Wat gaan we doen? Chronische pijn - pijnstoornis Kenmerken van chronische pijn

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat gaan we doen? Chronische pijn - pijnstoornis Kenmerken van chronische pijn"

Transcriptie

1 Wat gaan we doen? Stressoren behandeling bij chronisch pijnpatienten Yvonne Museler pijnconsulent bij DC Klinieken Rob Ruimschotel psychiater bij PsyToBe Arthur Hartog anesthesioloog-pijnspecialist bij DC Klinieken Kenmerken van chronische pijn Duurt langer dan 3 tot 6 maanden Behandelingen zijn weinig effectief Grotere kans op ontstaan van angst/depressie Wat zijn de kenmerken van chronische pijn Wat doet DC Klinieken Wat doet de psychiater Wat zijn stressoren Interactie met de zaal Wie herkent dit? Resultaten pilot studie De Uitdaging Chronische pijn - pijnstoornis pijn zonder organische afwijkingen meest voorkomende vorm van chronische pijn De verleiding bestaat om hiervoor steeds meer en steeds sterkere pijnstillers te nemen bij de patiënt Dit is in het algemeen geen zinvolle behandeling Verlies van regie over lijf en leven Is gedoemd te falen; de pijn gaat niet weg en de bijwerkingen worden steeds erger 1

2 Chronisch pijnpatienten Hoofd Wat doet DC klinieken Intake bij pijnconsulent en pijnspecialist Behandeling en/of Bewegen Lijf Leven 4 DKL vragenlijsten Gesprek bij pijnconsulent en afnemen 4DKL Uitleg pijnmechanisme en stressoren Multidisciplinair: pijnconsulent, pijnspecialist, fysiotherapeut en psychiater Wat doet de psychiater? Distress Depressie Angst Somatisatie Is er sprake van een angststoornis? Verhoogde scores op angst en/of depressie Behandeltherapie kiezen: Stressoren groep of andere (individueel aangepaste) therapie intake bij de psychiater Is er sprake van een depressie? Medicatie voorschrift Biografie laten schrijven 2

3 Wat zijn stressoren? Gezin van herkomst School/opleiding Relaties Financiën Werk Kinderen Familie Lijf Sexualiteit etc Pijn en stress Stressoren Stress Stressreactie klachten verdwijnen Stressoren behandeling Kenmerken Stressoren: Liggen altijd buiten jezelf En je hebt er geen invloed op Lichamelijke reacties bij stress Bloeddruk gaat omhoog (duizeligheidsklachten) Hartslag stijgt (hartkloppingen) zuurstofrijk bloed stroomt naar de spieren en het hart (en minder naar de hersenen en de andere organen) en geeft een leeg en onaangenaam gevoel spieren spannen zich aan (spier- en gewrichtspijn) longblaasjes verwijden zich en wordt de ademhaling sneller (kortademig) het bloed trekt weg uit het gezicht de spijsvertering gaat op een laag pitje (maag- en darmklachten) het zweet breekt je uit 3

4 Pijn en stress Pijn en Stress Stressoren Stress Stressreactie Stressoren Stress Stressreactie buiten jezelf (= geen directe invloed) filters of rolluiken (afhankelijk van: aard en intensiteit) ingeschatte draaglast <-> draagkracht realistisch kijken naar jezelf en de omgeving Twee oplossingen FACTOREN STRESSOR GEDACHTEN lijf beperkingen? Pijn -> gevoelens wegmaken en bestrijden Minder pijn TOEKOMST? HEDEN GEVOEL FACTOREN partner hier sta ik EFFECT scheiding? gezin slechte ouder? sexualiteit wat ben ik nog waard? vrienden isolement? werk geen werk? hobby onmogelijk? meer stress onzekerder Pijn Pijn -> meer voelen en beïnvloeden Zelf verantwoordelijkheid nemen Zelf de regie nemen Autonoom zijn financiën kom ik rond? communicatie artsen/verpl. luisteren jullie wel? juridische procedures hoe verder? 4

