Branche Groothandel Totaalrapport
De Groothandel in kaart Een onderzoek uitgevoerd in opdracht van Exact Heliview Research Lage Mosten 1, Postbus 3327, 4800 DH Breda Tel: +31 (0)76 5482000 Fax: +31 (0)76 5482099 9 juli 2012 T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl
Inhoud Inleiding... 3 De groothandel in het kort... 4 De interne organisatie en haar uitdagingen... 6 De ICT organisatie van de groothandel... 13 Ketenintegratie in de groothandel... 18 Diversificatie in de groothandel... 24 Globalisering... 28 De totstandkoming van het onderzoek... 29 Over Heliview Research & Consultancy B.V.... 29 T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 2
Inleiding Exact is leverancier van bedrijfsbrede software en richt zich op verschillende sectoren in de markt. Om op de hoogte te blijven van belangrijke trends en ontwikkelingen, heeft Exact aan Heliview Research gevraagd een onderzoek uit te voeren binnen de sector groothandel. In dit onderzoek is in kaart gebracht wat er momenteel speelt binnen de groothandel. Daarnaast is onderzocht wat de kansen en uitdagingen zijn waar de sector mee te kampen heeft en wat de knelpunten zijn die de groothandel momenteel ervaart. In dit rapport staan de uitkomsten van het onderzoek. Helemaal aan het eind van dit rapport staat een korte beschrijving van de totstandkoming van het onderzoek. T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 3
De groothandel in het kort De groothandel kent een aantal belangrijke uitdagingen en aandachtspunten. Deze worden hieronder kort besproken, waarna ze in detail worden behandeld in de volgende paragrafen. De groothandel zet in op omzetgroei, kostenbesparing & margebehoud De groothandel is een sector die in de huidige economische situatie omzetgroei als dé belangrijkste business uitdaging benoemt. De sector streeft hiermee een betere financiële positie na. Dit doet zij door de komende jaren te groeien in omzet en winst óf juist door kosten te besparen en het interne proces te optimaliseren. Slechts 8% van de groothandels ziet optimalisatie van automatisering als belangrijkste business uitdaging. De aandachtspunten die men heeft geformuleerd ten aanzien van de bedrijfsvoering, hangen nauw samen met de hierboven genoemde business uitdagingen. Kostenbesparing heeft namelijk de grootste focus. Opmerkelijk is het dan om te constateren dat 29% van de groothandels de eigen organisatie een 6 of lager geeft voor de kostenefficiency van het interne proces. Ook de beweegredenen om te investeren in ICT hangen sterk samen met het belangrijkste aandachtspunt voor de komende jaren zoals hierboven benoemd, namelijk kostenbesparing. Tevens verwacht de groothandel door de aanschaf van software klanten beter te kunnen bedienen en investeert men in ICT ter optimalisatie van het bedrijfsproces. Belangrijke ontwikkelingen op ICT gebied die in andere sectoren vaak hoog op de agenda staan, zoals bijvoorbeeld SAAS en hosting, spelen minder in de groothandel. ICT speelt een belangrijke rol in het al dan niet slagen van keten integratie Ruim 8 van de groothandels werkt samen met andere partijen waarbij de processen geïntegreerd zijn. Uitdagingen die groothandels bij deze samenwerkingsverbanden ervaren, richten zich vaak op de kwaliteit van het automatiseringproces. In haar relatie met de leveranciers bijvoorbeeld, geeft de groothandel met regelmaat aan dat het ontbreekt aan het afdoende beschikbaar hebben van data en informatie. Daarnaast noemen de groothandels meer specifieke problemen in het gebruik van datacommunicatie oplossingen zoals fouten bij de invoer, veel handmatig werk, verlies van data en / of geen real time inzicht. Groothandels kunnen daardoor moeilijker beslissingen nemen op basis van de beschikbare gegevens. Verticale integratie verloopt nog niet vlekkeloos Bijna de helft van de groothandels heeft een eigen productiefaciliteit. In het onderzoek komt naar voren dat er verbetering mogelijk is in de automatisering van de productie of assemblage. Groothandels geven namelijk aan dat het productiesysteem verouderd is, er geen koppeling T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 4
