De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO Ben van Schijndel Ben van Schijndel, NNK Platform HBO, 24 april 2014 1
Wouter Hart (2010): De kwaliteitsfunctionaris, dat lijkt me iemand die in zijn of haar functie kwaliteit moet leveren. Mocht er iemand rondlopen in uw organisatie die geen kwaliteitsfunctionaris is, dan doet u er wellicht goed aan deze persoon te ontslaan. 2
Ontwikkelingen in Kwaliteitsmanagement (KM) Type KM Q-control Q-assurance TQM Societal QM Object Proces Systeem Organisatie in keten Organisatie in maatschappelijke context Focus Beheersen Borgen Besturen Verantwoorden Sinds 1930 1975 1985 21 e eeuw Paradigma Beheersing Betrokkenheid 3
CvB lid met kwaliteit in portefeuille? Faculteit/academie directeur? Instituutsdirecteur? Opleidingsmanager? Teamleider? Docent? Student? Wie is de echte kwaliteitsmanager in het HBO? Kwaliteitsmedewerker? 4
Figuur 5.1 PDCA-cyclus op drie niveaus vanuit policy deployment en de verschuiving van beheersingsparadigma naar betrokkenheidsparadigma
Figuur 9.7 Ontstaan van teamdoelen
Ontwikkelingen van kwaliteitsmanagement in het HBO In de NVAO standaarden: Beheersingsparadigma (controle) Normatieve kwaliteitsschool(accreditatie standaarden) Empirische kwaliteitschool (meten is weten) Professionele/vakinhoudelijke kwaliteit (niveau opleiding) Organisatorische kwaliteit Maar er is: Onbalans met betrokkenheidsparadigma,reflectieve kwaliteitsschool en relationele kwaliteit in de standaarden uitgangspunten Kwaliteit is Mensenwerk 7
Ontwikkelingen van kwaliteitsmanagement in het HBO Wat zien we bij goede opleidingen: Betrokkenheidsparadigma in balans met beheersingsparadigma Leiderschap dat hitteschild creëert en strategische doelen omzet in geaccepteerde operationele doelen (eigenaarschap) Een lerende organisatie De zeven kenmerken van goed functionerende teams 8
Zeven kenmerken goed functionerende teams 1. Kennis en vaardigheden (PQ) 2. Ambitie, nieuwsgierigheid, intern, extern (PQ) 3. Team heeft een duidelijke opdracht (OQ) 4. Onderlinge afhankelijkheid teamleden (OQ, RQ) 5. Cyclus rond maken: reflecteren, plannen, implementeren, check enz. (OQ) 6. Sociaal veilige omgeving (RQ) 7. Teamrollen Belbin aanwezig (OQ, RQ) Dit zijn dé voorwaarden voor lerende teams 9
Leiderschapsstijl 1. Helderheid in kaders: financiën, personeel, materieel 2. Inhoud, ontwikkeling en uitvoering onderwijs zo diep mogelijk in de organisatie bij de teams leggen 3. Hitteschild van Weggeman. 4. Creëert professionele ruimte 10
De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO Voor de toekomst: 1. Accepteer en sluit je aan bij wat er is (acceptatie); 2. Wordt hier zo goed mogelijk in (status, natuurlijk gezag); 3. Blijf op de hoogte van nieuwe succesvolle theorieën; 4. Ga voor de lerende organisatie ; kenmerken en voorwaarden voor: individueel -> team -> organisatie leren; 5. Wees een beetje ongehoorzaam (vernieuwend): 6. De bedoeling is belangrijker dan het systeem 11
De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO Dé kwaliteitsmanager bestaat niet. De moderne kwaliteitsmanager/medewerker vervult een aantal rollen waarmee hij of zij waarde creëert voor een organisatie in zijn eigen rol. Kees de Vaal; De rol van de moderne kwaliteitsmanager; Kwaliteit in Bedrijf (april 2014) 12
De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO Rollen van de kwaliteitsmanager/medewerker naar talent, capaciteiten en belangstelling: Talent voor : Technische details Sociale vaardigheden Vernieuwing Rol Expert, analyticus Bruggen bouwer, coach Adviseur, verbeteraar 13