Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan?

Transcriptie

1 Aardrijkskunde Natuurgeweld Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Natuurgeweld In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom natuurgeweld: 1. Wat zou er moeten gebeuren om in Nederland vulkanen te laten ontstaan? 2. Welke gevolgen heeft een vulkaanuitbarsting voor de wereldeconomie? 3. Voorspel waar op de wereld de volgende tsunami hoogstwaarschijnlijk zal plaats vinden. 4. Is het onwaarschijnlijk of waarschijnlijk dat Nederland getroffen wordt door een tsunami? Bepaal en onderbouw je standpunt. Eisen 1. Formuleer een hypothese of er vulkanen in Nederland kunnen ontstaan. Onderzoek hoe vulkanen ontstaan en leg dit uit in een tekening / filmpje. Gebruik deze informatie om toe te lichten hoe er vulkanen in Nederland zouden kunnen Wat doe je als leerkracht? Introduceren thema Natuurgeweld Binnen dit thema wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van de aarde. Kinderen leren meer over vulkanen, geisers en bergen, maar ook over de stijging van de zeespiegel en tsunami s. Startopdracht Houd een kleine wedstrijd met de kinderen. De kinderen krijgen twee minuten om zoveel mogelijk vulkanen op te schrijven. Wie weet er al veel van? 1

2 Verkennen ontstaan. 2. Onderzoek minimaal drie gevolgen van een vulkaanuitbarsting en geef aan wat voor invloed dit heeft op de wereldeconomie. Maak hierbij gebruik van minimaal twee bestaande voorbeelden. 3. Leg uit hoe tsunami s ontstaan en voorspel op basis van deze kennis waar een volgende tsunami zou kunnen ontstaan. 4. Formuleer een hypothese of Nederland getroffen zou kunnen worden door een tsunami. Onderzoek deze hypothese door na te gaan hoe tsunami s ontstaan. De kinderen werken hun uitgekozen vraag uit in een presentatie. De vorm (Prezi, PowerPoint, muurkrant) mogen ze zelf kiezen. Laat de kinderen een vorm van presenteren kiezen die goed bij hen en bij de gekozen vraag past. Aanrommelen Aanrommelen Laat de kinderen in verschillende bronnen (boeken, filmpjes, internet) het onderwerp verkennen. Wat willen ze graag weten over vulkanen? Hoe ontstaan ze eigenlijk? Wat is een tsunami? Waar in de wereld komen tsunami s voor? Etc. 2

3 Opzetten onderzoek / Concepten uitwerken en selecteren Voorkennis activeren Trechteren Hogere orde denkvraag kiezen Voorkennis activeren Verdeel de kinderen in groepjes van 4 kinderen. Geef elk groepje een placemat (4 vakken en 1 middenvak) met daarop een van de volgende onderwerpen; vulkanisme, tsunami. Laat de kinderen eerst voor zichzelf opschrijven wat ze al over het onderwerp weten, mede op basis van de informatie uit de aanrommelfase. Vervolgens wisselen de vier kinderen met elkaar uit wat ze weten. De gezamenlijke kennis wordt opgeschreven in het middenvak. Dit wordt plenair teruggekoppeld naar de grote groep. Trechteren De leerkracht helpt de kinderen zich te richten op de hogere orde denkvragen. Laat hen die onderdelen van de placemat omcirkelen die ze graag verder willen onderzoeken. Als kinderen goede eigen hogere orde denkvragen stellen, worden deze gehonoreerd. Wel moet de leerkracht kritisch kijken of deze vragen onderzoekbaar zijn. 1. Kiezen hogere orde denkvraag De kinderen kiezen nu een hogere orde denkvraag. De kinderen kunnen er voor kiezen om in tweetallen of een groepje aan de hogere orde denkvraag te gaan werken. 3

