De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen
|
|
|
- Femke Ida van Veen
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen 17 maart 2018 Nee-Eten contactdag Drs. Hilde Krom, arts-onderzoeker Dr. Angelika Kindermann, kinderarts-mdl
2 INLEIDING
3 INLEIDING Fysiologie Respiratoir Cardiaal Autonoom CZS Gastro-enterologie Ouders Belastbaarheid Kennis vaardigheden Relatie ouder-kind Effectieve voeding Sensomotoriek Zuigen Afhappen Kauwen Transporteren Slikken Kind Controle Gedrag Conditie
4 INLEIDING Fysiologie Respiratoir Cardiaal Autonoom CZS Gastroenterologie Ouders Belastbaarheid Kennis vaardigheden Relatie ouder-kind Voedings- probleem Sensomotoriek Slikken Zuigen Afhappen Transporteren Kauwen Kind Controle Gedrag Conditie
5 INLEIDING 1-2% baby s 25-45% normaal ontwikkelde kinderen m.n. lichte-matige problemen 40-80% kinderen met psychomotorische retardatie of chronische ziekte m.n. ernstige problemen
6 INLEIDING Belaste medische voorgeschiedenis (b.v. prematuriteit, syndromen) Kinderen die rond de leeftijd van 4-6 maanden ernstig ziek zijn geweest Kinderen met hogere voedingsbehoefde (b.v. taaislijmziekte) Langdurige sondevoeding Depressie/angst/eet-/persoonlijkheidsstoornis van moeder Bryant-Waugh, 2010
7 INHOUD De Eetpoli / Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen Voedingsproblemen en behandelingen
8
9 1/kindermaag-darm-en-leverziekten/eetpolikinderpolikliniek.htm
10 VOEDINGSPROBLEMEN BIJ JONGE KINDEREN: TYPE I-IV Kindermann, 2010; Werkboek Kinder-MDL 2014
11 TYPE I: PEDAGOGISCHE PROBLEMEN Eten minder dan aanbevolen (gemiddelde) hoeveelheden Groeien voldoende + functioneren goed Geen aanwijzingen voor ziekte
12 BEHANDELING TYPE I: PEDAGOGISCHE PROBLEMEN Informatie ouders achtergrond probleem ongerustheid wegnemen! Ouder bepaalt waar, wanneer en wat kind eet, kind bepaalt hoeveel Alleen aan tafel eten; geen afleiding Maaltijden: kleine porties, leeftijdsadequaat, aantrekkelijk uitzien Geweigerde voedingsmiddelen frequent aanbieden (10-15x) Geen druk uitoefenen, geen negatief commentaar op eetsituatie, neutrale houding bij braken of kokhalzen, eten positief benaderen
13 BEHANDELING TYPE I: PEDAGOGISCHE PROBLEMEN Kind zelf controle over eten houden Niet langer dan 30 minuten Nieuwe voeding mengen met reeds geaccepteerd voedsel Weinig / geen tussendoortjes Op indicatie: Voorlichting gezonde voeding / diëtiste Pedagogische adviezen / psycholoog, gedragstherapeut Kerzner et al. Pediatrics, 2009
14 TYPE II: EXTREEM SELECTIEF ETEN Weigeren specifieke voeding/smaak/ geur/consistentie Neofobie Cave: tekort aan micronutriënten zoals vitamine, ijzer, zink
15 BEHANDELING TYPE II: EXTREEM SELECTIEF ETEN Pedagogische adviezen Aversieve prikkels geleidelijk neutraliseren Frequent aanbieden Kleine hoeveelheden van nieuwe product toevoegen en langzaam ophogen Tekorten suppleren
16 TYPE III: VOEDINGSPROBLEMEN DOOR LICHAMELIJKE AANDOENING Slechte eetlust door ziekte Problemen aan hart, long, nier Weerstand door angst voor onaangename gevolgen Gastro-oesofageale reflux, coeliakie, voedselallergie Fysieke belemmering voor normaal eten of drinken Anatomische afwijkingen, neurologische problemen met slikstoornissen Langdurige sondevoeding Prematuriteit
17 BEHANDELING TYPE III: VOEDINGSPROBLEMEN DOOR LICHAMELIJKE AANDOENING Onderliggende ziekte behandelen Ontstaan van eetaversie voorkomen (geen druk) Logopedie: ontwikkeling mondmotoriek Psychologische begeleiding / gedragstherapie Medische interventies overwegen Medicatie Sondevoeding PEG
18 SONDEVOEDING Goede oplossing in afwachting op het moment dat de oorzaak van de voedingsstoornis is opgelost Gedurende een lange periode kan echter progressief een andere voedingsstoornis ontstaan