5 TOEKOMST? HEDEN FACTOREN GEVOEL STRESSOR GEDACHTEN lijf beperkingen? FACTOREN partner hier sta ik EFFECT Stressoren Stress Stressreactie scheiding? gezin slechte ouder? sexualiteit wat ben ik nog waard? vrienden isolement? werk geen werk? hobby onmogelijk? Pijn en stress klachten meer stress verdwijnen onzekerder financiën kom ik rond? communicatie artsen/verpl. luisteren jullie wel? juridische procedures hoe verder? Stressreacties Stressoren Bepaalde gevoelens met lichamelijke reacties: klamme handen brok in de keel gevoelens van angst het niet meer zien zitten Bepaalde gevoelens met lichamelijke reacties stressreactie Stressoren Stress Prikkels die emotioneel belastend zijn: overlijden van een goede vriend een ziekenhuisopname pijn hebben werkeloos Prikkels die emotioneel belastend zijn stressoren 5

6 Kernbegrippen stressoren behandelmethode Doelen Kunnen Kunnen realiteit onder ogen zien Wat kan ik? Willen Willen durven dromen, fantaseren Wensen? Wat wil ik bereiken! Doen Doen kiezen en actie! Informatie? Wat heb ik nodig? Poliklinische stressoren behandeling Groepen gedurende 12 weken doelen stellen Lijf bewegen - fysiotherapeut Hoofd gevoel psychiater Leven alle facetten pijnconsulent Patiënten maken zelf hun keuze Klinische behandeling De Uitdaging 3-daags intensief behandelprogramma Chronisch pijnpatienten met partner/mantelzorger Kwaliteit van leven verbeteren angst/depressie doen afnemen draaglast partner/mantelzorger doen afnemen 6

7 Wie herkent dit? Wie herkent dit? Adviezen: - Durf er naar te vragen - Benoem angst en/of depressieve gevoelens - Leg uit welke invloed dit heeft op pijn - Benoem wat je denkt, voelt en ziet Heb het eens niet meer over pijn Wat is effectief? Resultaten pilotstudie De Uitdaging Patiënt staat centraal Patient is actief Behandeling gericht op: bevordering autonomie; patiënt neemt zelf de regie en wordt aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid Stressoren behandelsysteem 7

8 Bedankt voor uw aandacht! 8

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Stress en druk bij jongeren Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Inhoud Stellingen Introductie thema Werking van ons brein - adolescentie Oorzaken van stress en druk Is er een verklaring

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen

Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 1. Acute stress 2. Chronische stress 3. Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 4. Omgaan met angst en onzekerheid Jos van Erp Hartstichting

Nadere informatie

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert

Nadere informatie

Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL

Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16 Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL 1. Omgaan met stress Wat is stress Symptomen van stress Waar komt je stressreactie vandaan? Stress en ons

Nadere informatie

Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige

Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige Omgaan met Chronische ziekte & stress Informatie Wat is stress? Draagkracht

Nadere informatie

Psychosociale begeleiding

Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en

Nadere informatie

Hoe ga je om met stress?

Hoe ga je om met stress? Hoe ga je om met stress? Bij stress ontstaat er in ons lichaam een natuurlijke reactie die ons in staat stelt om snel en alert te reageren op gevaar: onze polsslag en ademhaling versnellen, de spieren

Nadere informatie

Ontspanningstherapie. Revalidatie en therapie

Ontspanningstherapie. Revalidatie en therapie Ontspanningstherapie Revalidatie en therapie Ontspanningstherapie Bij de aanwezigheid van langdurige pijnklachten speelt de aanwezigheid van spanning vaak een rol. In de acute fase kan weefselschade leiden

Nadere informatie

1) Overlijden van een dierbare, ook als het overlijden werd verwacht.

