Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017"

Transcriptie

1 Iedereen is een wetenschapper 22 februari 2017

2 Ben je tussen 3 en 12 jaar en Wil jij wel eens op ontdekking gaan in het heelal? Wil jij je oud speelgoed uit elkaar halen om er iets anders van te maken? Heb je zin om aan de slag te gaan met hamer, figuurzaag en kolomboor? Wil je leren programmeren, computerspelletjes en technische systemen ontwikkelen? Hou je van logisch redeneren, heb je een wiskundeknobbel Speel je graag buiten en leer je graag ontdekkend bij over de natuur? Smodder en klieder je graag om te ontdekken wat stoffen kunnen? Wil je graag proefjes doen in een echt labo? Dan is STEM echt iets voor jou!

3 Wat is STEM? STEM bestaat uit 4 disciplines : S van SCIENCE T van TECHNOLOGY E van ENGINEERING M van MATHEMATICS We kiezen voor een interdisciplinaire aanpak van de stemdidactiek: dat wil zeggen dat er ruimte is voor de eigenheid van iedere discipline enerzijds maar dat er ook samenwerking is tussen de verschillende disciplines anderzijds.

4 Science of wetenschap in de basisschool Binnen STEM kiezen we er voor om dit jaar de focus te leggen op wetenschap. Daarom speciaal voor jullie een actieve wetenschapsnamiddag op 22 februari 2017.

5 Ikke een wetenschapper? Neen hoor! Wetenschap daar moet je heel veel voor studeren. Wetenschap dat is iets voor slimme mensen. Wetenschap dat is gevaarlijke proeven doen en dan ontploft er iets. Wetenschap dat is iets voor mensen die altijd ernstig zijn. Wetenschap dat is voor mensen die altijd in de boeken neuzen en geen plezier meer maken. Wetenschap dat is iets voor uitvinders en ik ben zo niet. Wetenschap, neen hoor, ik hoor daar niet bij. En toch..

6 Wetenschap is gericht op onderzoekend en ontdekkend leren om meer te weten en te begrijpen.

7 Kan je de aanleg voor wetenschappen al bij kinderen waarnemen?

8 Wat is wetenschap niet? De leerkracht toont tijdens de les of de activiteit proefjes en de kinderen mogen toekijken. De leerkracht verzamelt leuke proefjes die de kinderen in groepjes of individueel mogen uitvoeren. Er is telkens een waw-moment en hier blijft het dan bij. De kinderen krijgen opdrachtbladen waarop de uitgeschreven proeven staan. Ze mogen na elke proef het werkblaadje invullen. Het zijn enkel uitvoerende opdrachten.

9 Wat is wetenschap wel? Openstaan voor verwondering, bewondering en nieuwsgierig zijn naar de natuurverschijnselen om ons heen. Je van nature uit heel veel afvragen, een grote ontmoetingsdrang bezitten en een grote onderzoekdrang tonen. Heel graag exploreren en zelf ontdekken. Zelf proeven, onderzoeksopdrachten bedenken om een antwoord te vinden op je eigen onderzoeksvraag. Vooraf antwoorden voorspellen en al proberen te verklaren. Hierbij op zoek gaan naar boeiende infobronnen. De leerweg bewandelen van ontdekken, begrijpen en besluiten. Durven afwijken van de opdracht omdat je al weer nieuwe onderzoeksvragen voor jezelf hebt opgenomen en deze wil uittesten.

10 De onderzoekscyclus

11 Onderzoekend leren (= wetenschap) kan je al bij jonge kleuters vaststellen. Bekijk onderstaand filmpje en stel vast welke kleuter onderzoekend bezig is en welke eigenschappen hij zelf ontdekt over de materie houtskool? Filmpje : kleuter ontdekt eigenschappen van houtskool

12

13 Heel wat kinderen houden van wetenschap. Filmpje : een bezielde presentatie van een kind uit het lager onderwijs

14 Een goed aanbod rond wetenschap is gekoppeld aan de visie van WO

15 De voordelen in je leven als je van wetenschap houdt. Je zal meer verwonderd zijn tijdens een wandeling in de natuur, je zal meer genieten, bewonderen en respectvoller omgaan met de aarde. Je zal de onderzoekscyclus als een vormende meerwaarde ervaren in je leven. Je zal minder angstig zijn omdat je meer weet en begrijpt en je zal hierdoor meer (wetenschappelijk) zelfvertrouwen voelen. Het innerlijk weten neemt toe, de verbondenheid neemt toe en het steeds verder willen onderzoeken om de wereld, de mens en de aarde beter te maken, duurzamer

16 De betekenis van STEM voor het kind in de wereld voor het kind in je klas Filmpje STEM in het basisonderwijs

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.

