreerd worden in de lerarenopleiding? In deze gebruikswijzer bekijken we eerst een aantal mogelijkheden tot implementatie van
Nadere informatieVerantwoordelijke opleidingsonderdeel
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: 10377 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieEDUGO campus De Brug
LAGER ONDERWIJS 3 de graad STEM in de lessen Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Labo s & workshops Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus
Nadere informatieIjkingstoets voor toekomstige
Ijkingstoets voor toekomstige wetenschapsstudenten Carolien Van Soom Lerarendag Faculteit Wetenschappen 7 mei 2014 Ijkingstoets voor toekomstige wetenschapsstudenten 1. Achtergrond 2. Opzet ijkingstoets
Nadere informatieScholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van TSO naar TSO : (g)een probleem
Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van TSO naar TSO : (g)een probleem Schooljaar 2004-2005 Inleiding De brochure Van ASO naar TSO werd uitgebreid met een gedeelte dat de aansluitmogelijkheden bij overgangen
Nadere informatieOnderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1
Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1 1. Kennis maken met + gebruik maken van de natuurwetenschappelijke methode: 1. Probleem 2. Onderzoeksvraag 3. Hypothese 4. Verzamelen informatie,
Nadere informatieStudiegebied. (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen. Derde graad...
Studiegebied (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad... Techniek-wetenschappen STUDIEGEBIED CHEMIE Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting...
Nadere informatie27 mei. Programma 27 mei
Programma 13 mei - Wat is STEM en engineering? discussie - Waarom starten met STEM? discussie - STEM en bedrijven: kennis maken met de reële praktijk in bedrijven (filmpjes van het project techniek op
Nadere informatieZinvol realiseren van competenties in de derde graad Visie en werkvormen
Zinvol realiseren van competenties in de derde graad Visie en werkvormen T 3 Symposium, Oostende Onze-Lieve-Vrouwecollege Brugge dinsdag 19 augustus 2014 Voorwoord What is teaching? http:/vimeo.com/48768091
Nadere informatieEen open geest start hier GO! atheneum Tienen
Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Wat is STEM? STEM STEM staat voor Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap, techniek en wiskunde zijn binnen STEM geen aparte vakken maar onlosmakelijk
Nadere informatieLeerdoelen en succescriteria in de wiskundelessen.
Leerdoelen en succescriteria in de wiskundelessen tom.robijns@ucll.be marieke.vandersmissen@ucll.be Aanleiding Integreren van relevante nieuwe inzichten over wat werkt in onderwijs in een nieuw ontwikkeld
Nadere informatie12:15 12:30 Onthaal Cafetaria De Ark. 12:30-13:00 Broodjeslunch Cafetaria De Ark
Het netwerk wordt ondersteund door de Vlaamse Overheid Departement Onderwijs & Vorming en door UC Leuven-Limburg, Odisee, Hogeschool Gent, Hogeschool Vives en Arteveldehogeschool. Doelgroep: Secundair
Nadere informatieWETENSCHAPPEN 2 de en 3 de graad
Campus Assebroek Daverlostraat 132 8310 Assebroek 050 36 68 80 Campus Sint-Michiels Baron de Serretstraat 88 8200 Sint-Michiels 050 38 47 85 info@atheneumjanfevijn.be www.atheneumjanfevijn.be https://www.facebook.com/janfevijn
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Wetenschappen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Ben je een leerling die: sterk geïnteresseerd is in de verschillende wetenschappelijke disciplines: aardrijkskunde,
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie vwo
Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Fundament
Nadere informatieInhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO
Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf
Nadere informatieSPECIFIEKE LERARENOPLEIDING
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Diploma van leraar Onderwijsbevoegdheid in de tweede en derde graad Diploma strekt tot aanbeveling voor een onderwijsfunctie in het hoger en volwassenenonderwijs Strekt tot
Nadere informatieEindstudiedag. Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 25/10/2017
Eindstudiedag Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 25/10/2017 Programma 09:40-09:45 Welkom dr. Job De Meyere, UCLL Groep Lerarenopleiding 09:45-10:00 Waarom een Vlaams Lerend Netwerk STEM S.O.? Christel Op de
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieBinnenklasdifferentiatie in de lerarenopleiding. Symposium Voorzitter: prof. dr. Kristof De Witte Discussiant: Els Tanghe
Binnenklasdifferentiatie in de lerarenopleiding Symposium Voorzitter: prof. dr. Kristof De Witte Discussiant: Els Tanghe Paper 1 Binnenklasdifferentiatie in de lerarenopleiding voor middelbaar onderwijs
Nadere informatiePROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE
PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE LKCA-conferentie, Utrecht, 24 november 2014 Lode Vermeersch, Lysbeth Jans, Wim Lauwers, Katrien Goossens, Leen Alaerts, Koen Crul, Kim Tintel contact: lode.vermeersch@kuleuven.be
Nadere informatieWIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde.