1) Overlijden van een dierbare, ook als het overlijden werd verwacht. 1 Goede stress Stress betekent letterlijk spanning. Ons lichaam reageert onmiddellijk op invloeden van buitenaf door de hartslag te versnellen en de bloeddruk te laten stijgen. Daarnaast wordt de spijsvertering

Nadere informatie

Systeem- & relatietherapie. Katrien Aelvoet

Systeem- & relatietherapie. Katrien Aelvoet Systeem- & relatietherapie Katrien Aelvoet Zit je in de knoop met jezelf? Lijkt de fut uit je relatie? Is er geen land meer te bezeilen met je kind? Misschien kan ik je helpen. Ik ben Katrien Aelvoet,

Nadere informatie

Inleiding... 1. Ademhaling... 1. Hyperventilatie... 1. Oorzaak van hyperventilatie... 2. Klachten bij hyperventilatie... 3. Wat kunt u zelf doen...

Inleiding... 1. Ademhaling... 1. Hyperventilatie... 1. Oorzaak van hyperventilatie... 2. Klachten bij hyperventilatie... 3. Wat kunt u zelf doen... Hyperventilatie Inhoudsopgave Inleiding... 1 Ademhaling... 1 Hyperventilatie... 1 Oorzaak van hyperventilatie... 2 Klachten bij hyperventilatie... 3 Wat kunt u zelf doen... 4 Tot slot... 5 Inleiding Deze

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen Jos van Erp Geen belangenverstrengeling d.m.v. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere vergoeding Aandeelhouder Of anders Disclosure belangen spreker Bewegen én berusten:

Nadere informatie

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress

Nadere informatie

Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten

Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl Stress en hart- en vaatziekten Indeling Het stressmechanisme Psychologische stress Stress en het ontstaan

Nadere informatie

Psychische Gezondheid Statushouders

Psychische Gezondheid Statushouders Psychische Gezondheid Statushouders Wat weten we en wat kunnen we doen? Symposium Gezondheid Statushouders 14 juni 2018 Evert Bloemen, arts, Pharos e.bloemen@pharos.nl 14 juni 2018 Wat weten we? Nieuwe

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel. Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval?

Patiënteninformatie. Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel. Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval? Patiënteninformatie Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval? Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie,

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder

Nadere informatie

Whitepaper Psychosomatiek. Sanien de Groot-Likkel. Algemeen fysiotherapeut & Psychosomatisch fysiotherapeut

Whitepaper Psychosomatiek. Sanien de Groot-Likkel. Algemeen fysiotherapeut & Psychosomatisch fysiotherapeut Whitepaper Psychosomatiek Sanien de Groot-Likkel Algemeen fysiotherapeut & Psychosomatisch fysiotherapeut Inhoud Wat zijn psychosomatische klachten? Hoe ontstaan psychosomatische klachten? Wat doet een

Nadere informatie

Onverklaard maakt onbemind

Onverklaard maakt onbemind Onverklaard maakt onbemind 6 december 2012 Henriëtte van der Horst Dit komt aan de orde Wat is SOLK Werkwijze huisartsen LO?K-spreekuur Effectieve interventies/ lopend onderzoek Vragen en discussie 2 Wat

Nadere informatie

Ademtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit.

Ademtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Ademtherapie Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Voor wie? Voor iedereen! Onze snel veranderende moderne samenleving met alle uitdagingen, stress, afleiding en

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) 03/02/2019

Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) 03/02/2019 Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) Kristel Mulders Coördinator oncopsychologen /oncoseksuoloog Jessa Ziekenhuis 03/02/2019 Betrekken van de partner Literatuur over psycho-oncologie: In de dagdagelijkse

Nadere informatie

POST TRAUMATISCH STRESS SYNDROOM PTSS

POST TRAUMATISCH STRESS SYNDROOM PTSS POST TRAUMATISCH STRESS SYNDROOM PTSS Inleiding Schokkende gebeurtenissen zoals ongelukken, lichamelijk of seksueel geweld, huiselijk geweld, incest, natuurrampen en oorlogsgeweld kunnen wonden en kwetsingen

Nadere informatie

Libra R&A Revalidatie. Chronische pijnklachten van spieren en/of gewrichten. bij kinderen en jongeren