Nadere informatie

Wetenschap en techniek talent 2015

Wetenschap en techniek talent 2015 Wetenschap en techniek talent 2015 Een onderzoekende houding bij kinderen. Hoe krijg je dit voor elkaar? faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen ontwikkelingspsychologie Even voorstellen Sabine

Nadere informatie

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze!

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze! Lyceum Het Lyceum biedt binnen de scholengroep de eerste graad Algemeen Secundair Onderwijs aan. In het eerste jaar maak je de keuze voor de optie Latijn, Moderne of STEM. Deze drie opties zorgen voor

Nadere informatie

Samen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg.

Samen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg. Samen Inspireren Ontdekken Ontwikkelen Informatiegids IKC de Plattenburg www.deplattenburg.nl Kiezen Het kiezen van een basisschool voor uw kind: een belangrijke stap. Bij de Plattenburg gaat er voor uw

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door

Nadere informatie

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.

Nadere informatie

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 HAVO

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 HAVO DEEL 1 DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 In Nederland wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Maar wie bepaalt wat er onderzocht wordt? In het voorjaar van 2015 hebben Nederlanders

Nadere informatie

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau dr. H. Knipprath ing. J. De Meester STEM Science Engineering Technology Mathematics 2

Nadere informatie

Afsluiting schooljaar Op maandag 3 en dinsdag 4 juli vinden de meeste oudergesprekken plaats.

Afsluiting schooljaar Op maandag 3 en dinsdag 4 juli vinden de meeste oudergesprekken plaats. Juni 2017 schooljaar 2016-2017 Afsluiting schooljaar 2016-2017 Nog maar 2 weken, en dan is het schooljaar al ten einde! De rapportzijn al mee naar huis. In de volgende week zijn de oudergesprekken en in

Nadere informatie

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 VMBO

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 VMBO DEEL 1 DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 In Nederland wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Maar wie bepaalt wat er onderzocht wordt? In het voorjaar van 2015 hebben Nederlanders

Nadere informatie

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM STEM-academie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

TSO. Chemie (istem) Derde graad

TSO. Chemie (istem) Derde graad TSO Chemie (istem) Derde graad Chemie (istem) LESSENTABEL Vak Type 5e jaar 6e jaar Katholieke godsdienst AV 2 2 Aardrijkskunde AV 1 1 Analytische chemie en labo TV 6 6 Biochemie en labo TV - 2 Chemische

Nadere informatie

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag Brigitte Moulaert b.moulaert@rijkt.nl Op onderzoek in de wereld van alledag Nieuwsgierigheid Dagelijkse ontdekkingen Onderzoekende houding Uitkijktoren! Doelstellingen Plezier in wetenschap en techniek

Nadere informatie

LESDOEL MATERIALEN STEM-REFLECTIE. -Sneller klaar: Extra blad in bundel met fietsen. -Evaluatie: Peerevaluatie voor de leerlingen

LESDOEL MATERIALEN STEM-REFLECTIE. -Sneller klaar: Extra blad in bundel met fietsen. -Evaluatie: Peerevaluatie voor de leerlingen WO TANDWIELEN SCIENCE TECHNOLOGY ENGINEERING MATH LESDOEL De leerlingen kunnen: -Het verschil zien tussen een loopfiets en een kinderfiets met open kettingkast. -Na het waarnemen de functie van tandwielen

Nadere informatie

Lesopbouw Onderzoekend Leren Wetenschap in het basisonderwijs

Lesopbouw Onderzoekend Leren Wetenschap in het basisonderwijs Lesopbouw Onderzoekend Leren Wetenschap in het basisonderwijs Routekaart Algemene disclaimer Dit document is bedoeld ter algemene informatie, en dient als voorbeeld voor een les onderzoekend leren in het

Nadere informatie

LESDOEL MATERIALEN STEM-REFLECTIE. WO ST Zuren en mijn tanden SCIENCE TECHNOLOGY ENGENEERING MATH

LESDOEL MATERIALEN STEM-REFLECTIE. WO ST Zuren en mijn tanden SCIENCE TECHNOLOGY ENGENEERING MATH WO ST Zuren en mijn tanden SCIENCE TECHNOLOGY ENGENEERING MATH LESDOEL De leerlingen kunnen: -Voorbeelden geven van welke voedingsmiddelen er goed/niet goed zijn voor je tanden. -Verwoorden dat zuren,

