Pancreas enzyminsufficiëntie
|
|
|
- Joachim ten Wolde
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Pancreas enzyminsufficiëntie Annuska Schoorlemmer, Verpleegkundig Specialist Afdeling Gastro Oncologisch Centrum Amsterdam, Academisch Medisch Centrum, locatie AMC
2 Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Honorarium of andere (financiële) vergoeding Geen Geen
3 Anatomie en functie pancreas Spijsvertering Pancreas enzyminsufficiëntie Symptomen Risico factoren Diagnostiek Behandeling / Adviezen Inhoud
4 Anatomie pancreas
5 Anatomie pancreas Bron: Bron: Klaren 2010, Gooszen 2012
6 Spijsvertering
7 Pancreassap
8 Exocrien Spijsverteringsenzymen Amylase Lipase Proteasen (Trypsine, Chymotrypsine) Natriumbicarbonaat Functie pancreas Endocrien Hormonen A-cellen: Glucagon B-cellen: Insuline D-cellen: Somatostatine F-cellen: pancreatisch polypeptide (VIP-cellen) Atlas van de anatomie, deel2. Sesam, blz 354.
9 Regulatie pancreassap uitscheiding
10 Geraadpleegd Exocriene pancreasinsufficiëntie
11 Exocriene pancreasinsufficiëntie Tekort aan werkzame enzymen van de alvleesklier om de vertering van eten in de darm te verzorgen
12 Exocriene pancreasinsufficiëntie (EPI) Ten gevolge van: Acute pancreatitis / Chronische pancreatitis Cystic Fibrosis Galwegobstructie (galzouten diarree) Bacteriële overgrowth Een operatie aan pancreas, duodenum, maag Pancreascarcinoom Sikkens et al. Journal Gastrointestinal Surgery 2012; Friess & Michalski, HPB 2009; 7-10 Smith et al. Pancreatology 2016; 16:
13 Symptomen tekort enzymen Bron: voeding en dieet pancreascarcinoom
14 Bron: Gevolgen tekort enzymen
15 Whipple / PPPD operatie
16 Tekort aan enzymen na de operatie 2/3 na operatie enzym tekort Direct starten met enzymen
17 Diagnostiek tekort aan pancreasenzymen
18 Behandeling
19 Doel behandeling Verbeteren vertering van het eten Verbeteren klachten/symptomen Verbeteren van de werking van de enzymen
20 Pancreasenzymen Creon EH lipase EH lipase EH lipase Pancrease HL EH lipase Panzytrat EH lipase EH lipase Farmaceutisch kompas, 2018
21 Eigenschappen enzymen Capsules met microtabletten (Ø 2mm) Beschermt tegen invloed maagzuur Actief na 0,5 tot 1 uur na inname. Daarna nog 1-2 uur in de darm Farmaceutisch kompas: pancreasenzymen
22 Doseringsadviezen Folder adviezen bij pancreasenzymen gebruik + vettabel: CHIODAZ 2013
23 Praktijk Creon extra forte Startdosis: en bij vette tussendoortjes extra capsule Aanpassen aan soort maaltijd (vettabel) Bij aanhoudende klachten verhogen Consult diëtist Capsules verdelen over de maaltijd Niet kauwen Indien vergeten: tot 30 minuten na de maaltijd innemen Ook bij vette tussendoortjes een capsule (drinkvoeding!)
24 Aandachtspunten gebruik enzymen Verandert zuur milieu in maag / darm na operatie Morfine gebruik Bij open maken: Drinken Met zure producten (appelmoes, sinaasappelsap)
25 Pancreasenzymen: klachten en aanpak Klachten na starten enzymen: Misselijkheid / braken Diarree Buikpijn / krampen Aanpak klachten: Check wijze van inname!!! Aanpassen dosering Start medicatie tegen misselijkheid Start maagzuurremmer
26 Pancreasenzymen: aanhoudende klachten Aanhoudende klachten: Wissel naar ander merk enzym Openen capsules Uitsluiten andere aandoeningen (coeliakie, bacteriële overgroei, galdiarree) Start loperamide (indikken ontlasting) Uitsluiten terugkeer ziekte Intensieve begeleiding via diëtist en (verpleegkundig) specialist!