tussen productie en voorraadsysteem is of dat er geen IT kennis ter ondersteuning van de productie in de organisatie aanwezig is. Eigen verkooppunten zijn minder vaak gemeengoed binnen de groothandel. Indien deze er wel zijn, brengen deze verkooppunten ICT gerelateerde problemen met zich mee. Er is bijvoorbeeld geen ICT kennis aanwezig ter ondersteuning van het verkooppunt, maar ook zijn de kassasystemen verouderd. Knelpunten gerelateerd aan de geautomatiseerde samenwerking met eigen vestigingen dus. Toename in diversificatie en extra dienstverlening bieden is gemeengoed Groothandels diversifiëren in toenemende mate. Echter: de meerderheid van de groothandels die producten en diensten aanbieden buiten hun kernassortiment struikelt over de complexiteit van de processen die dit met zich meebrengt en het gebrek aan kennis hieromtrent. Automatisering wordt als mogelijke oplossing genoemd voor dit soort problemen, evenals het compleet scheiden van werkzaamheden in aparte BV s, aparte magazijnen, gescheiden verkoop of door samenwerking met andere aanbieders. Naast het uitbreiden van het huidige productassortiment, biedt 92% van de groothandelssector ook extra diensten, voornamelijk in de vorm van het optreden als kennispartner voor klanten. Globalisering zorgt voor groot deel van de omzet, maar verdient aandacht Meer dan 71% van de ondervraagde groothandels doet zaken met het buitenland. En 3 van de groothandels haalt zelfs meer dan 50% van de omzet uit het buitenland. Dit brengt echter ook een aantal uitdagingen met zich mee, zoals kennisoverdracht, (ontbrekende) informatie over de locatie van goederen in de keten en het belang van vooruitzien en planning. T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 5
De interne organisatie en haar uitdagingen Algemene kenmerken groothandels Het onderzoek in de groothandel is zoals aangegeven verricht in twee subsectoren, te weten verbruiksgoederen en gebruiksgoederen. Allereerst zijn een aantal branchespecifieke kenmerken in kaart gebracht. Profilering Aantal vaste werknemers werkzaam binnen de organisatie Percentage organisaties met werknemers binnen flexibele schil Verbruiksgoe deren Gebruiksgoed eren Groothandel totaal 20 tot 50 40% 33% 36% 50 tot 100 21% 2 23% 100 of meer 38% 42% 41% 67% 42% 52% % vestigingen dat zaken doet met het buitenland Percentage van de omzet van de internationale activiteiten binnen de vestiging als percentage van de totale omzet: Basis: Vestigingen die internationaal actief zijn 62% 78% 72% Minder dan 2 52% 42% 4 Tussen 2 en 50% Tussen 50% en 7 8% 26% 20% 20% 8% 12% Meer dan 7 20% 24% 23% Aantal geautomatiseerde kantoorwerkplekken op het kantoor van de vestiging Minder dan 20 56% 31% 41% 20 tot 50 39% 52% 47% 50 tot 100 0% 13% 8% 100 of meer 3% 4% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 6
Belangrijkste business uitdaging is omzetgroei Zoals eerder aangegeven is de groothandel een sector die in de huidige economische situatie omzetgroei als dé belangrijkste business uitdaging aanmerkt. Het verbeteren van de financiële positie wordt bereikt door de komende jaren te groeien in omzet en winst. Een andere mogelijkheid is door kosten te besparen en het interne proces (verder) te optimaliseren. Een manier om dit proces te optimaliseren is de wijze waarop automatisering ingeregeld is; 8% van de groothandels ziet dit als belangrijke business uitdaging. Andere uitdagingen die men benoemt zijn het aanboren van nieuwe markten. Of het ontwikkelen van nieuwe initiatieven