Nadere informatie

Zelfbeeld. Basisonderwijs

Zelfbeeld. Basisonderwijs Basisonderwijs 2 Wist je dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar zelfbeeld? Wereldwijd zijn wetenschappers daarmee bezig, ook bij de Universiteit Leiden. Bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

Teken een architect. Lees het volgende verhaal:

Teken een architect. Lees het volgende verhaal: Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede

Nadere informatie

Waar wacht je op?! Zwaartekracht! COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK

Waar wacht je op?! Zwaartekracht! COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK Waar wacht je op?! Zwaartekracht! COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK Inhoud 5 8 Introductie Eindtermen/ ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek 8 9 10 Het programma Praktische tips Siteplan

Nadere informatie

Lesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8

Lesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Lesbrief online gastles Een bek vol tanden Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving uitzending Online gastles 3. Afsluiting

Nadere informatie

Studierichtingen eerste graad

Studierichtingen eerste graad Studierichtingen eerste graad 08 WELKOM Beste ouders Beste leerling Wie aan het secundair onderwijs begint, zet, na de kleuter- en lagere school, een derde stap in de onderwijswereld. Een stap die je

Nadere informatie

Voorbereidende les - basis

Voorbereidende les - basis Voorbereidende les - basis Vraag de leerlingen om één of twee vragen voor de Slimme Gast te bedenken, individueel of in groepjes. Mail de vragen uiterlijk dinsdag 7 mei 2019 naar jullie Slimme Gast. Zo

Nadere informatie

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS INLEIDING De kijkwijzer biedt de mogelijkheid om op gestructureerde wijze te reflecteren op een activiteit met kinderen. Hiermee kun je inzicht

Nadere informatie

Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten

Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over de ontdekkers en hervormers. De lesonderdelen

Nadere informatie

Vriendschap. Basisonderwijs

Vriendschap. Basisonderwijs Basisonderwijs Wist je dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar vriendschappen? Wereldwijd zijn wetenschappers daarmee bezig, ook bij de Universiteit Leiden. Bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren!

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren! Gelukkig zijn kun je leren! Gelukskoffercoaching Missie GELUKKIG ZIJN KUN JE LEREN Gelukskoffercoaching wil kinderen op jonge leeftijd positief ondersteunen in hun individuele emotionele ontwikkeling.

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

Les 2 Docentenhandleiding van de presentatie

Les 2 Docentenhandleiding van de presentatie Les 2 Docentenhandleiding van de presentatie Leg de leerlingen uit dat jullie meer gaan leren over de universiteit. Bij elke dia over een lab kun je aan de leerlingen vragen: wat onderzoeken ze in dit

Nadere informatie

In deze workshop gaan de kinderen een eigen spel moeten maken in de omgeving van Scratch. Het spel moet voldoen aan een aantal criteria.

In deze workshop gaan de kinderen een eigen spel moeten maken in de omgeving van Scratch. Het spel moet voldoen aan een aantal criteria. Game Maker Samenvatting Leeftijd 10-12 jaar Vaardigheden algoritme en procedure decompositie van het probleem simulatie en modelleren Totale tijdsduur 100 minuten In deze workshop gaan de kinderen een

Nadere informatie

Een onderzoekende houding bij leerlingen. Hoe krijg je dit voor elkaar?

Een onderzoekende houding bij leerlingen. Hoe krijg je dit voor elkaar? Een onderzoekende houding bij leerlingen Hoe krijg je dit voor elkaar? Bouwbijeenkomst Datum: 30 oktober 2013 Henderien Steenbeek - h.w.steenbeek@rug.nl, h.w.steenbeek@pl.hanze.nl Sabine van Vondel s.van.vondel@rug.nl

Nadere informatie

Loopbaangericht gesprek voeren. Dag 2. Juni 2016 Loopbaangerichte dialoog

Loopbaangericht gesprek voeren. Dag 2. Juni 2016 Loopbaangerichte dialoog Loopbaangericht gesprek voeren Dag 2 Warming up! Pak je telefoon, laptop of tablet. Herhalen: 5 loopbaancompetenties Waarom loopbaangerichte gesprekken? begin bij Helicon zelfsturing eigen verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Een open geest start hier GO! atheneum Tienen

Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Wat is STEM? STEM STEM staat voor Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap, techniek en wiskunde zijn binnen STEM geen aparte vakken maar onlosmakelijk

