DORDRECHT. de gemeenteraad

Transcriptie

1 DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard GR DORDRECHT Datum 27 september 2016 Ons kenmerk S0/ Begrotingsprogramma Ruimtelijke Ordening en Wonen Betreft Prognose Grondbedrijf 2016 Voorgesteld besluit A. in te stemmen met: 1. de prognose 2016 en het daarin geformuleerde (financiële) beleid van het Grondbedrijf en kennis te nemen van het hiermee samenhangende financiële resultaat Grondbedrijf per 1 juni 2016, te weten (afgerond) C 18,43 miljoen POSITIEF; 2. de voorstellen in de Prognose Grondbedrijf 2016: Vermogenspositie Grondbedrijf: Voorstel 3.4.1: Het vaststellen van de jaarschijven 2016 conform bijgevoegde begrotingswijziging en de jaarschijven van alle grondexploitaties zoals zijn opgenomen in de Prognose Grondbedrijf 2016 te verwerken bij het opstellen van de meerjarenbegroting van het programma Ruimtelijke Ordening en Wonen. Voorstel : De positieve risico's van strategische grondvoorraad ook meewegen in de vermogenspositie van het grondbedrijf. Financiële verantwoording: Voorstel 6.3.1: Vanwege de grote impact van de wijziging van het BBV op de presentatie van de financiële positie van het grondbedrijf, De Prognose 2016 te beschouwen als nieuw ijkpunt voor de verdere financiële sturing op het grondbedrijf. B. kennis te nemen van bijlage 2 en bijlage 4 (GEHEIM); C. de met dit voorstel corresponderende begrotingswijziging vast te stellen en de begroting dienovereenkomstig te wijzigen; D. in te stemmen met de wijzigingen als gevolg van het BBV: 1. de effecten van de gewijzigde wet- en regelgeving omtrent het Besluit Begroting en Verantwoording te verwerken in de grondexploitaties en gemeentelijke financiële huishouding, uitgaande van de volgende beleidsmatige kaderstelling: a. voor grondexploitaties wordt conform de richtlijn van het Besluit Begroting en Verantwoording een maximale looptijd van tien jaar gehanteerd; b. strategische gronden af te boeken naar marktwaarde en daarvoor C 7,2 miljoen af te boeken ten laste van de algemene reserve; c. het afboeken naar marktwaarde wordt gedekt uit de daartoe gevormde verliesvoorzieningen; d. de vrijval verliesvoorzieningen ter hoogte van C 26,4 miljoen als gevolg van de wijzigingen BBV te doteren aan de reserve grondbedrijf; e. de dekking voor de volledige (toekomstige) investeringskosten van onderdelen die niet als "bouwgrond in exploitatie" mogen worden verantwoord, te onttrekken aan de reserve grondbedrijf en deze toe te voegen aan separate bestemminsreserves; Pagina 1/10 (- - L i j, MIX Pepl.r FSC FSC C013230

2 f. rentetoerekening op positieve grondexploitaties op 0% te zetten; g. (tijdelijke) afschrijving- en rentekosten op projecten die (nog) niet geactiveerd mogen worden, te dekken uit de reserve grondbedrijf; h. kredieten beschikbaar te stellen voor de aanleg van infrastructuur voor de projecten Stadswerven en Dordtse Kil IV ter hoogte van C 5,1 miljoen; i. de exploitatieruimte die ontstaat op het taakveld Treasury, als gevolg van het niet meer bijschrijven van rente op de verliesvoorzieningen, storten in de reserve grondbedrijf. Het ophogen van de op NCW gebaseerde voorzieningen; j. het verschil tussen de discontovoet en de interne rekenrente toe te voegen aan de verliesvoorziening vanuit de algemene reserve grondbedrijf; 2. de samenstelling van de projectenportefeuille van het Grondbedrijf te herijken door: a. de grondexploitaties Wielwijk, Oud-Krispijn Zuid en Dordtse Kil IV aan de projectenportefeuille van het Grondbedrijf toe te voegen; b. de niet-grondexploitatieprojecten Weeskinderendijk, Sluisweg- Achterhakkers, de Biesboschhal en