Advocatenkantoor De Wolf 1

Vergelijkbare documenten
FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER

Recente en toekomstige evoluties inzake geschillen over overheidsopdrachten. Dirk De Keuster Bert Kelchtermans Advocaten

Motivering, informatie en rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten

RICHTLIJN VAN DE RAAD

Betreft: vragen ontvangen na datum 19 oktober 2011

Hoofdstuk 2. Algemene beginselen en bepalingen

Rolnummer Arrest nr. 164/2011 van 20 oktober 2011 A R R E S T

WET VAN 17 JUNI 2016 INZAKE OVERHEIDSOPDRACHTEN 19 TITEL 1 INLEIDENDE BEPALING, DEFINITIES EN ALGEMENE BEGINSELEN 19

Nieuwe regelgeving: plaatsing. Veronique Libbrecht Gent

Risicobeheersing bij lokale besturen

De codex is daarmee een onmisbaar werkinstrument voor al wie actief is op het gebied van overheidsopdrachten in de klassieke sectoren.

DEEL I OVERSCHOUWEN VAN DE OVERHEIDSOPDRACHTEN REGLEMENTERING DE PRINCIPES EN DE TOEPASSELIJKE REGELS

UITVOEREN VAN WERKEN IN BELGIE Contracteren met de overheid de overheidsopdracht in België

Wegwijzer Inhoud 1 Voorwoord 9 Inleiding 11

KANTOORSEMINARIE Nieuwigheden Overheidsopdrachten

De hervorming van de Raad van State 2014: een eerste analyse van de voornaamste nieuwigheden

Overheidsopdrachten Het K.B. plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren toegelicht

ACTUALIA OVERHEIDSOPDRACHTEN Gitte LAENEN Advocaat-vennoot GD&A Praktijklector Overheidsopdrachten VUB Praktijkassistent VUB

SAMENVATTING NIEUWE WETGEVING. samenvatting nieuwe wetgeving Wetteksten Drempels bestek en gunningswijze... 2

Publicatieblad van de Europese Unie L 335/31 RICHTLIJNEN

Bewaartermijnen inzake overheidsopdrachten

Wet van 22 april 1999 betreffende de beroepstucht voor accountants en belastingconsulenten

OVERHEIDSOPDRACHTEN geannoteerd

RICHTLIJN 92/13/EEG VAN DE RAAD

1. Opschortende termijn. Geachte mevrouw, heer,

Onderhandelingsprocedure en concurrentiedialoog

OVER DE ERKENNING VAN AANNEMERS

Europese aanbesteding door de bril van een jurist. 4 oktober Stefaan Callens & Filip Van Der Mauten

BIJZONDER BESTEK VOOR DE AANBESTEDINGEN VAN WERKEN BGHM / B 97 w ( Ed )

De impliciete verklaring op erewoord voor de controle van het toegangsrecht en het attest fiscale schulden

KONINKLIJK BESLUIT VAN 5 DECEMBER 1991 TOT BEPALING VAN DE RECHTSPLEGING IN KORT GEDING VOOR DE RAAD VAN STATE. (B.S. 14/01/1992, p.

377. Uitvoering van de opdracht.

Welke beroepswegen te volgen bij onregelmatige toewijzing van overheidsopdrachten?

Actuele en toekomstige nieuwigheden in de overheidsopdrachtenregelgeving

Deel I Ratio legis, structuur en belangrijke nieuwigheden van het Koninklijk Besluit Plaatsing van 15 juli

Ombudsdienst Consumentengeschillen Advocatuur OCA

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Cliquez pour modifier les styles Studiedag. du texte du masque Deuxième niveau. Quatrième niveau kiezen?

KONINKLIJK BESLUIT VAN 5 DECEMBER 1991 TOT BEPALING VAN DE RECHTSPLEGING IN KORT GEDING VOOR DE RAAD VAN STATE. (B.S., 14/01/1992, p.

KB KB Wet KB AUR KB AAV Nieuw. Artikel 1, 1, lid 2, 27, 1, lid 2 en 53, 1, lid 2

ZOO ZB book Page XI Wednesday, December 5, :40 PM Wet van 15 mei Wet van 4 maart

België-Brussel: Back-up- of recoverysoftware 2015/S Aankondiging van een opdracht. Leveringen

Artikel 3:40 Een besluit treedt niet in werking voordat het is bekendgemaakt.

Specifieke aandachtspunten ingevolge de nieuwe regelgeving en recente evoluties

SELECTIECRITERIA MET BETREKKING TOT DE TECHNISCHE DRAAGKRACHT

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Nieuwe wetgeving overheidsopdrachten en concessie: de tunnel blijkt langer dan gedacht!

Zaak C-524/04. Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation tegen Commissioners of Inland Revenue

KONINKLIJK BESLUIT VAN 5 DECEMBER 1991 TOT BEPALING VAN DE RECHTSPLEGING IN KORT GEDING VOOR DE RAAD VAN STATE. (B.S., 14/01/1992, p.

