Les over beroepsvaardigheden zorg

Transcriptie

1 Les over beroepsvaardigheden zorg Deze les gaat over beroepsvaardigheden in de zorg. Hij is geschikt voor het eind van het tweede jaar of in een derde jaar en bestaat uit 2 uur of uit twee lessen van 1 à 1,5 uur. Het doel van deze les is dat: 1. studenten meer kennis hebben over seksuele diversiteit in de beroepspraktijk 2. ze kunnen verschillende niveaus van tolerantie en acceptatie onder woorden brengen en hebben nagedacht over wat beroepsmatig acceptabel en wenselijk is 3. ze hebben nagedacht over handelingsperspectieven met betrekking tot de seksuele diversiteit van zorgcliënten 4. kunnen signalen van seksuele diversiteit bij zorgklanten herkennen en daar adequaat op reageren Het heeft de voorkeur dat bij deze les een ervaringsdeskundige aanwezig is. Dit kan bijvoorbeeld een roze ouderenambassadeur zijn of een voorlichter. Roze ouderenambassadeurs vindt u hier: Deze moeten wel van te voren voorbereid worden. Het is niet de bedoeling dat zij hun "standaard" voorlichting (coming-out of levensverhaal met vragen en antwoorden) gaan doen, maar dat ze feedback geven op het realisme van de intenties van de studenten. Opdrachten voorafgaand aan de les Deel de klas op in twee groepen die ieder een opdracht voorbereiden. Opdrachten Opdracht 1: Laat de studenten basiskennis over seksuele diversiteit opzoeken. Inventariseer daarvoor in de les welke kennisvragen er nog zijn, bijvoorbeeld door iedereen een kennisvraag te laten opschrijven en deze (gesloten) te verzamelen voor groep 1. Op die manier wordt het voor de studenten interessanter om de opdracht te maken. Contact: Peter Dankmeijer p.dankmeijer@edudivers.nl Pagina 1 van 5

2 Opdracht 2: Laat de studenten voorbeelden bedenken bij hoe hun beroepsgroep zou handelen op verschillende vormen of niveaus van cliëntvriendelijkheid. Maak een indeling van vier niveaus: 1. cliëntvriendelijk (altijd geïnteresseerd en in principe altijd positief en nieuwsgierig zijn naar de cliënt) 2. neutraal zakelijk (accepteren dat de cliënt anders kan anders zijn, daar adequaat maar neutraal rekening mee houden) 3. koel zakelijk (accepteren dat de cliënt anders kan anders zijn, maar het negeren en er niet echt rekening mee houden) 4. cliëntonvriendelijk (laten merken dat het anders zijn van de cliënt je irriteert en afkeurende reacties geven) Laat studenten een casus bij ieder niveau bedenken, zo kunnen ze er onderling over discussiëren en aangeven waarom bepaalde handelingen bij welk niveau horen. Laat de groepen de uitkomsten van opdracht 1 en 2 presenteren tijdens de les. DEEL 1 1. Presentaties van studenten (25 minuten) Studenten presenteren hun opdrachten. Vraag bij opdracht 1 (10 minuten) of er nog extra (kennis)vragen zijn over seksuele diversiteit. Geeft voor opdracht 2 wat extra ruimte (15 minuten) om te bespreken hoe je als beroepskracht goed kunt omgaan met de aangedragen situaties of om eventueel een andere casus (die studenten aandragen) te bespreken. 2. Filmpje over LHBT ouderen in de zorg (20 minuten) Laat een filmpje zien over coming-in van LHBT ouderen in de zorg, bijvoorbeeld Er is ook een langere versie (15 minuten) die u kunt laten vertonen als er een Roze Ouderenambassadeur bij is. (Andere videofragmenten kunt u vinden op Stel na het filmpje de studenten in de gelegenheid om vragen op papier te schrijven voor de ervaringsdeskundige. Verzamel die. Contact: Peter Dankmeijer p.dankmeijer@edudivers.nl Pagina 2 van 5