19 TYPE IV: PATHOLOGISCHE VOEDSELWEIGERING Resistent tegen elke gangbare pedagogische aanpak 1.) Eetangst: sterk vermijdingsgedrag 2.) Slikangst: vreemde beleving van smaak / structuur 3.) Slikfobie: intense angst voor doorslikken na traumatische ervaringen
20 BEHANDELING TYPE IV: PATHOLOGISCHE VOEDSELWEIGERING Gericht op vermindering afweer, aversie en angst Langdurig en intensief proces Gespecialiseerd team nodig Opties: (Medicamenteus) Gedragstherapie Hongerinductie
21 GEDRAGSTHERAPIE Meeste studies eettherapieën: gedragstherapeutische aanpak Afhankelijk van school en instelling Systemische Gezinstherapie/IMH Individuele gedragstherapie Speltherapie Angstreductie bij ouders EMDR In combinatie met hongerinductie
22 KLINISCHE HONGERPROVOCATIE Intensieve en meestal laatste behandeloptie Opname 2-3 weken Langdurige sondevoeding orale voeding Voeding via sonde, voeding via de mond Hongerprikkel Autonomie respecteren Aversie verminderen Hartforff et al. JPGN, 2015
23 KLINISCHE HONGERPROVOCATIE Voorwaarden: Geen medische indicatie voor sondevoeding Voldoende eettechniek (kauwen, slikken) Goede klinische conditie Onderliggende afwijkingen uitgesloten Begeleiding door multidisciplinair team Kinderarts, diëtist, logopedist, psycholoog, gespecialiseerde kinderverpleegkundige, pedagogisch medewerker Succesvol in 86% Hartforff et al. JPGN, 2015
24 BEHANDELING Multidisciplinaire benadering: Huis-/kinder-/revalidatiearts Kinderverpleegkundige Logopedist Dietist Psycholoog Pedagogisch medewerker Orthopedagoog Fysiotherapeut/ergotherapeut Vroeg alle benodigde disciplines inschakelen! Afhankelijk van oorzaak, ernst en type voedingsprobleem
25 VOORKÓMEN PATHOLOGISCHE VOEDSELWEIGERING Vooraf doelen stellen sondevoeding en weanen Negatieve ervaringen vermijden door onderliggende problemen te behandelen (vb koemelkallergie, gastro-oesofageale reflux, PEG overwegen) Normale honger-verzadigingssysteem handhaven en orale activiteit stimuleren: Orale voeding aanbieden voorafgaand aan porties sondevoeding Nachtelijke sondevoeding Logopedische begeleiding Kind betrekken bij maaltijden: sensorische prikkels en interactie Sondevoeding Gedwongen voeding verboden Dunitz-Scheer et al. ICAN, 2009 Mason et al. Dysphagia, 2005
26 Dank voor uw aandacht!
27
Klinische hongerprovocatie
Klinische hongerprovocatie Kinderen die voor hun voeding en groei gedurende lange tijd afhankelijk zijn geweest van enterale voeding (sondevoeding) via een neus-maagsonde of een PEG-sonde, kunnen het zelf
Wat doet een eetconsulent?
Diagnosticeren en behandelen van de voedselweigeraar met hulp van multimedia. Monique Thomas-Holtus, eetconsulent Divisie Kinderen Afd. Medische Psychologie UMC/WKZ Utrecht 1 Wat doet een eetconsulent?
Als uw kind niet goed eet Informatie over het eetteam
Als uw kind niet goed eet Informatie over het eetteam Vrouw Moeder Kindcentrum Locatie Veldhoven Als uw kind niet goed eet, kan behandeling in het ziekenhuis nodig zijn. In het Máxima Medisch Centrum bestaat
Eet Advies Team (EAT) Voor jonge kinderen met voedingsproblemen Revalidatiecentrum Breda
Eet Advies Team (EAT) Voor jonge kinderen met voedingsproblemen Revalidatiecentrum Breda Inleiding De meeste kinderen leren vanzelf eten. Toch heeft 25 tot 40 % van de kinderen in de voorschoolse leeftijd
Eetstoornissen bij het jonge kind
Eetstoornissen bij het jonge kind B A S I S P R E S E N T A T I E : B A S Z E G E R S, K I N D E R A R T S - S O C I A L E P E D I A T R I E, M M C V E L D H O V E N T H E A V A N Z E B E N, K I N D E
Mondgezondheid en Voeding betekent. iets met Eten en Drinken?!