WIE? WAT? WAAROM? HUMANE wetenschappen Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. HUM WET IS HET IETS VOOR MIJ? HUMANE WETENSCHAPPEN VISIE Van leerlingen Humane wetenschappen
Nadere informatieTA3D Hoe maak ik 12 jarigen warm om te kiezen voor TSO?
TA3D Hoe maak ik 12 jarigen warm om te kiezen voor TSO? Agenda Kennismaking Acties buiten de klas STEM Inspiratie Bart Huyskens barthuyskens@telenet.be Leraar Elektronica & ICT (St. Jozef Schoten) STEM
Nadere informatieINFORMATIEFICHE VERKORTE EDUCATIEVE MASTEROPLEIDING in de WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE
INFORMATIEFICHE VERKORTE EDUCATIEVE MASTEROPLEIDING in de WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Toelatingsvoorwaarden Rechtstreeks toegankelijk: Alle masteropleidingen uit de volgende studiegebieden geven toegang
Nadere informatieWetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen
Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén
Nadere informatieautomatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek
Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische
Nadere informatieAchtergrond:uitgangspunt 11/20/2012. ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs
1 ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs Prof. dr. T. Schellens Leen Casier Veerle Lagaert Prof. dr. B. De Wever Prof. dr. M. Valcke 2 ENW-project Professionaliseringspakket
Nadere informatieWord jij de leraar van morgen? Educatieve masteropleidingen UHasselt
Word jij de leraar van morgen? Educatieve masteropleidingen UHasselt Overzicht 1. Hervorming lerarenopleidingen 2. Educatieve masteropleidingen UHasselt 3. Opleidingsprofiel EM UHasselt 4. Opleidingsprogramma
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieTechniek Explora leerplan GO! 2015
Techniek Explora leerplan GO! 2015 Wat wil ik u met deze presentatie vertellen? Techniek Explora conform nieuw leerplan: een analyse - Visie - Competenties - Ondersteunende kennis - Begrippen - Evaluatie
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie havo
Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Het eindexamen (februari 2007) Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatiePijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van
Nadere informatie> proefritten. INGENIEUR VOOR één DAG!
proefritten Terwijl de meeloopdagen aan leerlingen de mogelijkheid geven om mee te lopen met onze studenten tijdens hun normale lessen en practica, worden de proefritten op maat ingericht voor leerlingen
Nadere informatieVerantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel VAKDIDACTISCHE STAGE Code: 10379 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 9 Studietijd: 225 à 270 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieOnderzoekend leren via case-based learning START. Een krachtige leeromgeving voor STEM-onderwijs via cases over onderzoekend leren
Onderzoekend leren via case-based learning Een krachtige leeromgeving voor STEM-onderwijs via cases over onderzoekend leren Het kader is opgebouwd als een interactieve voorstelling waarin knoppen u begeleiden.