Nadere informatie

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van

Nadere informatie

Een theaterbezoek aan Jeugdtheater Hofplein is niet alleen een leuk cultureel uitstapje met je klas of school, maar

Een theaterbezoek aan Jeugdtheater Hofplein is niet alleen een leuk cultureel uitstapje met je klas of school, maar METAMORPHOSE 1 Een theaterbezoek aan Jeugdtheater Hofplein is niet alleen een leuk cultureel uitstapje met je klas of school, maar bovenal een betekenisvolle ervaring. JEUGDTHEATER HOFPLEIN Jeugdtheater

Nadere informatie

veelzijdig als jij Informatie voor alle leerlingen in groep 8

veelzijdig als jij Informatie voor alle leerlingen in groep 8 veelzijdig als jij Informatie voor alle leerlingen in groep 8 Werken aan jouw ontwikkeling! Het Huygens Lyceum wil jou verder helpen. Je krijgt veel verschillende vakken en je ziet je mentor elke dag.

Nadere informatie

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Docentenhandleiding Lesmateriaal 1-2 havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod,

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs. [naam trainer]

Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs. [naam trainer] Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs [naam trainer] Inhoud Startactiviteit Ideeën genereren voor onderzoeksvragen / ontwerp problemen Intervisie / mini-les aan de hand van uitgevoerde les / lesontwerp

Nadere informatie

een SCHOOL met een HART

een SCHOOL met een HART een SCHOOL met een HART KWALITEIT WARM NEST begeleiding van leerlingen een luisterend oor LEREN LEREN LEREN LEVEN sociale vaardigheden groei naar volwassenheid bouwen aan de toekomst zorg dragen voor iedereen

Nadere informatie

Jonge Ontdekkers. Onthulling nieuwe website!!!! VVE Alphen d.d. 22 februari Welkom! De juf als wetenschapper? Platform Onderwijs 2032

Jonge Ontdekkers. Onthulling nieuwe website!!!! VVE Alphen d.d. 22 februari Welkom! De juf als wetenschapper? Platform Onderwijs 2032 Jonge Ontdekkers Onthulling nieuwe website!!!! VVE Alphen d.d. 22 februari 2017 Welkom! De juf als wetenschapper? Doelen: Waaròm Wat is het nou precies: W&T? Hoe dan? Toewerken naar een kader Maar vooral

Nadere informatie

Met de steun van: City

Met de steun van: City Design Your Met de steun van: City Hallo! Ik ben konijn Robin en zal jullie begeleiden doorheen deze lessen. Ik ben gek op Weet je wat dat is? Staat voor: Science Technology Engineering Maths DOEL VAN

Nadere informatie

Informatie voor alle leerlingen in groep 8

Informatie voor alle leerlingen in groep 8 Informatie voor alle leerlingen in groep 8 Werken aan jouw ontwikkeling! Het Huygens Lyceum wil jou verder helpen. Je krijgt veel verschillende vakken en je ziet je mentor elke dag. Onder schooltijd kun

Nadere informatie

Ik ben Alice - docenten

Ik ben Alice - docenten Doelgroep: voortgezet onderwijs, middenbouw havo en vwo Voor u ligt de lesbrief die hoort bij een bezoek aan het wetenschapsfilmfestival InScience. Tijdens het festivalbezoek gaan leerlingen de documentaire

Nadere informatie

Bijlage 4 De meterstanden-lijst voor begeleiders

Bijlage 4 De meterstanden-lijst voor begeleiders 7 Bijlage De meterstanden-lijst voor begeleiders De bijlagen in dit boek zijn invulformulieren, deze zijn ook te downloaden op: www.boomnelissen.nl/begeleid ontdekkendleren. Kijk eens in de spiegel De

Nadere informatie

Gelukskoffercoaching ,-./-/ &1"-*((&2"+-- %"&'"##"+-*0'-1/-3"#""&2-- 4"56-.-#(%"-7"89-:0"#;-<<-=00& Gelukkig zijn kun je leren!

Gelukskoffercoaching ,-./-/ &1-*((&2+-- %&'##+-*0'-1/-3#&2-- 456-.-#(%-789-:0#;-<<-=00& Gelukkig zijn kun je leren! Gelukkig zijn kun je leren! Gelukskoffercoaching Missie GELUKKIG ZIJN KUN JE LEREN Gelukskoffercoaching wil kinderen op jonge leeftijd positief ondersteunen in hun individuele emotionele ontwikkeling.

