HANDLEIDING. De ongeorganiseerde manager. Hulp van boven. TFC TrainingsMedia

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HANDLEIDING. De ongeorganiseerde manager. Hulp van boven. TFC TrainingsMedia"

Transcriptie

1 HANDLEIDING De ongeorganiseerde manager Hulp van boven TFC TrainingsMedia

2 Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: The Unorganised Manager Part 3: Divine Intervention In Nederland en België uitgebracht door: TFC TrainingsMedia, Velp (Nederland) / Bestelnummer handleiding: Handleiding voor het gebruik van het TFC-programma nr.: 3461 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever. 2 De ongeorganiseerde manager 3

3 Inhoud Blz. 1. Inleiding... 5 Over deze handleiding... 5 Synopsis van de video... 5 Tips voor toepassing... 7 Planning... 8 Presentatie... 9 Follow-up en evaluatie Leerpunten en discussievragen Over dit hoofdstuk...11 A - Verantwoordelijkheden bepalen B - Normen stellen...13 C - Doelen overeenkomen Trainingsopzet Over de training Cursusprogramma Uitwerking van de trainingsopzet Cursistenmateriaal Alvorens het programma te vertonen De ongeorganiseerde manager 3 3

4 4 De ongeorganiseerde manager 3

5 1. Inleiding Over deze handleiding Deze handleiding voor de trainer heeft tot doel u te helpen het programma De ongeorganiseerde manager deel 3: Hulp van boven optimaal te benutten bij de vertoning ervan aan een groep managers of teamleiders, en in feite iedereen die verantwoordelijk is voor het organiseren van zichzelf en anderen. U kunt natuurlijk ook eigen materiaal aan de trainingsopzet in deze handleiding toevoegen. Het programma is vooral relevant voor organisaties waar men nadruk legt op persoonlijke effectiviteit. Voor ieder ander die het programma gebruikt, en met name iemand die het programma voor het eerst vertoont, zal deze handleiding een aantal nuttige handreikingen bieden voor vertoning aan een kleine groep; bijvoorbeeld aan een groep teamleiders of tijdens een managementvergadering. Synopsis van de video De ongeorganiseerde manager is een driedelige serie, die ingaat op een veel voorkomende begripsverwarring in management: efficiëntie (het werk goed doen) en effectiviteit (het juiste werk doen). De video s tonen de werkwijze van Richard Lewis - een veelgeplaagde, overwerkte en gestreste regiomanager van een cateringbedrijf. Richard bedoelt het allemaal goed, maar brengt het er zakelijk gezien slecht vanaf met zijn directeur, zijn rayonleiders en zijn assistente. Hij heeft namelijk twee essentiële zaken van het managerschap nog niet begrepen: hoe zichzelf te organiseren en hoe anderen te organiseren. In de eerste twee delen van de serie is Richard door de al maar toenemende druk zo gestrest geworden dat hij een hartaanval krijgt. Gelukkig laat Petrus Richard inzien wat hij allemaal fout deed, en kan Richard uiteindelijk wijzer en georganiseerd terugkeren onder de levenden. In het derde deel van De ongeorganiseerde manager zien we Richard Lewis die zich beklaagt omdat zijn team absoluut niet effectief is. De ongeorganiseerde manager 3 5

6 Petrus realiseert zich dat zijn protégé in gevaar is, en ontbiedt hem in de hemel om de problemen die hij ervaart, te bespreken. Door middel van een aantal flashbacks begint Richard zich te realiseren dat zijn team niet waardeloos is, maar dat de manier waarop hij zijn medewerkers leidt weinig behulpzaam is. Petrus laat Richard Lewis zien hoe hij de verantwoordelijkheden duidelijk moet maken aan zijn teamleden. Hierbij moeten ook de belangrijkste resultaatgebieden van iedere functie worden vastgelegd. Richard leert dan hoe hij meetbare normen voor ieder resultaatgebied moet stellen en hoe hij doelen overeen moet komen, om de individuele talenten van zijn medewerkers optimaal te kunnen benutten. De belangrijkste leerpunten uit de video zijn: A. Algehele verantwoordelijkheden bepalen Definiëren van belangrijkste resultaatgebieden Regelmatig evalueren B. Normen stellen Ervoor zorgen dat ze meetbaar zijn Tekortkomingen oplossen C. Doelen overeenkomen Doelen moeten uitdagend zijn Prestaties loven 6 De ongeorganiseerde manager 3

7 Tips voor toepassing Bij het voorbereiden van uw training is het van belang dat u nadenkt over uw deelnemers en hun ervaring. 1. Bekijk de video enkele malen voor aanvang van uw training, om vertrouwd te raken met de belangrijkste scènes en de fout/goed voorbeelden. 2. Lees deze handleiding door. 3. Bepaal hoe u de hoofdpunten wilt belichten en welke andere leerpunten, relevant voor uw groep, u in uw training wilt verwerken. 4. Laat de video aan een paar ervaren collega s zien - vooral leden van uw managementteam die veel ervaring hebben - en vraag hen bepaalde punten of voorbeelden te kiezen die specifiek op uw organisatie van toepassing zijn. 5. Het programma behandelt de basisbeginselen en leerpunten van het bepalen van verantwoordelijkheden, het definiëren van de belangrijkste resultaatgebieden, het stellen van normen en het overeenkomen van doelen. Het is zinvol om voorbereid te zijn op vragen die specifiek over de managementstructuur en -stijl van uw organisatie gaan. 6. Vergaar enkele voorbeelden van hoe de principes uit de video van toepassing zijn op uw organisatie. Met name anekdotes kunnen zeer bruikbaar zijn, omdat ze de cultuur van uw organisatie zullen helpen illustreren. 7. Bekijk de trainingsopzet op pagina Voordat u de video vertoont, kunt u de volgende vragen gebruiken om de deelnemers aan het denken te zetten over het belang van deze leerpunten, en hoe die onderwerpen specifiek van invloed zijn op het succes van het team. Uit welke signalen blijkt dat iemand niet volledig effectief werkt? Waarom is het belangrijk dat mensen duidelijkheid hebben over hun verantwoordelijkheden? Waarom moet een norm vastgesteld worden, terwijl een doel overeengekomen wordt? Wat is het verschil tussen een norm en een doel? De ongeorganiseerde manager 3 7