Mondgezondheid en Voeding betekent. iets met Eten en Drinken?! José Veen kinderdietist en dietist VG 20-11-2015 Even voorstellen.. José Veen Roots in Wilhelmina Kinderziekenhuis UMC Utrecht Later gespecialiseerd
PEG en Mickey button: Wanneer wel, wanneer niet? dr.harma A.Koetse Kinderarts MDL Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Groningen 14november 2012 Introductie Indicaties / contra-indicaties Verwachtingen ouders/professionals
Agenda. Help, strijd aan tafel. Wanneer eetgedrag een probleem is. Wanneer eten geven een probleem is. Signalering.
Help, strijd aan tafel Agenda DOK h Esther Konijn, kinderdiëtist De Bloei Diëtistenpraktijk voor Jeugd en Gezin Ellen Blom, kinderdiëtist Voeding op Maat Kennismakingsrondje met verwachtingen Begrippen
Help, ze eten niet. Eetstoornissen bij jonge kinderen. Danielle van de Merwe. Kinder- en jeugdpsychiater
Help, ze eten niet Eetstoornissen bij jonge kinderen Danielle van de Merwe Kinder- en jeugdpsychiater Inhoud Voorstelling dienst Niet-organische voedingsstoornissen bij jonge kinderen Inleiding Classificatie
Als eten geven faalt Voor jonge kinderen met ernstige eetproblemen
Als eten geven faalt Voor jonge kinderen met ernstige eetproblemen Behandelcentrum SeysCentra Voor jonge kinderen met ernstige eetproblemen Als een kind niet wil eten of drinken, is dat moeilijk voor het
JGZ richtlijn voeding en eetgedrag
JGZ richtlijn voeding en eetgedrag netwerkdag NKD 20 september 2013 Brenda Glas Wat gaan we tot ons nemen? Najaar 2013 JGZ-richtlijn Voeding en eetgedrag 2012 NVK-richtlijn Signalering van somatische oorzaken
PATIËNTEN INFORMATIE. Hongerprovocatie. Informatie voor ouders
PATIËNTEN INFORMATIE Hongerprovocatie Informatie voor ouders Binnenkort wordt uw kind opgenomen voor een hongerprovocatie. In deze folder wordt uitgelegd wat deze behandeling inhoudt en wat u tijdens de
Coby Wijnen diëtist VSN
netwerk diëtisten voor spierziekten Coby Wijnen diëtist VSN voeding groei en onderhoud weerstand en conditie lekker en gezellig secundaire gevolgen spierziekten minder bewegen gevolgen voor voeding: gewicht
Behandeling van jonge kinderen met eetproblemen. De Seyshuizen
Behandeling van jonge kinderen met eetproblemen De Seyshuizen Behandeling van jonge kinderen Met eetproblemen In Nijmegen en Haarzuilens Kinderen die problemen hebben met eten en/of drinken kunnen behandeling
Percutane Endoscopische Gastrostomie
Percutane Endoscopische Gastrostomie Naam student : Maaike de Kleijn Studentnummer : 3209849 Inleiding In dit essay wordt uitgelegd wat percutane endoscopische gastrostomie (PEG) is en wanneer deze geplaatst
PATIËNTEN INFORMATIE. Nidcap. ontwikkelingsgerichte zorg
PATIËNTEN INFORMATIE Nidcap ontwikkelingsgerichte zorg Met deze folder wil het multidisciplinaire behandelteam van de couveuseafdeling van het Maasstad Ziekenhuis u informeren over Nidcap. De te vroeg
Kinderen. Rond de tafel. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Kinderen Rond de tafel T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont
Als slikken moeilijk gaat
Als slikken moeilijk gaat Informatie en algemene adviezen voor volwassenen met slikproblemen Logopedie Locatie Hoorn/Enkhuizen Slikken Eten en drinken (en daarmee kauwen en slikken) zijn van levensbelang
Libra R&A locatie Blixembosch. Eet- en drinkteam
Libra R&A locatie Blixembosch Eet- en drinkteam Eten en drinken. We doen het dagelijks. Als uw kind hier problemen mee heeft, geeft dat zorg. De situatie is belastend voor uw kind en voor uzelf. Het is
Zo eet uw peuter of kleuter met plezier.
Zo eet uw peuter of kleuter met plezier www.nwz.nl Inhoud Uw kind zegt nee 3 Tips en adviezen 3 Zelf doen 5 Uw vragen 6 Notities 7 2 Leren eten is voor peuters en kleuters een flinke klus. En dus ook voor