infrastructurele onderdelen van grondexploitaties uit te nemen; c. dat als uitgangspunt geldt dat toevoeging en uitname van projecten budgetneutraal geschiedt en hiertoe; d. een interne verrekening plaatsvindt met het vastgoedbedrijf wordt gedaan ter hoogte E 6,7 miljoen ten laste van de algemene reserve grondbedrijf; e. een interne verrekening met de reserve SI ter dekking van de kosten in het project Dordrecht West van C 2,3 miljoen ten laste van de algemene reserve grondbedrijf; f. om gefaseerd een verrekening van totaal maximaal C 22,0 miljoen met de reserve SI-WDO plaats te laten vinden met de algemene reserve grondbedrijf ter dekking van de kosten van de businesscase WDO van C 2 miljoen per jaar te starten vanaf 2018; 3. om bij de Begroting 2018 de mogelijkheid te laten bezien om geen rente meer toerekenen aan verliesvoorzieningen vanuit taakveld treasury en de verliesvoorzieningen te vormen op basis van eindwaarde. Dit leidt tot een eenmalige ophoging van de verliesvoorzieningen van naar verwachting tussen de C 8 en C 10 miljoen. Tevens wordt u verzocht de opgelegde geheimhouding ten aanzien van bijlage 4 "Toelichting op projecten per " te bekrachtigen. Samenvatting De vermogenspositie van het grondbedrijf laat in lijn met de voorlopige Prognose 2016 een verbetering zien ten opzichte voorgaand jaar. Het resultaat is echter moeilijk vergelijkbaar vanwege de veelheid aan technische aanpassingen als gevolg van het BBV-wijzigingen, die voor het overgrote deel zorgen voor een sterke stijging ten opzichte van voorgaand jaar. De vermogenspositie bedraagt op dit moment C 18,43 miljoen POSITIEF. Dit betekent dat het totaal aan verwachte inkomsten meer is dan het totaal aan verwachte risico's. Dit neemt niet weg dat op het moment dat risico's zich daadwerkelijk voordoen, deze ook niet kunnen worden opgevangen vanuit de algemene reserve grondbedrijf. Dit komt omdat veel van de verwachte inkomsten in de verre toekomst liggen. De wijzigingen in het BBV hebben tot gevolg dat de portefeuille van het grondbedrijf sterk is gewijzigd. Enerzijds is de portefeuille geschoond van niet grondbedrijf- Pagina 2/10

3 onderdelen in de projecten zoals vastgoed en aanleg infrastructurele werken. Anderzijds maken de delen van projecten met een grondexploitatie die nog niet onderdeel vormden van het grondbedrijf, nu wel onderdeel uit van de portefeuille. De schuifoperaties tussen de verschillende onderdelen van de gemeentebegroting is budgetneutraal uitgevoerd. Het totaal van wijzigingen heeft per saldo een positief effect op het vermogen van het grondbedrijf. Naar de toekomst toe is het wel van belang om kritisch te blijven sturen op de stand van de reserve, omdat deze door een structureel zwaardere jaarlijkse last nog maar beperkt zal aangroeien en er dus weinig ruimte is voor het opvangen van schommelingen in de projectsaldi. Bij de sturing op de portefeuille van het grondbedrijf wordt nadrukkelijk de relatie gezocht met de stedelijke programmering om zo vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Daarbij dienen de financiële investeringsstrategie zoals die met u wordt voorbereid, inclusief investeringskaarten, als beleidsmatig kader waarbinnen nieuwe ontwikkelingen straks plaatsvinden. Onderdeel van deze strategie is een onderverdeling van de stad naar verschillende typen locaties waarbij een andere rolneming en samenspel met de markt plaatsheeft. Bij elk locatie hoort een andere type of (financiële) interventie van de gemeente. Nieuwe ontwikkelingen kunnen alleen met een sluitende businesscase worden ingebracht in het grondbedrijf. Inleiding De prognose grondbedrijf