4 Bedenken deelvragen Maken van de planning 2. Invullen planningsdocument (zie bijlage) en opstellen deelvragen De kinderen vullen het planningsdocument van hun onderzoek in. Ze bedenken deelvragen die bij hun hogere orde denkvraag passen en formuleren, indien nodig, een hypothese. De leerkracht loopt rond en begeleidt de kinderen bij het invullen van het planningsdocument en het bedenken van deelvragen. Mogelijke deelvragen om de hogere orde denkvragen te beantwoorden zijn: Wat zou er moeten gebeuren om in Nederland vulkanen te laten ontstaan? Wat is een vulkaan? Hoe ontstaan vulkanen? Op welke plekken in de wereld zijn er vulkanen? Zou er nu in Nederland een vulkaan kunnen ontstaan? Wat zou er dan moeten gebeuren? Welke gevolgen heeft een vulkaanuitbarsting voor de wereldeconomie? Waar is er voor het laatst een vulkaan uitgebarsten? Wat waren de gevolgen van deze uitbarsting voor de directe omgeving rondom de vulkaan? Denk aan bevolking, landbouw, industrie etc. 4

5 Wat zijn de gevolgen voor het land waarin de vulkaan uitbarst? Wat houdt de wereldeconomie in? (Focus je op 1 gebied, bijv. landbouw) Welke invloed hebben deze gevolgen op de wereldeconomie? Voorspel waar op de wereld de volgende tsunami hoogstwaarschijnlijk zal plaats vinden. Wat is een tsunami? Hoe ontstaan tsunami s? Op welke plekken in de wereld vinden tsunami s plaats? Hoe komt dit? Is het onwaarschijnlijk of waarschijnlijk dat Nederland getroffen wordt door een tsunami? Wat is een tsunami? Hoe ontstaan tsunami s? Waarom vinden tsunami s alleen op bepaalde plekken plaats? Wat betekent dit voor het ontstaan van tsunami s in de buurt van Nederland? 5

6 Uitvoeren onderzoek / Prototype maken Concluderen/ Testen en optimaliseren Nadat de kinderen hun planningsdocument hebben ingevuld kunnen ze aan de slag met hun onderzoek. Zoeken naar antwoorden op de deelvragen Deelvragen beantwoorden Werken aan de presentatie Tussentijdse bevindingen en antwoorden kunnen worden vastgelegd, gefotografeerd of gefilmd en bewaard in het portfolio. Mogelijke bronnen Methoden, boeken uit de bibliotheek, reisgidsen Knutsel- en tekenmaterialen Vulkanen Tsunami Samenvatten en uitwerken van de hogere orde denkvraag Nadat de kinderen hun planningsdocument hebben ingevuld kunnen ze aan de slag met hun onderzoek. De leerkracht begeleidt de kinderen door regelmatig langs te lopen en door gerichte vragen te stellen. Hij geeft tussentijds feedback en laat kinderen samen nadenken en discussiëren of ideeën te onderzoeken en uit te voeren zijn. De leerkracht spreekt met de kinderen af dat hij tussentijds regelmatig het werk wil zien om feedback te geven. Een optie is om vaste momenten in te plannen voor de kinderen. Spreek af wat de kinderen laten zien. Houden ze zich aan de planning? Waar lopen ze tegenaan? Aan het einde van het onderzoeksproces verwerken de kinderen hun bevindingen en antwoorden op hun deelvragen. Vanuit de beantwoording van de deelvragen zoeken ze naar het antwoord op de overkoepelende hogere orde denkvraag. Dit antwoord wordt uitgewerkt in een presentatie voor de klas (met onderbouwing vanuit de beantwoording van de deelvragen). 6

7 Presenteren Verdiepen verbreden Presentatie geven aan de klas. Kinderen stellen vragen en geven tips en tops aan elkaar. Invullen evaluatieformulier De presentatie wordt beoordeeld op: Het maken van een haalbare planning Het beantwoorden van de hogere orde denkvraag De samenwerking Het presenteren en beantwoorden van de vragen van andere kinderen Doorzetten en omgaan met iets wat moeilijk of lastig was. Als kinderen hebben samengewerkt is de input van beide zichtbaar tijdens de presentatie. De presentatie wordt aan de hele klas gegeven, zodat opgedane kennis wordt gedeeld. De presentatie mag maximaal 5 á 10 minuten duren. Na de presentatie kunnen de andere kinderen nog vragen stellen. Vervolgens geven ze de kinderen tips en tops. De kinderen vullen hun eigen evaluatieformulier in. Wat heb je geleerd? Wat vind je leuk? Wat vind je goed gelukt/ ben je trots op? Wat zou je anders hebben gedaan? Het evaluatieformulier wordt ingeleverd en de leerkracht geeft een korte reflectie vanuit zijn/haar perspectief op het proces en product. Eventueel een beoordeling/cijfer. 7