Rechtsbescherming bij aanbesteding

Inhoudstafel. Goedgekeurd in de gemeenteraad van 15 december Bekendgemaakt op 16 december 2015.

GEMEENTELIJK REGLEMENT GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES

BEWAARTERMIJNEN (EN VERJARINGSTERMIJNEN)

A. ALGEMENE BEGINSELEN IN ZAKE OVERHEIDSOPDRACHTEN

Hoofdstuk I Algemene bepalingen 1. Afdeling I Inleidende bepaling 1. Afdeling II Definities en toepassing belasting over de toegevoegde waarde

De Minister van Economische Zaken Mevrouw M.J.A. van der Hoeven Postbus EC Den Haag. Geachte mevrouw Van der Hoeven,

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Overheidsopdrachten 9. G UNNING 11. VARIA

UITVOEREN VAN WERKEN IN BELGIE Aandachtspunten bij de aannemingsovereenkomst

ACTUALIA RECHTSBESCHERMING TEGEN DE OVERHEID

Woord vooraf 3. Inleiding 15. HOOFDSTUK 1. Algemene bepalingen 17. Afdeling 1. Inleidende bepaling 17. Art. 1: omzetting richtlijn 17

België-Knokke-Heist: Terreinvoertuigen 2015/S Aankondiging van een opdracht. Leveringen

PRAKTISCHE GIDS MET DE NIEUWE PROCEDURES EN MODALITEITEN (MET INBEGRIP VAN DE ELEKTRONISCHE MIDDELEN) (versie 3 van 7 oktober 2010)

België-Brussel: Software voor documentenbeheer 2015/S Aankondiging van een opdracht. Leveringen

INHOUD. Voorwoord... v. Hoofdstuk I. De toetsing van sancties door de rechter: algemeen kader Beatrix Vanlerberghe... 1

In dit algemeen reglement hebben de onderstaande termen de ernaast vermelde betekenis.

DE VERJARINGS- EN ONDERZOEKSTERMIJNEN INZAKE BTW

B-Brussel: Testen van software 2012/S Aankondiging van een opdracht. Diensten

Overheidsopdrachten - betalingsregels

HOOFDSTUK I. ALGEMEEN DE TOEPASSELIJKE REGELGEVING 9 HOOFDSTUK II. HET INLEIDEND VERZOEKSCHRIFT 11

België-Antwerpen: Bouwwerkzaamheden 2017/S Aankondiging van een opdracht. Werken

BESCHRIJVEND DOCUMENT. 43E/LOG/overname laurieren/vw-ms ), AFWIJKINGEN VAN DE ALGEMENE UITVOERINGSREGELS

ALGEMENE WET BESTUURSRECHT

Themabijeenkomst Cumela mr. L. Knoups. 14 februari 2013

PROCEDURES COMMISSIE ZORGVULDIG BESTUUR

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Het toenemend belang van het aanbestedingsrecht voor de ondernemingsrechtpraktijk

Rolnummer Arrest nr. 49/2010 van 29 april 2010 A R R E S T

B-Brussel: Onderhoud van datanetwerkuitrusting 2012/S Aankondiging van een opdracht. Diensten

Instantie. Onderwerp. Datum

RAAD VAN STATE, AFDELING ADMINISTRATIE. A R R E S T. nr van 23 april 2007 in de zaak A /IX-3642.

Motivering van bestuurshandelingen afl 11.book Page 5 Tuesday, July 5, :35 AM

De rechtspraak van het Grondwettelijk Hof met betrekking tot artikel 9 van het Verdrag van Aarhus

België-Brussel: Onderhoud van software voor informatietechnologie 2015/S Aankondiging van een opdracht. Diensten

16 september Nieuwe wetgeving overheidsopdrachten

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Procedurereglement op de Gemeentelijke administratieve sancties

Reglement. KMS Reglementen. Raad van Beroep. Raad van Beroep. Pagina: 1 van 7. Geldig per: Opgesteld: Wiebe Boekema

Contractuele aansprakelijkheid in het bouwrecht Rechtspraakoverzicht Benoît Kohl en Maarten Hoebeeck 130

Stedebouw en ruimteiqke ordenino

Gemeentebestuur Lovendegem Kerkstraat 45

Modelbepalingen erkenning van onderaannemers

Hoofdstuk V. Het Grondwettelijk Hof, de voorkoming en de regeling van conflicten. 1. Bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof

INFOSTRAT. 21 oktober 2013 OPLEIDING OVERHEIDSOPDRACHTEN. Deel 1 : Het plaatsen van opdrachten. Kris Lemmens en Frederick Ongena Schoups Advocaten

Lidstaten - Leveringsopdracht - Aankondiging van een opdracht - Openbare procedure. B-Brussel: Elektriciteit 2012/S

CONCORDANTIETABEL VOOR HET

om de doeltreffendheid van de met de Richtlijnen 89/665 en 92/13 beoogde beroepsprocedures opnieuw te evalueren en waar nodig te versterken.

DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur

Lidstaten - Dienstenovereenkomst - Aankondiging van een opdracht - Procedure van gunning via onderhandelingen

Aankondiging van een opdracht nutssectoren. Diensten

Transcriptie:

Advocatenkantoor De Wolf 1

Carlos De Wolf Advocatenkantoor De Wolf 2

Tussen de burgerlijke rechter en de Raad van State (art. 145 en 146, Gecoörd. Grondwet) Burgerlijke rechter: subjectieve rechten Raad van State: objectief contentieux, m.n. controle op de rechtmatigheid van een bestuurshandeling van een administratieve overheid Advocatenkantoor De Wolf 3

Rechtsbescherming bij overheidsopdrachten Gunningsfase: Wet van 17 juni 2013 Uitvoeringsfase: KB van 14 januari 2013 Rechtsbescherming bij administratieve rechtshandelingen, andere dan overheidsopdrachten (overeenkomsten die geen overheidsopdrachten zijn, concessieovereenkomsten voor diensten, verkoopovereenkomsten, domeinconcessies, ) Advocatenkantoor De Wolf 4

Wet van 17 juni 2013 (B.S. 21 juni 2013) Wettelijk kader Drempelwaarden Preventieve en curatieve rechtsbescherming Gemotiveerde beslissing Informatieverlening Wachttermijn Verhaalprocedures Advocatenkantoor De Wolf 5

Verhaalinstanties Correctiemechanisme Kritische slotbedenkingen Advocatenkantoor De Wolf 6

M.-A. Flamme, Les Marchés de l Administration, 1955: Probleem van de efficacité des recours en annulation Malgré tout le respect dû à la science juridique du Commissaire Romieu, on ne peut pas s'empêcher de sourire devant son manque de réalisme et son inconsciente naïveté. «Dire le droit» en vue de «prévenir le retour des pratiques condamnées», c est certes l idéal poursuivi, mais jamais atteint, tant que l Administration lui oppose sa force inertie, son obstination à répéter les errements dénoncés. Advocatenkantoor De Wolf 7

Wet 23 december 2009 K.B. 10 februari 2010: in werking 25 februari 2010 tot 30 juni 2013 Wet van 17 juni 2013 (B.S. 21 juni 2013) inwerkingtreding 1 juli 2013 Titel I: Algemene bepalingen en definities Titel II: Overheidsopdrachten onder wet van 15 juni 2006 Titel III: Overheidsopdrachten onder wet van 13 augustus 2011 (defensie) Titel IV: Slotbepalingen Efficiënte rechtsbescherming mits een diligente houding Advocatenkantoor De Wolf 8

Preventieve rechtsbescherming: rechtsherstel in natura Curatieve rechtsbescherming: rechtsherstel bij equivalent (schadevergoeding) vergoeding voor verlies van een kans Artikel 15 W. 24 december 1993 : 10 % Problematisch: offerteaanvraag, onderhandelingsprocedure, onregelmatige selectiebeslissing Advocatenkantoor De Wolf 9

Opdrachten Europese drempelwaarde: wachttermijn Opdrachten < Europese drempelwaarde: geen wachttermijn enkel informatieverlening Nuanceringen Artikel 30, eerste lid: Grote niet-europese opdrachten ½ van de Europese drempelwaarde Overheidsopdrachten voor aanneming van werken Advocatenkantoor De Wolf 10

Artikel 30, tweede lid: facultatieve onderwerping door beslissing van de aanbestedende overheid Na contractsluiting: geen schorsing, enkel schadevergoeding (hoewel de RvS toch de schorsing zal bevelen wanneer de vordering tijdig werd ingesteld) Advocatenkantoor De Wolf 11

Keuze onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking Keuze onderhandelingsprocedure met bekendmaking in klassieke sectoren Keuze instellen of intrekken kwalificatiesysteem bijzondere sectoren Selectiebeslissing Gunningsbeslissing Beslissing tot stopzetting gunningsprocedure Advocatenkantoor De Wolf 12

Tijdstip: artikel 4, laatste en voorlaatste lid Bestaan op het tijdstip van de beslissing In bepaalde gevallen a posteriori op te nemen in de gunningsbeslissing (bijv. keuze onderhandelingsprocedure) Omvang: artikel 5 Naargelang de procedure en het soort beslissing Instrument van informatieverlening aan Europese Commissie: artikel 6 Advocatenkantoor De Wolf 13

Artikel 7: andere gunningsbeslissing Tweefasenprocedure: selectiefase Informatieverlening niet-geselecteerde kandidaten Motieven van de niet-selectie Beperking kandidaten: gemotiveerde selectiebeslissing Uitnodiging geselecteerde kandidaten na de informatieverlening Advocatenkantoor De Wolf 14