wordt u dit jaar later aangeboden dan gebruikelijk als gevolg van de wijziging van het gewijzigde Besluit Begroting en Verantwoording. Hierover is eerder afgestemd in de auditcommissie op 1 juni. Normaal informeren wij u in het kader van de planning en control cyclus op verzoek van uw raad twee keer per jaar over de ontwikkeling van de financiële positie van het Grondbedrijf. Dit gebeurt dan direct na voorgaande jaarrekening en voorafgaand aan de behandeling van de komende jaarrekening. De financiële positie van het grondbedrijf wordt uitgedrukt in een geconsolideerd resultaat van alle activiteiten binnen het grondbedrijf op Netto Contante Waarde. Omdat ten opzichte van de jaarrekening ook de wijzigingen als gevolg van het gewijzigde Besluit Begroting en Verantwoording in verwerkt, is als peildatum gehanteerd. Dit houdt in dat de waarde van alle toekomstige kosten en opbrengsten is vertaald naar 1 januari 2016 gebaseerd op de boekwaardes van de jaarrekening 2015, waarbij rekening is gehouden met de mutaties als gevolg van het gewijzigde BBV en de Burap Uitkomsten voorlopige prognose Op 15 december jl. heeft uw raad kennis genomen van en ingestemd met de voorstellen in de voorlopige prognose grondbedrijf 2016 en de parameter- en grondprijzenbrief 2016 ( ). In de voorlopige prognose was al een bijstelling verwerkt van de interne rekenrente van 4% naar 3,5% en vervallen bijdrage fonds BOVO. Dat leidde tot een verwachte verbetering vermogenspositie tot C 2,22 miljoen NEGATIEF en een verwacht resultaat op de reserve grondbedrijf bij jaarrekening 2015 van C 1,54 miljoen. Als gevolg van gewijzigde waardering van het project Stadswerven, is het resultaat gedaald tot nul en is een bijdrage gedaan ten laste van de algemene reserve stad van C 1,83 miljoen voor het ophogen van de verliesvoorziening. Pagina 3/10

4 Burap 2016 In de Burap zijn een aantal faseringsverschillen verwerkt die nagenoeg geen invloed hebben op de saldi van de projecten. Voor de projecten Stadswerven en Nijverheidsstraat/Mijlweg (ROGAM) zijn wel inhoudelijke wijzigingen verwerkt. Bij stadswerven zijn het Wervenpark en de brug uit de grondexploitatie gehaald in verband met de wijziging van het BBV. De inkomsten van het watertorenterrein zijn met C ,- verlaagd conform de afspraken met ontwikkelaar. De uitgifte van het watertorenterreinen en B -noord (gronden OCW) zijn doorgeschoven naar Voor het project Nijverheidsstraat/Mijlweg (ROGAM) is een nieuwe raming opgesteld door het IBD. Deze leidt tot minder kosten dan begroot. Dit komt doordat kosten voor nutsvoorzieningen niet nodig zijn en sanering lager uitvalt. BBV Op 1 juni 2016 heeft de auditcommissie kennisgenomen van het besluit van het college om een aantal uitgangspunten te hanteren voor het verwerken van de wijzigingen van het BBV ( ): 1. de effecten van de gewijzigde wet- en regelgeving omtrent het Besluit Begroting en Verantwoording voorlopig te verwerken in de grondexploitaties en gemeentelijke financiële huishouding, uitgaande van de volgende beleidsmatige kaderstelling: a. voor grondexploitaties wordt conform de richtlijn van het Besluit Begroting en Verantwoording een maximale looptijd van tien jaar gehanteerd; b. strategische gronden waarop geen ontwikkelingen zijn voorzien worden afgeboekt naar marktwaarde; c. het afboeken naar marktwaarde wordt gedekt uit de daartoe gevormde verliesvoorzieningen; 2. de samenstelling van de projectenportefeuille van het Grondbedrijf te herijken door de grondexploitaties Wielwijk, Oud Krispijn Zuid en Dordtse Kil IV aan de projectenportefeuille van het Grondbedrijf toe te voegen en de nietgrondexploitatieprojecten