bijvoorbeeld door het werkveld te verbreden. Opvallend is dat de focus op het behouden van bestaande klanten slechts voor een beperkt aantal bedrijven een aandachtspunt is. Groothandel totaal Business uitdagingen Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen Groei Omzet vergroten New business (product / markt verbreden) Winst maken / vergroten Automatisering (optimaliseren) Continuïteit Verbeteren financiële positie / marges Intern proces aanpakken / optimaliseren Omzet halen / behouden Uitbreiden Kosten besparen / efficiency verhogen Crisis doorkomen / voortbestaan / overleven Klanten behouden / tevreden houden 10% 11% 10% 9% 8% 9% 8% 8% 9% 8% 7% 7% 8% 6% 9% 3% 6% 7% 6% 7% 6% 9% 3% 6% 8% 21% 1 19% 18% 20% 1 2 Ook diversificatie is een belangrijk aandachtspunt voor de komende 2 jaar De aandachtspunten die men heeft geformuleerd ten aanzien van de bedrijfsvoering hangen nauw samen met de hierboven genoemde business uitdagingen. De meerderheid van de groothandels geeft aan dat kostenbesparing een belangrijk aandachtspunt is voor de komende twee jaar. Aan de andere kant is een groot deel van de bedrijven bezig met het diversifiëren van de activiteiten. Daarmee kenmerkt de groothandel zich als een sector die enerzijds een grote focus heeft op kosten en anderzijds op het uitbreiden van het productportfolio. T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 7
Men is vooral voornemens nieuwe markten aan te boren of nieuwe producten te leveren. Het verkennen van de internationale mogelijkheden is voor 37% een doelstelling op zich, maar is nog steeds relatief ondergeschikt aan de activiteiten die men op de Nederlandse markt wil ontwikkelen. Aandachtspunten voor de organisatie in de komende 2 jaar (belangrijk tot zeer belangrijk) Groothandel totaal Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen Kostenbesparing of margedruk Prijsdruk Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: nieuwe producten Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: nieuwe markten Internationalisering van bedrijfsactiviteiten vanwege int. concurrentie Internationalisering van bedrijfsactiviteiten door int. samenwerking Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: korte product cycli Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: aanvullende diensten 67% 60% 59% 62% 49% 53% 43% 43% 50% 33% 37% 38% 34% 33% 31% 33% 28% 30% 2 76% 88% 8 93% 90% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 8
Matige beoordeling intern proces, kostenefficiency biedt ruimte tot verbetering Het interne proces wordt met een 7,1 beoordeeld. Opvallend hierbij is dat maar liefst 29% van de groothandels een 6 of lager toekent voor de kostenefficiency van het interne proces. En bij de mate waarin het interne proces optimaal verloopt, geeft 21% van de groothandels een 6 of lager. Vooral de eerst genoemde categorie, de effectiviteit waarmee het interne proces is ingeregeld, laat zien dat er volop ruimte tot verbetering is. Bijvoorbeeld middels procesoptimalisatie of het genereren van meer inzicht in voorraden. Beoordeling van interne proces binnen de organisatie in rapportcijfer Groothandel totaal Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen 7,1 De kostenefficiëntie van het interne proces 7,0 7,2 7,1 De mate waarin het interne proces optimaal verloopt 7,1 7,1 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 9