27 Take home message Functie pancreas Uitscheiding van pancreassap Verteren eten en opname in het bloed Tekort aan pancreasenzymen Klachten: diarree, buikkrampen, gasvorming Gevolgen: vitamine tekort, gewichtsverlies Behandeling tekort enzymen Enzymen innemen, ook bij vette tussendoortjes of bijvoeding! Denk aan SV! Denk aan vitamine tekort! Overleg met arts of verpleegkundig specialist Bron:
28 Vragen
Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie. MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB
Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB Inhoud Vraag vooraf.. Exocriene pancreasinsufficiëntie Symptomen Gevolgen
Exocriene pancreasinsufficiëntie
Geen belangenverstrengeling Exocriene pancreasinsufficiëntie Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 27-03-2017 Inhoud Casuïstiek Exocriene pancreasinsufficiëntie Oorzaak Symptomen Gevolgen
Exocriene pancreasinsufficiëntie. Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 18-04-2016
Exocriene pancreasinsufficiëntie Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 18-04-2016 Inhoud Exocriene pancreasinsufficiëntie Oorzaak Behandeling Afstudeeronderzoek MANP EPIPS Casuïstiek
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Creon 150 mg Maagsapresistente capsules Pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. CREON 150 mg pancreatine maagsapresistente capsules
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER CREON 150 mg pancreatine maagsapresistente capsules Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke informatie
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Creon Forte 300 mg maagsapresistente capsules Pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. CREON granulaat pancreatine maagsapresistent granulaat
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS CREON granulaat pancreatine maagsapresistent granulaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke informatie
Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Panzytrat 25.000 Panzytrat 10.000 maagsapresistente capsules pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, ook als u al eerder
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER CREON 5000 maagsapresistent granulaat Pancreatine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER CREON 5000 maagsapresistent granulaat Pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS CREON 10.000, 150 mg maagsapresistente capsules, hard Pancreatine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS CREON 10.000, 150 mg maagsapresistente capsules, hard Pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke
St. Antonius Ziekenhuis
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Panzytrat 2.000 maagsapresistente capsules pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke informatie
Mijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu?
TROVET Digestion Support, voedingssupplement voor het gericht aanpakken van alvleesklierproblemen bij hond en kat Mijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding
Het gebruik van pancreasenzympreparaten
Het gebruik van pancreasenzympreparaten Omdat uw alvleesklier te weinig pancreasenzymen aanmaakt, heeft uw arts u aangeraden om pancreasenzympreparaten te gaan gebruiken. In deze folder leest u meer over
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Panzytrat 25.000 Panzytrat 10.000 maagsapresistente capsules pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke
ENZYMDEFICIËNTIE EN BACTERIËLE OVERGROEI NA PANCREAS CHIRURGIE
ENZYMDEFICIËNTIE EN BACTERIËLE OVERGROEI NA PANCREAS CHIRURGIE Amersfoort, 21 september 2018 Dr. Robert Verdonk MDL-arts CASUS 52-jarige man, sinds 2 wkn bekend met een locally advanced pancreaskop proces.
