Checklist: mijn college geflipt! Na al die theorie over de flipped classroom en wat al dan niet zal werken, hebben wij een checklist opgesteld die een leidraad kan bieden indien u de flipped classroom eens wil uitproberen in uw les/college. Het is een praktische lijst met voorwaarden en tips die handig kunnen zijn indien u in uw opzet wil slagen. Negatieve punten die voortkwamen uit de onderzoeken hebben wij omgevormd tot zaken die vermeden moeten worden. Daarnaast bieden we ook enkele alternatieven aan. De positieve resultaten die we gemeenschappelijk terug vonden in de verschillende onderzoeken, worden hier als tips vermeld. Tenslotte staan de puntjes in chronologische volgorde en worden voorbeelden gegeven hoe je iets kan implementeren. Alvast veel succes! Ik wil vernieuwing in mijn klas. Ik merk dat mijn studenten niet gemotiveerd zijn en liever afwisseling verkiezen in plaats van saaie en ellenlange colleges. Wanneer je merkt dat niet alle studenten aanwezig zijn in uw vak of er vaak geroezemoes is en er weinig meegewerkt wordt, kan de flipped classroom een succesvol alternatief zijn. Ook wanneer u het zelf een beetje beu bent altijd colleges te geven binnen een vast stramien en u het tijd vindt voor verandering, kan dit een goed alternatief zijn. Ik vind de flipped classroom een leuke innovatie die ik in mijn college wil uitproberen. Het is structureel en organisatorisch mogelijk de flipped classroom in te voeren. Ik beschik over de mogelijkheid om mijn uurrooster aan te passen. Door mijn colleges te vervangen naar actieve discussies, zal ik ook in een andere omgeving werken. De studenten hebben de mogelijkheid in groepjes samen te zitten en te discussiëren. Vakken als chemie gaan door in labo s zodat de studenten echt kunnen testen wat zij in de korte voorbereiding geleerd hebben. Ik heb mijn studenten ingelicht over mijn nieuwe manier van werken. Dit is een zeer belangrijk punt dat zeker niet verwaarloosd mag worden. Zowel voor u als voor uw studenten zal een grote verandering plaatsvinden. Vraag hen onze website eens door te nemen of bekijk met hen een filmpje rond de flipped classroom. Vraag naar hun mening en leg duidelijk je nieuwe verwachtingen en doelstellingen uit. Dit zorgt ervoor
dat de studenten zich zekerder zullen voelen bij de vernieuwing en er minder plaats is voor twijfel. De contacttijd die ik voorzie voor de bijeenkomsten verminderd. Doordat de studenten thuis meer tijd stoppen in de voorbereiding van uw colleges en online taken en opdrachten maken, voorziet u minder bijeenkomsten. Wanneer u dit niet doet, zullen de studenten het gevoel hebben constant bezig te zijn met uw vak. Voorzie enkele krachtige leermomenten met actieve discussies en opdrachten. Dit zal tot meer leerresultaat leiden dan wanneer u zowel wekelijks colleges blijft organiseren en online voorbereidingen laat maken. Ik beschik over, al dan niet, zelfgemaakte videobestanden, PowerPoint presentaties en online documenten die belangrijk zijn voor de kennisoverdracht die thuis gebeurd. Zorg ervoor dat de colleges die u voor de verandering gaf, aangepast worden. De slides op een online leerplatform plaatsen en de studenten deze laten doornemen voor de les, zal meestal niet leiden tot succes. Zorg er daarom voor dat de studenten online filmpjes kunnen bekijken waarin u of iemand anders kort en krachtig de kern van de les verwoordt. Laat de studenten opzoeken, geef hen begeleidende vraagjes bij het kijken naar filmpjes. Dit vergt zeker een inspanning van uw kant, maar eens uw colleges aangepast zijn, heeft u de basis voor enkele jaren. Mijn colleges zijn aangepast. Er bestaat een online leerplatform waar de studenten videobestanden, literatuur en dergelijke kunnen doornemen, instuderen. De studenten weten duidelijk waar zij hun informatie kunnen