Kwalificatiesysteem bijzondere sectoren (raamovereenkomst) Informatieverlening niet-gekwalificeerde kandidaat Motieven van de niet-kwalificatie Termijn: binnen 15 d. na de beslissing Informatieverlening beslissing tot intrekking kwalificatiesysteem Beslissing en redenen meedelen aan gekwalificeerde aannemer, leverancier of dienstverlener Termijn: 15 d. vóór inwerkingtreding intrekking Recht om opmerkingen binnen dezelfde termijn mee te delen Advocatenkantoor De Wolf 15

Artikel 9: beslissing tot stopzetting van een gunningsprocedure en het opstarten van een nieuwe gunningsprocedure Gemotiveerde beslissing Kennisgeving aan alle kandidaten en inschrijvers Advocatenkantoor De Wolf 16

Artikel 8: Gunningsbeslissing Niet-geselecteerde inschrijver: motieven van de nietselectie Onregelmatige offerte: motieven van de wering Niet-gekozen inschrijvers én gekozen inschrijver: gemotiveerde gunningsbeslissing Melding van de wachttermijn Aanbeveling om de aanbestedende overheid te informeren: telefax en elektronisch adres Advocatenkantoor De Wolf 17

Vorm van de kennisgeving Per telefax, e-mail of ander elektronisch middel Dezelfde dag: aangetekend schrijven Kennisgeving aan de gekozen inschrijver doet geen enkele contractuele verbintenis ontstaan indien de wachttermijn van toepassing is Advocatenkantoor De Wolf 18

Kennisgeving schorst de gestanddoeningstermijn indien de wachttermijn van toepassing is en dit tot één van volgende data: Indien geen schorsing is ingesteld tijdens de wachttermijn: de laatste dag van de wachttermijn Indien een vordering tot schorsing is ingesteld: de dag waarop de verhaalinstantie een beslissing heeft genomen In elk geval ten laatste 45 dagen na de datum van de kennisgeving Advocatenkantoor De Wolf 19

Artikel 10, 1: Bepaalde gegevens mogen evenwel niet worden medegedeeld indien de openbaarmaking ervan de toepassing van een wet zou belemmeren, in strijd zou zijn met het openbaar belang, nadelig zou zijn voor de rechtmatige commerciële belangen van overheidsbedrijven of particuliere ondernemingen of de eerlijke mededinging tussen de ondernemingen zou kunnen schaden. Advocatenkantoor De Wolf 20

RvS, nr. 184.598 van 24 juni 2008, nr. 210.378 van 13 januari 2011, nr. 219.166 van 3 mei 2012 (Siemens Atea) Artikel 10, 2: De aanbestedende instantie en elke persoon die, in het kader van zijn functie of van de hem toevertrouwde opdrachten, kennis heeft van vertrouwelijke informatie over een opdracht of die hem, in het kader van het plaatsen en de uitvoering van de opdracht, door de kandidaten, inschrijvers, aannemers, leveranciers of dienstverleners werd verstrekt, mogen die informatie niet bekendmaken. Deze informatie heeft meer bepaald betrekking op de technische of commerciële geheimen en op de vertrouwelijke aspecten van de offertes. Advocatenkantoor De Wolf 21

Zolang de aanbestedende instantie geen beslissing heeft genomen over, naargelang het geval, de selectie of kwalificatie van de kandidaten, de regelmatigheid van de offertes, de gunning van de opdracht of de beslissing om af te zien van het plaatsen van de opdracht, hebben de kandidaten, inschrijvers en derden geen toegang tot de documenten betreffende de procedure, met name de aanvragen tot deelneming of kwalificatie, de offertes en de interne documenten van de aanbestedende instantie. Advocatenkantoor De Wolf 22

Principes Wachttermijn: 15 d. ingaande de dag na de kennisgeving Niet verlengbaar, tenzij einde op zaterdag, zondag of feestdag: eerstvolgende werkdag (art. 68) Indienen van een schorsingsvordering bij verhaalinstantie: geen contractsluiting tot een beslissing is tussengekomen Geen schorsingsvordering ingediend: recht tot contractsluiting Verbod tot contractsluiting geldt enkel voor indiener schorsingsvordering Advocatenkantoor De Wolf 23

Uitzonderingen (dus geen wachttermijn) Geen Europese bekendmaking Enige inschrijver Echter: bij instellen van de schorsingvordering binnen de 15 dagen: steeds een beoordeling door de RvS (RvS 28 oktober 2010, nr. 208.513) Sanctie: artikel 13 Van rechtswege schorsing van de uitvoering De schorsing van de uitvoering van de gunningsbeslissing door de verhaalinstantie leidt van rechtswege tot de schorsing van de uitvoering van de opdracht die in strijd met artikel 11 zou zijn gesloten. De aanbestedende instantie stelt de begunstigde onverwijld van deze schorsing in kennis en beveelt hem de uitvoering van de opdracht, al naargelang, niet te beginnen of stop te zetten. Advocatenkantoor De Wolf 24