Libra R&A Revalidatie. Chronische pijnklachten van spieren en/of gewrichten. bij kinderen en jongeren Libra R&A Revalidatie Chronische pijnklachten van spieren en/of gewrichten bij kinderen en jongeren Deze folder is bedoeld voor kinderen en jongeren (of ouders/verzorgers), die in behandeling zijn bij

Nadere informatie

Nazorg na een ingrijpende gebeurtenis Informatie voor ouders

Nazorg na een ingrijpende gebeurtenis Informatie voor ouders Nazorg na een ingrijpende gebeurtenis Informatie voor ouders Uw kind heeft een ongeluk gehad en is behandeld op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het Radboudumc. Naast lichamelijke gevolgen kan het ongeluk

Nadere informatie

H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H HYPERVENTILATIE U I T L E G E N 5 TIPS N I C O L E -

H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H HYPERVENTILATIE U I T L E G E N 5 TIPS N I C O L E - H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H HYPERVENTILATIE U I T L E G E N 5 TIPS N I C O L E - H Y P E R V E N T I L A T I E C O A C H Inhoud 1 W A T I S H Y P E R V E N T I L A T I E 2 W A T I S E E N P

Nadere informatie

CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS

CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bedoeld voor patiënten die onder behandeling zijn (geweest) en bekend zijn met chronische pijn. Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme.

Nadere informatie

4DKL KLACHTENLIJST. Intake klacht :... :... Diagnose :... Medicatie :... Opmerkingen :... Versie: 3.07. Uitgave 2004: Stichting Flow, Alkmaar

4DKL KLACHTENLIJST. Intake klacht :... :... Diagnose :... Medicatie :... Opmerkingen :... Versie: 3.07. Uitgave 2004: Stichting Flow, Alkmaar 4DKL KLACHTENLIJST Naam :........................................... datum:... /... /.... eslacht : man / vrouw num mer:........... eb. datum :.... /.... /..... Leeftijd:....... jaar praktijk:............

Nadere informatie

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment

Nadere informatie

Kennisquiz 1 Alcohol

Kennisquiz 1 Alcohol Kennisquiz 1 Alcohol Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van alcoholgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste antwoorden en de

Nadere informatie

Omgaan met spanningen

Omgaan met spanningen Omgaan met spanningen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Stimulerende spanning 1 Problematische spanning 1 Oorzaken van spanning 2 Spanningsklachten 2 De vicieuze cirkel 3 Overspannen

Nadere informatie

Vroegsignalering van angst bij kanker

Vroegsignalering van angst bij kanker Vroegsignalering van angst bij kanker Symposium juni 2016, Amsterdam Hoe harder we angst bevechten, hoe meer ze ons verleidt en verstikt. Hoe meer we de angst in de ogen zien, hoe sneller ze vrijheid biedt.

Nadere informatie

CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS

CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bedoeld voor patiënten die onder behandeling zijn (geweest) en bekend zijn met chronische pijn. Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme.

Nadere informatie

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen AIT Studiedag 21 november 2016 Leony Coppens Klinisch psycholoog Programma Trauma: wat is het en welke vormen zijn er? Gevolgen van vroegkinderlijk trauma op de ontwikkeling

Nadere informatie

Zorgprogramma Angststoornissen

Zorgprogramma Angststoornissen Zorgprogramma Angststoornissen Doelgroep Het Zorgprogramma Angststoornissen is bedoeld voor volwassenen die een angststoornis hebben. Mensen met een angststoornis hebben last van angsten zonder dat daar

Nadere informatie

Kennislacunes NHG-Standaard Depressie

Kennislacunes NHG-Standaard Depressie Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Omgaan met littekens. Els Vandermeulen. Psychologe BWC Neder-over-Heembeek Februari 2014

Omgaan met littekens. Els Vandermeulen. Psychologe BWC Neder-over-Heembeek Februari 2014 Omgaan met littekens Els Vandermeulen Psychologe BWC Neder-over-Heembeek Februari 2014 1. Huid 2. Brandwonden 3. Littekens 4. Traumatische gebeurtenis 5. Onzichtbare littekens 6. Psychische problemen 1.