Nadere informatie

FOLLOW YOUR SUN LESSENREEKS GROEP 7 & 8 SCHOOLJAAR 2018 / Missie: ieder kind straalt!

FOLLOW YOUR SUN LESSENREEKS GROEP 7 & 8 SCHOOLJAAR 2018 / Missie: ieder kind straalt! LESSENREEKS GROEP 7 & 8 SCHOOLJAAR 2018 / 2019 Follow your Sun biedt 10 wekelijkse lessen van 1.5 uur waarin kinderen hun talenten en die van hun klasgenoten ontdekken en leren te gebruiken. Tijdens de

Nadere informatie

Alle ruimte. voor jou w groei COGNOSCO

Alle ruimte. voor jou w groei COGNOSCO Alle ruimte voor jou w groei COGNOSCO Cognosco Campus Het Spoor Mol 02 Inleidend woordje Campus Het Spoor biedt naast het traditionele onderwijs ook het succesvolle Cognosco-onderwijs. De leerlingen kiezen

Nadere informatie

veelzijdig als jij Informatie voor alle leerlingen in groep 8

veelzijdig als jij Informatie voor alle leerlingen in groep 8 veelzijdig als jij Informatie voor alle leerlingen in groep 8 Werken aan jouw ontwikkeling! Het Huygens Lyceum wil jou verder helpen. Je krijgt veel verschillende vakken en je ziet je mentor elke dag.

Nadere informatie

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Waslijn O&O Deze platen kun je aan de muur hangen bij een onderzoeksopdracht of ontwerpopdracht. Tijdens het onderzoeken of ontwerpen staat het leerproces

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie

KiesWijzer. een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs

KiesWijzer. een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs KiesWijzer een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs Inleiding Met veel plezier presenteert Intermijn de les KiesWijzer. Uw leerlingen staan in het nieuwe schooljaar weer voor grote keuzes. Welk

Nadere informatie

Training KleuterLab Onderzoekend Leren en Spelenderwijs Verrijken (groep 1-4)

Training KleuterLab Onderzoekend Leren en Spelenderwijs Verrijken (groep 1-4) Training KleuterLab Onderzoekend Leren en Spelenderwijs Verrijken (groep 1-4) Spel, avontuur, contextleren we onderstrepen allemaal het belang hiervan. Onderzoekend leren is een prachtig middel om kinderen

Nadere informatie

Risicogedrag. Voortgezet onderwijs

Risicogedrag. Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs 2 Wereldwijd bestuderen wetenschappers risicogedrag. Dat gebeurt ook aan de Universiteit Leiden bij het Brain & Development Onderzoekscentrum. Daar onderzoeken wetenschappers bij adolescenten

Nadere informatie

WAT DOEN WE IN HET VOORJAAR?

WAT DOEN WE IN HET VOORJAAR? WAT DOEN WE IN HET VOORJAAR? Dit is het boekje van het voorjaarsblok. Het is bijna kerst maar daarna gaan we alweer richting voorjaar. Gelukkig wordt het langzaamaan weer langer licht en komen de bloembollen

Nadere informatie

Motivatie bepaalt het succes!

Motivatie bepaalt het succes! Motivatie bepaalt het succes! EEN OPLEIDING VOOR JOU? Ben jij een doener met een Havo-denkniveau? Dan ben je van harte welkom op De Meerwaarde! Wij motiveren jou met een praktische route richting het HBO.»

Nadere informatie

?Wetenschap? Verloop van de workshop 10/3/2016. Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces?

?Wetenschap? Verloop van de workshop 10/3/2016. Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces? Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces? Bea Merckx bea.merckx@arteveldehs.be Jozefien Schaffler jozefien.schaffler@arteveldehs.be CEYS projectmedewerkers

Nadere informatie

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Martijn Weesing, ipabo Amsterdam Erna van Hest, Vrije Universiteit Amsterdam St. Jan School, Amsterdam EWT Conferentie, NEMO, 22 mei 2013

Nadere informatie

POL O C R MA IER ATEL

POL O C R MA IER ATEL ATELIER MARCO POLO Atelier OLYMPOS Wist je dat: het aandeel van jongeren dat voldoende beweegt zeer laag is? (14%) de gemiddelde leerling 6 tot 8 uur zit per dag? terwijl je productiever, frisser en creatiever

Nadere informatie

Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM. Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht

Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM. Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht Hoe zijn we tot STEM-onderwijs gekomen? Project robot. een drietal

Nadere informatie

SummerLabb: een leerzame combinatie van bijzondere verhalen, proefjes en interactieve experimenten. Opdracht voor in de klas: Poep is Goud

