10 jaar Zvw Operatie Cure geslaagd?
10 jaar Zvw: Resultaten in grote lijnen Werkt het zoals beoogd? Hoe nu verder?
Ontwikkeling uitgaven in de curatieve zorg 9 Volumegroei curatieve zorg in % (rechteras) Uitgaven curatieve zorg in % bbp (linkeras) 9 8 6 7 3 6 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: CBS Zorgrekeningen 0
Levensverwachting bij de geboorte 85 leeftijd in jaren mannen vrouwen 80 75 70 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010
Nederland on top in Euro Health Consumer Index Nederland
Gereguleerde marktwerking Zorggebruikers Zorgverzekeringsmarkt Overheid Zorgverleningsmarkt Zorgverzekeraars Zorginkoopmarkt Zorgaanbieders
De overheid Zorggebruikers Zorgverzekeringsmarkt Overheid Zorgverleningsmarkt Zorgverzekeraars Zorginkoopmarkt Zorgaanbieders
Eigen betalingen in de zorg nemen toe 500 400 euros % Eigen risico Zvw (linkeras) Eigen betalingen in % zorguitgaven Zvw (rechteras) 10 8 300 6 200 4 100 2 0 2006 *) 2007 *) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 *) no claim 0
Belgium France Germany Netherlands Sweden United Kingdom United States Canada Japan OECD average Eigen betalingen in internationaal perspectief 25 % Household out-of-pocket health expenditure as % of total health expenditure in 2011, OECD 20 15 ER NL % total exp. on health 2011 % total exp. on health 2011, OECD 10 5 0
opleidingsfonds naar begroting ggz naar Zvw opleidingsfonds, revalidatiezorg naar Zvw wijkverpleging naar Zvw, jeugd ggz naar gemeente Pakket Zvw: op zoek naar de optimale afbakening? 4 mld euro 3 2 1 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-1 -2
Pakketbeheer Zvw: kleine maatregelen jaar maatregel mln euro 2008 jeugd tandzorg (naar 22 jaar) 100 anticonceptie (vanaf 21 jaar) 70 kraamzorg (van 44 naar 49 uur) 34 2009 slaapmiddelen -70 cholesterolverlagers -97* hulpmiddelen -22 2010 dyslexie -28 2011 antidepressiva -21 jeugd tandzorg (naar 18 jaar) -100 anticonceptie (tot 21 jaar) -32 fysiotherapie (12 behandelingen) -30 stoppen met roken 20 2012 fysiotherapie (20 behandelingen) -80 fysiotherapie (chronische lijst) -30 maagzuurremmers -58* stoppen met roken -20 dieetadvisering -42 aanpassingsstoornissen -83 2013 stoppen met roken 20 dieetadvisering 44 mobiliteitshulpmiddelen -20 IVF vruchtbaarheidsbehandelingen -30
Hoofdlijnenakkoorden (met MBI) Herverdelingsinstrument Voordeel Commitment van het veld via hoofdlijnenakkoord Meer controle op totale zorguitgaven Nadeel Kortingen bij overschrijding niet altijd eerlijk Prikkelt aanbieders juist tot meer volume, hogere prijzen
De zorgverzekeringsmarkt Zorggebruikers Zorgverzekeringsmarkt Overheid Zorgverleningsmarkt Zorgverzekeraars Zorginkoopmarkt Zorgaanbieders
Steeds meer polissen op de markt 80 70 Budgetpolissen Overige polissen 60 50 40 30 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Verbetering risicoverevening Zvw Verbetering ex-ante verevening 2008 sociaal economische status (SES) 2012 meerjarige hoge kosten 2012 afschaffing macronacalculatie Zorgenkindje: GGZ Afbouw ex-post verevening vanaf 2012 toename risicodragendheid verzekeraars
Risicoverevevening <-> Risicoselectie Probleem: gezonden worden overbetaald potentie voor risicoselectie bv studenten minder compensatie in 2013 -> geen reclame ZEKUR-polis meer Nieuw onderzoek VWS Betaal andere categorieën over, zoals (chronisch) zieken Risicoselectie op (chronisch) zieken? Vergroot prikkels voor efficiency chronische zorg Vergroot prikkels om chronisch zieken, chronisch ziek te houden.
Concentratie Zorgverzekeringmarkt HHI 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 Mikkers and Ryan BMC Health Services Research 2014
De zorginkoopmarkt Zorggebruikers Zorgverzekeringsmarkt Overheid Zorgverleningsmarkt Zorgverzekeraars Zorginkoopmarkt Zorgaanbieders
Successen zorgverzekeraars Preferentiebeleid Hulp en verbruiksmiddelen Typisch twee markten waar transparantie groot is Successen nog te behalen (toekomstmuziek): Vergroten transparantie op andere meer complex markten (ziekenhuizen, ggz etc.) Nieuwe contractvormen Nieuwe betalingssystemen die kwaliteit, coordinatie en efficiency stimuleren
Opbrengst preferentiebeleid geneesmiddelen 1.2 mld euro opbrengst preferentiebeleid 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 2008 2009 2010 2011 2012 2013
De zorgverlenersmarkt Zorggebruikers Zorgverzekeringsmarkt Overheid Zorgverlenersmarkt Zorgverzekeraars Zorginkoopmarkt Zorgaanbieders
Effectieve Zorg? Aanbodgeïnduceerde zorg Gecorrigeerde vraag: Aantal KNO artsen: 1.1-1.7 keer gemiddeld ongeveer gemiddeld 0.1-0.9 keer gemiddeld 1.2-1.8 keer gemiddeld ongeveer gemiddeld 0.1-0.8 keer gemiddeld Douven, Mocking, Mosca, International Journal of Health Economics and Management, 2015
Financieringsprikkels belangrijk: voorbeeld GGZ 6400 euro aantal behandelingen 3700 euro hoogte vergoeding voor ggz-aanbieder 2000 euro 1000 euro behandelduur (50 minuten intervals) Douven, Remmerswaal, Mosca, Journal of Health Economics, 2015
Marktaandelen Ziekenhuizen Ziekenhuizen geordend op grootte marktaandeel Mikkers and Ryan BMC Health Services Research 2014
Totale zorguitgaven in %bbp 13 12 11 % bbp Constant als % bbp Idem met demografische factoren Zorguitgaven, realisatie cf OESO 10 9 8 7 6 1972 1977 1982 1987 1992 1997 2002 2007 2012
Solidariteit hoge-lage inkomens (% levensinkomen)
Solidariteit onder druk bij trendmatige groei zorguitgaven Stijging lasten (% bruto levensinkomen) Opleidingsniveau VMBO MBO/ HAVO/ VWO HBO/ WO Niveau 2011 23,1 22,7 20,5 Zorglasten in 2040 - hogere nominale premie 39,3 34,7 28,5 - hogere inkomensafhankelijke premie 33,7 33,3 31,1 - huidige 50/50 premiemix 34,5 33,5 30,5 Ter Rele, van der Horst, 2013, CPB Achtergronddocument bij CPB Policy Brief 2013/01
Enkele aanknopingspunten voor beter zorgstelsel Gestandaardiseerde kwaliteitsinformatie is nodig voor betere keuzes. Centraal gestuurde platforms om jaarlijks keuzeproces voor polissen te verbeteren Curatieve GGZ uit de Zvw? Experimenteren met verschillende vormen van contractvrijheden tussen zorgaanbieders en verzekeraars voor een betere zorginkoop. Beoordeel fusieverzoeken op de ziekenhuismarkt strenger