Geen vordering tot vernietiging of onverbindendverklaring Wanneer na de schorsing van rechtswege van de uitvoering van de opdracht geen enkele vordering tot nietigverklaring van de gunningsbeslissing of tot onverbindendverklaring van de opdracht wordt ingediend binnen de toepasselijke termijnen bepaald in artikel 23, worden de schorsing van de uitvoering van de gunningsbeslissing en van de opdracht van rechtswege opgeheven. Advocatenkantoor De Wolf 25

Aanvechten van onwettige beslissingen (gunningsbeslissingen en andere beslissingen) Advocatenkantoor De Wolf 26

1. Vernietiging Artikel 14: Op verzoek van elke persoon die een belang heeft of heeft gehad om een bepaalde opdracht te bekomen en die door de beweerde schending is of dreigt te worden benadeeld, kan de verhaalinstantie de beslissingen van de aanbestedende instanties vernietigen, waaronder degene die berusten op discriminerende technische, economische en financiële specificaties, omdat deze beslissingen een machtsafwending inhouden of een inbreuk vormen op : 1 het op de desbetreffende opdracht toepasselijke Gemeenschapsrecht inzake overheidsopdrachten, alsook op de wet en haar uitvoeringsbesluiten; 2 de grondwettelijke, wettelijke of reglementaire bepalingen, alsook de algemene rechtsbeginselen die op de betreffende opdracht van toepassing zijn; 3 de opdrachtdocumenten Advocatenkantoor De Wolf 27

Voorbeelden: Beslissing tot vaststelling van het bestek Beslissing tot niet-selectie Beslissing betreffende de regelmatigheid van de offertes De nieuwe gunningsbeslissing na een verhaalprocedure Gelijkstelling alle aanbestedende overheden Verhaalinstantie: Aanbestedende overheden/administratieve overheden: Raad van State Aanbestedende overheden/niet-administratieve overheden: burgerlijke rechter/rechtbank van koophandel Advocatenkantoor De Wolf 28

Termijn: 60 dagen volgend op de datum van bekendmaking, kennisgeving of kennisneming van de rechtshandeling (ook voor burgerlijke rechtbanken / rechtbanken van koophandel) Advocatenkantoor De Wolf 29

2. Schorsing Artikel 15 Onder dezelfde voorwaarden als die bedoeld in artikel 65/14 en zonder dat het bewijs van een moeilijk te herstellen ernstig nadeel is vereist, kan de verhaalinstantie, eventueel op straffe van een dwangsom, de uitvoering van de in artikel 65/14 bedoelde beslissingen schorsen en, wat betreft de Raad van State, zolang het vernietigingsberoep bij hem aanhangig is : 1 de voorlopige maatregelen bevelen om de beweerde schending ongedaan te maken of te voorkomen dat de betrokken belangen worden geschaad; 2 de voorlopige maatregelen bevelen die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van haar uitspraak. Advocatenkantoor De Wolf 30

De vordering tot schorsing wordt ingediend volgens een procedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid of in kort geding, overeenkomstig artikel 65/24. De verhaalinstantie houdt rekening met de vermoedelijke gevolgen van de schorsing van de uitvoering en van de voorlopige maatregelen voor alle belangen die kunnen worden geschaad, alsook met het openbaar belang, en kan beslissen om de schorsing van de uitvoering of de voorlopige maatregelen niet toe te staan wanneer hun negatieve gevolgen groter zouden zijn dan hun voordelen. De beslissing om de schorsing van de uitvoering of de voorlopige maatregelen niet toe te staan, doet geen afbreuk aan de andere door de indiener ingeroepen rechten. De vordering tot voorlopige maatregelen kan samen met de in het eerste lid bedoelde vordering tot schorsing of met de in artikel 65/14 bedoelde vordering tot nietigverklaring of afzonderlijk worden ingediend. Advocatenkantoor De Wolf 31

Kenmerken Voorwerp: voor vernietiging vatbare handelingen Afschaffing van bevoegdheidsvoorwaarde van het MTHEN voor Europese en niet-europese opdrachten Verhaalinstantie én verplichte procedure: Schorsingsprocedure bij UDN voor aanbestedende overheden/administratieve overheden Kortgedingprocedure Vz. rechtbank van eerste aanleg/koophandel voor aanbestedende overheden/nietadministratieve overheden Advocatenkantoor De Wolf 32

Termijn: 15 dagen volgend op de datum van bekendmaking, kennisgeving of kennisneming van de rechtshandeling (ook voor een besteksbepaling of een andere rechtshandeling) Behoud van de theorie van de complexe rechtshandeling (Parl. St., Doc. 52 2276/001, p. 39 RvS, Alg. Verg., nr. 152.173 van 2 december 2005) (maar niet bij beslissing tot definitieve uitsluiting en matiging op grond van de zorgvuldigheid in hoofde van de inschrijver) Mogelijkheid van een belangenafweging Zeer geringe impact: uitzonderlijk RvS, nr. 188.958 van 18 december 2008 Advocatenkantoor De Wolf 33