SummerLabb: een leerzame combinatie van bijzondere verhalen, proefjes en interactieve experimenten. Opdracht voor in de klas: Poep is Goud SummerLabb: een leerzame combinatie van bijzondere verhalen, proefjes en interactieve experimenten SummerLabb is een rondreizende stad van de toekomst waar thema s als duurzaamheid en innovatie worden

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-woestijn

Nadere informatie

Lichtmis - Valentijn - Carnaval - de eerste lentezon

Lichtmis - Valentijn - Carnaval - de eerste lentezon Nieuwsbrief Februari2017 Lichtmis - Valentijn - Carnaval - de eerste lentezon Oproep Bebat: wij sparen nog steeds batterijen voor Bebat: voor elke ingezamelde kg aan gebruikte batterijen krijgen we als

Nadere informatie

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN Deze vragenlijst sluit aan op de vragenlijst die je eerder hebt ingevuld over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Door de eerste en de tweede vragenlijst van een groep leerkrachten te vergelijken

Nadere informatie

Uitvoerder en adviseur in de bouw: draaiboek workshops

Uitvoerder en adviseur in de bouw: draaiboek workshops Uitvoerder en adviseur in de bouw: draaiboek workshops Beter samenwerken = minder faalkosten Opzet uitrol boekje 1. Gedeeld perspectief krijgen op het probleem van de kloof 2. Inzicht in de behoeftes van

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Wat weet je al? Je gaat bekijken wat je al over de overheid weet.

Wat weet je al? Je gaat bekijken wat je al over de overheid weet. TAAK Wat heb je aan de overheid? In de taak van hoofdstuk 12 ga je ontdekken wat je aan de overheid hebt. Dat doe je in vier deeltaken: 1 Mijn sofi-nummer is 2 Moet de overheid voor werk zorgen? 3 Geen

Nadere informatie

Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie.

Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Via dit mailadres kunt u ook informatie aanvragen over de docentenhandleiding

Nadere informatie

ATHENEUM BRUSSEL, EEN SCHOOL MET EEN MISSIE EN VEEL PASSIE!

ATHENEUM BRUSSEL, EEN SCHOOL MET EEN MISSIE EN VEEL PASSIE! ATHENEUM BRUSSEL, EEN SCHOOL MET EEN MISSIE EN VEEL PASSIE! In Atheneum Brussel gaat een heel specifieke onderwijswereld voor je open. Met lessen die het klaslokaal overstijgen, kleine leerlingengroepen,

Nadere informatie

THEMAONTMOETINGEN. Er zijn ontmoetingen rondom vier thema s: Waardevol opvoeden Zelfbewust zijn Investeren in je relatie Leven met verlies

THEMAONTMOETINGEN. Er zijn ontmoetingen rondom vier thema s: Waardevol opvoeden Zelfbewust zijn Investeren in je relatie Leven met verlies THEMAONTMOETINGEN Ieder mens heeft weleens vragen die hij niet zomaar kan beantwoorden. Bijvoorbeeld over wie je bent of wilt zijn, hoe je je relatie kunt versterken, hoe je omgaat met verlies of over

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Wetenschappen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Ben je een leerling die: sterk geïnteresseerd is in de verschillende wetenschappelijke disciplines: aardrijkskunde,

Nadere informatie

ONDERZOEK HOUT 4. Wat zijn de eigenschappen van hout?

ONDERZOEK HOUT 4. Wat zijn de eigenschappen van hout? ONDERZOEK HOUT 4 Onderzoeksvraag Wat zijn de eigenschappen van hout? Werkwijze Je leest aandachtig de vragen. Aan de hand hiervan los je de verschillende onderzoeksopdrachten op. Je werkt voor deze opdracht

Nadere informatie

Sinte-Lutgartinstituut Beringen Je bent welkom!

Sinte-Lutgartinstituut Beringen Je bent welkom! Sinte-Lutgartinstituut Beringen Je bent welkom! Het leven op onze school Welkom in onze school, in Sinte- Lutgartinstituut! Samen met jou en je ouders willen we je vandaag kennis laten maken met onze studierichtingen

Nadere informatie

Inhoud. ipad. Dit projectje is ipad vriendelijk, wat wil dit nu zeggen?

