De impliciete verklaring op erewoord voor de controle van het toegangsrecht en het attest fiscale schulden

Transcriptie

1 Nota De impliciete verklaring op erewoord voor de controle van het toegangsrecht en het attest fiscale schulden 1. Management summary 1. Het eerste reparatie-k.b. overheidsopdrachten van 21 februari 2014 is van toepassing op opdrachten geplaatst sinds 3 maart Twee wijzigingen van het K.B. plaatsing van 15 juli 2011 hebben een directe impact voor de dagdagelijkse praktijk van aanbestedende overheden: Verplicht gebruik van de techniek van de impliciete verklaring op erewoord (art en art. 61 4) waarbij de inschrijver door het indienen van een offerte verklaart dat hij zich niet in één van de uitsluitingsgevallen bevindt; De introductie van het attest fiscale schulden (voor Belgische inschrijvers), dat door de aanbestedende overheid zelf voor elke inschrijver (dus niet enkel de best gerangschikte) moet worden geverifieerd binnen 48u na de openingszitting, en dient te worden toegevoegd aan het administratief dossier (art. 63 2). 2. Impliciete verklaring op erewoord Uit artikel 60 1 (dat niet werd gewijzigd) en artikel 61 4 K.B. plaatsing volgt dat de aanbestedende overheid de inschrijvers niet meer mag verplichten om documenten inzake

2 de uitsluitingsgronden vervat in artikel 61, eerste en tweede paragraaf bij hun offerte te voegen, welke zij kosteloos elektronisch kan raadplegen. De aanbestedende overheid gaat enkel voor de als opdrachtnemer in aanmerking komende inschrijver (dus: de best gerangschikte inschrijver) via elektronische middelen na of deze onder één van de uitsluitingsgronden valt (behalve voor het attest fiscale schulden!). Het elektronisch nazicht gebeurt via de toepassing Telemarc die toegankelijk is via het elektronisch loket Digiflow. 3. Attest fiscale schulden Het attest fiscale schulden wordt het verzameldocument voor alle fiscale verplichtingen van een onderneming ten aanzien van de FOD Financiën. Zodoende wordt in artikel 63 2 voor de Belgische inschrijver - niet langer verwezen naar de beroepsmatige fiscale verplichtingen, maar wel naar de naleving van de verplichtingen ten opzichte van de FOD Financiën. Wanneer de overheid gebruik maakt van de impliciete verklaring op erewoord (en de inschrijvers het attest dus niet bij hun offerte voegen), moet het attest door de aanbestedende overheid voor elke inschrijver worden geconsulteerd via de elektronische toepassing Telemarc binnen 48u na de opening van de offertes. 2. Inwerkingtreding van het reparatie-k.b. 4. Op 21 februari 2014 werd het koninklijk besluit van 7 februari 2014 tot wijziging van meerdere koninklijke besluiten tot uitvoering van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006 alsook van de wet van 13 augustus 2011 inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit K.B. wordt het eerste reparatie-k.b. genoemd. Het reparatie-k.b. wijzigt een aantal bepalingen uit verschillende overheidsopdrachten- K.B. s 1. Veel aanpassingen betreffen verbeteringen en verduidelijkingen, maar er zijn ook enkele inhoudelijke nieuwigheden. 1 Volgende K.B. s worden gewijzigd: 1) KB van 20 december 2010 inzake de bevordering van schone en energiezuinige voertuigen in het kader van overheidsopdrachten; 2) KB van 15 juli 2011 plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren; Pagina 2 / 7