8 Planning 1. Informatie Breng de deelnemers en hun managers tenminste twee weken voor de training op de hoogte van: tijd plaats cursusopzet doelstellingen 2. Apparatuur Flipover Voldoende papier Voldoende stiften in verschillende kleuren Overheadprojector Zorg dat u weet hoe u het apparaat moet instellen. Houd een extra lamp bij de hand en zorg dat u weet hoe u die lamp moet verwisselen. Stel de projector zó in dat het beeld op het scherm past. Zorg dat u een aantal stiften hebt in verschillende kleuren, en blanco overheadtransparanten. Videoapparatuur Zorg dat u vertrouwd bent met de werking van de videorecorder. Bekijk de video op de apparatuur die u ook tijdens de training gaat gebruiken. (Niet iedere videorecorder heeft namelijk dezelfde teller, en dat zou problemen op kunnen leveren wanneer u tellerstanden van belangrijke scènes genoteerd heeft en u deze scènes tijdens de training niet meer kunt vinden). De monitor moet zo groot zijn dat iedereen de video goed kan zien. In een kleine ruimte kunt u kiezen voor een videowagen, zodat u deze in een hoek kunt zetten als u hem niet gebruikt. Controleer of iedereen alles goed kan horen. Controleer of er hinderlijke reflectie van verlichting en dergelijke op de monitor te zien is. Andere apparatuur Zorg voor een verlengsnoer en voldoende stopcontacten. Ga na waar lichtknoppen e.d. zich bevinden. 8 De ongeorganiseerde manager 3

9 3. De ruimte Alle deelnemers moeten u en de visuele hulpmiddelen goed kunnen zien en horen. Kies indien mogelijk voor de zogenaamde hoefijzer-opstelling. Als de ruimte daar te klein voor is, kunnen de deelnemers in groepjes aan aparte tafels zitten. Presentatie 1. Probeer een vriendelijke, ontspannen sfeer te creëren. 2. Moedig de deelnemers aan om vragen te stellen, toon uw betrokkenheid en illustreer uw boodschap met relevante voorbeelden uit de werkomgeving van de deelnemers. 3. Probeer de cursisten zoveel mogelijk bij de training te betrekken door aan te geven hoe de leerpunten in hun werkomgeving toe te passen zijn. 4. Kijk de deelnemers regelmatig aan en noem ze zoveel mogelijk bij hun naam. 5. Vermijd jargon. 6. Controleer regelmatig of de deelnemers er nog bij zijn door hen te vragen om voorbeelden te geven of hun mening toe te lichten. 7. Vat de belangrijkste punten regelmatig samen. 8. Moedig hen aan om positieve feedback te geven. Follow-up en evaluatie 1. Van belang is, dat de deelnemers in ieder geval een actieplan invullen. Benadruk dat zij zich echt moeten gaan inzetten om de boodschap van het programma toe te passen op de werkplek. 2. U kunt de deelnemers vragen om na de training een evaluatie-formulier in te vullen, zodat u kunt nagaan of u uw doelstellingen bereikt heeft. 3. Moedig hen aan om het geleerde en het actieplan te bespreken met hun manager. 4. Indien de deelnemers behoefte hebben aan een follow-up training, kunt u deze bijvoorbeeld drie tot zes maanden na de training plannen. De ongeorganiseerde manager 3 9

10 10 De ongeorganiseerde manager 3

11 2. Leerpunten en discussievragen Over dit hoofdstuk De uitwerking van de leerpunten van de video, De ongeorganiseerde manager deel 3: Hulp van boven, is in drie delen opgesplitst, compleet met illustratieve scènes en discussievragen. A - Verantwoordelijkheden bepalen 1. Richard heeft de verantwoordelijkheden niet duidelijk gemaakt. Edward: Richard een fantastische baas? Ik vind van niet. Ik ga vroeg van huis en t wordt bijna altijd laat. Richard zit daar efficiënt te wezen en zegt dat ik een bepaalde klant moet helpen. Help die klant, Edward. Wat bedoelt hij precies? 2. Richard leert dat hij de verantwoordelijkheden moet bepalen van ieder lid van zijn team. Toen jij die hartaanval kreeg, zei je dokter toen: Tabee, ik zie je wel bij de volgende hartaanval? Nee... Nee, hij zei: Je doel is gezond blijven. Dat ging prima, totdat jij... Wat is Edward z n doel? De klant goede catering bieden en maximale winst maken. Weet hij dat? Heb je het hem verteld? Hij moet het zelf al weten. Zo spreekt de ideale baas...maar niet heus! De ongeorganiseerde manager 3 11

12 3. Richard leert het verband tussen doelstellingen en belangrijke resultaatgebieden. Dokter: Dokter: Dokter: Dokter: We hebben het de vorige keer over doelen gehad. Wat? Jouw doel was toch om je hart gezond te houden. Ja, ja. Je weet wat je te doen staat. Maar hoe doe je dat? M n resultaatgebieden? Zoiets. Ik doe cardio-fitness, ik eet gezond en ik vermijd stress. Tot nu toe lukte dat. Discussievragen 1. Edward werkt hard, maar vaak doet hij andere dingen dan hij zou moeten doen. Hoe kan dit rechtgezet worden? 2. Wat zijn de voordelen om de belangrijkste resultaatgebieden te definiëren voor: a) Richard? b) Ieder lid van zijn team? 3. Stel u voor dat u de manager bent van een team cateringmanagers: a) Welke belangrijke resultaatgebieden zouden zij kunnen hebben? b) Hoe zouden deze gemeten kunnen worden? c) Wanneer zouden deze gebieden geëvalueerd moeten worden? 12 De ongeorganiseerde manager 3

13 B - Normen stellen 1. Richard leert het belang van normen inzien. Dan krijgen we nu de normen. Wat houdt dat in? Moet je horen... Speelgoedbaasje. Heel simpel. Als je de doelen hebt vastgesteld en de bijbehorende resultaatgebieden, moet je vervolgens normen stellen voor je medewerkers. Ze moeten weten wanneer t goed gaat, en wanneer uitstekend of matig. 2. Richard realiseert zich dat normen meetbaar moeten zijn. Edward: Wat is er aan de hand, Edward? We zijn toch geen liefdadige instelling? Je resultaat is te mager. Je moet er harder aan trekken. Hoe hard? Je resultaat is gewoon te mager. 3. Richard leert dat normen gemeten moeten worden op basis van kwaliteit, kwantiteit, kosten of tijd. Dokter: Dokter. Dokter: Dokter: Het gaat toch goed met me? Je zit niet op het vereiste niveau. We hebben het over je doel gehad en over je drie resultaatgebieden. Beweging, gezond eten en geen stress. Hoeveel beweging? Drie keer per week cardio-fitness. Eten? Vetarm, vijf porties fruit of groente. Stress? Niet te vaak mee als m n zoon voetbalt. De ongeorganiseerde manager 3 13