1. Voorbereidende fase In deze fase vindt het afhappen, kauwen en het verzamelen van het voedsel op de tong plaats.
Slikproblemen Eten en drinken Bij normaal eten en drinken is er een hechte samenwerking tussen mond, keel, strottenhoofd en slokdarm. Het slikproces kan globaal in 4 fasen verdeeld worden: 1. Voorbereidende
Workshop slikproblemen opsporen en interventies
GOUD symposium Workshop slikproblemen opsporen en interventies Welkom Inleiding Voorstellen workshopleiders Doel en opzet workshop Inventarisatie aanwezige disciplines Resultaten GOUD Hoe vaak komen slikstoornissen
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
INFO VOOR PATIËNTEN KLEINE GESTALTE ERFELIJKHEIDSONDERZOEK
INFO VOOR PATIËNTEN KLEINE GESTALTE ERFELIJKHEIDSONDERZOEK INHOUD 01 Wat is een kleine gestalte? 4 02 Wat bepaalt de uiteindelijke gestalte? 4 03 Inschatting uiteindelijke gestalte 5 04 Verklaring voor
Begeleiding van kinderen met eetproblemen
Begeleiding van kinderen met eetproblemen Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2013 pavo 0773 Inleiding U bent met uw kind bij de kinderarts geweest omdat uw kind eetproblemen heeft. De kinderarts heeft met
Behandeling. Leven zoals jij dat wilt. Rian leerde voor zichzelf opkomen. Ondersteund door SDW
Behandeling Leven zoals jij dat wilt Rian leerde voor zichzelf opkomen Ondersteund door SDW Welke informatie vind je in deze brochure? SDW helpt je verder pagina 3 Therapie pagina 9 Onderzoek en behandelplan
Zo eet uw peuter of kleuter met plezier
Zo eet uw peuter of kleuter met plezier Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Uw kind zegt nee 3 Tips en adviezen 3 Uw vragen 6 Notities 7 Colofon Redactie: eetteam polikliniek kindergeneeskunde MCA afdeling
Chronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen?
Chronisch Hartfalen Wat is chronisch hartfalen? Omschrijving Hartfalen Hartfalen is een aandoening van het hart waarbij het hart niet meer in staat is om voldoende bloed uit te pompen en rond te pompen.
SLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE. - Patiëntinformatie -
SLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE - Patiëntinformatie - Inleiding Beste patiënt, beste familieleden, Deze brochure bieden we u aan omdat u of uw familielid problemen ondervindt bij het slikken. Deze brochure is
Congenitaal perisylvian syndroom
Congenitaal perisylvian syndroom Wat is het congenitaal perisylvian syndroom? Het congenitaal perisylvian syndroom is een aangeboren aandoening waarbij het deel van de hersenen wat betrokken is bij het
Overzichtskaart. Voeding en eetgedrag
Overzichtskaart Voeding en eetgedrag Stroomdiagram 0-19 jaar Standaardzorg: biometrie basisanamnese lichamelijk onderzoek ontwikkelingsonderzoek Ouder of kind/jongere komt met vragen over voeding of eetgedrag
Kinderpraktijk Breda Loon van Mertersem 61 b 4812 PR Breda Voor meer informatie: www.kinderpraktijkbreda.nl
Kinderpraktijk Breda Loon van Mertersem 61 b 4812 PR Breda Voor meer informatie: www.kinderpraktijkbreda.nl SAMENWERKING VOOR KINDERZORG OP MAAT Kinderpraktijk Breda is een praktijk waar kinderen en jongeren
DE BEADEMINGSPATIËNT. Franciscus Gasthuis
DE BEADEMINGSPATIËNT Franciscus Gasthuis Inleiding Een familielid of naaste van u is opgenomen op de afdeling Intensive Care. Op dit moment krijgt hij of zij tijdelijke ondersteuning van een beademingsmachine.
Ondervoeding: een niet te onderschatten probleem
Ondervoeding: een niet te onderschatten probleem Wat is ondervoeding? Geen trek, geen zin, stress, misselijkheid, angst, emoties, enz. Er zijn tal van redenen om minder te gaan eten. Voor u het weet, is
Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas
Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade Dr. C. Jadoul Neuroloog AZ Nikolaas 1 Casus: recidief slikpneumonie Dame 75 jaar Spoed: algemeen achteruit (mentaal en fysiek) Antec: Parkinson
(Risico op) ondervoeding
(Risico op) ondervoeding Op oudere leeftijd is het soms lastig om regelmatig, gezond en voldoende te eten. Dit kan uiteindelijk leiden tot een verminderde voedingstoestand en zelfs ondervoeding. Dit komt
Handout Karen van Hulst, Radboudumc Nijmegen COPYRIGHT 1
Het verloop van de normale speekselcontrole bij 652 gezonde Nederlandse kinderen tussen 0-4 jaar Karen van Hulst, MSc Logopedist/ Klinisch Epidemioloog Afdeling Revalidatie, kinderen 1 november 2013 Primaire
Dienst geriatrie Slikproblemen bij ouderen. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Slikproblemen bij ouderen Informatiebrochure voor de patiënt en de familie VOORWOORD Beste familieleden, Onlangs werd uw familielid opgenomen in het ziekenhuis. Deze informatiebrochure
De ziekte van Parkinson Wat kan Amaris Theodotion u bieden?
