Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006
Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader en Duratieverlenging 1
Huidig mandaat Ballast Nedam bij ING IM Beleggingsmandaat bij ING IM Norm Min. Max Benchm ark Aandelen 30.0% 25.0% 35.0% FT W orld, 50% Europe fixing Vastrentende w aarden 65.0% 57.5% 72.5% EGBI en Lehman Euro Aggregate + modelportefeuille swaps Vastgoed 5.0% 2.5% 7.5% EPRA/NAREIT <Op verzoek van Ballast Nedam geen tactisch asset allocatie beleid <Samengestelde benchmark vastrentende waarden o.b.v. werkelijke verdeling tussen staatsobligaties en All Grade Long duration fonds 2
Huidige mandaat Ballast Nedam bij ING IM vastrentende portefeuille <76% European Government Bond Index <staatsobligaties <24% Lehman Euro Aggregate Index + modelportefeuille swaps < All Grade Long Duration fonds Kern van de portefeuille: Staatsobligaties en bedrijfsobligaties Tactische ruimte voor High Yield obligaties en obligaties van Opkomende landen 3
Huidig mandaat Ballast Nedam bij ING IM Aandelen en Vastgoed portefeuille < ING Aandelen Basis Fonds < Belegt wereldwijd in aandelen < Focus is regionaal < Strategisch 50% in Europa < Zeer goede spreiding over regio s, sectoren en individuele aandelen Verantwoord risico /rendementsprofiel < NN Vastgoed Aandelen Fonds < Belegt wereldwijd in vastgoedaandelen < Zeer goede spreiding over regio s, sectoren en individuele vastgoed fondsen < Valuta risico is afgedekt naar Euro 4
Portefeuille Samenstelling portefeuille per 31 augustus 2006 Norm Min Liquide middelen 0.0% 5.0% Vastrentende waarden 65.0% 57.5% Waarvan discretionair Waarvan Fixed Inc. All Grade Long Duration Aandelen 30.0% 25.0% Waarvan ING Aandelenfonds Onroerend Goed 5.0% 2.5% Waarvan NN Vastgoedfonds Totaal 100.0% Portefeuille Portefeuille Over / Max waarde weging Onderweging 5.0% 4,093,521 0.7% 0.7% 72.5% 339,124,279 57.7% 7.3% 257,775,730 76.0% 81,348,549 24.0% 35.0% 197,516,420 33.6% 3.6% 197,516,420 100.0% 7.5% 46,775,350 8.0% 3.0% 46,775,350 100.0% 587,509,570 100.0% 0.0% Tbv Grafiek Portefeuille weging Normweging 70.0% Liquide middelen 0.7% 0.0% 60.0% Vastrentende waarden 57.7% 65.0% Aandelen 33.6% 30.0% 50.0% Onroerend Goed 8.0% 5.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% Portefeuille weging per categorie 0.0% Liquide middelen Vastrentende waarden Aandelen Onroerend Goed Portefeuille weging 5
Portefeuille Performance t/m augustus 2006 Totaal Vastrentende portefeuille Benchmark 2005 2006 2006 2006 Q1 Q2 YTD* 6.0% 3.5% 2.5% 2.3% 5.8% 3.8% 2.3% 2.5% Aandelen portefeuille 28.3% 4.7% 5.3% 2.6% Benchmark 27.9% 5.5% 4.8% 4.1% Vastgoed portefeuille 20.4% 15.9% 4.1% 18.0% Benchmark 19.7% 12.7% 2.3% 17.7% Totaal portefeuille 13.4% 0.6% 3.5% 0.8% Totaal index 13.3% 0.5% 3.1% 1.2% * Tot en met Augustus 2006 6
Macro economische ontwikkelingen 7
Vastrentende Waarden Markt en rentes = Forse rentestijgingen in Q1 in zowel VS, Eurozone als Japan, de laatste maanden bewegen rentes binnen bandbreedte: = Stijgende rentes gecombineerd met een lange duratie heeft in absolute termen een negatief effect, echter de verplichtingen zijn eveneens fors gedaald, waardoor het effect op de dekkingsgraad geringer is = In mei leidde forse afname risicobereidheid beleggers nog tot verkopen van risicovolle en minder liquide beleggingscategorieën n en aankopen van staatsobligaties 8
Aandelen markt = Correctie van hoge risicobereidheid leidde tot vlucht naar vastrentende waarden = Binnen aandelen met name defensieve sectoren gevraagd. = Anders dan in 2004 en 2005 werd marktherstel vanaf eind juni niet geleid door cyclische sectoren en had geen V vorm. = Fundamenteel zijn vooruitzichten voor aandelen niet gewijzigd. Waarderingen zijn aantrekkelijk, maar wel gebaseerd op winsten op huidige hoge niveau. 120 115 110 105 100 95 Aug 05 Oct 05 Dec 05 Feb 06 Apr 06 J un 06 Aug 06 Figuur: MSCI World (in euro s) Bron: Datastream 9
Vastgoed markt = 2006: Aanhoudende trend van stijgende koersen = Vastgoed waarderingen blijven historisch hoog: = Interesse voor vastgoed blijft groot. = Grote vraag vastgoed ingegeven door vraag naar yield en asset allocatie. = Waarderingen lijken opgerekt als gevolg van de sterke vraag = Veel partijen nu belegd in Vastgoed = Veel IPO s in Europa. Echter, niet standaard meer succesvol = Binnen defensief vastgoed voorkeur voor kantoren en verschuiving naar offensief (ontwikkelingsbedrijven). 10
Asset Allocatie Vooruitzichten Korte Termijn (tot 3 maanden) Middellange Termijn (3 a 6 maanden) Lange Termijn (12 a 36 maanden) < Zorg over inflatie < Aanhoudende volatiliteit en onzekerheid < Q2 cijfers goed, maar vooruitzichten voorzichtiger < Zorg over groei in de VS < Zolang het scenario van een zachte landing van de Amerikaanse economie standhoudt, kunnen aandelen beperkt stijgen < Zorg over winstgroei < Blijft de globalisatieen outsourcingtrend positief uitwerken? < Protectionisme kan de kop opsteken 11
Gevolgen FTK (1) <De waardering van de opgebouwde verplichtingen van een pensioenfonds wordt contant gemaakt tegen de marktrente <Veranderingen in de marktrente hebben aanzienlijke gevolgen voor de dekkingsgraad van een pensioenfonds Dekkingsgraad 130% 125% 120% 115% 110% 105% 100% 95% Interest Rate + 1% Minimum vereiste Interest Rate 1% 90% <Duratie mismatch leidt binnen de FTK solvabiliteitstoets tot een hogere vereiste dekkingsgraad 12
Gevolgen FTK (2) <Het matchen van de duratie van de beleggingen met de duratie van de verplichtingen vermindert het risico; ; de kans dat een pensioenfonds in onderdekking komt ten opzichte van de nominale verplichtingen wordt kleiner <Begin oktober 2005 duratie vastrentende portefeuille verlengd tot ca. 10 jaar. 13