Onderscheiden behandeling RvS-Vz REA GwH, nr. 164/2011 van 20 oktober 2011: vereiste van een soortgelijke beoordeling Nog verschillende openstaande vragen (bijv. beroepsmogelijkheid) Advocatenkantoor De Wolf 34

3. Schadevergoeding (artikel 16) Grondslag Schendingen bedoeld in artikel 14 Begaan voorafgaand aan de sluiting van de opdracht Bewijs van de fout (schending), de schade en het causaal verband (cf. artikel 1382, B.W.) Bijzondere bepaling speciale sectoren i.v.m. kosten opstellen van offerte/deelname procedure Verhaalinstantie: burgerlijke rechter (artikel 24, laatste lid) Termijn: 5 jaar vanaf de bekendmaking, de kennisgeving of de kennisneming van de rechtshandeling Advocatenkantoor De Wolf 35

GwH, nr. 173/2011 van 10 november 2011: artikel 15 van de W. 24/12/1993 schendt het gelijkheidsbeginsel niet / andere dan aanbesteding: schade dient te worden aangetoond (verlies van een kans) Advocatenkantoor De Wolf 36

4. Onverbindendverklaring Gebonden bevoegdheid: verklaart de verhaalinstantie, hoewel rechtvaardigingsgronden (zie rechtsgevolgen) Gevallen: Afwezigheid van Europese bekendmaking (met uitzondering in artikel 18) Niet-eerbiediging van de wachttermijn Niet afwachten van de beslissing van de verhaalinstanties Schending van het materieel aanbestedingsrecht Verhaalinstantie: Vz REA, zetelend in KG (artikel 24, laatste lid) Advocatenkantoor De Wolf 37

Te dagvaarden partijen: aanbestedende overheid en begunstigde (mee te delen door aanbestedende overheid) (artikel 17 voorlaatste lid) Termijn: 30 dagen / 6 maanden (artikel 23, 5) Rechtsgevolgen: Vernietiging met terugwerkende kracht OF Beperking van de werking van de nog uit te voeren verbintenissen + boete (artikel 22) Advocatenkantoor De Wolf 38

Rechtvaardiging (dus geen onverbindendverklaring) (artikel 20) Discretionaire bevoegdheid ( De verhaalinstantie kan beslissen ( ) na alle relevante aspecten te hebben onderzocht, ( ) ) Kenmerken: Dwingende redenen van algemeen belang die het noodzakelijk maken dat de opdracht verbindend blijft (Parl. St., Doc. 52 2276/001, p. 36) Verplichting tot opleggen van alternatieve sanctie Economische belangen kunnen dwingende redenen vormen indien in uitzonderlijke omstandigheden de onverbindendheid onevenredige grote gevolgen zou hebben (m.a.w., belangenafweging) RvS, nr. 188.958 van 18 december 2008 (griepvaccin) Advocatenkantoor De Wolf 39

Geen dwingende redenen van algemeen belang zijn economische belangen die rechtstreeks verband houden met de opdracht (bijv. kosten t.g.v. vertraging, kosten van nieuwe procedure, juridische kosten, ) Limitatieve toepassing Principe: de onaantastbaarheid van de tot stand gekomen aannemingsovereenkomst Uitzondering: Artikel 13 (schorsing Raad van State met van rechtswege schorsing uitvoering overeenkomst ) Artikel 17 Artikel 20 Advocatenkantoor De Wolf 40

5. Alternatieve sancties (artikel 22) Rechtsgronden 1 facultatief: kan de verhaalinstantie 2 gebonden: legt de verhaalinstantie : schending van de wachttermijn zonder benadeling inschrijver Initiatief: ambtshalve of op verzoek van een belanghebbende Vorm: Inkorten van de looptijd van de opdracht; of Opleggen van een boete (i) te storten in de Schatkist, (ii) vereiste van doeltreffendheid, evenredigheid en afschrikkend, en (iii) max 15 % van de aannemingssom (excl. BTW) Advocatenkantoor De Wolf 41

Verhaalinstantie: burgerlijke rechter Te dagvaarden partijen: aanbestedende overheid en begunstigde (mee te delen door aanbestedende overheid (artikel 22, 1, tweede lid)) Termijn: 6 maanden volgend op de bekendmaking, de kennisgeving of de kennisneming van de rechtshandeling Beoordelingscriteria: alle relevante factoren, waaronder de ernst van de schending, de houding van de aanbestedende overheid en de verdere gelding van de overeenkomst Advocatenkantoor De Wolf 42