14 4. Richard leert dat normen realistisch moeten zijn. Kwaliteit, kwantiteit, kosten, tijd. Edward moet z n tijd beter verdelen en al z n klanten kwaliteitsservice bieden. Dan kan z n winst met minstens 20 procent omhoog. Ik eis 50 procent, dat houdt hem scherp. En als jij van de dokter 50 kilometer per dag moest lopen en alleen rauwe bloemkool mocht eten? Dat zou ik wat onredelijk vinden. Discussievragen 1. Wat zijn de voordelen van normen voor: a) De manager? b) Het teamlid? 2. Richard vertelt Edward dat hij er harder aan zal moeten trekken. Wat voor invloed zal dit hebben op de werkwijze van Edward? 3. Welke problemen zouden er kunnen ontstaan als er voor twee of meer mensen met dezelfde functie verschillende normen worden gesteld? 4. Op welke verschillende manieren kunnen normen gemeten worden? 5. Stel u voor dat u de manager bent van een team cateringmanagers: a) Welke normen zou u kunnen stellen? b) Hoe zouden deze normen gemeten kunnen worden? c) Hoe vaak zouden ze geëvalueerd moeten worden? 14 De ongeorganiseerde manager 3

15 C - Doelen overeenkomen 1. Richard leert dat voor ieder individu de doelen afzonderlijk moeten worden bepaald. Maar doelstellingen zijn individueel. Neem Joan, bijvoorbeeld. 2. Richard ontdekt dat doelen uitgebreid kunnen worden. Ze kent haar doel: de klant goede catering bieden en maximale winst maken. Ja, maar hoe zit het met haar resultaatgebieden? Klanttevredenheid, klantenbinding, hygiëne. Allemaal prima. En haar winstmarge is hoger dan die van andere managers. Maar? Jij altijd met je gemaar. Maar, maar, maar, maar. Maar wat? Je benut haar capaciteiten niet. Ze verveelt zich, ze heeft geen uitdagingen en t boeit haar niet meer. Straks gaat ze nog weg. Je beste manager. 3. Richard leert dat doelen kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van de teamleden. Joan: Joan: Joan: Joan: Ze heeft nieuwe uitdagingen nodig. Als ze die niet krijgt, gaat ze weg! (Terug op aarde, tegen Joan) Wat voor functie zou je t liefst bekleden? Meen je dit? Je kunt veel meer dan je nu doet. Ik kan meer nieuwe klanten helpen binnenhalen. Kun je dat er nog bijdoen? Ik wil er graag extra tijd in steken. Hoe wou je dat doen? Ik heb n nieuw model offerte dat ik voor meerdere terreinen toepasbaar kan maken. Zal ik over drie weken met n voorstel komen? Een uitdaging voor jou en goed voor t bedrijf. Hoe meet je de resultaten? De ongeorganiseerde manager 3 15

16 Joan: Dat licht ik nog toe. We scoren nu op 20 procent van onze offertes. Maar dat kan eind van t jaar 25 procent zijn en eind volgend jaar misschien 30. Dertig procent? Beloof nog maar niks. We zien elkaar over drie weken. 4. Richard leert dat doelen gebruikt kunnen worden om een teamlid weer op het vereiste niveau te krijgen. Edward: Edward: Edward: Bij elk resultaatgebied horen bepaalde normen. Jij moet al je klanten, ook KJ Media, op t vereiste niveau zien te krijgen. Met behulp van doelstellingen. Doelstellingen? Hoe lang heb je nodig om KJ Media op zes procent te krijgen? Dat moet in drie maanden lukken. Is dat haalbaar? Jawel, als jij me helpt met aanpassingen in t menu. Je moet dus in drie maanden terug naar t vereiste niveau. Discussievragen 1. Wat zijn de voordelen van doelen voor: a) De manager? b) Het teamlid? 2. Wat is het verschil tussen een norm en een doel? 3. Hoe kunnen doelen worden gebruikt om een teamlid weer op het vereiste niveau te krijgen? 4. Hoe kan het overeenkomen van doelstellingen bijdragen in de ontwikkeling van een teamlid? 5. Stel u voor dat u de manager bent van een team cateringmanagers: a) Welke doelen zou u kunnen stellen? b) Hoe zouden deze doelen gemeten kunnen worden? c) Hoe vaak zouden ze geëvalueerd moeten worden? 16 De ongeorganiseerde manager 3

17 3. Trainingsopzet Over de training Doelgroep Alle managers, teamleiders en supervisors. Aantal deelnemers Acht tot twaalf personen is de optimale groepsgrootte. Probeer uw groep, indien mogelijk, samen te stellen met mensen die op hetzelfde niveau werkzaam zijn. Ervaren mensen kunnen zich ongemakkelijk voelen in het bijzijn van nieuwkomers. U moet dus een veilige en warme sfeer creëren waarin mensen zich op hun gemak voelen, zodat ze goed kunnen oefenen. Doelstellingen Na afloop van de training hebben de deelnemers het volgende geleerd: Ze begrijpen het verschil tussen verantwoordelijkheden, normen en doelen. Ze hebben geleerd hoe verantwoordelijkheden te bepalen, hoe belangrijke resultaatgebieden te definiëren, en hoe normen te stellen en doelstellingen overeen te komen. Ze hebben geleerd waarom normen vastgesteld moeten worden, terwijl doelen overeengekomen worden. Ze hebben geleerd hoe normen en doelen te meten. Ze hebben geleerd wanneer normen en doelen te evalueren. Benodigde materialen De video De ongeorganiseerde manager deel 3: Hulp van boven en de apparatuur om deze te vertonen. Een flipover en stiften in verschillende kleuren. Voldoende kopieën van de handouts. De ongeorganiseerde manager 3 17