Introductie van voeding na pancreatitis
Introductie van voeding na pancreatitis Deze brochure is bedoeld voor patiënten die herstellende zijn van een alvleesklierontsteking (= pancreatitis). In deze brochure wordt uitgelegd hoe u het beste kunt
Chronische alvleesklierontsteking
Chronische alvleesklierontsteking Synoniem : chronische pancreatitis De medische naam voor alvleesklier is pancreas. Een alvleesklierontsteking (pancreatitis) is een ernstige aandoening waarbij de alvleesklier
Voeding bij pancreatitis
UMC St Radboud Voeding bij pancreatitis (alvleesklierontsteking) Patiënteninformatie Deze brochure geeft u algemene informatie over de voeding bij pancreatitis. Heeft u na het lezen van deze brochure nog
Ontstoken alvleesklier
INTERNE GENEESKUNDE Ontstoken alvleesklier Pancreatitis Ontstoken alvleesklier In deze folder vindt u informatie over pancreatitis, een ontstoken alvleesklier (de pancreas). De meest voorkomende oorzaken,
SPIJSVERTERINGSKLACHTEN
DE VOEDINGSSUPPLEMENTEN VAN ALFA AAN JE GEZONDHEID BOUW JE ELKE DAG SPIJSVERTERINGSKLACHTEN ONDERSTEUNING VAN EEN VLOTTE MAAGWERKING DE SPIJSVERTERING, EEN INGEWIKKELD PROCES De spijsvertering bestaat
Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Tijdens uw opname is de diëtist al bij u langs geweest voor uw ontstoken alvleesklier. Zij
Chronische alvleesklierontsteking
Chronische alvleesklierontsteking U bent opgenomen in Maasziekenhuis Pantein in verband met een chronische alvleesklierontsteking (chronische pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Panzytrat Granulaat maagsapresistent granulaat. pancreatine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Panzytrat Granulaat maagsapresistent granulaat pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke informatie
ALL I 2014 I C1 I 04-04 I 8. Hier vindt u alle antwoorden op uw vragen!
ALL I 2014 I C1 I 04-04 I 8 Pancreasproblemen? Hier vindt u alle antwoorden op uw vragen! Inhoud DE DIAGNOSE Wat is de pancreas? 3 Waarvoor dient mijn pancreas? 4 Wat zijn pancreasenzymen? 5 Wat is exocriene
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT. Pancrease HL, maagsapresistente capsules (hard) pancreatine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT Pancrease HL, maagsapresistente capsules (hard) pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Panzytrat 25.000, maagsapresistente capsules, hard Panzytrat 10.000, maagsapresistente capsules, hard 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE
Module 5 Spijsverteringsstelsel. De evolutie. De visser verzamelaar. Overleven en eten of gegeten worden
Module 5 Spijsverteringsstelsel 1/18 De evolutie De visser verzamelaar Overleven en eten of gegeten worden 2.6 miljoen jaar geleden stenen tijdperk (Paleolithicum) Geen exclusief dieet, gevarieerd door
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Panzytrat Granulaat, maagsapresistent granulaat 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een dosis Panzytrat Granulaat, maagsapresistent
Spijsverteringsstelsel. Anatomie. Mondholte Andere namen: Transportfunctie. Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat
Spijsverteringsstelsel Andere namen: Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat Transportfunctie Mond Keelholte Slokdarm Maag Darmen: dunne darm dikke darm Lever Alvleesklier Anatomie Mondholte 1 Tong Smaakpapillen
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Creon Forte 300 mg, maagsapresistente capsules 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een capsule Creon Forte bevat 300 mg pancreatine
PANCREASENZYMEN BIJ CYSTIC FIBROSIS. Deze folder gaat over het gebruik van Pancreasenzymen bij Cystic Fibrosis
PANCREASENZYMEN BIJ CYSTIC FIBROSIS Deze folder gaat over het gebruik van Pancreasenzymen bij Cystic Fibrosis Wat is pancreasinsufficiëntie? Pancreasinsufficiëntie betekent het tekort schieten van de
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Creon 40.000, harde maagsapresistente capsules 40.000 eenheden 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een capsule bevat 400 mg
Situatie na een pylorussparende Whipple operatie
Voedingsadviezen na een pylorussparende Whipple operatie Paramedische Zorg / Diëtetiek Inleiding In deze folder vindt u adviezen over voeding na een pancreaticoduodenectomie (PPPD). Bij deze operatie wordt
High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging
High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging Hester Wierda, diëtist Darmfalenteam Radboudumc Dansac 22 mei 2014ma (Potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor deze bijeenkomst mogelijk
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS CREON 25.000 maagsapresistente capsules, hard Pancreatine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS CREON 25.000 maagsapresistente capsules, hard Pancreatine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken - Bewaar deze bijsluiter. Misschien
chronische alvleesklierontsteking
patiënteninformatie chronische alvleesklierontsteking U heeft last van een terugkerende ontsteking van de alvleesklier. We noemen dit een chronische alvleesklierontsteking. Wat is een chronische alvleesklierontsteking?
Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde
00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier
BIJSLUITER. CREON FORTE 300 mg maagsapresistente gelules (pancreatine)
BIJSLUITER Lees deze bijsluiter van begin tot eind aandachtig door, voordat u dit geneesmiddel gebruikt. Houd deze bijsluiter bij, u kunt hem misschien nog eens moeten lezen. Hebt u andere vragen, stel
Copyright Het Reflux Plan
Onderstaande supplementen worden aangeraden bij brandend maagzuur. Volg strikt de stappen van het stappenplan, dus eerst het dieet volgen met de 3 reflux regels, en dan pas overgaan op supplementen indien
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Pancrease HL, maagsapresistente capsules. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Pancrease HL maagsapresistente capsules bevatten
Voedingsadviezen na Whipple operatie
Voedingsadviezen na Whipple operatie Paramedische Zorg / Diëtetiek Inleiding In deze folder vindt u adviezen over voeding na een Whipple operatie. Bij deze operatie wordt een deel van maag inclusief de
Het gebruik van pancreasenzymen
Het gebruik van pancreasenzymen De voedingsstoffen in ons voedsel, zoals vetten, eiwitten en koolhydraten zijn te groot om direct te worden opgenomen door ons lichaam. De alvleesklier (pancreas) speelt
Maagzweer. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Maagzweer U heeft een maagonderzoek (gastroscopie) gehad, waarbij de arts een maagzweer (ulcus) heeft vastgesteld. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een maagzweer. Neem altijd
Voedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Na een maagoperatie. Inleiding. De maag. Algemene richtlijnen na een maagoperatie
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Na een maagoperatie Inleiding U heeft een maagoperatie gehad. U heeft van uw arts of diëtist al adviezen gekregen over voeding na de operatie. In deze folder kunt
Dieetadvies bij een trage maag
VOEDING & DIEET Dieetadvies bij een trage maag ADVIES Dieetadvies bij een trage maag Als de maagspier te weinig of te onregelmatig samentrekt, blijft het voedsel langer in de maag dan normaal. We spreken
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Creon 25.000, 300 mg maagsapresistente capsules, hard 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén maagsapresistente capsule, hard
Chronische ontsteking
Chronische ontsteking van de alvleesklier - Chronische pancreatitis Chirurgie Beter voor elkaar Chronische ontsteking van de alvleesklier Chronische Pancreatitis Inleiding Deze folder geeft u informatie
P a n c r e a t i t i s
P a n c r e a t i t i s Deze folder geeft u informatie over een acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Acute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis
Acute ontsteking van de alvleesklier Acute pancreatitis Uw behandelend arts heeft met u besproken dat een u een acute otsteking van de alvleesklier (pancreatitis) hebt. Deze folder geeft u informatie over
Zwangerschapsbraken. gevoelige slokdarm door het braken waardoor slikken moeizaam gaat
Zwangerschapsbraken Zwangerschapsbraken wordt ook wel hyperemesis gravidarum genoemd. Het is een term die wordt gebruikt voor overmatig braken tijdens de eerste helft van de zwangerschap. Veel vrouwen
Alvleesklierchirurgie bij kanker
Alvleesklierchirurgie bij kanker Whipple-procedure In overleg met uw arts wordt u binnenkort opgenomen in het Maastricht UMC+ voor een alvleesklieroperatie. Uw arts heeft u uitgelegd welke operatie u precies
Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29
