Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE. Utrecht 2 november 2012 Kenmerk: /mh/ph Betreft: Reactie op regeerakkoord

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE Utrecht 2 november 2012 Kenmerk: /mh/ph Betreft: Reactie op regeerakkoord Geachte Kamerleden, Deze week werd het regeerakkoord Bruggen slaan gepresenteerd. De CG-Raad en Platform VG zijn verheugd over de aangekondigde ratificatie van het VN-Verdrag. Wij verwachten dat de ratificatie op korte termijn kan bijdragen aan het dichterbij brengen van een inclusieve samenleving. Een toegankelijke samenleving met gelijke rechten, plichten en kansen voor mensen met en zonder beperking. Uitgaande van de uitgangspunten van dit Verdrag maken wij ons ernstig zorgen over de inkomenspositie en participatiemogelijkheden die mensen straks nog hebben. Wij vragen u dan ook met klem de uitgangspositie van mensen met een beperking bij nieuw beleid beter te borgen en ervoor te zorgen dat de inkomenspositie van mensen met een beperking niet verder verslechterd. Bij de hervormingen in de zorg en in het sociale domein moet de toegang tot samenhangende zorg, ondersteuning, participatie en eigen regie voor iedereen gegarandeerd zijn. Geen verdere inkomensachteruitgang CZ Wij maken ons ernstig zorgen over de cumulatie-effecten van een groot aantal maatregelen uit het Regeerakkoord op de inkomenspositie van mensen met een beperking. Wij willen u vragen in de komende regeerperiode evenredige inkomensontwikkelingen voor mensen met en zonder beperking te borgen. Inmiddels wordt duidelijk dat het invoeren van een inkomensafhankelijke zorgpremie en eigen risico grote inkomenseffecten zullen hebben op mensen met een modaal of hoger inkomen. Chronisch zieken krijgen hiernaast nog te maken met het afschaffen van de fiscale aftrekbaarheid van zorgkosten en het verdwijnen van de compensatie eigen risico en de tegemoetkoming WTCG. Ook zal de eigen bijdrage AWBZ en Wmo flink worden verhoogd. Zonder een afbouw van de

2 -2- meerkosten voor mensen met een beperking zal het laten vervallen van deze regelingen een fors negatief inkomenseffect hebben. Het laten verdwijnen van deze regeling levert de regering 1,3 miljard euro op en zal chronisch zieken rechtstreeks in het portemonnee raken. Er komt een procentuele eigen bijdrage voor alle GGZ kosten en er komt een eigen bijdrage voor zelfverwijzers. Voor mensen in een AWBZ instelling zal de eigen bijdrage omhoog gaan, waardoor het netto te besteden inkomen uit gaat komen op het niveau van zak- en kleedgeld. Dit is circa 300 euro in de maand. Het verlagen van het inkomen tot het niveau van het zak- en kleedgeld bedrag betekent een forse inkomensachteruitgang voor deze groep en bespaart de overheid 0,1 miljard. Mogelijkheden voor participatie worden hiermee ernstig beperkt. Steeds vaker rekenen instellingen extra vrijwillige eigen bijdragen voor diensten. Voor het leveren van maatwerk door gemeenten aan chronisch zieken en gehandicapten die in de klem komen door hun meerkosten komt structureel 760 miljoen beschikbaar. Gelet op het belang van deze regeling voor een brede groep mensen bepleiten wij een voldoende budget voor deze regeling en een nieuw wettelijk kader. Dit om te voorkomen dat er op het terrein van inkomen grote verschillen tussen gemeentes ontstaan en hiermee voor mensen met meerkosten in verband met handicap en ziekte rechtsongelijkheid gaat ontstaan. Verzekerde zorg wordt voorziening Naast de cumulatie van een aantal inkomensmaatregelen zal een groot deel van onze achterban zonder bijstelling van beleid geconfronteerd worden met hogere zorgkosten, doordat verzekerde aanspraken verdwijnen, worden beperkt of in een WMO voorziening worden omgezet. De aangekondigde decentralisatie van de AWBZ voor mensen met een matige en lichte beperking baart ons ernstige zorgen. De aangekondigde ombuigingen binnen de zorg en ondersteuning dienen zorgvuldig en in een weloverwogen besluitvormingsproces plaats te vinden. Het is belang dat vooraf goed in kaart wordt gebracht wat de (inkomens)effecten zijn. Ook zal de positie van de burger en het aanbrengen van een goede samenhang tussen de verschillende domeinen beter geborgd moeten worden. Er zal bijvoorbeeld een goede samenhang moeten zijn tussen verpleging, verzorging, het kunnen voeren van het huishouden en de participatiewensen die mensen hebben. Door dit op verschillende terreinen en bij verschillende professionals te beleggen en op belangrijke terreinen aanspraken te laten verdwijnen, vrezen wij voor suboptimaal beleid. Het gaat om de volgende maatregelen: De AWBZ wordt omgevormd tot een landelijke voorziening voor ZZP 5 en hoger. Met een besparing op de uitvoering wordt 0,2 miljard gerealiseerd. Totaal budget voor deze AWBZ blijft 12 miljard. PGB wordt een wettelijk recht voor ZZP 5 8, maar de tarieven dalen met 35 %.