18 Cursusprogramma 9.30 Inleiding en doelstellingen 9.45 Plenaire discussie over het verschil tussen efficiëntie en effectiviteit Inleiding en vertoning van de video De ongeorganiseerde manager, deel 3: Hulp van boven in drie delen. Met (een selectie van) de discussievragen in het vorige hoofdstuk Pauze Evaluatie van de discussievragen Praktische oefeningen Samenvatting discussie Einde van de training 18 De ongeorganiseerde manager 3

19 Uitwerking van de trainingsopzet Inleiding en doelstellingen 15 minuten Begroet de deelnemers, en vraag hen zich aan elkaar voor te stellen als zij elkaar niet kennen. Zet de doelstellingen van de training uiteen (u kunt deze van tevoren op de flipover schrijven). Neem de trainingsopzet door. Benadruk dat de training tot doel heeft de deelnemers te helpen om hun vaardigheden en technieken te verbeteren. Vaardigheden zijn alleen te verbeteren door middel van oefening en feedback, dus de deelnemers zullen gaan discussiëren en moeten praktische oefeningen doen. Moedig hen aan elkaar daarbij te helpen. Plenaire discussie 30 minuten Deel handout 1 uit, de vragenlijst Hoe effectief is uw team?. Geef de deelnemers zo n vijf minuten de tijd om deze in te vullen. Vraag hen om hun score te interpreteren aan de hand van het volgende: 10 keer Ja: U heeft eigenlijk geen training nodig. 6-9 keer Ja: U bent op de goede weg. 0-5 keer Ja: U heeft dringend training nodig! Vraag om feedback over hoe de deelnemers de vaardigheden van hun teamleden effectiever kunnen inzetten. Video De ongeorganiseerde manager deel 3 60 minuten Vertel de deelnemers dat zij de video De ongeorganiseerde manager deel 3: Hulp van boven gaan zien, en dat deze in drie delen zal worden vertoond. Leg ook uit dat zij tussen die delen in de gelegenheid zullen krijgen om te discussiëren. Vraag de deelnemers om aantekeningen te maken van de fouten van de hoofdpersoon, Richard Lewis. De drie delen zijn: Verantwoordelijkheden bepalen Normen stellen Doelen overeenkomen Kies voor de discussies een aantal discussievragen uit het vorige hoofdstuk. Noteer belangrijke leerpunten op de flipover. Pauze 30 minuten De ongeorganiseerde manager 3 19

20 Evaluatie van de discussievragen 30 minuten Vraag de groep om reacties op iedere discussievraag Bespreek vervolgens met de groep hoe de bevindingen van toepassing zijn op uw organisatie. Praktische oefeningen 30 minuten Deel kopieën uit van handout 2. Vraag de deelnemers om te denken aan twee leden van hun team (het liefst één die wordt beschouwd als een hoogvlieger en één die langzaam maar betrouwbaar is). Vraag hen om van beide teamleden de verantwoordelijkheden, normen en doelen op handout 2 te noteren. Vraag hen nu om in de kolom naast iedere lijst te noteren: Verantwoordelijkheden: Hoe goed worden deze begrepen? Normen: Hoe vaak worden deze gehaald? Doelen: Hoe vaak worden deze bereikt? heel goed redelijk niet goed altijd meestal soms altijd meestal soms Vraag de deelnemers om na te denken over wat ze nu moeten doen om er zeker van te zijn dat alle verantwoordelijkheden begrepen worden, dat normen altijd gehaald worden en doelen meestal bereikt worden. (Het is nuttig om iedere deelnemer nu te vragen een actieplan op te stellen.) Samenvatting discussie 15 minuten Vraag de deelnemers om in groepjes van drie of vier personen de belangrijkste leerpunten van de training te bespreken. Vertoon hierbij de eerder gemaakte aantekeningen op de flipover. Vraag ieder groepje wat de belangrijkste leerpunten van de training waren, en om voorbeelden van de implementatie ervan in de praktijk. Bedank de deelnemers voor hun inzet en sluit de training af. Einde van de training 20 De ongeorganiseerde manager 3

21 4. Cursistenmateriaal De handouts in dit hoofdstuk mogen, in tegenstelling tot de rest van deze handleiding, worden gekopieerd voor gebruik tijdens een training op basis van het programma De ongeorganiseerde manager deel 3: Hulp van boven. De ongeorganiseerde manager 3 21

22 Handout 1 Hoe effectief is uw team? Ja Nee 1. Bent u er zeker van dat iedereen in uw team zijn of haar verantwoordelijkheden kent? 2. Evalueert u deze verantwoordelijkheden regelmatig (eens per kwartaal, bijv.) met ieder teamlid? 3. Zijn uw teamleden zich bewust van hoe hun verantwoordelijkheden passen in de doelstellingen van de organisatie? 4. Kennen al uw teamleden hun belangrijkste resultaatgebieden en weten ze hoe deze beoordeeld zullen worden? 5. Heeft u voor ieder teamlid duidelijk gedefinieerde, meetbare normen vastgesteld? 6. Zijn de normen die u stelt voor mensen die hetzelfde werk doen, ook werkelijk hetzelfde? 7. Worden individuele prestaties beoordeeld op basis van de verhouding tot de norm? 8. Bent u duidelijk gedefinieerde, meetbare doelen overeengekomen met ieder lid van uw team? 9. Worden deze doelen regelmatig (eens per kwartaal, bijv.) geëvalueerd? 10. Heeft de meerderheid van uw teamleden over het algemeen geen probleem om hun doelen te halen? 22 De ongeorganiseerde manager 3

23 Handout 2 Neem twee leden van uw team in gedachten, en noteer hun verantwoordelijkheden, normen en doelen in de linker kolom. TEAMLID 1 TEAMLID 2 Verantwoordelijkheden Verantwoordelijkheden Normen Normen Doelen Doelen De ongeorganiseerde manager 3 23