Aanbestedende overheden administratieve overheden Schorsing: Raad van State UDN Vernietiging: Raad van State Vernietiging Onverbindendverklaring alternatieve sancties: Burgerlijke rechtbank (REA of Rb. Kh.) zetelend zoals in kort geding (artikel 24, laatste lid) Schadevergoeding: burgerlijke rechtbank (REA of Rb. Kh.) ten gronde Advocatenkantoor De Wolf 43

Aanbestedende overheden geen administratieve overheden Schorsing: Vz. Burgerlijke rechtbank (REA of Rb. Kh.) zetelend in kortgeding Onverbindendverklaring alternatieve sancties: Burgerlijke rechtbank (REA of Rb. Kh.) zetelend zoals in kortgeding Schadevergoeding: burgerlijke rechtbank (REA of Rb. Kh.) ten gronde Advocatenkantoor De Wolf 44

Grondslag Rechtspraak van het Hof van Cassatie ( imperiumbevoegdheid ) Uitsluiten van forumshopping Procedurele voorschriften Tenzij de bepalingen van deze wet hiervan afwijken, worden de bevoegdheids- en procedurevoorschriften voor de verhaalinstantie bepaald door de wetten en besluiten betreffende de verhaalinstantie. GwH, nr. 164/2011 van 20 oktober 2011: vereiste van een soortgelijke behandeling Advocatenkantoor De Wolf 45

Vertrouwelijkheid: Artikel 26 De verhaalinstantie moet de vertrouwelijkheid en het recht op eerbiediging van zakengeheimen waarborgen met betrekking tot de informatie die is vervat in door de betrokken partijen, in het bijzonder door de aanbestedende instantie die het volledige dossier dient over te leggen, aan haar overgelegde dossiers, ook al kan zijzelf van deze informatie kennis nemen en deze in haar beschouwing betrekken. Het komt deze instantie toe te oordelen in welke mate en op welke wijze de vertrouwelijkheid en het geheime karakter van deze informatie moet worden gewaarborgd, rekening houdend met de vereisten van een effectieve rechtsbescherming en van de eerbiediging van het recht van verweer van de procespartijen en met het vereiste dat de procedure op alle onderdelen het recht op een eerlijk proces eerbiedigt. Advocatenkantoor De Wolf 46

Tergende en roekeloze verhaalprocedure: Artikel 27 Ingeval van een tergende en roekeloze verhaalprocedure kan de verhaalinstantie, op verzoek van de aanbestedende instantie of de begunstigde van de beslissing, aan de aanbestedende instantie of aan de begunstigde een passende schadevergoeding toekennen ten laste van de verzoeker. Het totale bedrag van de eventuele schadevergoedingen mag in geen geval 5 % van het gegunde opdrachtbedrag zonder belasting over de toegevoegde waarde overschrijden. Het voornoemde percentage kan bij een koninklijk besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad worden verhoogd. Dit koninklijk besluit moet bij wet worden bekrachtigd binnen een termijn van twaalf maanden vanaf zijn inwerkingtreding. Advocatenkantoor De Wolf 47

Tergende en roekeloze verhaalprocedure: Aanvullend aan de bestaande sanctiebepalingen Afschrikkingsgevaar! Geen concrete toepassingen Advocatenkantoor De Wolf 48

Voorwerp: interventie van de Europese Commissie Vóór de sluiting van de overeenkomst Ernstige schending van het Gemeenschapsrecht Europese opdracht Vorm: gemotiveerde kennisgeving vanwege de Europese Commissie Reactietermijn voor de Belgische Staat : 21 kalenderdagen Advocatenkantoor De Wolf 49

Inhoud van de reactie: Schending is ongedaan gemaakt Een met redenen omkleed verweer (incl. de kennisgeving dat een procedure hangend is) Kennisgeving dat de gunningsprocedure geschorst is Advocatenkantoor De Wolf 50

Informatieverlening Noodzaak tot een toereikende toelichting Risico van tergende en roekeloze verhaalprocedures Duale preventieve rechtsbescherming Haalbaar voor de burgerlijke rechtbanken? Onopgeloste procedurele vragen GwH, nr. 164/2011 van 20 oktober 2011 en 173/2011 van 10 november 2011 Rechtspraak van het Hof van Justitie van 28 januari 2010 Nuttige werking Efficiëntiebeginsel Rechtszekerheidsbeginsel Advocatenkantoor De Wolf 51

Aanvechtbaarheid administratieve en technische besteksbepalingen Principieel aanvaard Binnen 15 d. na kennisname: de uitdaging van de wakkere inschrijver/kandidaat Behoud van de theorie van de complexe administratieve rechtshandeling Advocatenkantoor De Wolf 52