Marketing en logistiek zijn de belangrijkste bedrijfsprocessen binnen de groothandel Marketing & sales en logistiek zijn de belangrijkste bedrijfsprocessen binnen de groothandel. Bij de groothandel in gebruiksgoederen wordt de inzet van marketing en sales zelfs nog belangrijker gevonden dan bij de groothandel in verbruiksgoederen. Opvallend is het dat inkoop niet gezien wordt als een proces dat van groot belang is voor de organisatie, evenals R&D. Gebied dat het meest van belang is binnen het primaire proces van de organisatie Groothandel totaal Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen Marketing & Sales Logistiek (inkoop / voorraad) (dus interne logistiek) Productie / assemblage / verpakken De service afdeling Inkoop Research & Development 40% 21% 30% 27% 36% 14% 6% 26% 11% 12% 10% 3% 1% 1% 1% 0% 52% Onderstaand een overzicht van de redenen waarom de genoemde bedrijfsprocessen als meest belangrijk worden aangemerkt. Logistiek (inkoop / Productie / assemblage De service afdeling Marketing & Sales voorraad) / verpakken Core business 10% Core business 21% Core business 20% Core business 16% Daar draait het om 19% Productie is product 14% Aandacht vestigen op de klant 30% Zonder (Sales) geen verkoop / inkomsten 11% Het bedrijf staat of valt rondom logistiek 10% Valt het meest mee / aan te verdienen 14% Valt het meest mee / aan te verdienen 10% Genereert omzet 14% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 10
Tevredenheid met belangrijkste bedrijfsprocessen goed, service afdeling verdient verbetering De bedrijfsprocessen die op dit moment het belangrijkst worden gevonden voor het primaire proces, zullen ook in de komende 3 tot 5 jaar de grootste aandacht hebben. De afdelingen die het meest van belang zijn voor de groothandels worden in het algemeen redelijk tot goed beoordeeld met een 7,1 of hoger. De afdeling productie/ assemblage/ verpakken wordt zelfs met een 7,9 gemiddeld gewaardeerd. Opmerkelijk is dat de service afdeling matig wordt beoordeeld, terwijl dit van evident belang is. Groothandels die een service afdeling hebben, kunnen zich dus met name op dit gebied verder verbeteren. Logistiek (inkoop / voorraad) Productie / assemblage / verpakken De service afdeling Marketing & Sales Mate waarin de focus in de komende 3 tot 5 jaar ook op dit functiegebied zal liggen 81% 100% 90% 93% Tevredenheid met het functioneren van functiegebied binnen het primaire proces van de organisatie 7,1 7,9 7,0 7,3 T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 11
De groothandel is goed op de hoogte van regels en wetten De groothandelsector geeft zichzelf maar liefst een 8,8 gemiddeld als het gaat om het voldoen aan regels en wetten. Een geringe 4% geeft de eigen organisatie slechts een 6, maar liefst 67% kent de eigen organisatie een 9 of 10 toe. Echte onvoldoendes worden niet toegekend. Mate waarin de organisatie voldoet aan de regels & wetten op dit moment Groothandel totaal Verbruiksgoederen Gebruiksgoederen 1 = voldoet helemaal niet 0% 0% 0% 2 0% 0% 0% 3 0% 0% 0% 4 0% 0% 0% 5 0% 0% 0% 6 4% 3% 7 7% 3% 8 2 24% 2 9 38% 37% 38% 10 = voldoet helemaal 29% 27% 31% Hoe blijft men op de hoogte van wet en regelgeving? De wijze waarop groothandels zich op de hoogte houden van wet en regelgeving is vaak via extern ingehuurde adviseurs, ook wordt er zelf veel gezocht via internet. Via externe adviseurs / consultants 23% Via internet 16% Via de brancheorganisatie 13% Vakliteratuur 9% Via de media 7% Via onze kwaliteitsmanager 6% Via onze accountant 6% Via hoofdkantoor / moedermaatschappij 6% Via ISO certificering T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 12
De ICT organisatie van de groothandel ICT bedrijfsvoering nog traditioneel, groothandel gaat/moet een slag maken op ICT gebied Belangrijke ontwikkelingen op ICT gebied die in andere sectoren vaak hoog op de agenda staan, spelen minder in de groothandel. Voorbeelden hiervan zijn SAAS (software as a service), het zogenaamde nieuwe werken en het communicatieprotocol XML (12% gebruikt XML versus 32% gebruik van Excel). Deze toepassingen worden in de groothandel nog sporadisch ingezet en opmerkelijker, vaak als minder belangrijk beoordeeld. Mogelijk omdat de voordelen ervan nog onvoldoende inzichtelijk zijn voor