3 5. De wijzigingen zijn van toepassing op opdrachten die vanaf 3 maart 2014 worden geplaatst. De oude regels blijven van toepassing op de opdrachten geplaatst voor 3 maart Onder de datum van plaatsing van de overheidsopdracht, wordt niet langer de datum van publicatie bedoeld, doch wel de datum van verzending van de bekendmaking. De datum van verzending van de bekendmaking en de publicatie is in de meeste gevallen dezelfde, doch wordt voor de verzending geopteerd omdat deze datum controleerbaar is door de aanbestedende overheid. 6. We gaan hierna in op twee concrete implicaties van het reparatie-k.b. voor de dagdagelijkse overheidsopdrachten-praktijk: Gebruik van het attest fiscale schulden; Gebruik van de impliciete verklaring op erewoord. 3. Toegangsrecht: attest fiscale schulden 7. Eén van de meest ingrijpende wijzigingen van het K.B. plaatsing voor de praktijk, wordt doorgevoerd in artikel 63 K.B. plaatsing. Wanneer de aanbestedende overheid gebruik maakt van 1) de maatregel van administratieve vereenvoudiging voorzien in art K.B. plaatsing (zie hierna), en 2) de techniek van de impliciete verklaring op erewoord voorzien in art. 61 4, laatste lid K.B. plaatsing (zie hierna) dan moet zij voor elke inschrijver, én binnen 48 u na de openingszitting, het attest fiscale schulden ten aanzien van de FOD Financiën opvragen via de elektronische toepassing Telemarc (Digiflow). Zo de aanbestedende overheid geen gebruik maakt van de maatregel van administratieve vereenvoudiging, dient het bestek voor te voorzien dat de inschrijver het attest fiscale 3) KB van 23 januari 2012 plaatsing overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied; 4) KB van 16 juli 2012 plaatsing overheidsopdrachten speciale sectoren; 5) KB van 14 januari 2013 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken; 6) KB van 3 april 2013 betreffende de tussenkomst van de Ministerraad, de overdracht van bevoegdheid en de machtigingen inzake de plaatsing en de uitvoering van overheidsopdrachten, ontwerpenwedstrijden en concessies voor openbare werken op federaal niveau; 7) KB van 24 juni 2013 betreffende de mededinging in het raam van de Europese Unie van bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten in de sectoren water, energie, vervoer en postdiensten. Pagina 3 / 7

4 schulden als bedoeld in artikel 63 K.B. plaatsing bij zijn offerte moet voegen (conform art. 59 K.B. plaatsing). 8. Het attest fiscale schulden wordt het verzameldocument voor alle fiscale verplichtingen van een onderneming ten aanzien van de FOD Financiën. Het bevat de directe belastingen (inkomstenbelastingen, voorheffingen, verkeersbelasting en andere met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen) en de BTW en de fiscale boeten. Zodoende wordt in artikel 63 2 voor de Belgische inschrijver - niet langer verwezen naar de beroepsmatige fiscale verplichtingen, maar wel naar de naleving van de verplichtingen ten opzichte van de FOD Financiën. Reden voor de verplichting tot het raadplegen van dit attest binnen de 48u, is dat de persoonlijke toestand van de inschrijver dient te worden geverifieerd op het moment van de indiening van de offertes, dit om te vermijden dat een kandidaat of inschrijver zich a posteriori, in de loop van de gunningsprocedure, in de regel zou stellen met zijn socialezekerheids- of fiscale verplichtingen, louter met het oog op het bekomen van de opdracht. Na een termijn van 48 u is het niet meer mogelijk om via de Telemarc-toepassing een attest op te vragen dat de fiscale toestand weergeeft op het uiterste tijdstip van het indienen van de offertes. Dit probleem stelt zich niet bij het RSZ-attest, gezien dit betrekking heeft op het voorlaatste afgelopen kalenderkwartaal voor de uiterste datum voor ontvangst van de aanvragen tot deelneming of offertes. 9. Wanneer om welke reden ook, met name in geval van een tijdelijke onbeschikbaarheid van de toepassing, de attesten niet binnen de voormelde termijn van 48 uur via Telemarc zouden kunnen worden opgevraagd, kan de aanbestedende overheid zich hiervoor richten tot de bevoegde centrale dienst bij de FOD Financiën: Algemene administratie inning en invorderingen, comptabiliteitsinspectie Brussel II, NOGA toren A, 17 de verdiepin, Koning Albert II laan 33, bus 43, 1030 Schaarbeek, tel 02/ telemarc@minfin.fed.be 10. Het verslag aan de Koning herinnert eraan dat de verificatie van de sociale zekerheids- en fiscale schulden ten aanzien van de inschrijver aan wie de opdracht zal worden gegund, eveneens van belang is gelet op de hoofdelijke aansprakelijkheid van de opdrachtgever/ aanbestedende overheid voor deze schulden in geval van sluiting van de opdracht. Daarbij wordt erop gewezen dat de verplichtingen die specifiek in het licht van de hoofdelijke aansprakelijkheid dienen te worden geverifieerd, inhoudelijk niet noodzakelijk overeenkomen met de verplichtingen zoals die blijken uit de attesten die in Telemarc kunnen worden geraadpleegd (die betrekking hebben tot de uitsluitingsgronden). Zo zal het ook aangewezen Pagina 4 / 7

