Evaluatie maatregelen curatieve zorg in regeerakkoord Rutte-Asscher Een les voor kabinetsonderhandelaars

Transcriptie

1 Evaluatie maatregelen curatieve zorg in regeerakkoord Rutte-Asscher Een les voor kabinetsonderhandelaars Wat is de status van plannen uit het regeerakkoord Rutte-Asscher voor de curatieve zorg? Zorgpuzzel maakt de balans op in onderstaande tabel. Die kleurt opvallend rood (voornemen mislukt) en oranje (maatregel grondig afwijkend van plan). Waarom? Het lijkt erop dat de onderhandelaars Rutte en Samsom weinig contact hebben gelegd met hun zorgspecialisten. Daarop moesten zij en vooral ook minister Schippers van VWS naderhand de maatregelen een-voor-een terugdraaien. De les voor kabinetsonderhandelaars? Betrek je zorgspecialisten of beoogd bewindspersonen bij het schrijven van het regeerakkoord. Legenda Succesvol doorgevoerd In gang gezet Grondig afwijkend van plan Mislukt Financiering Financiering van de zorg in hoofdzaak inkomensafhankelijk. De zorgtoeslag verdwijnt. Het budget komt terug in een verlaging van de belastingtarieven in de tweede en derde schijf met 4,05 procent. Hiermee wordt ook 15 miljoen bespaard op uitvoeringskosten van de zorgtoeslag. Voor 2017 gaan we uit van een nominale premie van 400 euro. De inkomensafhankelijke premie wordt geheven vanaf het wettelijk minimumloon tot een grens van 2x modaal. De inkomensgrens van de Direct na publicatie van het regeerakkoord in 2012 brak een kiezersopstand uit, vooral van VVD-zijde. Het voornemen werd geschrapt. 1

2 Kostenbeheersing Concentratie van zorg inkomensafhankelijke bijdrage wordt eveneens verhoogd naar 2x modaal. Voortzetting van de hoofdlijnenakkoorden; kostenstijging verder gedrukt van 2,5% naar 2%, huisartsen naar 2,5%. Kans op inzet van het macrobeheersinstrument zo klein mogelijk. Convenant met zorgverzekeraars over concentratie van acute zorg Schippers is er zelfs in geslaagd de afspraken over kostenstijging te brengen op 1%. Dat was ook wel nodig: om een zeer omvangrijke besparing op het basispakket ( lage ziektelast ), die niet doorging, te compenseren. Maar toch, een meesterstukje. Tot dusverre is het macrobeheersinstrument niet ingezet. Concentratie van acute zorg is nog steeds een hoofdpijndossier. Onder andere door mededingingsregels lukt het verzekeraars niet. Veel verkiezingsprogramma s pleiten ervoor dat de overheid de regie neemt. Zorgverzekeraars Volledig afschaffen ex-post risicoverevening per 2015 Dit voornemen is uitgevoerd en de minister heeft stappen genomen om de ex-ante verevening nog verder te verbeteren. GGZ Preventie Zorgverzekeraars in 2017 financieel verantwoordelijk voor ggz. Bestaande eigen bijdrage ggz in eerste lijn wordt budgettair neutraal omgezet in een procentuele eigen bijdrage voor alle ggz-kosten in eerste en tweede lijn gezamenlijk. Dit resulteert in een lagere eigen bijdrage voor eerstelijns ggz Convenant met zorgverzekeraars over preventie en het bevorderen van een gezonde leefstijl Deze overheveling is doorgezet, en de minister heeft de zorgverzekeraars financieel verantwoordelijk gemaakt. Na veel protest en een rechtszaak besloten VVD en PvdA de eigen bijdrage te schrappen. Geen specifiek convenant, maar het voornemen is verwerkt in het Nationaal Programma Preventie Alles is gezondheid. 2

