Toespraak voorzitter College van Bestuur, Jan Bogerd bij Jaaropening Hogeschool Utrecht 2018

Transcriptie

1 Tespraak vrzitter Cllege van Bestuur, Jan Bgerd bij Jaarpening Hgeschl Utrecht augustus 2018 Welkm gasten, studenten, medewerkers en sprekers bij de Jaarpening van Hgeschl Utrecht. De jaarpening markeert een bijznder mment. Het is mment waarp we nieuwe studenten welkm heten die verwachtingsvl aan een nieuwe levensfase beginnen. We zien k de andere studenten weer terug na de vakantieperide. Wij kijken uit naar dit mment en we genieten ervan dat het weer bruist in de gangen, lkalen, labs en cllegezalen. We genieten weer van jullie energie, jullie ambities, jullie drmen en jullie gezelligheid en plezier. We, dat zijn de bijna dcenten, nderzekers en medewerkers van Hgeschl Utrecht. Samen met jullie maken we Hgeschl Utrecht tt veel meer dan een hgeschl, samen maken we verschil. Samen verschil maken is het thema van nze jaarpening. Dit thema wil ik graag p langs drie lijnen met jullie bespreken: waarm is dit een belangrijk thema vr Hgeschl Utrecht?, wat zien wij als nze pgave? en he geven we daar vrm aan? Waarm maken wij het verschil? Een bekend Nederlands gezegde luidt: wie de jeugd heeft, heeft de tekmst f mier: wie de jeugd geeft, heeft de tekmst. We hebben de jeugd heel hard ndig vr die tekmst, m de grte pgaven waar we vr staan, te realiseren. We zullen alle denkkracht, creativiteit en mtivatie die er is bij de jeugd meten mbiliseren. Vr de pgaven van de tekmst, vr de vraag van de arbeidsmarkt en vral vr hun eigen geluk en welzijn. Veel van die jeugd mgen we elk jaar verwelkmen als nieuwe studenten. Mede via hen is Hgeschl Utrecht nauw verweven met de samenleving, met de wereld m ns heen. Onze pdracht daarbinnen is specifiek: we dragen met nderwijs en nderzek bij aan een leven lang ntwikkelen. Een verantwrdelijke pdracht. Onderwijs en nderzek m: Studenten uit te dagen, te prikkelen, te stimuleren Studenten een inspirerende blik p de wereld te geven creativiteit ls te maken, die een vedingsbdem biedt vr innvatie En er is k die andere dimensie: pleiden en nderzek vr de arbeidsmarkt en de samenleving: m persneelstekrten terug te dringen in bijvrbeeld nderwijs, zrg en techniek p te leiden vr berepen van de tekmst dr bij te dragen aan sciale en maatschappelijke ntwikkelingen

2 De uitdaging is m deze dimensies met elkaar in balans te huden, dat is nze pdracht. Niets nieuws, maar de vraag is, lukt het ns in vldende mate? Als het gaat m de inhud durf ik dat znder meer met ja te beantwrden, de inhudelijke kwaliteit van ns nderwijs en nderzek is zeer ged. Dat blijkt bijvrbeeld uit accreditaties, uit nderzek nder alumni, uit prijzen en awards die we winnen, uit tegekende nderzekspdrachten etc. Maar nze maatschappelijke pdracht gaat verder dan de inhud en kennisverdracht. Uit sciale en ecnmische verwegingen meten we studenten in al hun diversiteit gelijke kansen bieden en hun talenten benutten. Daarvr is het nntbeerlijk dat ns nderwijs maximaal tegankelijk is vr iedereen. Als het gaat m de vraag f ns dat al lukt in termen van kansengelijkheid en nbelemmerd studeren zu ik zeggen: nee, nóg niet. Ik denk dat we als HU, maar zeker k als hb en wellicht ng veel breder in het nderwijs iets te winnen hebben. We zien de participatie in het hger nderwijs van bepaalde grepen afnemen, bijvrbeeld jngeren uit bijstandsgezinnen. We zien dat andere grepen drempels ervaren waardr hun deelname achterblijft, ik denk met name aan jngeren met een migratie achtergrnd, maar k aan jngeren met een beperking. We zien k studenten die het pgeven, die uitvallen, terwijl ze wel aan de instrmkwalificaties vlden. Stuk vr stuk zijn dit zijn dit vrbeelden waarbij we ptentiele studenten en studenten tekrt den en hun talent verspillen. We zien k dat het erg meilijk is m te switchen van lpbaanpad. Bij het verstappen naar een andere sectr, bijvrbeeld zrg, nderwijs f techniek, wrden pleiding en kwalificering vaak als belemmering ervaren. Er is dus meer aan de jeugd te geven en ndig m al het ptentieel te mbiliseren en te benutten. Dat mgen we wat mij betreft beschuwen als een pdracht. Wat maakt het verschil? Gelijke kansen dr verschillen te hnreren, zegt Tm van den Brink vrzitter ISO 25 juli in de Vlkskrant. Hij kppelt zijn betg vral aan kritiek p selectie aan de prt en de beperkte beschikbaarheid van pleidingsplekken. Dat is zeker een aspect, maar k het nderwijsprces zelf kan aan kracht winnen dr diversiteit te marmen en verschillen te benutten en te hnreren. Dat gebeurt al wel, maar veelal dr specifiek beleid en vrzieningen per grep: studenten met een migratie achtergrnd, studenten met een beperking, excellente studenten, tpsprters. Een studentendecaan vertelde mij he dit in de praktijk uitwerkt: het percentage studenten dat studeert met één f meer beperkingen stijgt (nu rnd de 20%). Als studentendecaan draag ik meer en meer bij aan de tename van dit percentage. Immers: alleen studenten met een diagnse kmen vr vrzieningen in aanmerking. Dit is de praktijk. In mijn gen een achterhaalde benadering die gebaseerd is p cmpensatie van een ne size fits all nderwijscncept. Het hnreren en benutten van verschillen is wat anders dan ze reguleren en/f weg rganiseren. Echte inclusie betreft alle individuen.