Diverticulitis Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Inhoud...2 Wat is diverticulitis?...3 Oorzaken
Nieuwsbrief Juni 2014
Beste Lezer, Nieuwsbrief Juni 2014 De vakantie zit er voor veel mensen en dus ook voor de dieren weer aan te komen! Denkt u aan de volgende punten! Indien u naar het buitenland gaat uw hond of kat ruim
ADDENDUM. Nederlandse Samenvatting
& ADDENDUM Nederlandse Samenvatting Addendum Wereldwijd neemt het aantal patiënten met type 2 diabetes ( ouderdom suikerziekte ) snel toe, wat voornamelijk komt door de toename in overgewicht. Diabetes
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Creon 40.000, 400 mg maagsapresistente capsules, hard 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén maagsapresistente capsule, hard
Chirurgie Abdominale Chirurgie Goedaardige ontsteking van de alvleesklier
Chirurgie Abdominale Chirurgie Goedaardige ontsteking van de alvleesklier Chronische pancreatitis Chirurgie Abdominale Chirurgie Deze brochure geeft u een globaal overzicht van oorzaken en klachten bij
Chirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Acute Pancreatitis 1 Acute Pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Ligging en functie van de alvleesklier De alvleesklier (het pancreas) is een orgaan dat dwars
PRAKTISCHE PATIËNTENINFORMATIE
PRAKTISCHE PATIËNTENINFORMATIE STARTEN MET ISENTRESS Samen met uw arts heeft u besloten ISENTRESS (raltegravir, MSD) als één van de HIVgeneesmiddelen te gaan gebruiken voor de behandeling van HIV. In
Prikkelbare Darm Syndroom
MEDISCH CENTRUM Prikkelbare Darm Syndroom 2 Wat is een prikkelbare darm? We spreken van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of spastisch colon wanneer iemand gedurende tenminste 12 weken in de loop van
PATIËNTEN INFORMATIE. Sneller beter na een. dikkedarmoperatie. ERAS-programma
PATIËNTEN INFORMATIE Sneller beter na een dikkedarmoperatie ERAS-programma 2 PATIËNTENINFORMATIE Introductie U wordt binnenkort opgenomen voor een dikkedarmoperatie. Het Maasstad Ziekenhuis past bij deze
Behandeling met sandostatine
Behandeling met sandostatine NEURO-ENDOCRIENE TUMOR (NET) Bij u is een neuro-endocriene tumor met uitzaaiingen geconstateerd. Neuro-endocriene tumoren (afgekort NET) kunnen op verschillende locaties in
Alvleesklierontsteking
Alvleesklierontsteking Uit onderzoek is gebleken dat u een alvleesklierontsteking (pancreatitis) heeft. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een alvleesklierontsteking. Neem
DIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES. In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes
DIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes Inhoud 1. Inleiding 3 2. Diabetes bij CF 4 3. Behandeling 4 3.1. Doel van de behandeling
HEELKUNDE. PANCREASCHIRURGIE: patiënteninformatie. Dr Bomans Dr Van Belle Dr Messaoudi
HEELKUNDE PANCREASCHIRURGIE: patiënteninformatie Dr Bomans Dr Van Belle Dr Messaoudi 2 PRESENTATIE WAT IS DE PANCREAS? WAT DOET DE PANCREAS? 3 Heelkunde Site St-Elisabeth 02 614 27 20 Spoedgevallen 24
Tarwe intolerantie vs. glutenintolerantie & glutensensitiviteit
Tarwe intolerantie vs. glutenintolerantie & glutensensitiviteit Prima vertering graanproducten Vezelrijk, bevordert de stoelgang Vermindert opgeblazen gevoel na de maaltijd Iemand met coeliakie kan absoluut
Acute alvleesklierontsteking
Acute alvleesklierontsteking Synoniemen Acute pancreatitis De alvleesklier De alvleesklier is een langgerekte trosvormige klier. De medische naam is pancreas. Bij volwassen mensen is de lengte van de alvleesklier