deze bedrijven. Wel noemt men onderstaande aandachtspunten, waaruit naar voren komt dat de groothandel van plan is een slag te maken in het up to date krijgen van haar systemen of deze wil vervangen. Ook speelt ICT een belangrijke rol in het verbeteren of optimaliseren van de efficiency van de organisatie. Met behulp van ICT een verdere kostenbesparing doorvoeren, immers een zeer belangrijk aandachtspunt voor de organisaties actief in de groothandel, is vooralsnog onbekend terrein. In onderstaande figuur is te zien dat slechts dit noemt. Belangrijkste aandachtspunten binnen de ICT bedrijfsvoering voor de komende 2 jaar Continuïteit / up to date houden Vernieuwing software/hardware algemeen Automatisering Efficiency Optimalisatie Implementatie (upgrade) ERP systeem Integratie Afstemming / samenwerking Kostenbeheersing / kostenbesparing Centralisatie Beveiliging / veiligheid Cloud computing Uitbreiding / groei 18% 14% 11% 9% 8% 7% 3% 3% 1% 1% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 13
Redenen voor aanschaf software hangen sterk samen met de geformuleerde businessdoelstellingen De beweegredenen om te investeren in ICT zijn wél kostengerelateerd. Voor bijna de helft van de groothandels wordt de geplande kostenbesparing gerealiseerd door middel van de aanschaf van bedrijfssoftware. Door die aanschaf verwacht de groothandel klanten beter te kunnen bedienen en dient ICT tevens ter optimalisatie van het bedrijfsproces. De groothandels zien daarnaast legio mogelijkheden ter verbetering van diverse activiteiten / afdelingen (service, sales, planning, kwaliteit) middels de inzet van ICT. De doelstellingen met ICT hangen derhalve nauw samen met de business doelstellingen. Belangrijkste overwegingen die ten grondslag liggen aan aanschaf bedrijfssoftware Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen Groothandel totaal Kostenbesparing (niet gespecificeerd) Verbeteren van service aan klanten Verbeteren van de sales Verbeterde planning Standaarden verbeteren / kwaliteitsverbetering Verhogen omzet (niet gespecificeerd) Efficiencyvoordeel Lean IT (zoveel mogelijk waarde toevoegen en zo min mogelijk verspillen) Doorvoeren/ verbeteren van productinnovaties Betere bedrijfsvoering / ondersteuning en optimalisering processen Nieuwe geografische markten aanboren 29% 29% 29% 3 17% 29% 27% 20% 24% 24% 11% 19% 21% 14% 18% 10% 17% 12% 14% 3% 10% 13% 3% 9% 8% 6% 7% 10% 3% 7% 46% 46% 46% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 14
Onbekendheid met SAAS en hosting in de groothandel Een groot deel van de groothandels geeft aan nooit gehoord te hebben van SAAS/ hosting oplossingen, in totaal betreft het bijna de helft van de bevraagde organisaties. Een geringe 7% zegt hiervan wel al gebruik te maken; de groothandel verbruiksgoederen lijkt hierin wat traditioneler dan de groothandel gebruiksgoederen. 27% Van de groothandelsorganisaties, die wel bekend zijn met SAAS/ hosting oplossingen maar er geen gebruik van maken, overwegen dit te gaan toepassen. Mate waarin men bekend is met SAAS/ hosting oplossingen Nooit van gehoord Alleen van gehoord Enigszins mee bekend Goed mee bekend, maar organisatie maakt er GEEN gebruik van Goed mee bekend, organisatie maakt er gebruik van Groothandel totaal 46% 19% 11% 16% 7% Gebruiksgoederen 41% 18% 12% 21% 9% Verbruiksgoederen 5 21% 10% 10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 15