5 zijn om middels de publieke toepassing My MINFIN van de FOD Financiën de verplichtingen inzake de hoofdelijke aansprakelijkheid bijkomend te controleren. 11. Overeenkomstig de nieuwe paragraaf 3 van artikel 63, kan de aanbestedende overheid ervoor opteren om nog andere fiscale verplichtingen dan deze ten aanzien van de FOD Financiën te onderzoeken. Zo is te denken aan de regionale, provinciale en lokale belastingen. 12. In lijn met het voorgaande is ook artikel 106 K.B. plaatsing gewijzigd. Dit artikel geeft aan welke artikelen niet van toepassing zijn bij een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking. Onder meer hoofdstuk 5 betreffende selectie (toegangsrecht en kwalitatieve selectie) is niet van toepassing, met uitzondering van de bepaling betreffende de verplichte uitsluitingsgevallen (artikel 61, 1) en de bepaling betreffende het voldoen aan de verplichtingen inzake de betaling van de RSZ-bijdragen (artikel 61, 2, 5 en artikel 62). Naast deze uitzonderingen zijn nu ook artikel 61, 2, 6 (en 3 en 4) en artikel 63 van toepassing bij onderhandelingsprocedures zonder bekendmaking. Een aanbestedende overheid moet bij een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking naast de verplichte uitsluitingsgevallen en de naleving van de verplichtingen t.a.v. de RSZ nu dus ook de naleving van de fiscale verplichtingen controleren. 4. Impliciete verklaring op erewoord en de Telemarctoepassing als maatregel van administratieve vereenvoudiging 13. Artikel 60 1 K.B. plaatsing - dat niet werd gewijzigd beoogt als maatregel van administratieve vereenvoudiging de elektronische raadpleging door de aanbestedende overheid - van de inlichtingen en documenten uitgaande van overheidsinstanties die het mogelijk maken de persoonlijke toestand (toegangsrecht) en de bekwaamheid (selectiecriteria) van de kandidaten en inschrijvers te verifiëren. Zo wordt vermeden dat de inschrijvers deze documenten die elektronisch raadpleegbaar zijn door de aanbestedende overheid steeds opnieuw bij hun offerte dienen te voegen. De elektronische raadpleging is mogelijk via de toepassing Telemarc (Digiflow). Reeds geruime tijd worden via Telemarc zo de volgende inlichtingen en documenten ter beschikking gesteld : Het RSZ-attest, Pagina 5 / 7