24 Handout 3 Samenvatting Hulp van boven 1. Verantwoordelijkheden bepalen Doelstellingen - Managers schuiven te vaak de schuld af op hun teamleden voor het niet halen van hun doelstellingen. Maar als de doelstellingen van hun functies niet volledig duidelijk zijn gemaakt, is dit een vrijwel onmogelijke taak. U moet te allen tijde volledig duidelijk maken wat het werk van uw teamleden inhoudt. Mensen zullen nooit volledig begrijpen wat er van hen verwacht wordt, als het hen niet precies wordt uitgelegd. En het spreekt voor zich dat u nieuwe teamleden de doelstelling van hun functie meteen uitlegt. De belangrijkste resultaatgebieden - De doelstelling bepaalt de richting van de functie, en de belangrijkste resultaatgebieden zijn de hoofdingrediënten van die doelstelling. De belangrijkste resultaatgebieden dragen bij aan de verwezenlijking van de doelstelling. Een gemakkelijke manier om deze vast te stellen, is om te kijken naar de dingen die van essentieel belang zijn. Vijf tot zeven gebieden zullen voor de meeste functies wel voldoen. Deze resultaatgebieden moeten korte samenvattingen zijn van wat er wordt verwacht, één woord (bijv. hygiëne, training, productontwikkeling, klanttevredenheid) is vaak voldoende. Verder zijn functies niet statisch, dus moeten de doelstellingen en de resultaatgebieden regelmatig worden geëvalueerd. 2. Normen stellen Totdat u vaststelt wat er precies van uw teamleden verlangd wordt, kunt u geen goede resultaten van hen verwachten. Als mensen niet precies weten wat u van hen verlangt, zullen ze onder- of over-presteren, teveel of te weinig doen, omdat de hoeveelheid onduidelijk is. Dus moeten er voor elk belangrijk resultaatgebied van iedere functie, normen gesteld worden. Net zoals bij functie-doelstellingen en belangrijke resultaatgebieden, zijn normen functiegebonden. De definitie van een norm is een door een manager bepaalde maatstaf die het vereiste niveau beschrijft. Dit maakt het voor uw teamleden mogelijk om hun prestatie te meten, om te zien hoe goed ze hun werk doen of op tijd door te hebben dat er problemen zijn. Een norm is een objectieve prestatiemeter omdat zowel de manager als de teamleden er belang bij hebben. Iedere norm moet gemeten worden aan de hand van kwaliteit, kwantiteit, kosten of tijd. Een norm bepaalt wanneer de prestatie acceptabel is; de prestatie mag in principe niet lager zijn. Dus moet de norm niet te hoog zijn, maar acceptabel. In principe is iedere functie altijd meetbaar, ook creatieve en specialistische functies. Normen gelden voor iedereen, dus sommige teamleden zullen moeite hebben om de vereiste kwaliteit, kwantiteit of tijdslimieten te halen. Deze mensen hebben extra aanmoediging nodig. Teamleden die consequent beter presteren, behoeven ook extra aanmoediging, om gemotiveerd te blijven. 24 De ongeorganiseerde manager 3

25 Handout 3 (vervolg) 3. Doelen overeenkomen Doelen worden overeengekomen door de manager en het teamlid samen. Ze kunnen er voor zorgen dat mensen hun grenzen verleggen en dat de individuele capaciteiten van een talent volledig benut worden. Probeer het echter niet te overdrijven: stel maar één of twee doelen per persoon vast, met aparte deadlines. Het verschil tussen een norm en een doel is, dat een norm voor iedereen geldt en vaststaat, terwijl een doel individueel en overeengekomen is. Normen zijn constant, doelen zijn korte-termijnprojecten. Maar doelen worden wel op precies dezelfde manier gemeten als normen. Als doelen eenmaal overeengekomen zijn, moet u uw teamleden stimuleren bij hun activiteiten, en ervoor zorgen dat hun normale werk goed wordt volbracht. Als doelen niet volledig worden gehaald, moet u in gedachten houden dat het extra is. Ondersteuning en lof voor resultaten moeten dus de boventoon voeren. Als u hierdoor de algehele prestatie verhoogt en iedereen overschrijdt de vastgestelde norm voor één belangrijk resultaatgebied, moet u zeker overwegen om de norm te herzien. Maar pas op, overdrijf het niet! De ongeorganiseerde manager 3 25

26 Alvorens het programma te vertonen Hieronder is een beperkte checklist opgenomen, die betrekking heeft op technische zaken verbandhoudend met het gebruik van de video. APPARATUUR Laat apparatuur en videocassette na transport altijd minstens 1 uur acclimatiseren in de ruimte waarin u ze gebruikt. Controle beeld en geluid (recorder en monitor beide ingeschakeld?); één van de belangrijkste knoppen op de videoapparatuur is de tracking-knop. Is het beeld onrustig of streperig, stel dan allereerst de tracking-knop van de videoapparatuur bij. VIDEO S Tijdig (tenminste 5 dagen voor vertoning) aanvragen en aanvraagbevestiging controleren. Postkamer waarschuwen dat de video wordt verwacht. Video na ontvangst (laten) draaien om te controleren of u de juiste video hebt voor uw doel en opdat u vertrouwd bent met eventuele bijzonderheden. Video direct na gebruik terugzenden op de door TFC aangegeven wijze. 26 De ongeorganiseerde manager 3

HANDLEIDING. Zelfverzekerd presenteren. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Zelfverzekerd presenteren. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Zelfverzekerd presenteren TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: I Wasn t Prepared For That In Nederland en België uitgebracht

Nadere informatie

HANDLEIDING. Vergaderingen: lastige types. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Vergaderingen: lastige types. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Vergaderingen: lastige types TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Going to a Meeting 2: Meeting Menaces In Nederland en

Nadere informatie

HANDLEIDING. Vergaderingen: verzieken kan iedereen. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Vergaderingen: verzieken kan iedereen. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Vergaderingen: verzieken kan iedereen TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Going to a Meeting 1: Messing up a Meeting

Nadere informatie

HANDLEIDING. Functioneringsgesprekken: de droom van elke medewerker. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Functioneringsgesprekken: de droom van elke medewerker. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Functioneringsgesprekken: de droom van elke medewerker TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Performance Review 2 In Nederland

Nadere informatie

HANDLEIDING. De ongeorganiseerde manager. De weg naar de hel Op weg naar de hemel. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. De ongeorganiseerde manager. De weg naar de hel Op weg naar de hemel. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING De ongeorganiseerde manager De weg naar de hel Op weg naar de hemel TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: The Unorganised

Nadere informatie

HANDLEIDING. Lastige situaties in communicatie. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Lastige situaties in communicatie. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Lastige situaties in communicatie TFC TrainingsMedia American Media Incorporated Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Communication Nightmares: Solutions to

Nadere informatie

HANDLEIDING. Communicatie is de basis. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Communicatie is de basis. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Communicatie is de basis TFC TrainingsMedia Video Visions Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Talk I$n t Cheap In Nederland en België uitgebracht door: TFC

Nadere informatie

HANDLEIDING. Beoordelen, beoordelen. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Beoordelen, beoordelen. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Beoordelen, beoordelen TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: How Am I Doing? In Nederland en België uitgebracht door: TFC

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

HANDLEIDING. Coachen doe je zo. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Coachen doe je zo. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Coachen doe je zo TFC TrainingsMedia CRM Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: When the Coach Is You! In Nederland en België uitgebracht door: TFC TrainingsMedia,

Nadere informatie

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel?