Nadere informatie

Hartcoherentie training

Hartcoherentie training Hartcoherentie training Hoe werkt hartcoherentie training Onze lichaamstemperatuur, hormoonhuishouding, het immuunsysteem, spijsvertering, ademhaling en de hartslag. Ze hebben één ding gemeen: ze worden

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA

PATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA PATIËNTEN INFORMATIE Pijnrevalidatie Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA In deze folder geven het Maasstad Ziekenhuis, het Spijkenisse Medisch Centrum en Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis

Nadere informatie

Workshop: eigen regie en zelfmanagement. Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep

Workshop: eigen regie en zelfmanagement. Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Workshop: eigen regie en zelfmanagement Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep j.v.erp@hartstichting/.nl Definitie zelfmanagement (Chronic care model) Het individuele

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen 2 Depressie bij ouderen komt vaak voor, maar is soms moeilijk te herkennen. Deze folder geeft informatie over de kenmerken en de behandeling van een depressie bij ouderen. Wat is

Nadere informatie

DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering

DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering Hoe gebruik je centrale sensitisatie bij de uitleg van SOLK Hoe gebruik je centrale sensitisatie bij de uitleg van SOLK Carine den Boer, huisarts, onderzoeker, kaderarts GGZ Dag van de eerste lijn 17-1-2018

Nadere informatie

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM POST COMMOTIONEEL SYNDROOM Post commotioneel syndroom Post commotioneel syndroom (PCS) is een diagnose die gesteld wordt bij langdurige klachten na een hersenschudding. De oorzaak van PCS is vaak een ongeval,

Nadere informatie

COPD. Individueel zorgplan longmedicatie & longaanval actieplan

COPD. Individueel zorgplan longmedicatie & longaanval actieplan COPD Individueel zorgplan longmedicatie & longaanval actieplan U heeft dit plan ontvangen zodat u zelf actie kunt onder- nemen zodra uw COPD klachten verergeren, verbeteren of plotseling toenemen. COPD

Nadere informatie

Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel

Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Patiënteninformatie Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval? 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Wat zijn

Nadere informatie

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM POST COMMOTIONEEL SYNDROOM Post commotioneel syndroom Post commotioneel syndroom (PCS) is een diagnose die gesteld wordt bij langdurige klachten na een hersenschudding. De oorzaak van PCS is vaak een ongeval,

Nadere informatie

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 SOCIAAL WERK VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 U bent recent betrokken geweest bij een gebeurtenis waarbij u geconfronteerd werd met een aantal ingrijpende ervaringen. Met deze korte informatie

Nadere informatie

Informatie over de lastmeter

Informatie over de lastmeter Longgeneeskunde Informatie over de lastmeter www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De lastmeter... 3 Waar kunt u terecht?... 4 Overzicht diverse hulpverleners binnen het ziekenhuis... 5 Vragen... 7 Contactgegevens...

Nadere informatie

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Inhoud aanbod Reade voorlichtingsmodule samenwerken?!? Doelgroep pijn die langer

Nadere informatie

Hyperventilatie. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Hyperventilatie. Ziekenhuis Gelderse Vallei Hyperventilatie Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze folder is bedoeld voor mensen die verwezen zijn door de huisarts naar de eerste hart hulp (EHH) met een bepaald klachtenpatroon dat kan passen bij hart-

Nadere informatie

Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries

Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries Aandachtspunten in de klas Het Vriendenprogramma Onderdelen Vriendenprogramma in de klas Online programma s voor jongeren Aandachtspunten

Nadere informatie

Vermoeidheid bij kanker

Vermoeidheid bij kanker Vermoeidheid bij kanker Vermoeidheid bij kanker Vermoeidheid bij kanker is een veel voorkomend probleem. Het heeft met veel verschillende dingen te maken. Door chemotherapie en radiotherapie neemt het