Weeskinderendijk, Sluisweg -Achterhakkers en infrastructurele onderdelen van grondexploitaties uit te nemen, waarbij als uitgangspunt geldt dat toevoeging en uitname van projecten budgetneutraal geschiedt. De auditcommissie heeft kennis genomen van de ontwikkelingen en heeft aangegeven vooral benieuwd te zijn naar de keuzemogelijkheden die er voor de raad zijn (inclusief consequenties). Dit is verwerkt in deze prognose. Wij stellen voor om de keuzemogelijkheden in een korte presentatie verder toe te lichten aan uw raad. Uiteindelijk zal de financiële verordening danwel de nota grondbeleid aangepast moeten worden. Dit zal te zijner tijd ter besluitvorming worden voorgelegd aan uw raad. Deze uitgangspunten zijn opgenomen in de prognose Daarnaast zijn een aantal aanvullende punten verwerkt. De aanvullende wijzigingen hebben betrekking op: 1. de afwaardering van alle locaties in de strategische grondvoorraad; 2. ook de WDO-projecten DK III Zuid -Westhoek en Beerwijckhoeve onder te brengen in de portefeuille grondbedrijf; deze waren eerder niet expliciet benoemd; 3. de Biesboschhal onder te brengen in de portefeuille van het vastgoedbedrijf; 4. geen rente toerekenen aan de exploitaties met een positieve boekwaarde; Pagina 4/10

5 5. de wijze van interne verrekening voor een budget neutrale uitvoering van de nieuwe samenstelling van de portefeuille; 6. vormen van verliesvoorzieningen op contante waarde; 7. het voordeel dat ontstaat op het taakveld treasury, als gevolg van het niet meer toerekenen van rente aan verliesvoorzieningen, te storten in de reserve grondbedrijf om daarmee de jaarlijkse ophoging van de verliesvoorzieningen met 2% (deels) te dekken en het restant van 0,58% te dekken uit de algemene reserve grondbedrijf; 8. het nadelige resultaat op het taakveld treasury als gevolg van de lagere rekenrente op grondexploitaties te verwerken in de Bestuursrapportage 2016 (structureel al verwerkt bij Kadernota 2017). Het effect van de actualisatie in het kader van de BBV is een gewijzigde presentatie op de balans. Het financiële effect bedraagt voor het jaar 2016 C 5,3 miljoen. Dit effect bestaat uit: - vrijval verliesvoorzieningen (m.n. als gevolg van rente); - uitname niet -grondexploitaties; - onttrekking rente en afschrijving MVA's; - ophoging verliesvoorzieningen t.l.v. ARG (0,58%); - rentekosten van 3,5% naar 1,42%; - rentebaten van 3,0% naar 0%; - discontovoet van 3,5% naar 2%; - opschonen niet toerekenbare kosten uit de grondexploitatie; - maximum looptijd van 10 jaar; - inbreng grondexploitaties die elders in de organisatie waren onderbracht; - uitname niet -grondexploitatie projecten (vnl. vastgoed en infrastructuur). Dit was eerder becijferd op C 10,3 miljoen positief. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat in de eerdere berekening geen rekening was gehouden met de afrekening van de Biesboschhal en dekking van de kosten in het project Wielwijk. Daarnaast zijn er structurele financiële effecten. Het gaat om extra exploitatielasten voor de strategische gronden en renteverschil over verliesvoorzieningen, die jaarlijks terug komen ten laste van de reserve grondbedrijf. Op basis van de huidige portefeuille en huidige waardering bedragen de jaarlijkse lasten totaal C 1,8 miljoen. Voor de jaren daarna is deze begroot op C 1,4 miljoen. Deze afname wordt veroorzaakt door de voorgestelde afboeking op de strategische grondvoorraad. Op het moment dat de portefeuille en/of waardering wijzigt, wordt de begroting hierop aangepast. De verwerking van de BBV-wijzigingen hebben grote invloed gehad op dit resultaat. De wijzigingen zijn