3 -3- PGB in de Wmo wordt een kan-bepaling. De intramurale GGZ en de extramurale verpleging gaan met een budgetplafond over naar de ZVW. Hier is 1,8 miljard euro mee gemoeid. De overige AWBZ-zorg ten bedrage van ongeveer 10 miljard wordt overgeheveld naar de WMO. Het verandert van een verzekerd recht in een voorziening. De functie dagbesteding wordt geschrapt. Aanspraak op persoonlijke verzorging is er alleen nog bij een indicatie langer dan 6 maanden en de norm voor gebruikelijk zorg wordt verhoogd. Voor dit stuk geldt een taakstellende besparing van 1,6 miljard. In de Wmo wordt de aanspraak huishoudelijk hulp beperkt tot mensen met een laag inkomen. Dit moet een besparing van 1,1 miljard euro opleveren. Op het terrein van hulpmiddelen en jeugdzorg wordt 0,2 miljard bespaard. Het basispakket ZVW zal verder uitgedund worden, waardoor mensen worden aangewezen op het sluiten van duurdere aanvullende verzekeringen. Het CVZ krijgt de opdracht ieder jaar het pakket door te lichten met een taakstellende uitgavenbesparing. Bezuiniging 0,2 miljard. Platform VG en de CG-Raad willen voorkomen dat mensen door het niet voorhanden zijn van zorg en ondersteuning in de buurt genoodzaakt zijn duurdere zorg te gebruiken of niet meer kunnen participeren. Van belang is dat de toegang tot voldoende en adequate voorzieningen op het gebied van huisvesting, inkomen, participatie en afgestemd aanbod van zorg en ondersteuning vanuit verschillende stelsels voor iedereen beschikbaar blijft. Onderwijs en arbeid In het regeerakkoord staat dat Praktijkonderwijs (PRO) en Leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) ook onder verantwoordelijkheid van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs komen te vallen. Deze stap biedt mogelijkheden voor het beter afstemmen van onderwijs op de echte mogelijkheden van leerlingen. Tegelijkertijd kiest het nieuwe kabinet ervoor om 50 miljoen te bezuinigen op dit onderwijs. Dit staat haaks op de ambitie om de kwaliteit van onderwijs voor deze leerlingen te verbeteren en zo hun kansen op maatschappelijke participatie te vergroten. In het regeerakkoord staat een quotumregeling voor mensen met een beperking opgenomen. Werkgevers moeten in staat zijn om invulling te kunnen geven aan hun quotum verplichtingen. Hiervoor is de garantie op re-integratie voorzieningen een must. Ook moet deze beschikbaar zijn en blijven voor de kleine en middelgrote werkgevers Decentraliseer met beleid De CG-Raad en Platform VG lezen in het regeerakkoord dat er op een aantal terreinen die voor onze achterban relevant zijn ingrijpende hervormingen worden aangekondigd, zonder dat duidelijk wordt op welke wijze de positie van onze

