Ontheffing van de verplichting tot het opstellen van een project-mer. Aanleg leiding Air Liquide OxGam (Oxygen Gent ArcelorMittal) Temse Zelzate

Transcriptie

1 Vlaamse overheid Departement Omgeving Afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en projecten Milieueffectrapportage Koning Albert II-laan 20 bus Brussel T 02/ mer@vlaanderen.be Ontheffing van de verplichting tot het opstellen van een project-mer Aanleg leiding Air Liquide OxGam (Oxygen Gent ArcelorMittal) Temse Zelzate Initiatiefnemer: Air Liquide Noordersingel Borgerhout (Antwerpen) 03/10/2017 PR2515

2 Projectbeschrijving en procedure Het voorgenomen project betreft een nieuwe zuurstofleiding tussen Zelzate en Temse om zo Arcelor Mittal Gent (AMG) te verbinden met het bestaande O 2-netwerk van Air Liquide. De geplande leiding is ca. 33 km lang, waarvan ca. 4 km voorzien is als een horizontaal gestuurde boring of een persing. Het projectgebied situeert zich in de provincie Oost-Vlaanderen en doorkruist van oost naar west het grondgebied van de gemeenten Temse, Waasmunster, Sint- Niklaas, Lokeren, Moerbeke, Lochristi, Wachtebeke, Gent en Zelzate. Het project behoort tot de bijlage II van het project-m.e.r.-besluit 1 namelijk rubriek 10 k): Aanleg in open sleuf van buisleidingen en aanleg van randvoorzieningen behorend bij die buisleidingen die niet gelegen zijn binnen de rooilijnen van een openbare weg, en waarbij een van de volgende voorwaarden vervuld is: - ten minste 2000 m² van de randvoorzieningen ligt in een bijzonder beschermd gebied; - de buisleiding heeft een ononderbroken lengte van 1 km of meer in een bijzonder beschermd gebied; - de buisleiding heeft een lengte van 10 km of meer. Afhankelijk van het debiet van de bemalingen bij de aanleg kan volgende rubriek ook van toepassing zijn: Bijlage II 10 o) Werken voor het onttrekken of kunstmatig aanvullen van grondwater: - Onttrekken van grondwater, met inbegrip van terugpompingen van onbehandeld en niet-verontreinigd grondwater in dezelfde watervoerende laag, als het netto onttrokken debiet m³ per dag of meer bedraagt. Kunstmatige aanvullingen van grondwater als het debiet m³ per dag of meer bedraagt; - Onttrekken van grondwater als het debiet m³ per dag of meer bedraagt en de activiteit gelegen is in of een aanzienlijke invloed kan hebben op een gebied zoals aangeduid in uitvoering van het decreet houdende maatregelen ter bescherming van de kustduinen van 14 juli 1993 of als de activiteit een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een speciale beschermingszone kan veroorzaken. Gezien de geplande leiding niet gelegen is binnen een leidingstraat en een lengte heeft van meer dan 10 km, valt het project onder de bepalingen van rubriek 10k. Voor projecten van bijlage II dient in principe een project-milieueffectrapport of project-mer opgesteld te worden. De initiatiefnemer kan er echter voor kiezen om een gemotiveerd verzoek tot ontheffing van de verplichting tot het opstellen van een project-mer (ontheffingsdossier) in te dienen bij de dienst Mer van de afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en - projecten van het departement Omgeving van de Vlaamse overheid in toepassing van artikel van het DABM 2. De dienst Mer ontving het verzoek tot ontheffing, opgemaakt door het studiebureau Antea op 10 juli Het ontheffingsdossier werd door de dienst Mer voor advies voorgelegd aan een aantal instanties waarvan de volgende advies gaven: - De gemeente Lochristi (16 augustus 2017) (opmerkingen) - De gemeente Wachtebeke (21 augustus 2017) (opmerkingen) 1 Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage, B.S. 17 februari 2005, zoals herhaaldelijk gewijzigd. 2 Het decreet algemene bepalingen inzake milieubeleid van 5 april 1995 (DABM, BS 03/06/1995, herhaaldelijk gewijzigd) Dienst Mer Verzoek tot ontheffing PR2515 2