Parkinson en voeding. Melissa van der Plaats, diëtist Meander Medisch Centrum, voorheen ook Norschoten
Parkinson en voeding Melissa van der Plaats, diëtist Meander Medisch Centrum, voorheen ook Norschoten Wie ben ik? Diëtist Norschoten te Barneveld / Meander Medisch Centrum te Amersfoort Sinds 2012 aangesloten
Richtlijn voeding bij de ziekte van Parkinson
Richtlijn voeding bij de ziekte van Parkinson Versie voor mensen met parkinson M.J.M.D van Asseldonk H.C. Dicke J.I. Hoff B. van Harten B.R. Bloem S.H.J. Keus M. Munneke Inhoud Algemene informatie... 3
Voedingsadvies bij short bowel
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek De dunne darm is een belangrijk onderdeel van de spijsvertering. Na een maaltijd komt het voedsel via mond, slokdarm en maag in de dunne darm terecht. In de dunne darm wordt
Ileostoma. Ileostoma
Ileostoma Ileostoma Afdeling Afdeling algemene algemene chirurgie chirurgie Binnenkort wordt bij u (een gedeelte van) de dikke darm weggenomen. Dit kan het gevolg zijn van een chronische aandoening, een
Voedingsadviezen na een maagoperatie
Dietetiek Voedingsadviezen na een maagoperatie Inleiding De maag is een belangrijk orgaan. Hier wordt het voedsel opgeslagen, gemalen en vermengd met maagzuur. Vervolgens zorgt de maag ervoor dat de voeding
Diarree. Bij dunne darm diarree wordt er doorgaans minder vaak gedefaeceerd en per keer grote hoeveelheden zonder dat de hond erg perst.
Diarree Acute Diarree Inleiding Een gezonde hond heeft één- tot tweemaal per dag goedgevormde, stevige ontlasting. Je spreekt van diarree wanneer de ontlasting dunner dan normaal is. Vaak is de frequentie
Video Capsule adviezen. hernia-operatie (VCE) ZorgSaam
Video Capsule adviezen Endoscopie na een hernia-operatie (VCE) ZorgSaam 1 2 Inleiding Uw behandelend arts heeft in overleg met u een onderzoek met behulp van de video capsule afgesproken. In deze brochure
Patiëntenvoorlichting Verloskunde en Gynaecologie Overmatig zwangerschapsbraken (Hyperemesis gravidarum)
Patiëntenvoorlichting Verloskunde en Gynaecologie Overmatig zwangerschapsbraken (Hyperemesis gravidarum) Inleiding Deze folder geeft informatie over overmatige misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap.
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Duphalac, stroop 667 mg /ml
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Duphalac, stroop 667 mg /ml Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. - Bewaar deze bijsluiter, het kan
Dieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Chronische diarree is een verandering in de frequentie, consistentie, of het volume van de stoelgang (ontlasting) voor meer
ORALE GLUCOSE TOLERANTIE TEST FRANCISCUS GASTHUIS
ORALE GLUCOSE TOLERANTIE TEST FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Binnenkort krijgt u een suikerbelastingtest, oftewel orale glucose tolerantie test (OGTT). U krijgt deze test omdat gedacht wordt aan een afwijking
Kindergeneeskunde. Kinderdiabetes team. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Kindergeneeskunde Kinderdiabetes team Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Wat is Diabetes? Diabetes Mellitus is een ziekte waarbij de alvleesklier
Voeding en Parkinson
Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,
Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015
Orthomolecualire Gezondheidsleer Curriculum 2015 Dag 1 (Margo) Inleiding in de nutritionele geneeskunde. Wat mensen eten betekent nog niet dat het menseneten is Materiaal : Powerpoint 1. De cursist zal
Indicatie Te hoog fosfaat ten gevolge van niet goed werkende nieren.