Het nieuwe werken wordt nog beperkt ingezet Bijna een derde van de groothandels heeft het nieuwe werken al geïmplementeerd. Voor ruim één op tien is het nieuwe werken nog een onbekend begrip. Van de groothandels die het nieuwe werken wél inzetten, heeft 39% beleid opgesteld. En ruim de helft van de groothandels die het nieuwe werken al geïmplementeerd hebben, kunnen knelpunten noemen die hiermee samenhangen. Voorbeelden hiervan zijn communicatie/ afstemming over het nieuwe werken. Ook het feit dat fysieke aanwezigheid toch noodzakelijk blijft is een aandachtspunt, net als de beschikbaarheid van mensen. Verder geeft een deel te kennen dat er problemen zijn met de systemen of dat het netwerk niet altijd optimaal werkt. Voor 2 van de groothandels, die bekend zijn met het nieuwe werken, is het in de komende 2 jaar een belangrijk aandachtspunt. Mate waarin men bekend is met het Nieuwe Werken Nooit van gehoord Alleen van gehoord Enigszins mee bekend Goed mee bekend, maar organisatie maakt er GEEN gebruik van Goed mee bekend, organisatie maakt er gebruik van Gebruiksgoederen 7% 10% 19% 30% 33% Verbruiksgoederen 17% 14% 19% 21% 29% Groothandel totaal 11% 12% 19% 27% 31% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Aan wie denkt men bij het implementeren van het nieuwe werken? De partijen die men overweegt om het nieuwe werken te implementeren of mogelijk te maken in de organisatie: Softwareleverancier 5 Telecomleverancier 27% IT adviseur 18% Hardwareleverancier 9% We gaan het zelf doen 9% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 16
Omzetgroei, kostenbesparing & margebehoud Zoals uit het voorgaande blijkt, is de grootste uitdaging voor de groothandel omzetgroei en / of het besparen van kosten, om zo in ieder geval de marges te behouden of deze te laten groeien. Bijna de helft, 46% van de respondenten verwacht kosten te kunnen besparen door bedrijfssoftware aan te schaffen. Desgevraagd stellen groothandels dat software hen op de volgende kerngebieden kan helpen: Een inzicht in werkelijke marges. Het optimaliseren van processen. Het onderscheiden in de keten. Uit eerder brancheonderzoek blijkt dat cruciaal is om inzicht in marges te hebben, alsook in de redenen waarom marges onder druk staan. Uit onderzoek door logistiek.nl blijkt dat de grootste margekiller fouten en schades tijdens orderverzamelen en uitleveren is. De tweede meest genoemde margekiller is het niet op voorraad hebben van producten. Inzicht hebben in de manier waarop de marge op een product is opgebouwd en welke marge op welke producten wordt gemaakt, is dus van evident belang. Door regelmatig analyses te maken van de kosten, per order maar ook per klant of per artikelgroep, zie je dat er producten zijn met een hogere marge, maar ook dat er slechtlopende artikelen zijn. Deze kunnen dan gestructureerd aangepakt worden. De margekillers kunnen aangepakt worden door het optimaliseren van (logistieke) processen, en het stroomlijnen en automatiseren ervan. Hierdoor neemt de menselijke kans op fouten foutkans af en kunnen medewerkers zich richten op het toevoegen van waarde aan het (logistieke proces). Ook geven de ondervraagde groothandels aan de omzet te willen verhogen door zich te gaan onderscheiden in de keten. Dit kan meerdere vormen aannemen en wordt behandeld in de volgende paragrafen. T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 17
Ketenintegratie in de groothandel Groothandel focust op (waarde) keten integratie In tegenwoordige samenwerkingsverbanden is de samenwerking tussen de ketenpartners een continu, geïntegreerd proces en daarmee een voortdurend punt van aandacht. Ruim 8 van de groothandels werkt samen met andere partijen waarbij de processen met elkaar geïntegreerd zijn. Het vaakst zijn de processen geïntegreerd met leveranciers (66%). Eén derde van de groothandels heeft de samenwerkingsverbanden met retailers, transporteurs, distributeurs en collega bedrijven daadwerkelijk geformaliseerd. De aanwezigheid van een samenwerkingsverband wordt veelal ingegeven door het type business. Zo hebben groothandels in verbruiksgoederen vaker een samenwerkingsverband met de leverancier (76%) dan groothandels in gebruiksgoederen (60%). Omgekeerd hebben groothandels in gebruiksgoederen vaker een samenwerkingsverband met de distributeur (38%) dan de groothandels in verbruiksgoederen (21%). Partijen in de waardeketen waar men reeds processen mee integreert Leverancier 60% 66% 76% Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen Groothandel totaal Transporteurs Retailer Collega bedrijven 40% 33% 37% 38% 30% 3 33% 33% 33% Distributeur 21% 32% 38% Klanten 3% 3% 3% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 18