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je

Nadere informatie

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling PAPI PAPI Coachingsrapport Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling Alle rechten voorbehouden Cubiks Intellectual Property Limited 2008. De inhoud van dit document is relevant op de afnamedatum en bevat

Nadere informatie

HANDLEIDING. Gung Ho! TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Gung Ho! TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Gung Ho! TFC TrainingsMedia American Media Incorporated Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Gung Ho! In Nederland en België uitgebracht door: TFC TrainingsMedia,

Nadere informatie

HANDLEIDING. Alweer ziek? Omgaan met kort verzuim. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Alweer ziek? Omgaan met kort verzuim. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Alweer ziek? Omgaan met kort verzuim TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Absence Minded In Nederland en België uitgebracht

Nadere informatie

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw LinkedIn Simpel: Je Profiel EBoekje voor starters Annet van Betuw 11 juni 2015 Over dit boekje Dit Eboekje is de weergave van het webinar LinkedIn Simpel: Je Profiel van 11 juni 2015 en gebaseerd op eerdere

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Organisatie van werkzaamheden

Organisatie van werkzaamheden Organisatie van werkzaamheden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Rubus Opleidingspartners, Richard Prins Inhoudelijke redactie: Jessica Satink

Nadere informatie

5 praktische tips voor waardevolle evaluaties

5 praktische tips voor waardevolle evaluaties 5 praktische tips voor waardevolle evaluaties Maak de waarde van jouw training zichtbaar en meetbaar! Ingrid Bijl Training & Development Consultant Inhoud Waarom evalueren?... 3 Tip 1 Evalueer alleen wat

Nadere informatie

Begeleide interne stage

Begeleide interne stage Ik, leren en werken Begeleide interne stage Deel 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marian van der Meijs Inhoudelijke redactie: Titel: Ik, leren

Nadere informatie

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw LinkedIn Simpel: Je Profiel EBoekje voor starters Annet van Betuw 25 september en 8 oktober 2014 Over dit boekje Dit Eboekje is de weergave van de webinars LinkedIn Simpel: Je Profiel van24 september en

Nadere informatie

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Timemanagement Kerngebieden onderscheiden

Timemanagement Kerngebieden onderscheiden Timemanagement Als manager heb je veel verschillende werkzaamheden: je geeft leiding aan je medewerkers, maar je hebt ook je eigen taken. Je hebt met je medewerkers te maken, met andere collega s en afdelingen

Nadere informatie

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw LinkedIn Simpel: Je Profiel EBoekje voor starters Annet van Betuw Februari 2015 Over dit boekje Dit Eboekje is de weergave van de webinars LinkedIn Simpel: Je Profiel van 24 september 2014 en 8 oktober

Nadere informatie

Doelen stellen. Stellen van doelen is belangrijk!! Doel + Prestatie bepaald namelijk of je tevreden bent over de prestatie

Doelen stellen. Stellen van doelen is belangrijk!! Doel + Prestatie bepaald namelijk of je tevreden bent over de prestatie Doelen stellen Stellen van doelen is belangrijk!! Doel + Prestatie bepaald namelijk of je tevreden bent over de prestatie 5 Stel je voor: Je hebt een heel moeilijke toets op school Je leert keihard voor

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. OPDRACHTFORMULIER Gesprekken voeren 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie

Nadere informatie

Ontwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling

Ontwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

Gebruikerstest voor de arbocatalogus

Gebruikerstest voor de arbocatalogus Gebruikerstest voor de arbocatalogus Het is goed om een website, voordat deze wordt opengesteld voor alle gebruikers, te laten uittesten door een aantal betrokkenen. Een mogelijkheid is het uitzetten van

Nadere informatie

Samen met je team meer werkplezier voor jou!

Samen met je team meer werkplezier voor jou! Samen met je team meer werkplezier voor jou! Mijn inziens is dit de juiste aanpak om gedragsverandering te bewerkstelligen. Met behulp van deze bijeenkomsten, het stellen van de juiste vraag en het bewust

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Doelen stellen

Doelen stellen Doelen stellen Wat is het? Doelen stellen is het proces van het selecteren van dingen (mikpunten) die je wilt bereiken. Deze mikpunten worden doelen genoemd. Een doel is iets dat je bewust nastreeft. Een

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE Werkplezier Spel Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden.

Nadere informatie

SPELVARIANTEN. Heb je vragen, feedback of wil je op weg geholpen worden, neem contact met ons op. info@talentengenerator.nl.

SPELVARIANTEN. Heb je vragen, feedback of wil je op weg geholpen worden, neem contact met ons op. info@talentengenerator.nl. SPELVARIANTEN Je ontdekt meer in een uur spelen dan in een jaar converseren Plato Het klinkt zo simpel we gaan bouwen aan het vertrouwen maar is het wel zo simpel? Zomaar vanuit het niets het thema vertrouwen

Nadere informatie

HANDLEIDING. Goed gedaan! TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Goed gedaan! TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Goed gedaan! TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Performance Matters: The Importance of Praise In Nederland en België

Nadere informatie

Effectieve Feedback. Overzicht... 2. Wat houdt u tegen?... 3. Opbouwende Feedback Scenario #1: De betrouwbare werknemer... 4

Effectieve Feedback. Overzicht... 2. Wat houdt u tegen?... 3. Opbouwende Feedback Scenario #1: De betrouwbare werknemer... 4 Effectieve Feedback Voorbereidend werk deelnemers Deel 1 Inhoud Overzicht... 2 Wat houdt u tegen?... 3 Opbouwende Feedback Scenario #1: De betrouwbare werknemer... 4 Opbouwende Feedback Scenario #2: Een

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Organiseren werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Inhoud 1. Organiseren is keuzes maken 6. Planning en digitaal organiseren 7. E-mail organiseren Pagina