3 Is grepsbenadering dan nbelangrijk? Nee, dat niet. Er zijn k nuttige vrzieningen, maatregelen etc. te realiseren vr specifieke grepen. Bvendien heeft het een belangrijke sciale functie. He fijn is het niet m er bij te hren, dat gaat vaak vanzelfsprekender en beter via een bepaalde segmentatie: internatinale studenten, excellente studenten, studenten met een vergelijkbare beperking etc. Waarbij het risic verigens is dat binnen het cmfrt van de eigen grep we nvldende nieuwsgierig zijn, pen staan vr anderen. Znder in een principiële discussie ver gepersnaliseerd leren terecht te willen kmen denk ik dat we veel meer tegemet meten kmen aan de specifieke en individuele leervragen en beheften van studenten. Leren is immers een persnlijk en cntinue prces dat tt stand kmt in interactie met anderen. Ged nderwijs zekt aansluiting bij temp, inhud, mtivatie, niveau en mstandigheden van de studenten. Dit is essentieel m maximale leerpbrengsten te genereren. Een dcent schreef mij nlangs: gepersnaliseerd leren en leren van elkaar den we al jaren. Bij veel dcenten zit zrg vr het individu in hun genen, maar we zijn wel iets kwijtgeraakt. Daarmee slaat hij de spijker p z n kp. Aandacht vr het leren van het individu det ieder dcentenhart sneller klppen. Dat vinden we prachtig. Echter dr drie peenvlgende aanleidingen zijn we van die natuurlijke neiging afgedwaald. 1) Eind vrige eeuw hadden we in het hb nze handen meer dan vl aan de enrme vlume grei van studenten, bij achterblijvende grei in middelen. Het hb is inmiddels de nderwijssectr met de laagste verheidsbijdrage per deelnemer, ng lager dan het PO! (NRC 11 december 2017 Maarten Huygen). 2) Deze peride werd gevlgd dr een peride van prtcllering en frmalisering als gevlg van de zgn. InHlland affaire en 3) ten sltte heeft het prestatie akkrd en rendementsdenken - het laatste zetje gegeven. Het is nu aan ns m slim en verstandig terug te brengen waar we z warm van wrden en waar de studenten en de samenleving het meest bij gebaat zijn. Die ruimte is er en die kans meten we benutten. Er kmen extra middelen vrij vr de kwaliteitsafspraken. De minister benemt keer p keer de ruimte en het vertruwen die ze aan de instellingen geeft m de kwaliteit van het nderwijs te vergrten. He gaan we dat den, he maken wij het verschil? Dat begint met de aansluiting te zeken bij wat ns in essentie z mtiveert. Het leren van de student, het leren van alle studenten. Studenten te laten leren - niet alleen vanuit hun eigen mtivatie -, maar k vanuit de energie die vrijkmt uit de interactie met ándere studenten en dcenten. We den dat via drie lijnen: 1- het wegnemen van belemmeringen en bstakels. 2- differentiëren en flexibiliseren in ns aanbd en 3- ruimte te maken vr waar we de meeste waarde creëren: de persnlijke interactie met de studenten.