De ziekte van Parkinson Wat kan Amaris Theodotion u bieden? Informatie voor cliënten, patiënten, familieleden en mantelzorgers WAT KAN DE PARKINSON PROJECTGROEP (PPG) VOOR U ALS PARKINSON-PATIËNTEN BETEKENEN?
3. De aanzet tot de slikbeweging vindt plaats en het voedsel komt in de keel. 4. De slokdarm verplaatst het voedsel in de richting van de maag.
Slikproblemen SLIKPROBLEMEN Deze folder is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met mensen met slikstoornissen, maar ook voor patiënten die problemen hebben met slikken. In deze folder wordt uitgelegd
HET DEO-DIEET DE EETLUST OPWEKKEN BIJ EEN KIND FRANCISCUS VLIETLAND
HET DEO-DIEET DE EETLUST OPWEKKEN BIJ EEN KIND FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding U bent bij de kinderarts gekomen, omdat u zich zorgen maakt omdat uw kind niet meer voldoende eet. De kinderarts heeft uw kind
Een cognitief gedragstherapeutisch behandelprotocol voor jongeren met een selectieve en/of restrictieve voedselinname stoornis (ARFID)
Een cognitief gedragstherapeutisch behandelprotocol voor jongeren met een selectieve en/of restrictieve voedselinname stoornis (ARFID) Eline de Haan & Diana Kroes Wie zijn we en wat willen we het komende
Kinderen met eet- en drink - problemen
Kinderen met eet- en drink - problemen Oriëntatiehulp voor ouders Deze Oriëntatiehulp gaat over eet- en/of drinkproblemen bij jonge kinderen met een ontwikkelingsachterstand. De Oriëntatiehulp laat zien
Richtlijn Voeding en eetgedrag (2013, aanpassing 2017)
Richtlijn Voeding en eetgedrag (2013, aanpassing 2017) Bijlage Factoren die een rol spelen bij de ontwikkeling van voedingspatronen en eetgedrag Biologische factoren: Erfelijke factoren Erfelijke factoren
5. Aandachtspunten bij overplaatsing en/of ontslag naar huis
5. Aandachtspunten bij overplaatsing en/of ontslag naar huis 5.1 Focusgroepbijeenkomst In het kader van het opstellen van de richtlijn BPD is door enkele leden van de werkgroep een focusgroepbijeenkomst
Begeleiding thuis. Folder 3. Centrum Vrouw, Moeder & Kind Ziekenhuis Tjongerschans
Begeleiding thuis Folder 3 Centrum Vrouw, Moeder & Kind Ziekenhuis Tjongerschans Inhoudsopgave 1 Voorwaarden voor vervroegd ontslag... 1 2 Getekende verklaring voor vervroegd ontslag... 1 3 Welke begeleiding
Zwangerschapsbraken. gevoelige slokdarm door het braken waardoor slikken moeizaam gaat
Zwangerschapsbraken Zwangerschapsbraken wordt ook wel hyperemesis gravidarum genoemd. Het is een term die wordt gebruikt voor overmatig braken tijdens de eerste helft van de zwangerschap. Veel vrouwen
Slikproblemen Logopedie & diëtetiek.
Slikproblemen Logopedie & diëtetiek www.nwz.nl Inhoud Slikken 3 Slikproblemen 3 Symptomen van verslikken 4 Risico s 4 Onderzoek en behandeling 5 Voeding 5 Adviezen 6 Meer informatie 7 Uw vragen 7 2 Tijdens
PROBLEEMGEBIED ETEN EN DRINKEN. ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief
INHOUD ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief INTERVENTIEBESCHRIJVINGEN Eten en drinken met mondcontrole met veel facilitatie Eten en drinken met mondcontrole met gemiddelde
Lyan de Roos, SO Brabantzorg
Lyan de Roos, SO Brabantzorg Oorzaken van voedingsproblemen bij dementie Behandelmogelijkheden/interventies Ethische dilemma s bij dementie Wie hakt de knoop door bij meningsverschil? Mevrouw A is opgenomen
Door medicijnen Deze kunnen bijvoorbeeld sufheid, verminderde spierkracht of een droge mond veroorzaken.