Nadere informatie

Hoe stel je goede online marketingdoelen op? checklist

Hoe stel je goede online marketingdoelen op? checklist Hoe stel je goede online marketingdoelen op? checklist Hoe stel je goede online marketingdoelen op? 2 Veel marketeers kennen de pijn: het stellen van nieuwe marketingdoelen. Het blijft een uitdaging om

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Evaluatie Acquisitietraining Kaap11

Evaluatie Acquisitietraining Kaap11 Evaluatie Acquisitietraining Kaap11 1. Hoe duidelijk was de aankondiging van de bijeenkomst? Uitermate duidelijk 40,0% 4 Zeer duidelijk 60,0% 6 Redelijk duidelijk 0,0% 0 Niet erg duidelijk 0,0% 0 Helemaal

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Cursus. Leren kun je leren

Cursus. Leren kun je leren Cursus Leren kun je leren Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Nienke Koopman Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Factor-E Welzijn Leren

Nadere informatie

BBL niveau 2 en 3 WERKBOEK LEERJAAR 1

BBL niveau 2 en 3 WERKBOEK LEERJAAR 1 BBL niveau 2 en 3 WERKBOEK LEERJAAR 1 Auteur: Eindredactie: Uitgever: Versiedatum: Bjorn Hillebrandt Janneke Hopman Helicon Opleidingen 16-03-'16 HELICON OPLEIDINGEN. DIT WERK IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD.

Nadere informatie

Presenteren the easy way

Presenteren the easy way Presenteren the easy way Dit is een uitgave van Marie-Jose Custers van CustersCoaching (niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden) Voor de meeste mensen is presenteren een echte opgave. Ze weten dat

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

SPEELWIJZE VAARDIGHEDENSPEL

SPEELWIJZE VAARDIGHEDENSPEL SPEELWIJZE VAARDIGHEDENSPEL Met dit spel kun je op speelse wijze nagaan of je over de juiste vaardigheden beschikt om de omgang met anderen zo prettig en effectief mogelijk te maken. Het Vaardighedenspel

Nadere informatie

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1 Talenten Aanzien en Erkenning 3 Besluitvaardigheid 8 Confrontatie en Agitatie 4 Doelgerichtheid 4 Talenten Hulpvaardigheid 5 Ontzag 3 Orde en Netheid 4 Pragmatisme 6 Stressbestendigheid 7 Verantwoording

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie

GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie April 2012 Concrete tips voor effectieve interne communicatie Amsterdam, augustus 2012 Geloofwaardige interne communicatie Deze white

Nadere informatie

HANDLEIDING. Oog voor talent. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Oog voor talent. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Oog voor talent TFC TrainingsMedia Video Arts Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Talent Management: How to Retain Your Best People In Nederland en België

Nadere informatie

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les: Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie

Nadere informatie

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Hoewel deze uitgave met zorg is samengesteld aanvaardt de auteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door

Nadere informatie

Training Lean Green Belt

Training Lean Green Belt Training Lean Green Belt Deze training biedt een uitgebreid overzicht van de meest gebruikte instrumenten en technieken van Lean. Daarnaast staan we ook stil bij de vaardigheden die je nodig hebt om deze

Nadere informatie

HANDLEIDING. Time-management met resultaat. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Time-management met resultaat. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Time-management met resultaat TFC TrainingsMedia Melrose Film Productions Ltd Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Making Time In Nederland en België uitgebracht

Nadere informatie

Lees de Leerdoelen die bij deze casus horen en beantwoord daarna de vraag.

Lees de Leerdoelen die bij deze casus horen en beantwoord daarna de vraag. Feedbackvragen Timemanagement Vraag 1 Lees de Leerdoelen die bij deze casus horen en beantwoord daarna de vraag. Geef per doel aan of je dit al beheerst, waarbij N = nee, O = om verder te ontwikkelen en

Nadere informatie

WORKSHOP WERKGELUK & LEIDERSCHAP HAPPY PEOPLE BETTER BUSINESS EVENT Alex Slavenburg / 20 Maart 2018

WORKSHOP WERKGELUK & LEIDERSCHAP HAPPY PEOPLE BETTER BUSINESS EVENT Alex Slavenburg / 20 Maart 2018 WORKSHOP WERKGELUK & LEIDERSCHAP HAPPY PEOPLE BETTER BUSINESS EVENT Alex Slavenburg / 20 Maart 2018 ALEX SLAVENBURG Eigenaar van Daarvoor: Veelheid aan leidinggevende rollen bij Rabobank, o.a. Hoofd Talent

Nadere informatie

Beurstraining Starting Smart Together

Beurstraining Starting Smart Together Beurstraining Starting Smart Together Essent ia l Toget her Ivar van Asten Ondernemerscoach Organisator en inspirator Spreker en dagvoorzitter Teamontwikkelaar Ervaringsgerichte trainer Legger van verbindingen

Nadere informatie

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover

Nadere informatie

Handleiding Vergadertechnieken

Handleiding Vergadertechnieken Handleiding Vergadertechnieken Zelfstudie en rapporteren Bij OGO leer je niet alleen via het actief deelnemen aan groepsdiscussies, maar ook via het individueel uitvoeren van zelfstudieopdrachten (ZSO).

Nadere informatie

SPEELWIJZE KWALITEITENSPEL PLUS Versie in eenvoudig Nederlands

SPEELWIJZE KWALITEITENSPEL PLUS Versie in eenvoudig Nederlands SPEELWIJZE KWALITEITENSPEL PLUS Versie in eenvoudig Nederlands Kwaliteitenspel PLUS is een vereenvoudigde versie van het Kwaliteitenspel en is bestemd voor mensen die bijvoorbeeld begrippen als flexibel,

Nadere informatie

PRIORITEITEN. drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE

PRIORITEITEN. drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE PRIORITEITEN drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE Ook zo druk, druk, druk? Hebt u het gevoel dat u geleefd wordt door de waan van de dag en dat u altijd tijd te kort hebt? Of hebt u uw zaakjes prima onder controle

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Beeldvorming als Leidraad voor Leiderschap

Beeldvorming als Leidraad voor Leiderschap Beeldvorming als Leidraad voor Leiderschap in de reflectie zie je de bron Effectief Leiderschap.. een persoonlijke audit U geeft leiding aan een team, een project of een afdeling. U hebt veel kennis, u