Nadere informatieBRUG³: STEM-pakketten
BRUG³: STEM-pakketten KAAS / AQUAPONICS / COSMETICA 12 /16 maart 2018 Filip.Poncelet@ucll.be Dagindeling 09.30-09.45u: Ontvangst 09.45-10.10u: Verwelkoming 10.10-11.30: Doorlopen van 2 workshops 11.30-12.45:
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Wetenschappen (3de graad ASO) Leerlingprofiel Ben je een leerling die sterk geïnteresseerd is in de verschillende wetenschappelijke disciplines: aardrijkskunde,
Nadere informatieBEWAREN VAN GROENTEN EN FRUIT LEERPLANNEN EN EINDTERMEN LES WETENSCHAPPEN
BEWAREN VAN GROENTEN EN FRUIT LEERPLANNEN EN EINDTERMEN A. Gesubsidieerd vrij onderwijs LES WETENSCHAPPEN 1. VVKSO Leerplan 3 e graad secundair onderwijs TSO TV Biotechnische Wetenschappen LICAP Brussel-
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...
Nadere informatieLerarenopleiding Wiskunde, Natuurwetenschappen en Engineering & Technologie. Masterbeurs Fac. Wetenschappen 19/3/18
Lerarenopleiding Wiskunde, Natuurwetenschappen en Engineering & Technologie Masterbeurs Fac. Wetenschappen 19/3/18 2 Kennismaking Wie zijn jullie? studenten uit 3 de Ba die volgend jaar met Ma starten
Nadere informatieEducatieve master in de wetenschappen en technologie
Educatieve master in de wetenschappen en technologie (en ) Masterbeurs Fac. Wetenschappen 18/3/19 Slides op https://wet.kuleuven.be/studenten/educatieve-master 2 Kennismaking Wie zijn jullie? studenten
Nadere informatieBig Ideas Great STEM. Katrien Strubbe
+ Big Ideas Great STEM Katrien Strubbe (Natuur)wetenschappen: doelen 2 Natuurwetenschappen geven leerlingen een fundamenteel en duurzaam inzicht in de structuren en processen die de mens, de natuur en
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieSterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen. Patricia De Grande AHOVOKS
Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen Patricia De Grande AHOVOKS Resultaten per studierichting aso ET reële functies exponentiële functies goniometrische functies afgeleiden
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte
Nadere informatieModernisering secundair onderwijs
Modernisering secundair onderwijs Prof. dr. Lieven Boeve Directeur-generaal Naam van de spreker of dienst 1 Om de kwaliteit van onderwijs te bewaken en te verbeteren Onderwijs is niet in crisis maar er
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke
Nadere informatie5 Nederlands Frans Wiskunde ICT-vaardigheden
Lessentabellen eerste graad EERSTE LEERJAAR A In het eerste jaar zijn er 7 lestijden gemeenschappelijk, d.w.z. dat die 7 lestijden voor iedereen gelijk zijn. De overige 5 lestijden moeten gekozen worden.
Nadere informatieWiskunde: vakspecifieke toelichting en tips
Wiskunde: vakspecifieke toelichting en tips Met deze voorbeelden van taken voor de wiskundelessen willen wij verschillende ideeën illustreren. Ten eerste geven zij een idee wat bedoeld wordt met hele-taakeerst
Nadere informatieVlaams Lerend Netwerk STEM SO. Voorstel Model voor het STEMonderwijs
Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Voorstel Model voor het STEMonderwijs Een STEM-reform kan zeker niet slagen zonder de onderwijsactoren zelf, leraren en leerlingen deel van de oplossing te laten zijn (Dancy,
Nadere informatieWaarom een nieuwe school?
Waarom een nieuwe school? Waarom een nieuwe school? In Leuven kiezen opvallend veel leerlingen voor een school met ASObovenbouw. We willen een autonome eerstegraadsschool met focus op brede oriëntatie.
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9161 26 mei 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 27 april 2011, nr. VO/289008, houdende
Nadere informatieConcept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland
Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,
Nadere informatieWICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico.
