Effectiviteit van metacognitieve therapie voor gegeneraliseerde angststoornis: een overzicht Colin van der Heiden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Effectiviteit van metacognitieve therapie voor gegeneraliseerde angststoornis: een overzicht Colin van der Heiden"

Wouter Segers
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ruminatie na de dood van een dierbare: vermijding of confrontatie? Maarten Eisma, Henk Schut, Margaret Stroebe, Wolfgang Stroebe, Jan van den Bout, Paul Boelen Effectiviteit van metacognitieve therapie voor gegeneraliseerde angststoornis: een overzicht Colin van der Heiden Preventie van depressie en angststoornissen door het aanpakken van piekeren en rumineren Maurice Topper, Paul Emmelkamp, Ed Watkins, Thomas Ehring

2 Maurice Topper Paul Emmelkamp Universiteit van Amsterdam Thomas Ehring Universiteit van Münster Ed Watkins University van Exeter

3 Veel mensen met een depressie of angststoornis zoeken geen behandeling (Eisenberg, Golberstein, & Gollust, 2007) Een aanzienlijk van de cliënten verbetert niet als gevolg van behandeling (Barlow, 2004) Veel mensen stoppen behandeling voortijdig (Pinto-Meza, 2011) Veel mensen ervaren een nieuwe episode (Bruce et al., 2005) Blijvende interpersoonlijke of fysieke problemen na behandeling (Rohde et al., 1994) De vraag naar behandeling is groter dan het aanbod (Kazdin & Blase, 2011)

4 Est. Veldhoven, 2012

5 Effect sizes van twee recente meta-analyses naar preventie Depressie Angststoornissen nameting follow-up nameting follow-up Universele preventie Selectieve Preventie Effect sizes: Hedges g Merry et al., 2011, Teuber & Pinquart, 2011

6 Richt interventie op mensen met een verhoogd risico (Bienvenu & Ginsburg, 2007; Craske & Zucker, 2001; Garber, 2006; Horowitz & Garber, 2006) Richt interventie op risicofactoren die veranderbaar zijn (bijv. slaapproblemen) (b.v. Zvolensky et al., 2006) Individualiseer preventieve interventies (Vitiello, 2011) Gebruik een transdiagnostische benadering (Dozois, Seeds, & Collins, 2009; Nehmy, 2010)

7 Causale relatie tussen repetitief negatief denken en de ontwikkeling van depressie en angststoornissen (b.v. Just & Alloy 1997; Calmes & Roberts, 2007) Interventies beschikbaar om repetitief negatief denken te verminderen (b.v. Watkins et al., 2011) Biedt mogelijkheid tot gerichte interventie Transdiagnostische risico factor (Ehring &Watkins, 2008)

8 Distale risicofactoren

9 Distale risicofactoren Genetische aanleg Emotioneel/seksueel misbruik Cultuur van overcontrole

10 Distale risicofactoren Genetische aanleg Emotioneel/seksueel misbruik Cultuur van overcontrole Proximale risicofactoren Repetitief negatief denken

11 Distale risicofactoren Genetische aanleg Emotioneel/seksueel misbruik Cultuur van overcontrole Proximale risicofactoren Repetitief negatief denken - Verlies dierbare - Rouw Depressie

12 Distale risicofactoren Genetische aanleg Emotioneel/seksueel misbruik Cultuur van overcontrole Proximale risicofactoren Repetitief negatief denken - Verlies dierbare - Rouw - Overval Depressie PTSS

13 Distale risicofactoren Genetische aanleg Emotioneel/seksueel misbruik Cultuur van overcontrole Proximale risicofactoren Repetitief negatief denken - Verlies dierbare - Rouw - Overval - Slankheidsideaal Depressie PTSS Eetstoornis

14 Is het mogelijk om repetitief negatief denken in een preventieve setting te verminderen? Leidt een vermindering van repetitief negatief denken tot een vermindering in de ontwikkeling van depressie en angststoornissen?

15 Populatie: adolescenten en jong volwassenen (15-22 jaar) Werving: middelbare scholen, Universiteit van Amsterdam en Hogeschool van Amsterdam Inclusie criteria: Verhoogde scores op de Ruminative Response Scale (RRS) and Penn State Worry Questionnaire (PSWQ) Drie armen: Online, Groep, Wachtlijst controle

16 Piekeren Meer Stress Situatie Eerste Signalen Stress Reactie Activiteiten doen Verlaging Tempo Opbreken van Taken Tegenstrijdig handelen Ontspanning Concreet Denken Opgaan in Activiteiten Aardig zijn voor jezelf Assertief zijn Minder Stress Meer bewust worden Iets Anders Doen Als Dan

20 Gescreend N = 5427 Follow-up 2 N =? Positief N = 982 Voormeting ingevuld N = 416 Follow-up 1 N = 209 Geïncludeerd N = 251 Online N = 84 Groep N = 82 Wachtlijst N = 85 Nameting N = 217

21 Percentage dat interventie voltooid: o Online: 47% o Groep: 66% Zij die niet voltooien scoren tijdens voormeting hoger op (p<,05): o Depressieve symptomen (BDI: 12,5 versus 10,4) o Angstsymptomen (MASQ_GD: 24,4 versus 21, 9) o Mate van ervaren stress (PSS: 29,4 versus 27,5) o Abstract denken (TSQ: 14,4 versus 11,9) Tevredenheid Vaardigheid behandelaar: > 90% ja, geen conditieverschil Juiste training: > 90% ja, geen conditieverschil Cijfer (1-10): Online 7.8, Groep 8.1, p<,05

22 Gemiddelde PSWQ score Piekeren online groep wachtlijst voormeting nameting follow-up 1

23 Gemiddelde RRS score Rumineren online groep wachtlijst voormeting nameting follow-up 1

24 Gemiddelde PTQ score Repetitief Negatief Denken online groep wachtlijst voormeting nameting follow-up 1

25 Gemiddelde BDI score Depressieve symptomen online groep wachtlijst voormeting nameting follow-up 1

26 Gemiddelde MASQ_AA score Angstsymptomen voormeting nameting follow-up 1 online groep wachtlijst

27 Gemiddelde MASQ_GD score Aspecifieke symptomen voormeting nameting follow-up 1 online groep wachtlijst

28 Zelfrapportage diagnose depressie (PHQ) 1 0,75 Online Groep Wachtlijst 0,5 Voor interventie Na interventie follow-up (3 maanden)

29 1 Zelfrapportage diagnose gegeneraliseerde angst (GADQ) 0,75 Online Groep Wachtlijst 0,5 Voor interventie Na interventie follow-up (3 maanden)

30 Repetitief negatief denken kan verminderd worden door een korte interventie Resultaten tot 3 maanden na de interventie tonen symptoomvermindering en preventie van depressie en angststoornissen Motivatie en uitval

31 Populatie

32 Populatie Screening Gezond

33 Populatie Screening Gezond Verhoogd risico

34 Populatie Screening Gezond Verhoogd risico Stoornis

35 Dank u voor uw aandacht! m.topper@uva.nl

Vergelijkbare documenten

Minder piekeren. Maurice Topper GZ-psycholoog

Minder piekeren. Maurice Topper GZ-psycholoog Minder piekeren Maurice Topper GZ-psycholoog m.topper@ggz-nhn.nl Baby, I see this world has made you sad, Some people can be bad The things they do, the things they say. But, baby, I'll wipe away those