6 het attest van inschrijving als btw-plichtige, het attest betreffende de juridische toestand (het attest van niet-faillissement of een gelijkaardige toestand) de jaarrekeningen. Recent werd deze lijst uitgebreid met het attest fiscale schulden alsook, m.n. voor de opdrachten voor werken, het erkenningsattest. Op grond van artikel 60 1 K.B. plaatsing is het gebruik van Telemarc verplicht. 14. Telemarc is een gratis webinterface die toegang verleent tot verscheidene authentieke bronnen (Nationale Bank, BTW en Belastingen, RSZ, KBO, de databank van de erkenning der aannemers van werken). Zij is voor de gewettigde gebruikers, de aanbestedende overheden, via het elektronisch loket Digiflow toegankelijk. De aanbestedende overheden dienen hun vragen in de vertrouwelijke gegevensbanken in real time in en verkrijgen onmiddellijk de inlichtingen die noodzakelijk zijn voor de gunning van een overheidsopdracht, met de mogelijkheid het resultaat van hun aanvragen te bewaren en/of printen. Meer informatie over Telemarc is terug te vinden op de website van de Dienst Administratieve Vereenvoudiging: Deze elektronische verificatie van de persoonlijke situatie van de inschrijvers (toegangsrecht op basis de verplichte en facultatieve uitsluitingsgronden alsook draagkracht in functie van de selectiecriteria), spoort met het nieuwe artikel 61 4 van het K.B. plaatsing betreffende de techniek van de impliciete verklaring op erewoord. Waar dit voorheen facultatief was dus afhankelijk van de keuze van de aanbestedende overheid in de opdrachtdocumenten, wordt de impliciete verklaring op erewoord nu verplicht gesteld voor alle gunningsprocedures die in één fase verlopen (open procedures 2 en de vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking 3 ). Deze wijziging betekent dat de aanbestedende overheid de inschrijvers niet meer mag verplichten om bepaalde documenten inzake de uitsluitingsgronden vervat in artikel 61, eerste en tweede paragraaf, of inzake de bekwaamheid (selectiecriteria) bij hun offerte te 2 Art. 3,5 overheidsopdrachtenwet 2006: open procedure : de gunningsprocedure waarbij elke belangstellende aannemer, leverancier of dienstverlener een offerte mag indienen en waarbij de openingszitting van de offertes openbaar is ; 3 Art. 2,3 K.B. plaatsing: vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking : de onderhandelingsprocedure met bekendmaking waarvoor elke belangstellende aannemer, leverancier of dienstverlener een offerte mag indienen. Deze vorm van onderhandelingsprocedure mag uitsluitend worden aangewend voor de opdrachten die de drempels vermeld in artikel 32 niet bereiken, onverminderd de beperking vermeld in artikel 105, 2, 1 ; Pagina 6 / 7

7 voegen. De indiening van een offerte of kandidatuur vormt de impliciete verklaring vanwege de inschrijver of kandidaat dat deze zich niet in één van de uitsluitingsgevallen bevindt. De aanbestedende overheid gaat enkel voor de als opdrachtnemer in aanmerking komende inschrijver (dus: de best gerangschikte inschrijver) via elektronische middelen na of deze onder één van de uitsluitingsgronden valt (behalve voor het attest fiscale schulden! zie hiervoor). De administratieve vereenvoudiging door het gebruik van de impliciete verklaring op erewoord, kan als volgt worden voorgesteld 4 : 16. Voor beperkte procedures 5 (ook tweestapsprocedures genoemd) blijft het gebruik van de impliciete verklaring op erewoord facultatief. Bij een tweestapsprocedure is dergelijke verklaring minder nuttig nu de toestand van alle kandidaten met het oog op selectie immers meteen moet worden geverifieerd. Ook hier geldt echter dat de aanbestedende overheid de documenten die ze elektronisch kan bekomen, zelf opvraagt (art. 60 1). 17. Het gebruik van de impliciete verklaring op erewoord is ook alleen maar nuttig als de aanbestedende overheid gebruik maakt van de elektronische Telemarc-toepassing. Indien de documenten en inlichtingen inzake het toegangsrecht niet elektronisch toegankelijk zijn, zal aanbestedende overheid deze achteraf nog meten opvragen voor de controle van de persoonlijke toestand van de inschrijver. De meerwaarde van deze techniek is dan klein. 4 Bron: FOD Kanselarij van de Eerste Minister, Dienst Administratieve Vereenvoudiging: 5 Art. 3,6 overheidsopdrachtenwet 2006: de gunningsprocedure waarbij elke belangstellende aannemer, leverancier of dienstverlener een aanvraag tot deelneming mag indienen en waarbij alleen de door de aanbestedende overheid of het overheidsbedrijf geselecteerde kandidaten een offerte mogen indienen en aanwezig mogen zijn op de openingszitting van de offertes ; Pagina 7 / 7