vaak zeer technisch van aard en een verschillenverklaring vraagt om zeer gedetailleerde beschouwing. Daarom stellen wij voor om deze prognose 2016 te zien als een nieuw vertrekpunt voor de verdere sturing op het grondbedrijf. Voorstel: De Prognose 2016 beschouwen als nieuw vertrekpunt voor de verdere financiële sturing op het grondbedrijf. De grootste invloed wordt veroorzaakt door de wijziging de interne rekenrente. Nieuw is het onderscheid dat hierbij wordt gemaakt tussen rente die wordt toegerekend aan de Bouwgronden in Exploitatie (de grondexploitaties), het Immaterieel Vast Actief (de Pagina 5/10

6 exploitaties in voorbereiding) en het Materieel Vast Actief (de strategische grondvoorraad en infrastructurele werken). Hierdoor vindt niet alleen een verschuiving plaats binnen de financiële positie van het grondbedrijf, maar ook binnen het taakveld Treasury (het renteresultaat). Wij beperken ons in dit voorstel tot het effect op de financiële positie van het grondbedrijf. De effecten op het renteresultaat zijn opgenomen in de Bestuursrapportage 2016, de Kadernota 2017 en de Begroting Negatieve projecten Het BBV schrijft voor dat verwachte verliezen van negatieve exploitaties direct moeten worden genomen. Daarbij laat zij de keuze of dit gebeurt op eindwaarde op of contante waarde. In de gemeente Dordrecht is het tot nu gebruikelijk om de verliezen af te dekken op contante waarde. Dit heeft als voordeel dat niet het totale verlies in de toekomst nu hoeft te worden afgedekt. Voorwaarde is dan wel dat de komende jaren voldoende aan de verliesvoorziening moet worden toegevoegd, om het verschil te dichten. Voorheen gebeurde dit door toerekening van rente aan de verliesvoorziening. Dit is met de wijziging van de BBV niet meer toegestaan. Omdat waardering op eindwaarde nu een te groot beslag legt op de financiële middelen van de gemeente omdat in één keer C 8 â C 10 miljoen moet worden onttrokken aan de reserves, stellen wij voor om de verliesvoorzieningen te blijven vormen op basis van contante waarde. Wij stellen voor om de verliesvoorzieningen jaarlijks op te hogen ten laste van de algemene reserve grondbedrijf. Dit brengt een structurele last met zich mee van C 1,4 miljoen per jaar. Anderzijds wordt het voordeel op het taakveld treasury (1,42% van de boekwaarde) in de Begroting 2016 en de meerjarenbegroting 2017 gestort in de reserve grondbedrijf. Deze werkwijze ligt het dichts bij de huidige werkwijze (voor het nieuwe BBV) en wordt herzien bij het vaststellen van de nota grondbeleid. Op dat moment kan ook worden overwogen op de voorzieningen op eindwaarde te gaan waarderen (incl. incidentele dekking). Rente op boekwaarde Bij de BIE's mag de rente nog altijd worden geactiveerd. De omslagrente wordt verplicht gebaseerd op de gemiddelde werkelijke rentekosten over het totale vermogen (in tegenstelling tot het huidige systeem waarbij alleen naar het gemiddelde van het vreemd vermogen wordt gekeken). Dit heeft een groot voordeel op de BIE's (grondexploitaties) tot gevolg. Op de plannen in voorbereiding wordt dezelfde rente gerekend en mag deze gedurende 5 jaar worden geactiveerd. Voorwaarde is dat er besluitvorming is die aantoonbaar maakt dat de locatie binnen die periode ook daadwerkelijk in exploitatie wordt genomen. Voor de Strategische Grondvoorraad, infrastructurele werken (beiden Materieel Vast Actief) en de erfpachtexploitatie geldt dat nog wel wordt gerekend met de interne omslagrente, die een andere berekening kent. Bij deze renteberekening is het nog toegestaan bespaarde rentekosten toe te rekenen als gevolg van inzet van het eigen vermogen. Die rente