Slikstoornissen 2 Deze folder is bedoeld voor patiënten met slikproblemen en hun omgeving. Er wordt uitleg gegeven over hoe het komt dat iemand zich verslikt. Ook wordt aangegeven wat de risico s zijn
Paramedische begeleiding bij Multiple Sclerose. Neurologie
Paramedische begeleiding bij Multiple Sclerose Neurologie Inleiding U bent in behandeling bij de neuroloog en de MS-verpleegkundige in het MSbehandelcentrum. De ziekte MS is een chronische ziekte waarbij
Ondervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen Caroline Boomkamp Klinisch geriater Bernhoven Inhoud Definities Screening en assessment Prevalentie Oorzaken Gevolgen Behandeling van ondervoeding Definitie geriatrische patiënt
Uw kind zelf sondevoeding geven in het ziekenhuis
Kindergeneeskunde Uw kind zelf sondevoeding geven in het ziekenhuis i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind ligt in het ziekenhuis en krijgt sondevoeding toegediend. Onder bepaalde
1 Wat is dysfagie?... 2. 2 Kenmerken van dysfagie... 3. 3 Gevolgen van dysfagie... 3. 4 Behandeling van dysfagie... 4
Dysfagie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysfagie?... 2 2 Kenmerken van dysfagie... 3 3 Gevolgen van dysfagie... 3 4 Behandeling van dysfagie... 4 5 Tips tijdens het eten en drinken... 5 1 Wat is dysfagie?
Kennisclip Goed en gezellig eten bij dementie. Ondine van de Rest, Universitair docent Afdeling Humane Voeding, Wageningen University & Research
Kennisclip Goed en gezellig eten bij dementie Ondine van de Rest, Universitair docent Afdeling Humane Voeding, Wageningen University & Research Ondervoeding bij dementie Komt vaak voor: In Nederland >270.000
Revalidatie COPD. Geriatrische Revalidatiezorg (GRZ)
Revalidatie COPD Geriatrische Revalidatiezorg (GRZ) U wordt momenteel in het ziekenhuis behandeld voor uw COPD-klachten. Wij bieden u de mogelijkheid om deel te nemen aan het revalidatieprogramma bij Zuyderland
Kindergeneeskunde. De Poeppoli. www.catharinaziekenhuis.nl
Kindergeneeskunde De Poeppoli www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat zijn poepproblemen?... 3 Mogelijke factoren die poepproblemen veroorzaken... 4 Gevolgen van poepproblemen... 4 De Poeppoli... 5 Doel
Daarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.
Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke
Richtlijn voeding bij de ziekte van Parkinson
Richtlijn voeding bij de ziekte van Parkinson Versie voor mensen met parkinson M.J.M.D van Asseldonk H.C. Dicke J.I. Hoff B. van Harten B.R. Bloem S.H.J. Keus M. Munneke Inhoud Algemene informatie... 3
> Dysfagie (slikstoornissen)
www.azstlucas.be > Dienst logopedie 2 1. Wat is dysfagie? 3 2. Wat is een normaal slikproces? 4 3. Wat zijn de voornaamste oorzaken van een slikprobleem? 5 4. Overzicht van frequent voorkomende problemen
Uw kind zelf sondevoeding geven in het ziekenhuis
Kindergeneeskunde Uw kind zelf sondevoeding geven in het ziekenhuis i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind ligt in het ziekenhuis en krijgt sondevoeding toegediend. Onder bepaalde
Inspiratiesessie Slikstoornissen bij dementie: wat kun je ermee? Maris van Sluijs, kerndocent logopedie Hogeschool Rotterdam
Inspiratiesessie Slikstoornissen bij dementie: wat kun je ermee? Maris van Sluijs, kerndocent logopedie Hogeschool Rotterdam Begeleiding bij de maaltijd.hoe moeilijk is het? Stelling 1 Ik heb ervaring
Voeding en mondgezondheid. Louise Witteman 5 juni voor Quality Practice
Voeding en mondgezondheid Louise Witteman 5 juni voor Quality Practice 1 www.robinhealthgames.com @kingoffoodland www.voedingspiramide.nl @voedingspiramide boek@voedingspiramide.nl www.voedingenmondgezondheid.nl
Dienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Met ouder worden veranderen uw dagelijkse activiteiten en gewoonten. Het is niet altijd eenvoudig
Over slikken... en verslikken WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL
Over slikken... en verslikken WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL 1 2 OVER SLIKKEN... EN VERSLIKKEN INHOUD Voorwoord 4 Normale slikfunctie 5 Slikproblemen (= dysfagie) 6 Oorzaken 6 Gevolgen 7 Behandeling
Richtlijnen JGZ/NVK. Voedingsproblemen Opvoedingsproblemen?