4 Per nderdeel wil ik jullie graag meenemen in de dingen die we nu al den en die we verder drntwikkelen m het verschil te maken. Als eerste het wegnemen van belemmeringen en bstakels We hebben managementlagen geschrapt, we verleggen bevegdheden, we geven teams ruimte, we hebben ged gepsitineerde medezeggenschap, we zetten in p participatieve beleidsvrming en we stimuleren en faciliteren de hrizntale samenwerking. We hebben reglementen herzien. We maken ze algemener zdat er meer ruimte kmt vr de discretinaire bevegdheden van dcententeams, m ged te kunnen aansluiten bij de specifieke situatie en de specifieke student. Dr mee te den aan het landelijke experiment flexstuderen maken wij het vr studenten mgelijk m hun studie te cmbineren met bijvrbeeld een rl als mantelzrger f ndernemer. Deze studenten zijn dan niet verplicht m het vlledige jaarprgramma te drlpen en betalen dan k maar een deel van hun cllegegeld. Inmiddels hebben zich z n 350 deelnemers vr dit experiment aangemeld. We willen minder frmaliseren. De risic/regel reflex die we ns als samenleving vlledig eigen hebben gemaakt is k aan ns niet vrbij gegaan. Veel van nze cmmunicatie is schriftelijk, frmeel, afstandelijk en juridisch dichtgetimmerd. Ik pleit sterk vr persnlijk cntact en persnlijke cmmunicatie, daar waar het kan. Het is zveel leuker, het lijkt in eerste instantie extra werk, maar gelf me, dit winnen we dik en dwars terug in het effect. Differentiëren en flexibiliseren van ns aanbd, is de tweede lijn waarmee we verschil maken. Een paar vrbeelden. In Amersfrt zijn we bezig de Assciate Degree Academy uit te buwen. Dit zijn zelfstandige tweejarige pleidingen p niveau 5. De AD pleiding vr event-management gaat van start met naar verwachting circa 85 studenten, daarnaast verwachten we dit jaar vr 4 à 5 nieuwe pleidingen testemming te krijgen. Vrijwel al nze deeltijdpleidingen den mee aan de pilt flexibilisering deeltijd. Uitgangspunt is een curriculum p basis van learningutcmes, we maken daarmee mgelijk dat niet iedereen een zelfde en vast prgramma met drlpen. We cmbineren dit met vier startmmenten per jaar en creëren p deze wijze ruimte vr de individuele student.

5 De derde lijn waarmee we samen verschil maken is ruimte vr de persnlijke interactie met studenten Als eerste instelling vr hger nderwijs hebben wij kwaliteitsafspraken vastgesteld. Uit de gesprekken die wij met studenten en medewerkers hebben geverd in aanlp naar het pstellen van de kwaliteitsafspraken kwam een aantal beheften sterk naar vren. Studenten zijn tevreden ver inhud en kwaliteit van de pleidingen, maar willen graag meer persnlijke aandacht en begeleiding. Dcenten geven aan graag meer tijd te willen m aan de vraag van studenten tegemet te kmen. Kmende jaren krijgen de pleidingen extra dcenten, nze gemiddelde dcentstudent rati zal de kmende vijf jaar met ca.10% verbeteren. Het is aan de pleidingen in verleg met studenten m de specifieke inzet van deze extra dcenten te bepalen. Studenten hebben zich k hard gemaakt vr een aantal instellingsbrede vrzieningen zals een student learning centre, versterking studieverenigingen, extra studenten decaan, etc. Kmende maanden wrdt de specifieke invulling hiervan uitgewerkt. En tensltte wrden er extra middelen tegevegd aan de meerjaren investeringen in de digitale leermgeving. Onze hgeschl is verweven met de maatschappij, een geïntegreerd nderdeel van de stedelijke en reginale mgeving. Onze hgeschl verbindt pleidingen met arbeidsmarktvraagstukken, de berepspraktijk en de veranderende samenleving. Vanuit deze psitie gaan we de tekmst tegemet en gaan we vr en met studenten verschil maken. Met een hgeschl die: van iedereen is; gelijke kansen biedt; en persnlijke aandacht stimuleert. Afsluiting Ik ga afrnden. Het belft weer een mi cllegejaar te gaan wrden. Samen vrmen we een hgeschl m trts p te zijn. Samen maken wij het verschil! Ik wens jullie allemaal een fantastisch en inspirerend cllegejaar!