Beschikbaarheid van data is een knelpunt bij de samenwerking met ketenpartners Uitdagingen die bij deze samenwerkingsverbanden worden ervaren, richten zich vaak op de kwaliteit van het automatiseringproces. In haar relatie met de leveranciers bijvoorbeeld, geeft de groothandel met regelmaat aan dat het ontbreekt aan het afdoende beschikbaar hebben van data en informatie. En dat is een gemiste kans, daar het (elektronisch) uitwisselen van data tussen ketenpartners ervoor kan zorgen dat de kans op fouten juist kleiner wordt en het gebruik van papier wordt gereduceerd. Daardoor kan het gebruik van elektronische uitwisseling van data (zoals XML of EDI) kostenbesparingen opleveren. Een secundair effect is dat bedrijven hogere eisen aan de kwaliteit van het proces gaan stellen. Door het maken van minder fouten zijn er minder controles noodzakelijk, wat bijdraagt aan efficiency. Andere uitdagingen in de samenwerking tussen de partijen is de onduidelijkheid over het proces of de andere wijze van werken door de verschillende partijen. Dit brengt extra kosten met zich mee, waardoor sommige voordelen van de samenwerking weer teniet worden gedaan. Uitdagingen die men ervaart als gevolg van integratie met ketenpartners Beschikbaarheid van data en informatie 44% Reduceren van risico 24% Wie voert welk deel van het proces uit / wie is eigenaar van activiteiten binnen de keten 24% Verschillende wijze van handelen in bepaalde situaties 20% Verantwoordelijkheid bij fouten: vingerwijzen en commerciële gevolgen / afrekening 17% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 19
Automatisering van ketenintegratie Integratie met ketenpartners verloopt bij ongeveer 8 op een geautomatiseerde wijze. Dat gebeurt nog steeds veelvuldig met Excel (32%), al zijn er ook meer specifieke communicatieprotocollen in gebruik, zoals EDI of XML (opgeteld 50%). Deze datacommunicatie is echter vaak foutgevoelig en provisorisch, zoals te zien is in de problemen die hierbij genoemd worden: Fouten bij de invoer 28% Veel handmatig werk 20% Verlies van data 12% Geen real time inzicht 12% Kunnen geen beslissingen nemen op basis van de beschikbare gegevens 12% Wijze van geautomatiseerde communicatie die wordt ingezet bij samenwerkingsverbanden (in de zin van integratie met ketenpartners) Data communicatie oplossingen, te weten: EDI 38% Excel 32% Portals 14% Data communicatie oplossingen, te weten: XML 12% SAP 9% Eigen systeem ontwikkeld 4% Geen automatiseringsoplossing/ geen communicatieprotocollen 16% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 20
Verticale integratie nog niet de standaard Verticale Ketenintegratie komt veelvuldig voor binnen de groothandel, bijna de helft van de groothandels heeft bijvoorbeeld een eigen productiefaciliteit. Bij de groothandel in verbruiksgoederen is dit overigens nog veel vaker het geval. Eigen verkooppunten zijn minder vaak gemeengoed. Structuur groothandel 59% Verbruiksgoederen Gebruiksgoederen Groothandel overall 44% 3 3 29% 19% Eigen productiefaciliteit Eigen verkooppunt(en) De groothandel die zelf goederen produceert wil zich over 3 jaar op de volgende manier profileren: Groothandel & retailer 19% Groothandel met productiefaciliteit of assemblage 3 Producent met groothandelfaciliteit 19% Groothandel 28% De groothandel met eigen verkooppunten wil zich over 3 jaar als volgt profileren: Groothandel & retailer 43% Groothandel met productiefaciliteit of assemblage 18% Producent met groothandelfaciliteit 7% Groothandel 32% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 21