3 Eerstelijnszorg en wijkverpleging Ziekenhuizen Kwaliteit Vanaf 2015 extra investering in wijkverpleegkundigen, oplopend tot minimaal 250 miljoen in 2017, te financieren door middelen vrij te spelen in de tweede lijn, aanvullend op de hoofdlijnenakkoorden Eén systeem van populatiegebonden bekostiging voor SEH en huisartsen Winstuitkering wordt beperkt tot organisaties met een surpluswinst boven 20 procent solvabiliteit en alleen bij winst uit reguliere exploitatie. Fiscale ondernemersvoordeel voor medischspecialisten vervalt in 2015, als het specialistenhonorarium integraal onderdeel is van het ziekenhuisbudget Besparing 100 miljoen op honoraria medischspecialisten De vorming van mega-of regiomaatschappen wordt ontmoedigd Harmoniseren duur vervolgopleiding medischspecialisten Concentratie topreferente zorg (via korting à 70 miljoen) Initiatieven rond kwaliteitstransparantie worden met kracht doorgezet. Het Kwaliteitsinstituut krijgt Hiervan is niets terechtgekomen. Wel is in de eerstelijnszorg een meer populatiegerichte bekostiging geïntroduceerd. Omdat een meerderheid in de Eerste Kamer onhaalbaar leek, heeft minister Schippers het voorstel daar nog steeds niet ingediend. Gezien het politieke klimaat lijkt de kans van slagen voorlopig klein. Veel politieke partijen willen winstuitkering zoveel mogelijk aan banden leggen. Het specialistenhonorarium is weliswaar onderdeel van het ziekenhuisbudget, maar met vrijgevestigde medisch-specialisten is afgesproken dat zij hun fiscale ondernemersvoordeel behouden. Besparing is opgenomen in de bestuurlijke akkoorden over Wetgeving hiertoe is vooralsnog vastgelopen op juridische moeilijkheden. Besparingsdoelstelling is opgenomen in de begrotingen van VWS, en uitgewerkt. Vanaf 2015 is de beschikbaarheidbijdrage voor academische zorg structureel verlaagd met 70 miljoen Het Kwaliteitsinstituut heeft doorzettingsmacht gekregen maar informatie is nog steeds versnipperd. 3

4 Basiszorgpakket en eigen bijdragen doorzettingsmacht. Aanbieders van zorg moeten ook kwaliteitsinformatie leveren bij hun declaratie. Afschaffen art. 13 Zvw (afschaffen vrije artsenkeuze ) Basisverzekering beperkt tot naturapolissen; restitutiepolis gaat naar aanvullende verzekering Eigen risico omgezet in inkomensafhankelijk eigen risico (grove verdeling 180, 350 en 595 euro) Mensen die zich zonder verwijzing van een huisarts melden bij de SEH, betalen een eigen bijdrage van 50 euro per bezoek Noodzakelijkheid wordt een apart voorliggend (en daardoor op zichzelf doorslaggevend) criterium. De plannen voor kwaliteitsinformatie bij de declaratie zijn niet verder doorgevoerd. Voornemen gestrand nadat kiezers in opstand kwamen, enkele PvdA-senatoren zich tegen het voorstel keerden en een kabinetscrisis eind 2014 ternauwernood werd bezworen. Schippers is nooit voorstander geweest van dit voorstel van de commissie Baarsma. niet in gang gezet, opgevangen in nieuw hoofdlijnenakkoord vanaf Mede wegens uitvoeringsproblemen. De zorgverzekeraars zouden hiertoe moeten beschikken over inkomensgegevens. Compensatie voor falen maatregel door zorgtoeslag en aanpassing belastingtarieven. Niet-acute zorg voor zelfverwijzers is al geen verzekerde zorg; zij hebben immers een verwijzing van de huisarts nodig. Aangezien het geen verzekerde zorg is kan hiervoor ook geen eigen bijdrage worden ingevoerd, aldus de minister in De Zvw zou gewijzigd moeten worden om een eigen bijdrage in te kunnen voeren, zodat niet-acute SEH-zorg aan zelfverwijzers als verzekerde zorg wordt aangemerkt. Volgens de minister is dit echter onwenselijk, omdat dit een uitbreiding van het basispakket impliceert met niet-noodzakelijke zorg. Het Zorginstituut staat een integrale beoordeling van het pakket voor aan de hand van de vier 4

5 Medicijnen Daarnaast wordt het criterium (relatieve) kosteneffectiviteit wettelijk verankerd Het instrument voorwaardelijke toelating/financiering in combinatie met risicogericht pakketbeheer wordt breed en met een sunset-clausule ingezet. Het CVZ (het huidige ZiN) licht elk jaar een deel van het pakket door met een taakstellend percentage uitgavenbesparing. Ook vinden meer ex ante toetsingen op instroom en risicogericht ex-post toetsingen ter bevordering van uitstroom plaats. Selectief doch systematisch wordt de kosteneffectiviteit in beeld gebracht. De maatregel vereist investeringen in de capaciteit bij het CVZ. Besparing totale maatregel 200 miljoen vanaf Prijs-/volumeafspraken met fabrikanten over specialité geneesmiddelen pakketcriteria. Verder is het pakketbeheer door bestuurlijke akkoorden meer een taak geworden voor veldpartijen, artsen, richtlijnen. Minister Schippers heeft er steeds voor gestaan het instrument vorm te geven binnen het basispakket. De eisen liggen hierdoor hoog, omdat alle verzekerden aanspraak maken op de behandeling. Gevolg: nauwelijks resultaten van dit instrument. Begin 2017 is Schippers alsnog op haar schreden teruggekeerd, zij heeft aangekondigd het instrument vorm te gaan geven als subsidie. In gang gezet, doelstelling opgenomen in de begroting van VWS. Extramuraal zijn diverse afspraken gemaakt; intramuraal is het instrument nog nauwelijks de pilotfase ontstegen. 5