Inhoud. ipad. Dit projectje is ipad vriendelijk, wat wil dit nu zeggen? 1 Inhoud Inhoud 2 ipad 3 1. Probleemstelling 4 2. Zonnedouche 5-6 3. Realisatie zonnedouche 7-9 4. Water warm houden 10-11 5. Zonneboiler 12-16 6. Oefeningen met de paneeltjes 17 7. kruiswoordraadsel 18

Nadere informatie

Verwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8

Verwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8 Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier Lerarenopleiding Thomas More Kempen Campus Turnhout Campus Blairon 800 2300 Turnhout Tel: 014 80 61 01 Fax: 014 80 61 02 Campus Vorselaar Lepelstraat 2 2290 Vorselaar Tel: 014 50 81 60 Fax: 014 50 81 61

Nadere informatie

Leren en Evalueren in de Ark of Inquiry

Leren en Evalueren in de Ark of Inquiry Leren en Evalueren in de Ark of Inquiry KWTG Werkplaats 4 maart 2016 Author s name and/or Institution Doelen van de Ark Meer leerlingen enthousiast maken voor science en voor carrieres in science; Onderzoekend

Nadere informatie

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen

Nadere informatie

Mindfulness voor je kids. oefeningen

Mindfulness voor je kids. oefeningen Mindfulness voor je kids oefeningen David Dewulf Mindfulness voor je kids oefeningen Wil je meer weten over Mindfulness voor je kids? Ontvang de nieuwsbrief van I AM met maandelijks nieuwe tips. Mail

Nadere informatie

TUTTI FRUTTI. Woensdag 7 juni 17

TUTTI FRUTTI. Woensdag 7 juni 17 Zeker onthouden Sportdag : Donderdag 29 juni 17 Schooljaar 2017-2018 Vrije lagere school Berkenbos Nieuwsbrief 7 : juni 2017 OPENKLASDAG Herfstvakantie : 30/10/17-03/11/17 Kerstvakantie : 25/12/17 05/01/18

Nadere informatie

BLINK WERELD GEINTEGREERD OVERZICHT VAN DE THEMA S WERKEN IN COMBINATIEGROEPEN 3 4/5 6/7/8

BLINK WERELD GEINTEGREERD OVERZICHT VAN DE THEMA S WERKEN IN COMBINATIEGROEPEN 3 4/5 6/7/8 BLINK WERELD GEINTEGREERD OVERZICHT VAN DE THEMA S WERKEN IN COMBINATIEGROEPEN 3 4/5 6/7/8 Wanneer je werkt in vaste combinatiegroepen 3, 4/5 en 6/7/8 kun je met de pakketten 3/4, 5/6 en 7/8 verschillende

Nadere informatie

ZOO FILO. Filosoferen over natuur en techniek in de les wereldoriëntatie. Jelle De Schrijver, Jan Sermeus

ZOO FILO. Filosoferen over natuur en techniek in de les wereldoriëntatie. Jelle De Schrijver, Jan Sermeus Filosoferen over natuur en techniek in de les wereldoriëntatie Jelle De Schrijver, Jan Sermeus VLOR studiedag Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs: de lerarenopleidingen als partners 12 oktober 2017

Nadere informatie

Tweetalig vwo op Eijkhagen. That s interesting!

Tweetalig vwo op Eijkhagen. That s interesting! Tweetalig vwo op Eijkhagen That s interesting! Meer dan 75% van de lessen in het Engels Find out if TTO is right for you! Wat is tweetalig onderwijs? Als je kiest voor het tweetalige vwo van Eijkhagen

Nadere informatie

Talenturen 1 ste jaar

Talenturen 1 ste jaar Talenturen 1 ste jaar Voorwoord Beste leerling, Fijn dat je hebt gekozen voor een schoolloopbaan op het Inspirocollege. Wij vinden het belangrijk dat je niet alleen met je neus in de boeken zit, maar

Nadere informatie

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 10/03/2017 Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 De meeste juiste antwoorden: #0 Minste Juiste antwoorden: #0 1. Hoe kijk jij naar je leerlingen? Kinderen zijn enthousiast, willen graag leren,

Nadere informatie

We gaan het in deze les hebben over zorg dragen voor welbevinden en betrokkenheid van kinderen.