Richtlijnen JGZ/NVK Voedingsproblemen Opvoedingsproblemen? Ingrid Brokx, verpleegkundig specialist JGZ, Zorggroep Almere Saskia Wolt, kinderarts Flevoziekenhuis/DeKinderkliniek Inhoud Korte presentatie
LOGOPEDIE. Slikproblemen. Bij opgenomen patiënten
LOGOPEDIE Slikproblemen Bij opgenomen patiënten Slikproblemen Omdat u problemen hebt met slikken, krijgt u aangepast eten en/of drinken. Uw logopedist adviseert u daarover het volgende: Overleg altijd
Multidisciplinaire Parkinson Screening
Multidisciplinaire Parkinson Screening Multidisciplinaire Parkinson Screening 1. Inleiding 3 2. Het Multidisciplinair Parkinson Team 3 3. Werkwijze 4 4. De Neuro Day Care 5 5. Het onderzoek 5 6. Tot slot
Multidisciplinair spreekuur Bij 22q11 deletiesyndroom/ VCF syndroom
Multidisciplinair spreekuur Bij 22q11 deletiesyndroom/ VCF syndroom Afdeling kindergeneeskunde In deze brochure leest u meer over de functie en de werkwijze van het multidisciplinair spreekuur voor kinderen
Voeding bij kinderen met een neurologische / neuromusculaire aandoening. Coby Wijnen, diëtist
Voeding bij kinderen met een neurologische / neuromusculaire aandoening Coby Wijnen, diëtist Rooijmans 2005 Inf V&D Onderwerpen: kauw / slikstoornissen obesitas antropometrie energiebehoefte macro / micronutriënten
Voeding voor je kind na zes maanden:
Voeding voor je kind na zes maanden: Wat, Waarom en Hoe Gill Rapley, MSc Borstvoeding, waarom eigenlijk? Bescherming van baby s gezondheid Bescherming van moeders gezondheid Bevordert de band tussen moeder
Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie
Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Dr. S. Vande Velde Dienst kindergastro-enterologie UZ Gent Prof Dr Van Winckel Prof Dr Van Biervliet Dr De Bruyne 1 Meisje 8 jaar oud Op spoed met mama, al 2 maand
We gaan stemmen. Internet 1 SMS 1
We gaan stemmen Internet 1 2 Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak Add-In. Add-In gratis downloaden? Ga naar http://shakespeak.com/en/freedownload/ SMS 1 2 Stemmen is anoniem Voettekst 18-5-2018
De opbrengst van een multidisciplinaire behandeling van jonge kinderen met een voedingsprobleem: Een vergelijking tussen twee behandelmethoden
De opbrengst van een multidisciplinaire behandeling van jonge kinderen met een voedingsprobleem: Een vergelijking tussen twee behandelmethoden Jasper van Son Studentnummer: 1569813 Begeleider: J. Bekhof
Diëtisten. Deskundig in ouderenzorg
Diëtisten Deskundig in ouderenzorg Vragen over voeding of dieet? Voeding is een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven. Wat en wanneer u eet en met wie, heeft invloed op hoe u zich voelt en hoe het
Richtlijn palliatieve zorg bij COPD
Richtlijn palliatieve zorg bij COPD Heleen Nederveen: palliatief verpleegkundige Maasstadziekenhuis Lolkje Roos: palliatief verpleegkundige hospice Cadenza / Laurens Levina Oosterom: longverpleegkundige
HANDREIKING VOOR CLIËNTENRADEN behorend bij de Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vochten voedselvoorziening voor verpleeghuisgeïndiceerden 1
HANDREIKING VOOR CLIËNTENRADEN behorend bij de Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vochten voedselvoorziening voor verpleeghuisgeïndiceerden 1 Voorwoord: Deze handreiking is geschreven als leeswijzer
Zwangerschap Hoe verliep uw zwangerschap van dit kind: Waren er bijzonderheden / voorkeuren omtrent eten tijdens uw zwangerschap?
Persoonsgegevens van het kind Voornaam: Achternaam: Geboortedatum: Adres: Postcode / Plaats: Telefoonnummer: Email: Verzekering: Polisnummer: Huisarts: BSN: / / Sociale gegevens Hoe is de gezinssamenstelling:
Frauke Thomsen, diëtist St. Maartenskliniek Coby Wijnen diëtist VSN
netwerk diëtisten voor spierziekten Frauke Thomsen, diëtist St. Maartenskliniek Coby Wijnen diëtist VSN Voeding bij ALS / PSMA Vragen Femke Belder, diëtist Sorgente landelijke dieetbehandelingsrichtlijn
Pancreas enzyminsufficiëntie
Pancreas enzyminsufficiëntie Annuska Schoorlemmer, Verpleegkundig Specialist Afdeling Gastro Oncologisch Centrum Amsterdam, Academisch Medisch Centrum, locatie AMC Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling
Vragenlijst buikpijnklachten Dr. Claeys. Datum van de raadpleging:.. Naam & geboortedatum of vignet. Vragenlijst buikpijn klachten.