Nadere informatie

Huiswerktips. Maak tijd

Huiswerktips. Maak tijd Huiswerktips Huiswerktips Voor sommige kinderen is huiswerk maken een helse taak. In deze brochure krijg je een heleboel tips over hoe je je kind kan helpen met zijn huiswerk. Maak tijd Sommige kinderen

Nadere informatie

HANDLEIDING. Op beurzen niet te kijk staan. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Op beurzen niet te kijk staan. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Op beurzen niet te kijk staan TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: How Not To Exhibit Yourself In Nederland en België

Nadere informatie

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden. VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn

Nadere informatie

Virgo + WPS Office. Tabletproject

Virgo + WPS Office. Tabletproject Virgo + WPS Office Tabletproject Melissa Havet September 2014 Beste collega s Enkele weken geleden gingen wij van start met een nieuw project: de tablet. Uiteraard is het voor vele onder ons nieuw, inclusief

Nadere informatie

Handleiding Verbetercheck in teams

Handleiding Verbetercheck in teams Handleiding Verbetercheck in teams Praktisch hulpmiddel om de Verbetercheck in een team toe te passen 22 maart 2011 Betrokken partijen: Teksten en advies: Huub Pennock en Alex van der Wal 1 Inleiding De

Nadere informatie

CBL STAGEWERKBOEK Eerste verkoper handleiding

CBL STAGEWERKBOEK Eerste verkoper handleiding CBL STAGEWERKBOEK Eerste verkoper handleiding centraal bureau levensmiddelenhandel 1 stagewerkboek handleiding voor de praktijkopleider (Eerste verkoper) 1 Copyright 2012 OVD Educatieve Uitgeverij bv Alle

Nadere informatie

Trainingen die je in beweging brengen!

Trainingen die je in beweging brengen! Trainingen die je in beweging brengen! Een training bij Caro van Roon brengt je in beweging. Dat levert je inzichten, ervaringen en kennis op over jezelf en de ander. Je leert vanuit je eigen persoonlijkheid

Nadere informatie

SPEELWIJZE KWALITEITENSPEL PLUS - Bladzijde 1 / 7

SPEELWIJZE KWALITEITENSPEL PLUS - Bladzijde 1 / 7 SPEELWIJZE KWALITEITENSPEL PLUS - Bladzijde 1 / 7 SPEELWIJZE Kwaliteitenspel PLUS Versie in eenvoudig Nederlands KWALITEITENSPEL PLUS is een vereenvoudigde versie van het KWALITEITENSPEL en is bestemd

Nadere informatie

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen 11 1Help: faalangst! Karel heeft moeite met leren. Dat zal wel faalangst zijn! zegt iemand. Een gemakkelijk excuus, want Karel is wel erg snel klaar met zijn huiswerk. Ellen, die ook moeite heeft met leren,

Nadere informatie

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Een klacht is een kans. Wanneer een klant de moeite neemt om zijn onvrede te laten blijken, biedt dat je de mogelijkheid de klant alsnog tevreden te stellen

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

D.O.E.N. Oefening. 1. De eerste stap is een doel stellen.

D.O.E.N. Oefening. 1. De eerste stap is een doel stellen. D.O.E.N. Oefening D.O.E.N. is de afkorting voor Doelen Opstellen en Effectief bereiken via je Netwerk. Met deze oefening ga je het fundament leggen van je LinkedIn strategieën. Ze vraagt maar 10 minuten

Nadere informatie

D e i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e

D e i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e T e k s t e n i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e 4 D e i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e Welke webpagina s heb je nodig? De homepagina, deze noem je Home Blog Diensten of producten Salespage

Nadere informatie

Training Lean Yellow Belt. Inclusief Yellow Belt certificaat

Training Lean Yellow Belt. Inclusief Yellow Belt certificaat Training Lean Yellow Belt Inclusief Yellow Belt certificaat Deze training biedt een uitgebreid overzicht van de meest gebruikte instrumenten en technieken van Lean. Je leert hoe je een organisatie kunt

Nadere informatie

Training Lean Yellow Belt

Training Lean Yellow Belt Training Lean Yellow Belt Deze training biedt een uitgebreid overzicht van de meest gebruikte instrumenten en technieken van Lean. Je leert hoe je een organisatie kunt begeleiden naar continue verbetering

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage

Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage Bedrijf FlowQ Coach Max Wildschut Cliëntcode 2167 Wachtwoord u295gr Datum 26 oktober 2008 2008 FlowQ www.flowq.nl V-HPC0801 Rapportage 2167 Pagina

Nadere informatie

Evaluatieverslag mindfulnesstraining

Evaluatieverslag mindfulnesstraining marijke markus spaarnestraat 37 2314 tm leiden Evaluatieverslag mindfulnesstraining 06 29288479 marijke.markus@freeler.nl www.inzichtinzicht.nl kvk 28109401 btw NL 079.44.295.B01 postbank 4898261 14 oktober

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Training Passie en missie Passie en missie: jouw unieke bijdrage Wil jij weten wat jouw passie en missie is? Wat jouw unieke bijdrage is? Hoe jij het verschil kan maken? Dan is de training Passie en missie

Nadere informatie

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 11: Mijn vrije tijd besteden Praktijkkern d: Leuke dingen doen in je vrije tijd Thema Praktijkkern 11. Mijn vrije tijd besteden

Nadere informatie

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren

Nadere informatie

Leerwerktaak Digibordgebruik en softwarepakket in wiskundelessen

Leerwerktaak Digibordgebruik en softwarepakket in wiskundelessen Leerwerktaak Digibordgebruik en softwarepakket in wiskundelessen Titel Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak Geschikt voor de volgende vakken Aansluitend bij de volgende onderwijseenheid Digibordgebruik

Nadere informatie

Mijn kind heeft een LVB

Mijn kind heeft een LVB Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar

Nadere informatie

Samen werken = samenwerken bij De Belvertshoeve

Samen werken = samenwerken bij De Belvertshoeve Themabundel Samen werken = samenwerken bij De Belvertshoeve Assistent medewerker Dit project is mede mogelijk gemaakt met een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds Voorwoord Deze themabundel is bedoeld

Nadere informatie

Hoe plan ik mijn huiswerk

Hoe plan ik mijn huiswerk Marije Kuin & Bianca E. Boyer Hoe plan ik mijn huiswerk EEN PRAKTISCH WERKBOEK Dit werkboek is van:... Vormgeving omslag: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Vormgeving binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch

Nadere informatie