STUDIERICHTINGEN TWEEDE GRAAD 2011-2012 WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46 info@shn.be www.shn.be www.wico.be STUDEREN IN DE TWEEDE GRAAD
Nadere informatieVlaams Lerend Netwerk STEM SO. Voorstel STEM model
Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Voorstel STEM model Een STEM-reform kan zeker niet slagen zonder de onderwijsactoren zelf, leraren en leerlingen deel van de oplossing te laten zijn (Dancy, & Henderson, 2008)
Nadere informatieKennisbasis natuurwetenschappelijke vakken en technologie
Kennisbasis natuurwetenschappelijke vakken en technologie Ontwikkeling en implementatie SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Ecent conferentie 2016: Bèta in samenhang in 2032 Dirk Jan Boerwinkel,
Nadere informatieTSO. Chemie (istem) Derde graad
TSO Chemie (istem) Derde graad Chemie (istem) LESSENTABEL Vak Type 5e jaar 6e jaar Katholieke godsdienst AV 2 2 Aardrijkskunde AV 1 1 Analytische chemie en labo TV 6 6 Biochemie en labo TV - 2 Chemische
Nadere informatieAANKONDIGING NASCHOLING. 13 maart 2008. Hoogbegaafden: kwetsbare vogels in het secundair onderwijs
AANKONDIGING NASCHOLING 13 maart 2008 Hoogbegaafden: kwetsbare vogels in het secundair onderwijs Doelstellingen Aan het einde van deze dag hebben deelnemers zicht op de behoefte aan zorg van hoogbegaafden
Nadere informatieWe hopen dat deze brochure jou en je ouders zal helpen bij het maken van je studiekeuze.
Deze brochure wil jou en je ouders wegwijs maken in het studieaanbod van het Sint-Norbertusinstituut. Het Sint-Norbertusinstituut is immers een school met vele studiemogelijkheden in het secundair onderwijs.
Nadere informatieHet abc van een leerlijn taalvaardigheid. Prof. Dr. Herbert De Vriese Guido Cajot, Wim De Beuckelaer, Mit Leuridan
Het abc van een leerlijn taalvaardigheid Prof. Dr. Herbert De Vriese Guido Cajot, Wim De Beuckelaer, Mit Leuridan 1. Het abc van een leerlijn taalvaardigheid 2. Een praktijkvoorbeeld uit de opleiding wijsbegeerte
Nadere informatieWetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken
STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM STEM-academie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops
Nadere informatieEducatieve master in de wetenschappen en technologie. Infosessie EM WT 13/5/19
Educatieve master in de wetenschappen en technologie Infosessie EM WT 13/5/19 2 Kennismaking Wie zijn wij? aardrijkskunde: prof. An Steegen bio-engineering: prof. Kathleen Heyens biologie: prof. Marion
Nadere informatieSint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO
Economie-Moderne Talen Economie Moderne Talen natuurwetenschappen 2 2 Duits 3 3 Engels 3 3 Frans 4 4 economie 5 5 wiskunde 3 3 In deze studierichting wordt inzicht in het economisch gebeuren gecombineerd
Nadere informatieautomatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek
Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische
Nadere informatieOnderzoeksgroep Quest van de Arteveldehogeschool over de essentie van STEM Visie
pagina 1 van 7 Plantyn Plantyn.com contact Bordboeken.be Leerrijk-Plantyn nv STEM is geen vak. Het is een onderzoekende houding. Onderzoeksgroep Quest van de Arteveldehogeschool over de essentie van STEM
Nadere informatieVakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4
MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal
Nadere informatieVakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4
MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal
Nadere informatieSpecifieke lerarenopleiding economie
Specifieke lerarenopleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject
Nadere informatieLEERGEMEENSCHAP VOOR EEN MEERSTEMMIGE VAKDIDACTIEK VOOR SCIENCE, TECHNOLOGY, ENGINEERING EN MATHEMATICS
Meer mig! LEERGEMEENSCHAP VOOR EEN MEERSTEMMIGE VAKDIDACTIEK VOOR SCIENCE, TECHNOLOGY, ENGINEERING EN MATHEMATICS EXPERTISECEL ART OF TEACHING Innovatief vakdidactisch onderzoek Internationaal-nationaal
Nadere informatie