3 3. Bespreken van casussen (30 minuten) Kies enkele casussen over situaties met LHBT ouderen. Zie bijvoorbeeld: De verborgen foto Reminiscentie Onbehoorlijk gedrag Verdeel de klas in groepjes van 4 of 5, die ieder 2 of 3 casussen bespreken (10 minuten). Pak het daarna plenair terug en stel vragen als: Wat viel je op? Wat heb je geleerd? Waar kwam je niet uit? (10 minuten). Neem daarna plenair de casussen kort door en schrijf zo nodig extra vragen aan de ervaringsdeskundige op. (10 minuten) Geef na de les de vragen van de studenten aan de ervaringsdeskundige zodat die zich kan voorbereiden. Bereid met de roze ervaringsdeskundige voor hoe de les zal gaan en welke rol en houding je van haar/hem verwacht. Hou er rekening mee dat deze roze ervaringsdeskundige niet zijn getraind als docent en dat ze mogelijk negatieve kritiek op de studenten kunnen hebben of zelfs vooroordelen over sommige studenten kunnen hebben. Spreek goed af hoe je in zo'n geval kunt interveniëren zonder dat je daarover onenigheid krijgt. Contact: Peter Dankmeijer p.dankmeijer@edudivers.nl Pagina 3 van 5

4 DEEL 2 Introduceer de roze ervaringsdeskundige en vertel dat deze er is om ons advies te geven. 5. Rollenspel lastige situaties Kies een of twee van de casussen waar in het vorige deel van deze les het meest over te doen was, en speel deze casussen in rollenspel uit. (30-40 minuten). Voer het rollenspel uit volgens de instructies over hoe je rollenspel doet in de klas. Dus in de nabespreking vraag je eerst naar de ervaringen van de student die de zorgverlener speelt, dan de cliënt, en dan de kijker. De roze ervaringsdeskundige komt als 4e partij aan het eind aan de beurt. Vraag de roze ervaringsdeskundige om te reageren vanuit haar/zijn gevoel over hoe in het spel de cliënt is benaderd en hoe zij/hij het liever had gezien. Bespreek met de studenten wat ze zouden kunnen doen om aan deze wensen tegemoet te komen, of dit moeilijk is en wat ze nodig hebben om een hoger 4. Vragenrondje aan de ervaringsdeskundige (30 minuten) De ervaringsdeskundige beantwoordt de schriftelijk gestelde vragen. Geef ook ruimte voor de beantwoording van plenaire vragen. 5. Evaluatieronde (10 minuten) Sluit de les af door de studenten te vragen om op te schrijven wat zij van deze lessen hebben geleerd voor hun persoonlijke manier van omgaan met diversiteit, en wat ze voor hun vaardigheden om te kunnen omgaan met diversiteit en seksuele diversiteit in hun beroep nog meer zouden willen leren. Studenten moeten er misschien aan herinnerd worden welke vragen ze hebben gesteld en welke dilemma's er zijn behandeld. Houd die dan ook gedurende de lessenserie bij. Vraag hen of deze (of de onderliggende vragen) nu zijn beantwoord of dat dilemma's nog meer aandacht verdienen. Houd het hierbij breed: het kan bijvoorbeeld zijn dat men wil oefenen hoe men omgaat met discriminatie door zorgvragers (bijvoorbeeld tegenover zorgverleners van niet-nederlandse komaf). Dit is nog niet aan de orde gekomen in deze lessen. Als er irritatie is over het focus op seksuele diversiteit in plaats van culturele diversiteit, leg dan uit dat aandacht voor seksuele diversiteit nodig is omdat homopesten en Contact: Peter Dankmeijer p.dankmeijer@edudivers.nl Pagina 4 van 5

5 homodiscriminatie erg onderbelicht zijn, maar dat de respectvol omgaan met verschillen onder mensen inderdaad voor iedereen geldt. Kijk daarna samen waar de overige leerbehoeften van de studenten in de opleiding meegenomen kunnen worden of hoe ze op een andere manier tegemoet gekomen kunnen worden. Contact: Peter Dankmeijer Pagina 5 van 5