3 - De stad Gent (22 augustus 2017) (gunstig met voorwaarden) - De gemeente Zelzate (17 augustus 2017) (geen opmerkingen) - Departement Landbouw en Visserij (18 augustus2017) (opmerkingen) - Agentschap Wegen en Verkeer (18 augustus 2017) (gunstig) - Agentschap Onroerend Erfgoed (16 augustus 2017) (geen opmerkingen) - Infrabel (23 augustus 2017) (aandachtspunten voor werken langsheen het spoor) - Elia (2 augustus 2017) (er werd in het dossier rekening gehouden met de aanwezige hoogspanningsleidingen/ aandacht voor geldende veiligheidsvoorschriften) - Vlaamse Milieumaatschappij (30 augustus 2017) (ongunstig) - Agentschap voor Natuur en Bos (3 augustus) (ongunstig) Er is geen advies ontvangen van: Sint-Niklaas, Waasmunster, Lokeren, Temse, Moerbeke, departement Omgeving (milieuvergunningen), departement Omgeving (veiligheidsrapportage), departement Omgeving (APL Oost-Vlaanderen), Havenbedrijf Gent, De Vlaamse Waterweg nv, Vlaamse Landmaatschappij en departement Mobiliteit en Openbare Werken. De opmerkingen van de VMM hebben geleid tot aanpassingen en aanvullingen aan het ontheffingsdossier. De dienst Mer ontving het aangepaste ontheffingsdossier op 18 september Het verzoek tot ontheffing (versie 18/09/2017) werd door de dienst Mer niet meer opnieuw ter advies voorgelegd aan de eerder geraadpleegde adviesinstanties. De aanpassingen en aanvullingen zijn voldoende verwerkt in het ontheffingsdossier. Beoordeling van het verzoek tot ontheffing Het verzoek tot ontheffing bevat een duidelijke beschrijving en verduidelijking van het project. Het project en de omgeving ervan worden duidelijk gesitueerd op topografische kaart en op de geldende bestemmingsplannen. Alle relevante disciplines ( bodem, grondwater, oppervlaktewater, biodiversiteit, landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie en mens (ruimtelijke aspecten en hinder)) worden behandeld door het beschrijven van de referentietoestand en het bespreken en beoordelen van de effecten. Voor elke discipline wordt tot de conclusie gekomen dat er geen aanzienlijke negatieve milieueffecten verwacht worden. Het project is gelegen binnen het habitatrichtlijngebied Bossen en heiden van zandig Vlaanderen, oostelijk deel) en het VEN-gebied De Moervaartdepressie tot Durmevallei. In het advies van het Agentschap voor Natuur en Bos wordt de passende beoordeling gunstig geadviseerd. Bovendien stelt het ANB dat het project geen onvermijdbare en onherstelbare schade aan de natuur in het VEN zal veroorzaken. Daarnaast merkt ANB op dat er in de ontheffingsnota slechts 1 tracé voor de 33 kilometer lange leiding aan bod komt hoewel er in een voortraject meerdere tracés overwogen werden. Het gekozen tracé is volgens het ANB niet het meest optimale tracé in functie van milieueffecten en vooral in functie van de versnippering van de natuurlijke ruimte (doorkruising kerngebied Vlaamse natuurbeleid). Om deze reden is het advies van ANB op de ontheffingsnota ongunstig. Het advies van het departement Landbouw en Visserij stelt eveneens dat het wenselijker zou zijn dat er alternatieve tracés zouden overwogen worden en geeft hierbij de voorkeur aan tracés die bestaande lijninfrastructuur volgen (wegenissen, waterlopen of bestaande ondergrondse leidingen). De impact op landbouw wordt echter als beperkt ingeschat door het overeenkomstprotocol dat afspraken bevat om de hinder naar de agrarische uitbating te minimaliseren. Dienst Mer Verzoek tot ontheffing PR2515 3