Datum van de raadpleging:.. Naam & geboortedatum of vignet Vragenlijst buikpijn klachten Beste ouder, Om een goed idee te krijgen van de buikpijn van uw kind, vragen wij om onderstaande vragenlijst zo
Voeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Gezonde voeding bij ouderen. Door Ann Van Hoye, diëtiste
Gezonde voeding bij ouderen Door Ann Van Hoye, diëtiste Op het menu Voedingsbehoefte Gezonde voeding Het leven start bij water Smaak Ondervoeding Voedselinfectie Voedingsbehoefte Voedingsbehoefte Basaal
campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11
0000/157/1 - GZA - juni 2015 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. + 32 3 285 20 00 campus Sint-Jozef
In de bijlage van deze folder leest u meer over het ontstaan en verhelpen van slikproblemen.
Slikspreekuur In overleg met uw behandelend KNO-arts bent u uitgenodigd voor het Slikspreekuur. In deze folder kunt u lezen wat een bezoek aan het Slikspreekuur inhoudt. Heeft u na het lezen van de folder
Slikproblemen. Informatiebrochure patiënten
Slikproblemen Informatiebrochure patiënten 1. Wat zijn slikproblemen...4 2. Hoe verloopt slikken...4 3. Wat is een slikprobleem...5 4. Hoe ontstaat een slikprobleem...5 5. Hoe slikproblemen verhelpen...5
Parkinson en voeding. Melissa van der Plaats, diëtist Meander Medisch Centrum, voorheen ook Norschoten
Parkinson en voeding Melissa van der Plaats, diëtist Meander Medisch Centrum, voorheen ook Norschoten Wie ben ik? Diëtist Norschoten te Barneveld / Meander Medisch Centrum te Amersfoort Sinds 2012 aangesloten
Het oncologisch begeleidingsteam
0000/157/1 - GZA - juni 2015 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. + 32 3 285 20 00 Het oncologisch
Meer informatie MRS 0610-2
Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,
Gezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden. Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste
Gezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste Als alles goed gaat Gezonde voeding Gezond kauw- en slikpatroon Gezonde voeding Voedingsdriehoek
ALS, PSMA en PLS Afdeling revalidatie.
ALS, PSMA en PLS Afdeling revalidatie www.nwz.nl Inhoud Wat is ALS, PSMA en PLS? 3 Het ALS-behandelteam 4 Uw vragen 8 Notities 9 2 U bent voor behandeling van ALS, PSMA of PLS verwezen naar de afdeling
Klinische dagbehandeling allergologie
Klinische dagbehandeling allergologie Afdeling Kindergeneeskunde Locatie Purmerend/Volendam Inleiding Deze folder geeft informatie over de klinische dagbehandeling allergie in het Waterlandziekenhuis.
Leren drinken bij te vroeg geboren baby s
Leren drinken bij te vroeg geboren baby s 2 Inleiding Wanneer uw baby te vroeg geboren is (prematuur), of met een te laag geboortegewicht (dysmatuur), kan hij/zij vaak niet meteen zelf (alles) drinken.
De behandelaren van Archipel
De behandelaren van Archipel Arts, psycholoog, fysio- en ergotherapeut, logopedist, diëtist, muziektherapeut, maatschappelijk werker het gevoel van samen 'Oók als u behandeling nodig heeft wilt u zelf
Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
(Mal)nutritie op geriatrische ziekenhuisdiensten van richtlijn tot inventarisatie
Symposium E=verpleegkunde 2 (Mal)nutritie op geriatrische ziekenhuisdiensten van richtlijn tot inventarisatie I.Bocquaert, A.Heyneman, M.Lardennois, K.Vanderwee, B.Folens T.Defloor & M.Gobert Manutritie
Citation for published version (APA): Bogaardt, H. C. A. (2009). Current aspects of assessment and treatment of dysphagia.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Current aspects of assessment and treatment of dysphagia Bogaardt, H.C.A. Link to publication Citation for published version (APA): Bogaardt, H. C. A. (2009). Current
Gezond leren eten in tijden van overvloed
Kenniscarrousel CJG Rijnmond 30 juni 2015 Gezond leren eten in tijden van overvloed Verdieping op de JGZ richtlijn Voeding en Eetgedrag 0-4 jaar Ir. Brenda Glas, voedingskundige/kinderdiëtist Brenda Glas,
Pieters Behandel Praktijk
Fysiotherapie Ergotherapie Logopedie Diëtetiek Psychologie Specialist Ouderengeneeskunde Pieter van Foreest Pieters Behandel Praktijk Pieters Behandel Praktijk Gespecialiseerde behandeling bij u in de