is bepaald op 3% vanaf 1 januari De rente, afschrijving en beheerlasten op de MVA mogen niet worden geactiveerd en moeten jaarlijks als kosten in de exploitatie worden genomen. Wij stellen voor om deze ten laste te brengen van de algemene reserve van het grondbedrijf. Met betrekking tot de MVA infra DKIV moet een nadere uitwerking plaatsvinden die wordt verwerkt in de Voorlopige Prognose In aanvulling op het eerdere besluit over de afwaarderingen van de Strategische Voorraad, stellen wij voor om de overige complexen in de strategische grondvoorraad ook af te waarderen en te verrekenen met de reeds gevormde verliesvoorzieningen. Pagina 6/10

7 Meerjarig verloop reserve grondbedrijf Bij de prognose wordt de toekomstige financiële positie van het grondbedrijf in beeld gebracht. Voor de korte termijn is het van belang om zicht te hebben op het verloop van de reserve grondbedrijf. Gezien voorgaande ontwikkelingen wordt de reserve grondbedrijf de komende jaren zwaarder belast met structurele lasten. Daarentegen staat een nagenoeg zekere jaarlijkse storting in de ARG van C 2,0 miljoen vanuit de erfpachtexploitatie. De verwachting is dat meerjarig de kosten kunnen worden gedekt uit stortingen in de reserve. Wel zal de toename van de reserve grondbedrijf daardoor zeer beperkt zijn. Er is dan ook weinig ruimte voor het opvangen schommelingen in de projectsaldi. Hierbij vragen wij specifieke aandacht voor de ontwikkelingen rondom de projecten Belthurepark en Amstelwijck. De voorgestelde ontwikkelrichtingen hebben grote negatieve financiële effecten op de exploitaties. Hierbij zijn nog diverse ontwikkelrichtingen mogelijk, ook richtingen waarbij de gevolgen beperkt zijn. Eventuele verliezen zullen in eerste instantie ten laste te komen van de algemene reserve grondbedrijf. Gebiedsvisie Amstelwijck College heeft op 28 juni 2016 ingestemd met de denkrichtingennotitie Amstelwijck. Het financiële effect dat deze denkrichting tot gevolg heeft voor de financiële positie van het grondbedrijf, is niet verwerkt in deze prognose Als de raad besluit om delen van het gebied niet uit te geven, heeft dit een negatief effect op de vermogenspositie. Visie Belthurepark Belthurepark 28 juni 2016 ( ) voor kennisgeving aangenomen met toezegging om na het zomerreces met een kaderstellend voorstel te komen in de vorm van een visie op het gebied. In beslotenheid stellen de commissieleden enkele toelichtende vragen over de geheime bijlage. In de openbaarheid geven de fracties vervolgens aan wat op hoofdlijnen hun beelden zijn bij de toekomstige ontwikkeling van Belthurepark. Het overgrote deel van de fracties ziet geen ruimte meer voor grote ontwikkelingen in het gebied. Er zijn kleine verschillen tussen de ideeën voor deelgebied Zuid en deelgebied Noord. De fractie VVD vraagt aandacht voor de locaties in de stad waar vergelijkbare woningen (segment dun/duur) dan wel gerealiseerd kunnen worden. In deze prognose is de geldende situatie met betrekking tot het bestemmingsplan financieel vertaald. Als op een later moment de raad besluit tot een nieuwe visie op het gebied, wordt op dat moment ook voorgesteld de begroting en daarmee de vermogenspositie van het grondbedrijf te wijzigen. Stadswerven Voor het project stadswerven wordt gewerkt aan een herziening van de grondexploitatie. In deze prognose is waardering opgenomen zoals deze bij de jaarrekening is gehanteerd op basis van het geldende plan. Bijstelling van het programma, wordt voorgesteld de exploitatie te wijzigen. Daarbij wordt inzichtelijk gemaakt wat het effect is op de vermogenspositie van het grondbedrijf. Nieuwe exploitaties Bij het opstellen van deze prognose zijn voorstellen in voorbereiding voor het vaststellen van grondexploitaties voor de locaties Iepenlaan, Oudendijk, Grote Hondring, Papeterspad en Drechtwerk/B&S. Bij het vaststellen van de uitgangspunten Pagina 7/10