Fosfaatbinders De hoeveelheid calcium (kalk) en fosfaat in het bloed wordt geregeld door een aantal organen en weefsels: de darm, de botten, de bijschildklieren, de lever, de nieren en de huid. Calcium
Video Capsule Endoscopie (VCE)
Video Capsule Endoscopie (VCE) Endoscopieafdeling Voor inname van Moviprep dient u zich aan de voorschriften in deze folder te houden. Deze wijken af van de voorschriften in de bijsluiter van de apotheek!
Nazorg na een buikoperatie
Nazorg na een buikoperatie 2 U heeft in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis een operatie aan de buik gehad. Hieronder staan enkele richtlijnen om het herstel zo spoedig mogelijk te laten verlopen. Douchen/baden
Voedingsadviezen bij het gebruik van pancreasenzymen
Voedingsadviezen bij het gebruik van pancreasenzymen Uw arts heeft u pancreas-(=alvleesklier)enzymen voorgeschreven. Deze zijn onmisbaar voor een goede spijsvertering. Ze helpen u bij het opnemen van de
CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf)
CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf) CASUS 74 jarige man, st. na juni 2015 totale maagresectie
Met voeding en supplementen een betere gezondheid Voorbeelden uit onze praktijk.
Met voeding en supplementen een betere gezondheid Voorbeelden uit onze praktijk https://gezondxtra.nl/clientervaringen/ Praktijkvoorbeelden Diabetes In augustus 2011 bleek mijn bloedsuiker te hoog te zijn
Copyright Het reflux plan
Vraag & Antwoord Box Hieronder staan de meest gevraagde vragen omtrent Het Reflux Plan. Het doel van deze vraag & antwoord box is om uw vragen snel te beantwoorden zodat u meteen kunt starten en geen tijd
Acute ontsteking van de alvleesklier
Acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) afdeling chirurgie Deze brochure geeft informatie over de acute ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis) en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Darmproblemen bij acute buikpijn
Darmproblemen bij acute buikpijn U bent voor onderzoek op de spoedeisende hulp geweest omdat u buikklachten heeft. De arts heet bij u geen acute oorzaak kunnen vaststellen. De klachten kunnen vele oorzaken
Chronische alvleesklierontsteking. Chirurgie/ MDL
Chronische alvleesklierontsteking Chirurgie/ MDL Inhoudsopgave Inleiding...5 Ligging en functie alvleesklier...5 Chronische Pancreatitis...6 Diagnose en onderzoek...7 Behandelingsmogelijkheden...7 De
Divertikels en diverticulitis. Oorzaak en behandeling
Divertikels en diverticulitis Oorzaak en behandeling In deze folder krijgt u informatie over divertikels en diverticulitis. Deze folder geeft informatie over de oorzaak van divertikels en diverticulitis.
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
Bijsluiter: Normacol Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER NORMACOL 620 mg/g granules Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Les 7 Spijsvertering 2. Spijsvertering Maag. Maagwand. Maag, duodenum, gal, resorptie, vetten, eiwitten, poortader
Les 7 Spijsvertering 2 Maag, duodenum, gal, resorptie, vetten, eiwitten, poortader ANZN 1e leerjaar - Les 7 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Spijsvertering Maag ventriculus gaster maag leeg ongeveer
Video Capsule Endoscopie (VCE)
Video Capsule Endoscopie (VCE) Endoscopieafdeling Voor inname van Moviprep dient u zich aan de voorschriften in deze folder te houden. Deze wijken af van de voorschriften in de bijsluiter van de apotheek!
Coby Wijnen diëtist VSN
netwerk diëtisten voor spierziekten Coby Wijnen diëtist VSN voeding groei en onderhoud weerstand en conditie lekker en gezellig secundaire gevolgen spierziekten minder bewegen gevolgen voor voeding: gewicht
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Chirurgie van de pancreas
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Chirurgie van de pancreas 01. Whipple-operatie Een Whipple-operatie kan uitgevoerd worden bij patiënten met pancreaskanker. De operatie is echter