Groeiende complexiteit van de gunningsprocedures PPS-opdrachten; DBFM-contracten Noodzaak van een flexibele procedureregeling (m.n. Raad van State) Technische adviesverlening onontbeerlijk (cf. Prijsaanvraag Gerechtsgebouw Antwerpen RvS, 19 november 1998, nr. 76.978) DBFM-overeenkomsten met inherente toepassing van de onderhandelingsprocedure RvS: mogelijkheid van deskundigenadvies mits bepaalde voorwaarden vervuld zijn (nr. 213.960 van 17 juni 2011) Advocatenkantoor De Wolf 53

Wijzigingen tijdens de uitvoeringsfase Mutabilité abusive HvJ, C-454/06 van 8 juni 2008 Artikel 37 en 38, KB 14/01/2013 ( AUR ) Begrenzing van de omvang van de wijzigingen tot 15 % Niet-Europese opdrachten Wettelijke rechtsbescherming is beperkt tot schadevergoeding (tenzij vrijwillige toepassing) Nuancering voor overheidsopdrachten voor werken Facultatieve toepassingsmogelijkheid RvS: schorsingsmogelijkheid is veralgemeend van toepassing (indien tijdig ingesteld) Advocatenkantoor De Wolf 54

Invloed van de interpretatieve mededeling d.d. 24 juli 2006, bevestigd door Ger.EG T-258/06 van 20 mei 2010 Noodzaak van een procedurele omkadering van het besluitvormingsproces Eerbiediging van grondwettelijke bevoegdheidsverdeling De gunning van overheidsopdrachten, een blijvende bron van onfrisse praktijken Aan de horizon: nieuwe Europese richtlijnen Advocatenkantoor De Wolf 55

Interpretatieve mededeling van de Europese Commissie d.d. 1 augustus 2006 over de Gemeenschapswetgeving die van toepassing is op het plaatsen van opdrachten die niet of slechts gedeeltelijk onder de richtlijnen inzake overheidsopdrachten vallen (Pb EG C-179/2 van 1 augustus 2009) Gerecht van eerste aanleg van 20 mei 2010 (T-258/06) Grondwettelijke rechtsmachtafbakening tussen de administratieve rechter en de justitiële rechter Advocatenkantoor De Wolf 56

Europese ontwerprichtlijnen: klassieke sectoren, speciale sectoren en concessies Hervormingsvoorstellen betreffende de Raad van State Advocatenkantoor De Wolf 57

Koninklijk Besluit van 14 januari 2013 ( AUR ) Artikel 73: rechtsvorderingen Feiten of omstandigheden bedoeld in artikel 54 tot 56: nietnaleven van de formaliteiten leidt tot rechtsverval Termijn voor dagvaarding: 30 maanden volgend op de datum van de betekening van het proces-verbaal van voorlopige oplevering 30 maanden volgend op de datum van de betekening van het verstrijken van de waarborgtermijn voor feiten of omstandigheden die zich situeren in de waarborgperiode Besprekingen tussen partijen: einde van de derde maand die volgt op de datum van de betekening van de beslissing van de AO Advocatenkantoor De Wolf 58

Bestek bevat een bepaling die U als inschrijver uitsluit U als inschrijver in een ongunstige mededingingspositie plaatst Advocatenkantoor De Wolf 59

Onderhandelingsprocedure Uw aanvraag tot deelneming werd verworpen U werd geselecteerd maar uw offerte werd niet als voorkeursbieder gerangschikt Advocatenkantoor De Wolf 60

De aanbestedende overheid beslist om een lopende gunningsprocedure stop te zetten en de opdracht opnieuw in mededinging te stellen Welke informatie dient u te bekomen, c.q. op te vragen? Welke verhaalsprocedures dienen onderzocht te worden en binnen welke termijnen? Welk resultaat kan u nog bereiken? Advocatenkantoor De Wolf 61

Rechtsbescherming bij overheidsopdrachten in de gunningsfase Geconcretiseerd onder druk van het Europees Hof van Justitie Preventieve rechtsbescherming als prioritaire doelstelling Noodzaak van diligent optreden: UDN sui generis Raad van State: functioneert Burgerlijke rechtbanken: problematisch Bestaande pijnpunten Technische middelen Vertrouwelijkheid van de stukken Complexe overheidsopdrachten Schadeloosstelling Advocatenkantoor De Wolf 62

Rechtsbescherming bij andere opdrachten Klassieke rechtsmachtafbakening Raad van State: Procedurereglement, m.n. UDN Schorsing Vernietiging Rechtsbescherming bij uitvoering van overheidsopdrachten Artikel 73, KB 14 januari 2013 Rechtsbescherming bij uitvoering van andere opdrachten Gemeen recht (m.i.v. verjaring) Advocatenkantoor De Wolf 63

Wij danken u voor uw gewaardeerde aandacht en hopen u bij een volgende gelegenheid opnieuw te mogen begroeten. De Wolf Advocatenkantoor Etikhovestraat 6 Fortlaan 95 9680 Maarkedal 9000 Gent Tel.: 055 235 200 Fax: 055 300 651 E-mail: dewolf@lawfirmdewolf.com Advocatenkantoor De Wolf 64