downloaden of bekijken. Dit verandert ook niet wekelijks. Zorg voor een vaste online leeromgeving/website, waar de studenten terecht kunnen voor het voorbereiden van de les. Mijn online bestanden zijn geen opnames van volledige colleges, maar ingekorte videofragmenten of PowerPoint presentaties. Ze duren niet langer dan 20 minuten en geven de belangrijkste theorie mee die studenten nodig hebben om dieper over het onderwerp na te kunnen denken. Wanneer studenten volledige colleges bekijken op voorhand en vervolgens ook nog eens naar de les komen, zullen ze dit als een te grote inspanning ervaren. De meesten zullen niet bereid zijn, zowel de voorbereiding te doen, als naar de les te komen. Zorg er daarom voor dat u op een korte en bondige manier de theorie verschaft, die in het college actief gebruikt kan worden. Ik plaats de bestanden tijdig op het online leerplatform. Dit zorgt ervoor dat het voordeel van de flipped classroom namelijk leren waar en wanneer je wil, toegepast kan worden. De studenten kunnen uw sessies bekijken wanneer ze dat willen. Hierdoor kunnen ze de theorie verwerken op hun eigen manier. Dit is een zeer belangrijk voordeel van de
flipped classroom. Studenten die s avonds beter in staat zijn theorie te verwerken, hoeven s morgens niet vroeg op te staan om de theorie te bekijken. Ze kunnen dit doen wanneer ze willen, maar ook waar ze willen. Een student kan ervoor kiezen dit in de computerklassen op school te doen, kan thuis werken of op kot. Zelf op de trein is dit mogelijk, als de bestanden gedownload zijn, waardoor studenten hun pendeltijd nuttig kunnen benutten. Ik ben beschikbaar voor vragen via online discussies of e-mail. Dit zorgt ervoor dat mijn studenten zich niet onzeker hoeven te voelen in de nieuwe manier van leren. Vaak is het zo dat studenten zich onwennig voelen bij het horen van theorie zonder onmiddellijk vragen te kunnen stellen. Vermijd dit door online een forum te plaatsen waar vragen gesteld kunnen worden. Ook e-mail is een mogelijkheid. Een online forum wordt verkozen boven e-mail, zodat alle studenten de vragen die gesteld worden en uw bijhorend antwoord, kunnen nalezen. Hierdoor heeft ook u geen dubbel werk. Mijn rol als professor verandert tijdens de face to face discussies en ik ben me hiervan bewust. Ik treed op als coach in plaats van instructeur. Wanneer u de flipped classroom implementeert in uw klas/college, zal dit ook uw rol als docent/professor vervangen. U bent niet langer de persoon die vooraan in de klas staat en informatie giet in de hoofden van uw studenten. U neemt nu de rol van coach aan. De studenten worden op weg gezet als het niet meer lukt. Dit zorgt er ook voor dat u kan gaan differentiëren. Studenten die zelfstandig kunnen starten aan de discussie/opdracht na de beknopte instructie, gaan aan de slag. Studenten die nood hebben aan een extra woordje uitleg, kunnen bij u terecht. De face to face discussies die ik organiseer, zijn actief. Ze zijn diepgaand en dagen de studenten uit. De studenten leren in de face to face discussies zaken die ze nergens anders kunnen leren. In de face to face sessies is het zo dat de studenten praktische oefeningen maken. Ze gaan aan de slag en verwerken actief de leerstof. Dit zal er ook voor zorgen dat de studenten meer hebben aan de leerstof. Ze weten dat ze het op een actieve manier kunnen gebruiken en dat het niet enkel om het van buiten blokken gaat. In onze veranderende maatschappij, is het actief kunnen hanteren van de geleerde vaardigheden, een belangrijke competentie. De face to face bijeenkomsten zijn zodanig georganiseerd dat het diepere begrip gestimuleerd wordt. Dit kan aan de hand van experimenten, opdrachten en casussen. Zoals hierboven vermeld kan u experimenteren met verschillende actieve vormen van werken in uw lessen.