8 en bijbehorende exploitaties hebben deze een positief effect op de vermogenspositie van het grondbedrijf. Deze zijn nog niet verwerkt in deze prognose. Wij stellen voor om de prognose bij behandeling in de adviescommissie kort te presenteren waarbij wordt ingegaan op de relatie met de andere rapportagemomenten zoals de jaarrekening, de Burap 2016, Kadernota 2017, Begroting 2017 en de individuele besluitvormingstrajecten van de projecten. Nadrukkelijk wordt ook het effect van de wijziging van de BBV en de keuzemogelijkheden en scenario's toegelicht. Doelstelling Met de inzichten die worden gegeven in de prognose wordt beoogd een helder kader te schetsen van het geconsolideerde resultaat van de activiteiten binnen het Grondbedrijf van de gemeente Dordrecht. Op basis van dit inzicht kunnen op portefeuille- en projectniveau afwegingen worden gemaakt met betrekking tot de sturing op het resultaat. Hiermee ontstaat een optimale sturing op de ontwikkeling van het financiële resultaat van het Grondbedrijf waardoor de raad in control is. Tevens dient deze prognose als basis voor het opstellen van de meerjarenbegroting. Daarbij dient deze prognose 2016 specifiek voor het verwerken van de wijzigingen conform het gewijzigde Besluit Begroting en Verantwoording binnen de gemeente Dordrecht. Goed risicomanagement en onderzoek naar nieuwe ontwikkelingen vanuit de strategische grondvoorraad horen daar bij. Vanuit de projecten zullen, indien daar aanleiding voor is, voorstellen worden gedaan voor herziening van projectuitgangspunten waarbij het grondbedrijf vooraf stuurt de optimalisatie van het resultaat en dit in relatie brengt tot de financiële positie van het grondbedrijf. Hierbij wordt rekening gehouden met de uitgangspunten van het 'Stedelijk Programmeren' om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Argumenten Beslispunten A tot en met D: Prognose 2016: Door in te stemmen met de beslispunten uit de Prognose 2016 draagt u zorg voor een juiste verwerking van de exploitaties van het grondbedrijf in de begroting en geeft u het kader mee voor de sturing op de financiële positie van het grondbedrijf. B. kennis te nemen van bijlagen 1, 2 en 4 (GENEHA). Door kennis te nemen van de bijlagen heeft u de mogelijkheid zich te verdiepen in de inhoud van de prognose, het grondbedrijf van de gemeente Dordrecht en de projecten. Dit is niet noodzakelijk om een goed beeld van de financiële positie van het grondbedrijf te krijgen en een besluit te kunnen nemen op dit voorstel. Omdat de inhoud van bijlage 4 informatie bevat die de onderhandelingspositie van de gemeente kan schaden, is deze bijlage geheim. E: beslispunten als gevolg van de wijziging BBV: Door in te stemmen met dit voorstel voor het verwerken van de wijzigingen van het BBV is in één keer een nieuwe basis ontstaan voor verdere sturing op het grondbedrijf en wordt voldaan de wettelijke kaders. Kanttekeningen en risico's Door de veelheid aan wijzigingen is het voorstel om deze prognose voor volgende jaren te beschouwen als nieuwe ijkmoment. Een goede vergelijking met voorgaande jaren is niet goed mogelijk. Pagina 8/10

9 Het voorstel om de verliesvoorzieningen op eindwaarde in plaats van contante waarde te waarderen vraagt eenmalig een grote onttrekking van de reserves. Doordat geen rente meer mag worden toegerekend aan de verliesvoorzieningen, moet vanwege de keuze om verliesvoorzieningen op contante waarde te bepalen, ieder jaar een bedrag (2%) worden aangevuld op de verliesvoorzieningen. Dit leidt tot ingewikkelde interne verrekeningen, mede doordat de disconteringsvoet verplicht op 2% staat en daarmee afwijkt van de rente die werd toegerekend (voorheen 3,5% en nu 1,42%). Nu waarderen op eindwaarde levert een te grote onttrekking op aan de reserves voor dit moment. Advies is om deze mogelijkheid opnieuw te beschouwen bij de nota grondbeleid/begroting Kosten en dekking De wijziging van het BBV brengt een groot aantal interne verrekeningen met zich mee. Het uitgangspunt is dat deze budgetneutraal plaatsvinden binnen het totale vermogen van de gemeente. Daar waar grondopbrengsten waren aangewend als dekking in businesscases wordt deze verrekend met de algemene reserve grondbedrijf en zijn de exploitaties voor rekening en risico ondergebracht binnen de portefeuille van het grondbedrijf. Daar waar sprake was van een tekort op de exploitaties is een verliesvoorziening gevormd binnen het grondbedrijf ten laste van andere reserves die oorspronkelijk als dekking dienden. Financiële effecten van herziening van uitgangspunten in projecten, worden via separate besluitvorming voorgelegd aan de raad. De financiële effecten van reeds genomen besluiten in deze Prognose verwerkt. De prognose heeft geen aanvullende financiële effecten als gevolg van bijstellingen van projectkaders. Wel wordt de jaarschijf 2016 van alle grondexploitaties aangepast en wordt de meerjarenbegroting aangepast op de raming. Het totaal aan technische wijzigingen is verwerkt in bijgaande begrotingswijziging. Per saldo levert dit een eenmalig positief effect op voor de financiële positie van het grondbedrijf. Communicatie en inclusief beleid Voor dit voorstel is specifieke communicatie vereist en is geen sprake van inclusief beleid. Tijdspad, vervolg en evaluatie Omdat het opstellen van de prognose grondbedrijf enige tijd in beslag neemt, zijn tijdens het schrijven van de prognose nieuwe besluiten genomen. Ook moeten nog besluiten worden genomen die invloed hebben op de financiële positie van het grondbedrijf. Voorbeelden hiervan zijn de herziening Stadswerven, visie Belthurepark, denkrichtingen Amstelwijck, openen exploitaties Drechtwerk/B&S, Iepenlaan, Grote Hondring, Oudendijk en Papeterspad. Deze effecten hiervan worden vertaald op het moment dat hier definitieve besluiten over zijn genomen. Op basis van de nu bekende informatie met betrekking tot de wijzingen van het BBV, is deze prognose 2016 opgesteld. Op een aantal punten moet nog verdere uitwerking plaatsvinden. In het geval dat dit leidt dat afwijkingen, worden deze vooruitlopend op de jaarrekening 2016 verwerkt bij de Voorlopige Prognose Vanaf 2016 is de gemeente Dordrecht Vennootschapsbelastingplichtig (VPB). Hierbij is het van belang of men door de ondernemerspoort gaat. Dit jaar is dat voor Dordrecht niet het geval. Komende jaren kan dit wel aan de orde zijn, wanneer er nieuwe winstgevende projecten worden toegevoegd zoals deel 2 van Dordtse Kil IV of een nieuwe winstgevende exploitatie. De Belastingdienst dient nog in te stemmen Pagina 9/10

10 met de door de gemeente gehanteerde uitgangspunten. Dit zou nog tot een wijziging kunnen leiden. Dit wordt dan verwerkt in een volgende Prognose Grondbedrijf. Bijlagen - ontwerp besluit; - bijlage 1: Prognose 2016; - bijlage 2: begrotingswijziging ; - bijlage 3: tabel wijzigingen BBV; - bijlage 4: Toelichting op projecten per (GEHEIM). Het college van Burgemeester en 1/1/thouders de secretaris de burdeipeester M.M. van der Kraan 1 A,A4"1-, -Brok- Pagina 10/10