Nadere informatie

Elektroconvulsietherapie

Elektroconvulsietherapie Specialist op het gebied van intensief forensische zorg Elektroconvulsietherapie Wat is ECT? Wat is ECT? ECT is een behandeling die wordt toegepast bij een aantal psychiatrische aandoeningen. Het gaat

Nadere informatie

RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG

RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG Verslag bijeenkomst 21 januari 2011 Erasmus MC RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG Partners Mijnpijn.nl vinden dat chronische pijn prioriteit

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Informatie aan patiënten opgenomen na een hartinfarct, pci of hartoperatie (CABG en/of klep)

Informatie aan patiënten opgenomen na een hartinfarct, pci of hartoperatie (CABG en/of klep) Informatie aan patiënten opgenomen na een hartinfarct, pci of hartoperatie (CABG en/of klep) Eigendom van Naam Adres Plaats Telefoonnummer Bij verlies wordt de vinder vriendelijk verzocht contact op te

Nadere informatie

Bewegen tijdens de behandeling van kanker

Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bij de behandeling van kanker kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies. Dit wordt vaak erger tijdens de behandelperiode. Ook na de behandeling kunt

Nadere informatie

Patiënten vragenlijst baseline - chronische urticaria

Patiënten vragenlijst baseline - chronische urticaria Patiënten vragenlijst baseline - chronische urticaria Beste patiënt De vragenlijst hieronder betreft vragen over urticaria (galbulten) en/of angio-oedeem (zwellingen). De antwoorden op de vragen zijn van

Nadere informatie

Centrum voor Psychotherapie

Centrum voor Psychotherapie Centrum voor Psychotherapie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen. Waarschijnlijk heb je ook al behandelingen

Nadere informatie

Orthostatische hypotensie

Orthostatische hypotensie Geriatrie Orthostatische hypotensie Lage bloeddruk bij het staan Algemeen Orthostatische hypotensie betekent letterlijk: een lage bloeddruk bij staan. Veel ouderen hebben last van duizeligheid. Dit uit

Nadere informatie

Beter omgaan met STRESS. E-book

Beter omgaan met STRESS. E-book Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.

Nadere informatie

Behandelprogramma chronische pijn. Almere

Behandelprogramma chronische pijn. Almere Behandelprogramma chronische pijn Almere Voor wie is het behandelprogramma zinvol? Als eerdere behandelingen zoals fysiotherapie of een operatie niet geholpen hebben komen mensen met chronische pijn vaak

Nadere informatie

HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST?

HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? Faalangst kan omschreven worden als de angst om te mislukken in situaties waarin men beoordeeld wordt (of denkt beoordeeld te worden) en de behoefte om mislukkingen

Nadere informatie

VVSG Zorgen voor jezelf Oefening: Multiple-choice test

VVSG Zorgen voor jezelf Oefening: Multiple-choice test Oefening: Multiple-choice test 1. Stress in de werksituatie ontstaat door De manier hoe we naar situaties van ons werk kijken want niet iedereen heeft last van stress in dezelfde situaties Veel draaglast

Nadere informatie

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Het voelt nu anders Veranderde emoties na hersenletsel Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Anderen zeiden: Ik ben nu eerder emotioneel Mijn stemmingen wisselen snel Ik erger mij overal aan Ik ben onzeker

Nadere informatie

Pijnbestrijding De pijnpoli en pijnbehandeling

Pijnbestrijding De pijnpoli en pijnbehandeling PIJNPOLI Pijnbestrijding De pijnpoli en pijnbehandeling Pijn is wat u als patiënt ervaart als pijn. Pijn is persoonlijk; iedereen beleeft pijn op zijn of haar eigen manier. Pijn wordt bepaald door genetische,

Nadere informatie

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie? Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je

Nadere informatie

10/03/19. Inhoud. Bouwstenen in de zorg voor personen met dementie. Bouwstenen in de zorg voor personen met dementie