4 -4- achterban hierbij geborgd is. Met name in het domein van zorg en participatie worden omvangrijke taken toevertrouwd aan de gemeenten. Tegelijkertijd wordt de financiële ruimte om hier passend beleid op te voeren beperkt en ontbreekt duidelijkheid over rechtspositie, mogelijkheden voor eigen regie en samenhang in beleid. De CG-Raad en Platform VG zijn voorstander van meer samenhang in beleid, maar stellen nadrukkelijk dat decentralisatie alleen slaagt als de rechtspositie van de burger stevig wordt verankerd in de wet en er voldoende budget is om de taken te vervullen. De CG-Raad en Platform VG vinden dat de voorwaarden voor participatie en kwaliteit van leven moeten worden vastgelegd in landelijke wetgeving. Dat betekent dat er een wettelijk recht moet komen (of moet blijven bestaan) op eigen regie en zelfbeschikking, maatwerk in ondersteuning op basis van het compensatiebeginsel, onafhankelijke indicatiestelling, persoonsgebonden participatiebudget, cliëntenparticipatie en onafhankelijke cliëntondersteuning. Zie bijlage. Laat ons meedenken De CG-Raad en Platform VG willen samen met de overheid, verzekeraars, aanbieders, organisaties en haar leden werk maken van een inclusieve samenleving. Het bouwen op de kracht van mensen kan alleen slagen als het beleid daadwerkelijk gericht is op het verbeteren van de rechten, eigen regie en participatie van mensen met een beperking. Passende zorg en ondersteuning zijn hiervoor noodzakelijk. U als lid van de Tweede Kamer kan het verschil maken in het welslagen van een inclusieve samenleving. Het vooraf goed in kaart brengen van effecten van beleid voor mensen met een beperking en een goede borging van de positie en eigen regie van mensen met een beperking zijn hierbij cruciaal. Graag voeren wij de komende periode met u en betrokken partijen het gesprek over het daadwerkelijk realiseren van een inclusieve samenleving. Met vriendelijke groet, Angelique van Dam Directeur CG-Raad Wim Drooger Directeur Platform VG

5 -5- Bijlage: wettelijk verankering basiswaarden bij decentralisatie Eigen regie De CG-Raad en Platform VG vinden het uitermate belangrijk dat mensen zelf de regierol over hun eigen leven behouden, ook als er passende voorzieningen of ondersteuning nodig is om mee te kunnen doen in de samenleving. Laat niet een professional of gemeente alles regelen en bepalen, maar stel mensen zelf in staat hun leven te organiseren en in te richten. Maatwerk en compensatiebeginsel Het compensatiebeginsel biedt de basis voor rechtszekerheid en maatwerk in voorzieningen, zoals dat nu al in de Wmo verankerd is. De CG-Raad en Platform VG vinden dat het compensatiebeginsel voor het gehele sociale domein een algemeen verbindend uitgangspunt moet worden. Onafhankelijke indicatiestelling De problemen en mogelijke oplossingen moeten onafhankelijk, transparant en toetsbaar in beeld worden gebracht. Dit is een samenspel tussen cliënt en professional waarbij de cliënt de mogelijkheid van beroep heeft. Veranker het PGB Er wordt een groot beroep gedaan op de zelfredzaamheid en eigen kracht. Dan moeten de mensen om wie het draait zelf regie kunnen voeren. Het persoonsgebonden of het persoonsvolgend budget horen hierbij. Dit recht moet stevig verankerd worden in de wet. De VNG wil dit overlaten aan de beleidsvrijheid van gemeenten. Wet cliëntenparticipatie Door de decentralisatie naar gemeenten wordt het belang van lokale krachtige inspraak en medezeggenschap groter. De huidige wetgeving voorziet daar niet in. In een Wet Cliëntenparticipatie kan dit uniform geregeld worden. Onafhankelijke cliëntondersteuning Cliënten moeten zelfstandig een beroep kunnen doen op onafhankelijke cliëntondersteuning die los staat van de belangen van gemeenten en aanbieders.