We gaan het in deze les hebben over zorg dragen voor welbevinden en betrokkenheid van kinderen. We gaan het in deze les hebben over zorg dragen voor welbevinden en betrokkenheid van kinderen. 1 In een eerste deel van de les gaan we het hebben over wat welbevinden en betrokkenheid nu juist is. Die

Nadere informatie

Werkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A

Werkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A Proefjes groep 7-8 Naam School Werkbladen In de klas Versie A Klas Onderzoek in de klas Wetenschappelijk onderzoek wordt vaak in een laboratorium gedaan. Maar sommige onderzoeken kun je ook thuis of in

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

PLANEET X. Reisgids voor de leerkracht COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK. Lid van de

PLANEET X. Reisgids voor de leerkracht COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK. Lid van de PLANEET X Reisgids voor de leerkracht Lid van de SCIENCE TECHNOLOGY ENGINEERING MATHS-academie COSMODROME Vlaanderen In Actie Pact 2020 www.stem-academie.be Een initiatief van de Vlaamse Overheid ter promotie

Nadere informatie

Lessen in geluk voor groep 7 en 8. www.gelukskoffer.nl

Lessen in geluk voor groep 7 en 8. www.gelukskoffer.nl Lessen in geluk voor groep 7 en 8 www.gelukskoffer.nl Ontstaan Gelukskoffer Vanuit Bedrijfsleven Gebaseerd op leidinggeven aan jezelf 1,5 jaar wetenschappelijk literatuuronderzoek Pilots op diverse scholen

Nadere informatie

Meisjes en jongens, dames en heren,

Meisjes en jongens, dames en heren, Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar 2011-2012, Noorderpoort VMBO Groningen-Zuid/Zernike College, 15 september 2011 Meisjes en jongens, dames en heren, Het woord

Nadere informatie

Fase Ontdek en onderzoek

Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI de dwalende robot Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Groep 1: Robomind Je werkt in een groepje van vier leerlingen.

Nadere informatie

Primair Onderwijs. 6 lessen

Primair Onderwijs. 6 lessen Maak je eigen land! Voor de docent Vak(gebied) Schooltype/afdeling Oriëntatie op jezelf en de wereld, Aardrijkskunde Primair Onderwijs Leerjaar Groep 3/4 Tijdsinvestering Vakinhoud Kerndoelen 6 lessen

Nadere informatie

Doelstelling: Bijsturing van de opvattingen van de leerlingen met betrekking tot magnetische eigenschappen

Doelstelling: Bijsturing van de opvattingen van de leerlingen met betrekking tot magnetische eigenschappen 6-8 jaar Wetenschappelijk inhoud: Natuurkunde Beoogde concepten: Magnetische eigenschappen van verschillende voorwerpen, intensiteit van een magnetisch vel. Beoogde leeftijdsgroep: Leerlingen van 8 jaar

Nadere informatie

Workshops. Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus Glorieux)

Workshops. Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus Glorieux) STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM Techniekacademie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie:

Nadere informatie

samenwijs februari 2015 nr. 7 2014-2015 CARNAVAL OP SCHOOL vrijdag 13 februari willen we er weer een spetterende dag van

samenwijs februari 2015 nr. 7 2014-2015 CARNAVAL OP SCHOOL vrijdag 13 februari willen we er weer een spetterende dag van samenwijs februari 2015 nr. 7 2014-2015 Het rijst de pan uit in groep 8!!!! CARNAVAL OP SCHOOL vrijdag 13 februari willen we er weer een spetterende dag van maken. Alle kinderen komen s morgens verkleed

Nadere informatie

Docentenblad Tricky Tracks

Docentenblad Tricky Tracks De activiteit is op twee manieren mogelijk: door leerlingen zelfstandig in groepjes (a) of klassikaal (b). a Zelfstandig in groepjes Leerlingen volgen het bijgevoegde leerlingblad. Zij hebben ook per groepje

Nadere informatie

Doel: Welke vaardigheid of welk inzicht leren kinderen? De kinderen leren dat bij meer inzet een hoger resultaat gehaald zal worden.

Doel: Welke vaardigheid of welk inzicht leren kinderen? De kinderen leren dat bij meer inzet een hoger resultaat gehaald zal worden. Titel van deze les: Hambijnelle (hamburger, konijn, gazelle) Uitdaging: Motivatie/overtuigingen Denkwolk onderwerp: Inzet Vakgebied(en): Psycho-educatie, omgaan met hoogbegaafdheid Doelgroep (OB/MB/BB):

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

EERSTE GRAAD HET TWEEDE LEERJAAR: LATIJN-GRIEKS

EERSTE GRAAD HET TWEEDE LEERJAAR: LATIJN-GRIEKS EERSTE GRAAD HET TWEEDE LEERJAAR: LATIJN-GRIEKS Je wil extra uitdaging op theoretisch vlak. Je hebt doorzettingsvermogen, je werkt nauwkeurig en kunt een stevig studieritme aan. Door de 7 uren Latijn en

Nadere informatie