Knelpunten bij de automatisering van verkooppunten door gebrek aan kennis Vestigingen binnen de groothandel met eigen verkooppunten lijken dit goed geautomatiseerd te hebben: tweederde kan namelijk geen knelpunten omtrent automatisering noemen. Indien er wel knelpunten ervaren worden, is vooral te zien dat men te weinig IT kennis heeft, om de ondersteuning aan het verkooppunt te kunnen bieden die nodig is. Knelpunten die men ervaart bij de automatisering van de verkooppunten Geen IT kennis ter ondersteuning van verkooppunt 1 Samenwerking met eigen vestigingen 4% Kassasysteem is verouderd / werkt niet goed 4% Geen 6 T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 22
Knelpunten bij de automatisering van het productie proces vooral door veroudering Hetzelfde geldt voor groothandels die een eigen productie of assemblageproces hebben. Knelpunten omtrent automatisering die hier genoemd worden, hangen veelal samen met verouderde systemen die moeilijker geïntegreerd kunnen worden met de reeds bestaande systemen. Knelpunten die men ervaart bij de automatisering van het productie / assemblageproces Productiesysteem is verouderd / werkt niet goed 14% Geen koppeling tussen productie & voorraadsysteem 12% Geen IT kennis ter ondersteuning van productie 10% Samenwerking tussen productie & distributiepunten 2% Geen 67% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 23
Diversificatie in de groothandel De helft van de groothandels levert producten en diensten die niet tot het kernassortiment behoren Groothandels zijn in toenemende mate aan het diversifiëren: bijna de helft van de groothandels biedt naast hun kernassortiment inmiddels ook andere producten of diensten aan de markt aan. Groothandels in de verbruiksgoederen doen dit overigens minder en hebben dit ook in het verleden minder gedaan. Mate waarin organisatie producten en diensten aanbieden die niet direct gerelateerd zijn aan het kernassortiment Ja Nee, maar in het verleden wel gedaan Nee, en in het verleden ook nooit gedaan Gebruiksgoederen 48% 47% Verbruiksgoederen 38% 8% 54% Groothandel totaal 4 6% 50% T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 24
Diversificatie neemt verder toe De afgelopen 5 jaar is de diversificatie binnenn de meestee groothandels toegenomen of gelijk gebleven. Slechts 11% zegt dat het in de afgelopen jaren minder is geworden. Heliview Research & Consultancy,, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 548 20 00, F + 31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 25
Knelpunten bij diversificatie door gebrek aan kennis en complexiteit Een knelpunt in het toepassen en managen van diversificatie is dat de meerderheid van de groothandels die producten en diensten aanbieden buiten hun kernassortiment, struikelt over de toenemende complexiteit van de processen. Ook zeggen de groothandels een gebrek aan kennis te hebben om op een juiste manier diversificatie te managen. De focus vanuit de organisatie ontbreekt. Onduidelijkheid over het imago doordat de groothandels andere producten aanbieden, is er nauwelijks. Slechts ervaart dit als een knelpunt Knelpunten die men ervaart in het managen van de diversificatie Complexiteit processen neemt toe 14% Gebrek aan kennis 14% Gebrek aan focus 11% Overlap / doublures in je assortiment 7% De omvang/breedte van het assortiment Onduidelijk imago naar klanten toe Geen inzicht in je voorraden per assortiment Geen 36% Een mogelijke oplossing voor bovenstaande problemen wordt gezien in automatisering, maar ook in het compleet scheiden van de werkzaamheden in aparte BV s. T +31 (0)76 548 20 00, F +31 (0)76 548 20 99, info@heliview.nl, www.heliview.nl 26