Emotioneel redeneren kun je afleren!

Transcriptie

1 Emotioneel redeneren kun je afleren! Een experimentele manipulatie in het lab Miriam J.J. Lommen, Iris M. Engelhard, Marcel A. van den Hout, and Arnoud Arntz

2 Waar het mee begon Therapie: Verstandelijke inzichten leggen het af tegen gevoelens patiënt: Ik voel me., dus ik ben. EMOTIONEEL REDENEREN

3 Emotioneel redeneren Angststoornissen: Ik voel me angstig, dus er is gevaar Arntz et al 1995 Denkfout: Als er gevaar is, voel ik me angstig Ik voel me angstig, dus er is gevaar Een hond heeft een staart Als ik een staart zie, moet het een hond zijn Angst Gevaar!

4 Subjectieve reactie Eerder onderzoek Arntz, Rauner, & van den Hout, 1995 Spinfobie Paniekstoornis Sociale angststoornis Overige angststoornissen Controle groep Vrijwel alleen Afgaan afgaan op op gevoelens objectieve Afgaan informatie op feiten (geen emotioneel redeneren) Spin situatie Algemene Paniek situatie neiging om op gevoelens af Sociale te gaan situatie (emotioneel redeneren) Objectieve informatie Veilig & Niet-angstig Veilig & Angstig Gevaar & Niet-angstig Gevaar & Angstig

5 Eerder onderzoek (2) Engelhard, van den Hout, Arntz, & McNally, 2002 Getuigen van treinongeluk: Emotioneel redeneren (gebaseerd op intrusies) Vroling & de Jong, 2013 Emotioneel redeneren lijkt samen te hangen Vertekeningen redeneren --> langzamer afleren van angstassociatie met de instandhouding van angststoornissen Chronische posttraumatische stress stoornis

6 Dit onderzoek Draagt het verminderen van emotioneel redeneren bij aan de behandeling van angst? 1) Ontwikkeling van training die emotioneel redeneren vermindert 2) Test het directe effect op angstgerelateerd(e) - opvattingen (gevaar) - gedrag (vermijding) 3) Test het effect (2) 1 dag later Deelnemers: 58 studenten met (niet-klinische) spinnenangst en een hoge score op emotioneel redeneren

7 Design Screening: Emotioneel redeneren (ER) Ben je bang voor spinnen? Pre-training Fear of spiders questionnaire Spinnenquiz (cover story) Training: Experimentele conditie: ER verminderen Controle conditie: ER instandhouden Manipulatie check ER Behavioural Approach Task (BAT): Blootstelling aan spin Score voor gevaar en angstige gevoelens Toenaderingsgedrag Durfstappen Follow-up 1 dag later BAT

8 Situatie: Autorit naar huis na een feest Training Objectieve informatie Experimentele groep Subjectieve reactie Controle groep Veilig Gevaar Niet-angstig Angstig Je vader zit achter het stuur en geeft gas om een vrachtwagen te passeren Een vriend van je die net zijn rijbewijs heeft rijdt te hard en vertelt je dat hij net vijf biertjes heeft gedronken Je begint het feest te evalueren en realiseert je dat je nu lekker snel thuis bent Het zweet breekt je uit en je houdt je krampachtig vast aan de leuning Kort daarna rijdt de auto (1) tegen een boom (2) de garage in thuis Feedback Fout, probeer opnieuw Juist

9 Design Screening: Emotioneel redeneren (ER) Ben je bang voor spinnen? Pre-training Fear of spiders questionnaire Spinnenquiz (cover story) Training: Experimentele conditie: ER verminderen Controle conditie: ER instandhouden Manipulatie check ER Behavioural Approach Task (BAT): Blootstelling aan spin Score voor gevaar en angstige gevoelens Toenaderingsgedrag Durfstappen Follow-up 1 dag later BAT

10 BAT Blootstelling aan spin in een afgesloten pot Toenaderingsgedrag Gevaarsinschatting & angstscore (0-100 mm VAS) Durfstappen: Helemaal geen Zou je durven om Extreem (1) de pot aan te raken (2) de pot op te pakken (3) de pot te openen (4) je hand in de pot te houden Max. 60 cm (5) de spin aan te raken (6) de spin over je hand te laten lopen

11 Emotioneel redeneren Trainingseffect Control Experimental 0-5 Pretraining Tijd Posttraining

12 Angstgerelateerde opvattingen & gedrag Score Angstgevoelens* Groep Experimenteel Controle M = 54 (SD = 4) M = 38 (SD = 4) Test F = 9.82, p <.01 Gevaar** Experimenteel Controle M = 21 (SD = 3) M = 32 (SD = 3) F = 6.79, p =.01 Toenaderingsgedrag** Experimenteel = Controle M = 46 (SD = 3) M = 49 (SD = 3) F = 0.51, p =.48 Durfstappen** Experimenteel = Controle M = 2 (SD = 0.2) M = 2 (SD = 0.2) F = 1.11, p =.30 * gecorrigeerd voor score Vergelijkbare op fear of spiders resultaten vragenlijst voor follow-up ** gecorrigeerd voor score op fear of spiders vragenlijst en angstscore

13 Conclusies (1) De training leidde tot een verlaging in emotioneel redeneren (ER) in de experimentele groep, terwijl de mate van ER gelijk bleef in de controle groep. (2) Meteen na de training beoordeelde de experimentele groep de spin als minder gevaarlijk dan de controle groep (3) Er waren geen groepsverschillen in toenaderingsgedrag van de spin (4) Groepsverschil Training niet intensief gevaarsopvatting genoeg? was 1 dag later nog steeds aanwezig Meer(daagse) trainingsessies angst-specifieke training Emotioneel redeneren lijkt dus irreële opvattingen over gevaar in stand te houden

14 Implicaties Angstpatiënten Patiënten leren afgaan leren afgaan op objectieve op objectieve informatie informatie plaats over van gevaar gevoelens. in plaats van gevoelens van angst. Hoe? Waarom? Interventies die zich richten op het verminderen van emotioneel redeneren zetten de deur open naar informatie die ingaat tegen irreële opvattingen.

15 Dankjewel!!