4 Hoewel er dus geen alternatievenonderzoek is opgenomen in de ontheffingsnota, zijn er geen aanwijzingen in beide adviezen dat het tracé zoals opgenomen in de ontheffingsnota aanzienlijke milieueffecten zou kunnen veroorzaken. Het advies van de VMM stelt een aantal voorwaarden (o.a. met betrekking tot de kruisingen met de Zuidlede, het respecteren van een 5m-erfdienstbaarheidszone langs de Zuidlede en dat het beheer of de herinrichting van de waterloop en het valleigebied niet gehypothekeerd mogen worden (dat er dijklichamen bovenop aangelegd kunnen worden, overstromingsgebieden kunnen ingericht worden, hermeanderingsprojecten kunnen uitgevoerd worden en andere beheerswerken aan de waterlopen)). Deze elementen werden bijkomend verduidelijkt in het aangepaste verzoek tot ontheffing op pagina 71 en 72 zodat het project aan deze voorwaarden voldoet. De overige adviezen bevatten opmerkingen die ofwel al voorzien zijn in het project (voorbeeld herstellen natuurwaarden, enkel werken tijdens dagperiode, ) ofwel een aandachtpunt bij het uitvoeren van de werken (voorbeeld toelatingen voor kruisingen waterlopen en (spoor)wegen) maar bevatten geen elementen die aanleiding kunnen geven voor aanzienlijke milieueffecten. Rekening houdende met de voor dit project relevante bijlage II-criteria van het DABM zoalsr: - de kenmerken van het project: het aanleggen van een ondergrondse zuurstofleiding van circa 33 km waarvan circa 4 km wordt aangelegd door middel van een horizontaal gestuurd boring of een persing - de locatie van het project: de geplande leiding doorkruist nagenoeg enkel percelen in landbouw- of natuurgebruik. De meest waardevolle of kwetsbare locaties worden gekruist door middel van sleufloze technieken. - de soort en kenmerken van de mogelijke milieueffecten zoals beschreven in het ontheffingsdocument zoals: o geen tot beperkt negatieve effecten voor de discipline bodem. Een beperkte oppervlakte van de werkstrook bestaat uit bodems met kwetsbare bodemprofielen maar de te vergraven oppervlakte is beperkt en deze bodemprofielen komen ook in de omgeving nog voor grote oppervlaktes voor. De zandige bodems ter hoogte van de werkstrook zijn weinig gevoelig voor verdichting. Enkel een beperkt aantal locaties bestaat wel uit gevoelige bodems. o geen tot beperkt negatieve effecten voor de discipline grondwater. De bemalingsstraal zal beperkt zijn en de bemalingsduur ook. De grondwaterhuidhouding zal slechts tijdelijk verstoord worden. o Geen effecten voor oppervlaktewaterkwantiteit- en kwaliteit. De geplande leiding doorkruist verschillende waterlopen. Voor de waterlopen die gekruist worden door middel van sleufloze technieken worden geen aanzienlijke effecten verwacht. Een aantal kleinere waterlopen worden gekuist in open sleuf maar gezien het tijdelijke karakter, de beperkte tijdsduur en het herstel na de werken worden maximaal beperkt negatieve effecten verwacht. o De meest waardevolle zones (habitatrichtlijn- en VENgebied) worden gekruist met een horizontaal gestuurd boring en worden dus gevrijwaard van impact. Buiten deze natuurgebieden vindt er lokaal een impact plaats op biologisch (zeer) waardevolle gebieden. Het betreft voornamelijk bomenrijen die gekruist worden en waarbij enkele bomen gekapt moeten worden en een aantal bospercelen waar eveneens een zone bos gekapt moet worden. Ter hoogte van de bospercelen wordt de werkstrook zo smal mogelijk gehouden om de impact op het betreffende perceel te beperken. Ook wordt getracht, indien mogelijk, zoveel mogelijk bomen van bomenrijen te behouden en enkel de strikt noodzakelijke bomen te kappen. Ook dient vermeld te worden dat na de aanleg de Dienst Mer Verzoek tot ontheffing PR2515 4

5 o o oorspronkelijke toestand hersteld wordt waar de randvoorwaarden het toelaten, en de percelen indien nodig terug ingezaaid worden, dit zowel ter hoogte van de minder waardevolle zones als ter hoogte van de biologisch (zeer) waardevolle zones. Geen tot hooguit beperkt negatieve effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. In het project is een archeologisch vooronderzoek voorzien. Effecten op landschapsbeeld tijdens de aanlegfase zijn tijdelijk en herstelbaar. Gezien de leiding ondergronds aangelegd wordt, beperken effecten zich in de exploitatiefase tot de zones waar vegetatie permanent gekapt zal worden. Gezien de geplande leiding voornamelijk landbouwgebied kruist, zijn zones met opgaande vegetatie eerder schaars. Enkel tijdelijke niet-aanzienlijke effecten tijdens de aanlegfase voor wat betreft hinder. Er werd een overeenkomstprotocol afgesproken met de landbouworganisaties dat vooral handelt over de afspraken die noodzakelijk zijn om tijdens de aanleg- en exploitatiefase de hinder naar de agrarische uitbating te minimaliseren. en rekening houdende met de vermelde kenmerken van het project/ milderende maatregelen in het dossier: - de kruising van natte valleigronden en waardevolle natuur door middel van sleufloze technieken - het uitvoeren van een archeologisch vooronderzoek - overeenkomstprotocol landbouw is de dienst Mer van oordeel dat het voorgenomen project geen aanzienlijke gevolgen kan hebben voor het milieu en een project-mer redelijkerwijze geen nieuwe of bijkomende gegevens over aanzienlijke milieueffecten kan bevatten. Besluit Een ontheffing van de verplichting tot het opstellen van een project-mer wordt toegekend voor titel de aanleg van de leiding Air Liquide (OxGAM) Temse-Zelzate. Deze ontheffing wordt verleend voor een termijn van vier jaar. Deze beslissing dient samen met het verzoek tot ontheffing deel uit te maken van de vergunningsaanvraag/vragen. Digitaal getekend door Tom De Saegher Afdelingshoofd Afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en -projecten Dienst Mer Verzoek tot ontheffing PR2515 5