De studenten krijgen feedback op opdrachten die ze gemaakt hebben. Als professor controleer ik het werk dat zij online leveren. Wanneer de studenten geen feedback krijgen, zal het leerproces belemmerd worden. De studenten worden niet langer alleen op het eind van het jaar beoordeeld. Ook hun denkproces en de evolutie die ze doormaken wordt beoordeeld. Dit zorgt ervoor dat de nadruk meer op het proces van leren komt te liggen in plaats van op het product. Het geven van feedback op opdrachten zorgt er ook voor dat de studenten weten of ze al dan niet goed bezig zijn. Hierdoor kan ook het gevoel van onzekerheid, dat bij sommige studenten voor zal komen, drastisch verminderd worden. Wanneer ik de flipped classroom toepas in meer inleidende cursussen (vb. Inleiding tot de statistiek) is deze minder open en meer gestructureerd. Dit zorgt ervoor dat studenten niet onzeker hoeven te zijn over de leerstof. Het is moeilijker de flipped classroom volledig toe te passen in inleidende cursussen dan in meer verdiepende cursussen. Dit komt omdat de studenten weinig voeling hebben met het gegeven vak en dus vaak nog houden van de nodige structuur en uitleg. Het is zeker mogelijk de colleges in de inleidende lessen te flippen, maar zorg er dan voor dat de opdrachten zeer gestructureerd zijn. Een online antwoordsleutel kan hierbij helpen. Ik maak tijd en ruimte voor momenten van reflectie. Het is belangrijk samen met de studenten het proces dat ze doormaken te overlopen zodat zij een duidelijke link met de cursusinhoud zien. De nadruk is veranderd van product naar proces. Dit heeft tot voordeel dat de studenten kunnen nadenken over hun eigen manier van werken. Voorzie hier ook momenten voor. Indien deze momenten niet aan bod komen, verliest u een grote kans op een uitstekend leermoment. Hoe heb ik deze sessie aangepakt? Kon ik het anders gedaan hebben? Hoe hebben anderen het gedaan? Wat zou ik de volgende keer anders kunnen doen? Wat heb ik geleerd? Waar kan ik deze kennis gebruiken? Dit zijn voorbeelden van vragen die tijdens deze reflectiemomenten aan bod kunnen komen. Wanneer ik merk dat studenten zich niet goed voelen, praat ik hier over. Deze onzekerheid hoeft niet negatief te zijn. Ik geef er samen met mijn studenten betekenis aan zodat de doelen van de verschillende sessies duidelijk zijn. Het hoeft niet als negatief gezien te worden dat uw studenten zich in het begin niet zo goed voelen bij de hele verandering. Praat er met hen over en geef hen argumenten waarom u de nieuwe didactiek hanteert. De flipped classroom en de daarbij horende onzekerheid kan een uitstekende voorbereiding zijn op het latere beroepsleven. Ook daar zal van de studenten verwacht worden dat zij verantwoordelijkheid nemen voor bepaalde taken. Dit zal ook tot momenten van onzekerheid leiden, maar dit hoeft niet negatief te zijn.
Ik gebruik dezelfde terminologie over de hele lijn, zodat verwarring voor mijn studenten vermeden kan worden. Ik volg de terminologie van mijn handboek ook op mijn online leeromgeving. Wees consequent in het gebruiken van vakterminologie. Ook symbolen en afkortingen zijn overal dezelfde. Dit schept duidelijkheid, voorkomt verwarring en geeft de studenten meer zekerheid. Het is niet nodig de studenten meer onzekerheid te geven, de nieuwe werkvorm zal voor hen sowieso een aanpassing zijn. De doelen die ik stel moeten concreet zijn voor mijn studenten zodat ze het einddoel niet uit het oog verliezen.. Geef in elk van uw online sessies eerst een kort overzicht van de doelen die u wil bereiken met de sessie. Zo zien de studenten het nut in van de sessie en weten zij waar zij naartoe streven. Ook tijdens de bijeenkomsten kan het handig zijn deze doelen aan het begin van de sessie duidelijk te maken. Ik zorg er voor dat er een duidelijke structuur aanwezig is doorheen de voorbereiding. Dit doe ik bijvoorbeeld aan de hand van een index. Dit zorgt ervoor dat uw studenten kunnen zien hoe ver ze al gevorderd zijn in hun voorbereiding. Hierdoor zijn zij beter in staat te plannen en zien zij vooruitgang in de voorbereiding. De voorbereidingen die mijn studenten doen zijn niet te sec. Er is voldoende afwisseling door filmpjes, animaties en dergelijke. Ik benut de mogelijkheden van een online leerplatform optimaal. Tot slot geven wij nog een belangrijke bedenking mee. Het kan praktisch moeilijk zijn de flipped classroom te realiseren. Indien het volledige concept niet realiseerbaar is, kies dan voor een minder radicale manier die studenten de kans biedt de cursusinhoud buiten de klas te bekijken in een verschillend aantal formaten. Er vinden nog regelmatig hoorcolleges plaats die afgewisseld worden door actieve discussies.