10/03/19. Inhoud. Bouwstenen in de zorg voor personen met dementie. Bouwstenen in de zorg voor personen met dementie Leentje Vanderniepen Expertisecentrum Dementie Meander Kerkstraat 115 9200 Dendermonde 052/ 26 28 23 meander@dementie.be Inhoud Communicatietool voor mantelzorgers 1. 1.1 Risico s bij mantelzorg 1.2 Vaardigheden

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Stress

Gezonde Leefstijl: Stress Gezonde Leefstijl: Stress 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Wat is stress? Stressoren Gevolgen van teveel stress Tips bij stress Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Jaarlijks worden 30.000 mensen afgekeurd wegens

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Depressies

Praktische opdracht ANW Depressies Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben

Nadere informatie

de menselijke maat veerkracht om het lot te omarmen? Leo Gualthérie van Weezel, psychiater/ psychotherapeut

de menselijke maat veerkracht om het lot te omarmen? Leo Gualthérie van Weezel, psychiater/ psychotherapeut de menselijke maat veerkracht om het lot te omarmen? Leo Gualthérie van Weezel, psychiater/ psychotherapeut Amor Fati Gerda A.L.S. Het LOT omarmd: Autonoom-Afhankelijk Naasten: intense betekenisvolle tijd

Nadere informatie

LEEF & BEWEEGCENTRUM INFOMODULE PSYCHOLOGIE INTRODUCTIE. Isala

LEEF & BEWEEGCENTRUM INFOMODULE PSYCHOLOGIE INTRODUCTIE. Isala LEEF & BEWEEGCENTRUM INFOMODULE PSYCHOLOGIE INTRODUCTIE INHOUD VAN DEZE MODULE psychologie in het ziekenhuis balans, verwerken, stress oorzaken voor en gevolgen van een ongezonde leefstijl persoonlijke

Nadere informatie

Informatie. Flauwvallen Flauwvallen

Informatie. Flauwvallen  Flauwvallen Informatie Flauwvallen Flauwvallen Bij het overeind komen van liggen naar staan zakt bloed naar de buik en benen. Hierdoor vult het hart zich minder goed met bloed en neemt de hoeveelheid bloed die het

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

Waar kunt u heen als u kanker hebt?

Waar kunt u heen als u kanker hebt? Oncologiecentrum Waar kunt u heen als u kanker hebt? www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Waar kunt u terecht als u kanker hebt?... 3 Overzicht hulpverleners binnen het Catharina Kanker Instituut... 3 Extern...

Nadere informatie

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n?

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? S T E R K I N E I G E N K R A C H T T H E A V A N B O D E G R A V E N De test

Nadere informatie

Pijnbestrijding als multidisciplinair teamwork

Pijnbestrijding als multidisciplinair teamwork Pijnbestrijding als multidisciplinair teamwork Wilco E. van Genderen anesthesioloog/pijnspecialist FIPP Pijnbehandelcentrum DC Klinieken Alkmaar Disclosure: Aandeelhouder DC Klinieken Alkmaar bv Vergoeding

Nadere informatie

Stress uit de bouw. Maak als UTA-werknemer gebruik van gratis advies en begeleiding bij de aanpak van stress. Informatie voor de werknemer

Stress uit de bouw. Maak als UTA-werknemer gebruik van gratis advies en begeleiding bij de aanpak van stress. Informatie voor de werknemer Stress uit de bouw Maak als UTA-werknemer gebruik van gratis advies en begeleiding bij de aanpak van stress Informatie voor de werknemer In de bouw wordt hard gewerkt, geen project verloopt hetzelfde.

Nadere informatie

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,

Nadere informatie

Trastuzumab (Herceptin )

Trastuzumab (Herceptin ) Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve

Nadere informatie

Psychosomatiek Eikenboom

Psychosomatiek Eikenboom specialistische geestelijke gezondheidszorg informatie voor patiënten en verwijzers Psychosomatiek Eikenboom Er zijn mensen, die jarenlang tobben met lichamelijke klachten waarvoor artsen geen afdoende

Nadere informatie

Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010

Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Herstel en Balans De rol van de psycholoog Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Kanker zet je leven op zijn kop 1 Kanker, gevolgen voor de patiënt Heftige emoties. Verlies van controle

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen van de diagnose kanker is een schokkende

Nadere informatie

Zorg voor Jezelf Gids

Zorg voor Jezelf Gids Zorg voor Jezelf Gids Ontdek welke 3 gewoontes je tegenhouden om een relaxed leven te hebben Wat ga je ontdekken? W e l k e g e w o o n t e s j e i n z e t i n e e n p o g i n g e e n s t r e s s v r i

Nadere informatie

Last van Langdurige gezondheidsklachten?

Last van Langdurige gezondheidsklachten? Last van Langdurige gezondheidsklachten? En word je daardoor belemmerd in je dagelijkse leven en werken? Werk met Winnock aan duurzaam herstel van functioneren en wees je klachten de baas! Printversie

Nadere informatie

Use it or lose it Inside Out Health www.jenaidavanwijk.com

Use it or lose it Inside Out Health www.jenaidavanwijk.com 1 Disclaimer De oefeningen, trainingen, adviezen en instructies in deze PDF zijn gemaakt voor gezonde en blessurevrije mensen. Wanneer je een fysieke beperking, een blessure of klachten hebt van welke

Nadere informatie

Omgaan met faalangst en weerstanden! Trainer: Gijs Visser

Omgaan met faalangst en weerstanden! Trainer: Gijs Visser Omgaan met faalangst en weerstanden! Trainer: Gijs Visser Hoe ga jij om met gevoelens van falen of een verlieservaring?? Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken Er rust een taboe op dit onderwerp

Nadere informatie

Chronische pijn. Informatie en behandeling

Chronische pijn. Informatie en behandeling Chronische pijn Informatie en behandeling Chronische pijn Bij chronische pijn is meer aan de hand dan alleen lichamelijk letsel. We spreken van chronische pijn als pijnklachten langer blijven bestaan dan

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker INTERNE GENEESKUNDE Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding in het Laurentius ziekenhuis Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun

Nadere informatie

Weet wat je kan. Vooruit komen

Weet wat je kan. Vooruit komen Weet wat je kan Vooruit komen Vind je weg Hoofdstuk 5 beschrijft hoe je vooruit komt in je leven. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: vind je weg. blz 2 Hoe kom je vooruit in je leven? blz 3 Zelfonderzoek:

Nadere informatie

Psychosomatische fysiotherapie en de oncologie patiënt. 17 november 2016

Psychosomatische fysiotherapie en de oncologie patiënt. 17 november 2016 Psychosomatische fysiotherapie en de oncologie patiënt. 17 november 2016 Inleiding Wie ben ik? Competentieprofiel Voor wie is de psychosomatische fysiotherapie Omzetting naar patiënt niveau Drie dimensie

Nadere informatie

Whitepaper Werkstress

Whitepaper Werkstress Whitepaper Werkstress Wat is stress eigenlijk? En hoe ontstaat het? Stress kan belemmerend werken op je dagelijks functioneren. En andersom kan de manier waarop je dagelijks functioneert stress opleveren.

Nadere informatie

MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG

MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG Medinello is een nieuw ZBC, een zelfstandig behandelcentrum, voor poliklinische revalidatie in Amersfoort. Een multidisciplinair team behandelt hier cliënten met

Nadere informatie

Bewegen met pijn! Kan dat, mag dat, moet dat?

Bewegen met pijn! Kan dat, mag dat, moet dat? Bewegen met pijn! Kan dat, mag dat, moet dat? Themadag Fibromyalgie & Bewegen 21 september 2019 dr. Albère Köke Inhoud Effecten van bewegen op gezondheid in algemeen Effecten van bewegen op pijn Effecten

Nadere informatie

In beweging! Oncologische revalidatie. Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015

In beweging! Oncologische revalidatie. Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015 In beweging! Oncologische revalidatie Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015 Welkom Is bewegen belangrijk? Vermoeidheid en andere klachten bij kanker

Nadere informatie

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut De behandeling van complexe rouw Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut Disclosure of interest Mogelijke belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie