Tekst: Carola van der Schrier
|
|
- Philomena van de Velden
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beeldbegeleiding in het onderwijs kent meerdere toepassingsgebieden. In dit artikel beschrijft ib er en beeldcoach Carola van der Schrier de door haar ontwikkelde methodiek voor de professionalisering van en door de leraar zelf, waar op haar school inmiddels succesvol mee wordt gewerkt. Tekst: Carola van der Schrier Tijdens de bijeenkomsten van Samen leren door beelden bespreken leraren 1 met elkaar in een kleine groep beeldopnamen uit de eigen klas volgens een vast stramien. Het vernieuwende aan deze methodiek is dat de leraren zelf een onderwerp kiezen op het gebied van interactie, klassenmanagement of didactiek en allemaal een opname (laten) maken vanuit de eigen klassenpraktijk. Voorbeelden van onderwerpen zijn; overgangsmomenten, binnenkomst, controle van begrip, coöperatieve werkvormen tijdens de rekenles, de start van de les, beurtverdeling tijdens een groepsles, begeleiding van zelfstandig doorwerken, een techniek van Teach like a champion, PBS, uitnodigen van leerlingen om actief mee te doen. Tijdens de bijeenkomst bekijken collega's met elkaar de zelfgekozen fragmenten van alle deelnemers. Zij laten zien wat zij willen laten zien en laten weg wat zij niet willen laten zien. Op deze manier zijn de deelnemers eigenaar van hun eigen professionalisering. Zij geven elkaar tips en adviezen die direct bruikbaar zijn in de praktijk. Samen leren door beelden heeft tot doel de kennis en vaardigheden van leraren te verbeteren en verder te ontwikkelen en omvat de drie aspecten van het krachtig leren; autonomie, relatie en competentie. 1 Daar waar leraar staat kan ook onderwijsondersteuner, onderwijsassistent, klassenassistent of een medewerker met een andere functie gelezen worden. Daar waar over een leraar als 'hij' gesproken wordt, kan ook 'zij' gelezen worden.
2 Autonomie Leraren kunnen verdrinken in goedbedoelde adviezen. Een groot deel van de tijd worden ze belast met het uitvoeren van richtlijnen van anderen. Die richtlijnen geven lang niet altijd antwoorden op vragen die bij de leraren leven. Daarom start de methodiek bij de leraar in de dagelijkse praktijk. Het gaat dus niet om het uitvoeren van wat de directie of het bestuur bedenkt. De leraren bepalen zelf wat zij willen leren. Het uiteindelijke doel is dat de leraren zelf de verantwoordelijkheid kunnen en durven nemen voor vernieuwingen en/of veranderingen in werkwijze en organisatie op de eigen school te beginnen in hun eigen klas. Relatie De leraren laten opnames aan elkaar zien en zien collega's aan het werk. Er is altijd veel animo voor eens bij elkaar in de klas kijken, maar dit blijft meestal bij goede voornemens door de ingewikkelde organisatie die daarvoor nodig is. Een opname in de klas is eenvoudiger te realiseren. De ib er kan een aangewezen persoon zijn om de opnames te maken, maar ook een handig neergezet mobieltje kan functioneren. Met Samen leren door beelden krijg je een kijkje in de klas van niet één maar van meerdere collega's. Hoe inspirerend is dat! In eerste instantie laten collega's laten collega's fragmenten zien waarover zij tevreden zijn. Collega's zien van elkaar wat in praktijk werkt. Er is geen vertaling nodig van theorie naar praktijk; het is praktijk. Ze krijgen begrip voor elkaars kwaliteiten en er ontstaat een verbondenheid. Zo ontstaat een professionele leergemeenschap. De ervaring leert dat in een veilige omgeving de leraren steeds meer van zichzelf laten zien. Ze gaan ook beelden laten zien waarover ze vragen hebben, momenten waarop het niet zo lekker liep. Ze zoeken ook steeds meer de verdieping in het niet zichtbare gedrag van zichzelf en van de leerlingen. Competentie Door het zien van beelden, raken de leraren geïnspireerd om na te denken over de eigen manier van onderwijs geven. Door deze methodiek ervaren leraren dat ze betekenisvol bezig zijn en dat hun leerlingen daarvan profijt hebben. Infographic van een bijeenkomst Samen leren door beelden
3 Samen leren door beelden is gebaseerd op de begeleidingsmethodiek vanuit de beeldbegeleiding en vanuit intervisie. Hoewel de basisstructuur van intervisiebijeenkomsten bruikbaar is voor deze methodiek, verschillen de bijeenkomsten wezenlijk van elkaar. Bij intervisie is sprake van slechts één inbrenger; bij Samen leren door beelden hebben alle deelnemers hun inbreng. Het gaat bij intervisie om het oplossen van een probleem terwijl het bij Samen leren door beelden gaat om het samen leren vanuit de praktijk van collega's. In de groep van elke deelnemer wordt een opname gemaakt van het gezamenlijk gekozen onderwerp. De deelnemer krijgt deze opname op een persoonlijke usbstick en is de enige persoon die de opname heeft en helemaal bekijkt. De groep staat onder leiding van een gespreksleider. De basisstructuur van een volledige bijeenkomst bestaat uit een: Inleiding met een terugblik op de vorige bijeenkomst Uitvoering van een cyclus Samen leren door beelden, twee per bijeenkomst Afspraken, evaluatie en sluiting Voordat er begonnen wordt, worden altijd eerst de spelregels doorgenomen; o.a. Alles wat tijdens de bijeenkomsten ter sprake komt is strikt vertrouwelijk en wordt op geen enkele manier elders besproken. De opnames worden alleen voor Samen leren door beelden gebruikt. De deelnemers zijn op alle bijeenkomsten aanwezig. Iedere deelnemer is verantwoordelijk voor zichzelf en medeverantwoordelijk voor de groep als geheel. Elke deelnemer brengt beurtelings een filmfragment in van 1 tot 3 minuten. De deelnemer leidt het fragment in en geeft een kijkrichting. Voor zover nodig licht de inbrenger de situatie kort toe, wat betreft de eigen rol of context. De groep kiest twee fragmenten die besproken worden. Reactie van een deelnemer: 'Ik heb geleerd dat ik misschien wel op een andere manier lesgeef dan een ander, maar dat dat niet goed of fout is. Eigenlijk ben ik wat positiever naar mezelf gaan kijken.' Dan volgt de adviesronde. Elke deelnemer schrijft voor zichzelf op wat hij ziet en hoort, zonder interpretaties en oordelen. Vervolgens schrijft hij op wat hij zo zou willen houden en waarom en wat hij anders zou willen doen, hoe dan en waarom. Daarna toetsen de deelnemers in tweetallen of de observatie inderdaad zonder interpretatie en oordeel is en maken zij samen een rangorde in de adviezen. De adviezen zijn positief geformuleerd. Om de beurt geven de duo's hun advies. Op deze manier krijgt de inbrenger meerdere, vaak heel verschillende, adviezen toegespitst op zijn praktijksituatie. Tenslotte volgt de afsluiting. De inbrenger kan toelichting vragen op een advies en vertelt met welke adviezen hij iets gaat doen. De andere deelnemers vertellen, aan de hand van wat zij gezien en gehoord hebben tijdens de bijeenkomst, waarmee zij in praktijk aan de slag gaan. Vervolgens wordt een volgend onderwerp gekozen en een nieuwe afspraak gemaakt.
4 Reactie van een deelnemer op een advies: 'Ik heb dat eigenlijk nog nooit zo bekeken, het is iets waar ik zelf nog nooit aan heb gedacht. Het is echt helemaal nieuw voor me. Ik moet nog wel verder nadenken over wat ik hiermee ga doen.' De deelnemers Het is belangrijk dat de deelnemers voorafgaande aan de bijeenkomsten goed kunnen kijken naar beelden en kunnen omgaan met feedback. Goed kijken is een kunst, vooral omdat we vaak snel onze mening klaar hebben over wát we zien. Daarom starten nieuwe deelnemers altijd met een introductie van ongeveer één dagdeel, getiteld 'Kijken naar beelden' (Dit is een korte introductie in beeldcoaching die Carola van der Schrier ook heeft ontwikkeld, red.). De deelnemers leren wat focussen, breed kijken en klein kijken met je mening kan doen en oefenen het op een positieve manier feedback geven en feedback ontvangen volgens het stramien van de bijeenkomsten met beelden van een andere leraar. Kijken naar jezelf op beeld is voor de meeste deelnemers best spannend, laat staan hoe spannend het is om die beelden van jezelf aan het werk, te tonen aan naaste collega's. Uit ervaring blijkt dat de grootste criticaster meestal de inbrenger zelf is! Professionalisering begint al bij het bekijken van jezelf aan het werk. Deelname is altijd vrijwillig en de deelnemers kiezen elkaar. Hoe homogener de groep is, bijvoorbeeld de leraren van de onderbouw samen en de leraren van de bovenbouw of van een bepaalde taakgroep bij elkaar, hoe eerder er verdieping plaatsvindt. Een groep met leraren die elkaar niet mogen, werkt niet lekker. De gespreksleider Het is belangrijk dat de gespreksleider een groep ontwikkelingsgericht kan begeleiden en ervaring heeft met beeldbegeleiding om de bijeenkomsten tot een succes ervaring voor de deelnemers te maken. De directie De directie faciliteert de deelname aan Samen leren door beelden. Het is aan de directie om de methodiek te introduceren op hun school. Hoewel de directie niet direct inzicht heeft in de inhoud van de bijeenkomsten en het aan de leraren overlaat hoe zij, op eigen wijze, aan de slag gaan met het verbeteren van hun
5 eigen onderwijs, blijft zij indirect berokken bij het project door er tijdens de POPgesprekken naar te vragen. De organisatie De bijeenkomsten van 90 minuten staan op het jaarrooster en vinden zoveel mogelijk plaats op leerlingvrije dagen en/of in rustigere periodes. Om de zes à acht weken vindt er een bijeenkomst plaats. In de spelregels, waaraan je je vooraf conformeert, staat onder meer dat iedere deelnemer verantwoordelijk is voor zichzelf en medeverantwoordelijk voor de groep als geheel. Dat betekent dat je bij alle bijeenkomsten aanwezig bent en elke keer een fragment laat zien. Reactie van een deelnemer n.a.v. een bijeenkomst: 'Door het bekijken van de beelden uit mijn eigen groep, heb ik zelf al veel ideeën gekregen hoe ik de overgangen beter kan organiseren.' Het aantal deelnemers op mijn eigen school is gegroeid tot boven de 90 procent. Er draaien nu acht groepen Samen leren door beelden. Iedereen die kan, doet vrijwillig mee. Het volgende schooljaar gaan alle groepen hiermee door. Een groep, die nu drie jaar draait, gaat zelfstandig verder. In februari 2017 is er op twee andere Haarlemse scholen een project Samen leren door beelden gestart. De deelnemers op mijn school geven aan dat zij het waarderen dat de adviezen die zij krijgen direct toepasbaar zijn in de praktijk. Geen enkele leraar weet alles en samen kom je tot oplossingen die je in je eentje niet bedenkt. Het leuke is dat je zowel iets inbrengt (je eigen filmpje en adviezen aan anderen) als dat je er iets voor terugkrijgt (tips). Aan het einde van de bijeenkomst vertel je wat je op ideeën heeft gebracht en/of waarmee je aan de slag gaat. In de volgende bijeenkomst vertel je wat je daarmee hebt gedaan. Zo kies je zelf waarmee je aan de slag gaat. Maar bovenal krijg je veel inspiratie van het zien van al die filmpjes. Het is zo boeiend om je collega's in hun groep aan het werk te zien. Je leert je collega's kennen en nog meer waarderen. Samen leren door beelden laat collega's samenwerken aan de eigen professionele ontwikkeling, zonder daarvoor ergens anders dure opleidingen te hoeven volgen. Het vindt plaats op de eigen school met vertrouwde collega's die werken met vergelijkbare leerlingen. Beelden zeggen meer dan woorden en samen leer je meer! - Bouwhuis, M. (2016) De leraar in Beeld. Handboek beeldbegeleiding in het onderwijs. Maasbommel: Pica. - Klabbers, V. (2014) Opbrengstgerichter leren werken met beeldbegeleiding als methodiek. Beter begeleiden Digitaal. LBBO. - Klabbers, V. (2016) Beeldbegeleiding als opleidingsdidactiek. Tijdschrift voor lerarenopleiders, 37(3), Meer, W. de & Rombout, T. (2005) Intervisie. Een wegwijzer. Houten: Bohn, Stafleu, van Loghum. - Jansen, H. & Brons, C, & Faber, F. (Redactie) (2013) Beeldcoaching zet in beweging. Baarn: De Weijer Uitgeverij.
Intervisie Wat is het? Wanneer kun je het gebruiken?
Intervisie Wat is het? Intervisie is een manier om met collega's of vakgenoten te leren van vragen en problemen uit de dagelijkse werkpraktijk. Tijdens de bijeenkomst brengen deelnemers vraagstukken in,
Nadere informatieSchool Video Interactie Begeleiding (SVIB) als intervisie
School Video Interactie Begeleiding (SVIB) als intervisie Inspiratiedag 3 maart 2016 Annelies Sepers Onderwerpen vandaag Informatie over SVIB (algemeen) Intervisie: doel, resultaat Intervisie volgens SVIB-principes:
Nadere informatieBeeldbegeleiding als opleidingsdidactiek. Vincent Klabbers Hogeschool de Kempel
Beeldbegeleiding als opleidingsdidactiek Vincent Klabbers Hogeschool de Kempel Context Keuzetraject rekenen-wiskunde voor vierdejaars studenten Opleidingsonderwijs K3-fase Accenten 1. Keuzetraject rekenen-wiskunde
Nadere informatieOpdrachten bij hoofdstuk 1
Opdrachten bij hoofdstuk 1 1.1 Het portfolio op jouw opleiding Ga na met welke portfolio s er binnen jouw pabo gewerkt wordt. Probeer in handboeken en studiegidsen van je opleiding omschrijvingen van het
Nadere informatieBeeldcoaching in het onderwijs
Beeldcoaching in het onderwijs Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op
Nadere informatieProfessionaliseringstraject
Professionaliseringstraject Marieke Kokkeel Haarlem/Hoofddorp 2015 Inleiding Op de van Voorthuijsenschool werken in totaal ruim 50 personeelsleden. Leerkrachten, onderwijsondersteuners en assistenten.
Nadere informatieMet intervisie aan de slag. Programmagroep
Met intervisie aan de slag Programmagroep Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Wat is intervisie... 3 1.1 Leren leren van elkaar!... 3 1.2 Hoe wordt intervisie voor regio- en seniorcoaches georganiseerd?...
Nadere informatieWelke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015
Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie
Nadere informatiePlanmatig samenwerken met ouders
Ouderparticipatie Team Planmatig samenwerken met ouders Samen vooruit! Tamara Wally Tamara Wally (MSc.) is werkzaam bij de CED- Groep. Ze werkte mee aan de publicatie Samen vooruit, over planmatig werken
Nadere informatieIntervisie wat is het?
Intervisie wat is het? Intervisie is: a. een gestructureerde methode om b. van elkaars c. werkvraagstukken d. te leren Ad a: Intervisie is een gestructureerd gesprek. De structuur is er om effectief en
Nadere informatieIntervisiemethodes. Methode 1: Incidentenmethode
Intervisiemethodes Methode 1: Incidentenmethode Bij de incidentmethode wordt een gebeurtenis uit de werksituatie van een van de deelnemers op gestructureerde wijze besproken. Stap 1 Introductie van het
Nadere informatieLeren hoe je leren kunt
Leren hoe je leren kunt Als manager stimuleer je de ontwikkeling van medewerkers en draag je zorg voor een goede onderlinge communicatie. Managers en medewerkers wisselen ervaringen uit en leren van elkaar.
Nadere informatieBeeldcoaching in de. kinderopvang. Visie In Beeld. Leren coachen met video
Beeldcoaching in de kinderopvang Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op
Nadere informatieScholing en coaching t.a.v. motivatie en rekenen
Scholing en coaching t.a.v. motivatie en rekenen Scholing en coaching t.a.v. motivatie en rekenen 1 Aanbieder M&O-groep B.V., Helmond: uitvoerder Kris Verbeeck i.s.m. een rekencoördinator die ook in de
Nadere informatieBeeldbegeleiding als opleidingsdidactiek
Beeldbegeleiding als opleidingsdidactiek Vincent Klabbers, Hogeschool De Kempel, Helmond Samenvatting In dit artikel wordt de inrichting beschreven van een keuzetraject rekenen-wiskunde voor vierdejaars
Nadere informatieLKG les 4 Breda 9 januari 2019
LKG les 4 Breda 9 januari 2019 Wat hebben we gedaan? LES 1 Observeren 1 Fragment Marc Lammers 2 Goed onderwijs = adaptief onderwijs https://www.bing.com/videos/search?q=moeder+met+vierling+in+bed&&view=detail&mid=66548de81066702685b366548de81066702685b3&form=vrdgar
Nadere informatieProtocol Beeldcoaching
Protocol Beeldcoaching 2017-2019 Inleiding Beeldcoaching is een methodiek om de interactie leraarleerling te analyseren. Het doel is om leraren te coachen in bijvoorbeeld hun omgang met kinderen met specifieke
Nadere informatieGEVOELLIJNEN - FOR THE BIRDS GEVOELLIJNEN
GEVOELLIJNEN - FOR THE BIRDS GEVOELLIJNEN Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven Leerlingen identificeren zich met een van beide groepen - de grote vogel of de groep kleine vogels. Daarna wisselen
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieSTARTERSBLOKKEN - XPECT PRIMAIR OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN BASIS
STARTERSBLOKKEN - XPECT PRIMAIR OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN BASIS Versie 4.0 (07-11-2017) DOELSTELLINGEN De startersblokken van Xpect Primair zijn speciaal ontwikkeld voor jou als starter
Nadere informatieIntervisie
Intervisie 07-04-2014 Eigen ervaringen? Successen Welke? Waaraan te wijten? Minder positieve ervaringen Welke? Waardoor? Wat is intervisie? Definitie Leren met collega s door vragen/problemen uit de dagelijkse
Nadere informatieSchooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander
Schooljaarplan -2016 Koning Willem-Alexander 1 e kolom: (S.)ignaal, (M.)eetbaar, (A.)cceptabel, 2 e kolom (R.)ealisatie, (T.)ijd Onderwerp (S.M.A.) Datum agendapunt (R.T.) Klaar? (T) Borging VCPO-NG scholen
Nadere informatieDoel en resultaat WPOplus training
Doel en resultaat WPOplus training Effect: Werknemers vergroten zichtbaar de vaardigheden goed werknemerschap en daardoor kunnen ze doorstromen in hun loopbaan Resultaat: Deelnemers in staat stellen WPO
Nadere informatieBeeldcoaching in de. kinderopvang. Visie In Beeld. Leren coachen met video
Beeldcoaching in de kinderopvang Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op
Nadere informatieLKP Modules voor. Vakleerkrachten
LKP Modules voor Vakleerkrachten HCO Bezoekadres: Zandvoortselaan 146, Den Haag Postadres: Postbus 53509, 2505 AM Den Haag Telefoon: 070 448 28 28 info@hco.nl www.hco.nl Samenstelling en tekst: HCO Inhoud
Nadere informatieSTARTERSBLOKKEN - XPECT PRIMAIR OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN VERDIEPING
STARTERSBLOKKEN - XPECT PRIMAIR OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN VERDIEPING Versie 4.0 (07-11-2017) DOELSTELLINGEN De startersblokken van Xpect Primair zijn speciaal ontwikkeld voor jou als leerkracht
Nadere informatieMijn doelen voor dit jaar
Mijn doelen voor dit jaar Een nieuw schooljaar betekent nieuwe kansen. Aan het begin van een nieuw kalenderjaar maken veel mensen goede voornemens. Dat gaan wij nu ook doen: het maken van voornemens of
Nadere informatieLesbeschrijving Nederlands
Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt
Nadere informatieDKJL PPOZO deel 3 27 januari 2016 Nienke Bakker
DKJL PPOZO deel 3 27 januari 2016 Nienke Bakker 1 De opbouw van de middag Hoe gaat het? -Coachende procesfeedback - Een geschikte stelling Geschikte subvragen -Het leiden van een debat - Ontwerp je eigen
Nadere informatieIntervisie. 1. Wat is intervisie? 2. Wanneer en waarom intervisie? 3. Voor wie? 4. Wat levert het op? 5. Methodiek 6. De rol van de begeleider
Intervisie 1. Wat is intervisie? 2. Wanneer en waarom intervisie? 3. Voor wie? 4. Wat levert het op? 5. Methodiek 6. De rol van de begeleider 1. Wat is intervisie? Intervisie laat zich kort omschrijven
Nadere informatieDifferentiatie en motivatie in de rekenles
Starter Ieder heeft een kaartje (hetzij breuk/hetzij kommagetal) Eerste doel: drie rijen: 1x breuken en 2x kommagetallen op volgorde. Eerste stap: Zoek je beide buren Tweede stap: Ga op volgorde van klein
Nadere informatieInhoud. Veenendaal, Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs. Beste ouder(s)/verzorger(s),
Veenendaal, 22-6-2016 Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs Beste ouder(s)/verzorger(s), Door middel van dit schrijven willen we ons onderwijs verantwoorden aan u als ouders. Heeft u vragen of opmerkingen
Nadere informatieIntervisie. Het versterkt de impact leertrajecten
Intervisie Het versterkt de impact leertrajecten 1. Inleiding Hieronder geven wij bevindingen aan op basis van onze ervaring, in het starten, doorvoeren, voortzetten en evalueren van intervisietrajecten.
Nadere informatieIntervisie
Intervisie 03-06-2013 Eigen ervaringen? Successen Welke? Waaraan te wijten? Minder positieve ervaringen Welke? Waardoor? Wat is intervisie? Definitie Leren met collega s door vragen/problemen uit de dagelijkse
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieMijn visie op leren. Een driedaags leertraject
Mijn visie op leren Opleidingen rond coachen en leidinggeven impliceren het bijbrengen van een aantal theoretische inzichten, maar leiden pas écht tot verandering als mensen uitgedaagd worden om fundamenteel
Nadere informatieInstapmodule Niveau A2
Instapmodule Niveau A2 Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het s(b)o september 2013 www. nieuwsbegrip.nl Gebruikswijzer Inleiding Deze instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het Nieuwsrekenen
Nadere informatieTaakbekwaam onderbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman
Taakbekwaam onderbouw Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman Daltonbasisschool de Leer, Hengelo (Gld) Ria Menting Groep 3 Intern opleider: Miriam Pasman Beoordelaar:
Nadere informatieOpleiding tot Beeldcoach vanuit SWV Barneveld e.o. & het Opleiderscollectief
Opleiding tot Beeldcoach vanuit SWV Barneveld e.o. & het Opleiderscollectief Beeldcoaching: Daar kun je wat mee! Beeldcoaching, voorheen SVIB 1, is een krachtige coachingsmethode die uitgaat van de ontwikkelingsmogelijkheden
Nadere informatieConsulent taalvorming opleiding 2014-2016. Taalvorming
Consulent taalvorming opleiding 2014-2016 In september 2014 starten we met een nieuwe groep cursisten voor de opleiding Consulent Taalvorming. De opleiding is bedoeld voor docenten Nederlands en Pedagogiek
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit
Cultuureducatie met Kwaliteit Doorlopende leerlijn literatuur Groep 7 Lessenreeks basis Deze leerlijn is ontwikkeld door Bibliotheek Zoetermeer. Schrijversbezoek Informatie over Schrijversbezoek Groep
Nadere informatieSchriftelijke schrijfcursus op basis van De kleine prins
Schriftelijke schrijfcursus op basis van De kleine prins Een impressie Schrijven naar aanleiding van het verhaal van de kleine prins, hoe doe je dat? Ik kan er veel over schrijven en vertellen, maar het
Nadere informatieBehandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden.
Het Kindgesprek. Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. 1 Inleiding. Door gesprekken met kinderen te voeren willen we de betrokkenheid
Nadere informatieBegeleiding van startende leerkrachten binnen CNS
Begeleiding van startende leerkrachten binnen CNS Een aantal richtlijnen gesteld vanuit de nieuwe CAO Wat is de definitie van een startende leraar? Met de startende leraar wordt de leerkracht bedoeld die
Nadere informatieKaart Naam Handleiding
Lesbrief Dialoog Lesoverzicht In deze les wordt de gespreksvorm Dialoog geïntroduceerd. De les is gebaseerd op een aantal kaarten uit de kinderkennisbank. In het overzicht hieronder kun je zien welke.
Nadere informatieBIO training VOOR BEGELEIDERS IN OPLEIDING. Bijeenkomst
BIO training VOOR BEGELEIDERS IN OPLEIDING Bijeenkomst 2 2018-2019 Programma Het individuele coach gesprek Houding, kennis, vaardigheden Oefenen gesprek Pauze Mondeling feedback geven (en ontvangen) Digitaal
Nadere informatie(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding
(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg
Nadere informatieConsulent Taalvorming opleiding
Consulent Taalvorming opleiding 2017-2019 In september 2017 starten we met een nieuwe groep cursisten voor de opleiding Consulent Taalvorming. De opleiding is bedoeld voor: - docenten Nederlands en Pedagogiek
Nadere informatieKlantarena Luisteren is een kunst en loont!
Klantarena Luisteren is een kunst en loont! Van landelijke preventie agenda, naar pijler ouderschap, naar luisteren naar je klant. Vind je feedback van je klant over jullie aanbod belangrijk? Wil je jullie
Nadere informatieSpeak up! Wat is JA en wat NEE?
Les 3 Speak up! Wat is JA en wat NEE? Deze derde les gaat over het leren inzien en uitspreken van je wensen en grenzen bij intimiteit en seks. Hoe zorg je dat het leuk is en blijft? Het belangrijkste daarbij
Nadere informatieAnnette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Nadere informatieDoel van deze avond. Kennis maken met de groepsleerkrachten en ouders. Informeren werkwijze activiteiten groep 6-7-8 Gelegenheid tot vragen stellen.
Groep 6-7-8 Doel van deze avond Kennis maken met de groepsleerkrachten en ouders. Informeren werkwijze activiteiten groep 6-7-8 Gelegenheid tot vragen stellen. 1 De leerkrachten Kim Verhoef o maandag,
Nadere informatieSpelregels voor de kaarten Beroepskwaliteiten en Leerpunten. Het Beroepskwaliteitenspel
Het Beroepskwaliteitenspel Het Beroepskwaliteitenspel is een leermiddel voor de loopbaanoriëntatie van mensen in de leeftijd van twaalf jaar en ouder. Het spel heeft als doel de speler bewust te maken
Nadere informatieSPEELWIJZE INSPIRATIESPEL
SPEELWIJZE INSPIRATIESPEL De bedoeling van het Inspiratiespel is mensen met elkaar in gesprek te brengen over hetgeen hen inspireert, van binnen uit motiveert. Meer zicht krijgen op essentiële drijfveren
Nadere informatie2 Training of therapie/hulpverlening?
Bewustwording wordt de sleutel voor veranderen Peter is een zeer opvallende leerling die voortdurend conflicten heeft met medeleerlingen en de schoolleiding. Bij een leerlingbespreking wordt opgemerkt
Nadere informatieTaalleermechanisme het kind praat uitgebreid en op eigen initiatief: hij gebruikt zo creatief en actief mogelijk zijn kennis van de taal
Gesprekken Wat is gespreksvaardigheid? Het subdomein gesprekken heeft betrekking op alle mondelinge taalactiviteit waarbij sprake is van interactie (van informele gesprekjes en kringgesprekken tot overleg,
Nadere informatieWat zou jij doen? Denk mee met elkaars pleegzorgdilemma s. Draaiboek voor een netwerkbijeenkomst voor pleegouders. Wat zou jij doen?
Wat zou jij doen? Denk mee met elkaars pleegzorgdilemma s Draaiboek voor een netwerkbijeenkomst voor pleegouders Wat zou jij doen? 1 Wat zou jij doen? DE ACTIVITEIT IN HET KORT Een bijeenkomst waarin pleegouders
Nadere informatieVragen Hoe kan je veiligheid inbouwen zodat je alle leerlingen kan betrekken? Vraag Hoe kan je de ideeënbus actief en betekenisvol maken?
Methodiek Kringgesprek Beter samen leven en meer leren in de klas. Een participatieve sfeer in de klas of op de school kan men op verschillende manieren bewerkstelligen. Werken met kringgesprekken is hierbij
Nadere informatieWetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen
Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén
Nadere informatieSPEELWIJZE INSPIRATIESPEL
SPEELWIJZE INSPIRATIESPEL De bedoeling van het Inspiratiespel is mensen met elkaar in gesprek te brengen over hetgeen hen inspireert, van binnen uit motiveert. Of het spel ook inspirerend is om te spelen,
Nadere informatieDECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL
DECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL Hoe het drieslagmodel kan worden ingezet ter ondersteuning van het getalbegrip in de realistische rekenles. Het belangrijkste doel van school is niet
Nadere informatieWerken met beelden SVIB
Protocol Werken met beelden SVIB School Video Interactie Begeleiding Annendaalderweg 14 6105 AT Maria Hoop Tel.: 0475-301349 info@bsdebolleberg-mariahoop.nl www.bsdebolleberg-mariahoop.nl SVIB protocol
Nadere informatieSPEELWIJZE INSPIRATIEPSPEL - Bladzijde 1 / 5
SPEELWIJZE INSPIRATIEPSPEL - Bladzijde 1 / 5 SPEELWIJZE Inspiratiespel De bedoeling van het INSPIRATIESPEL is mensen met elkaar in gesprek te brengen over hetgeen hen inspireert, van binnen uit motiveert.
Nadere informatieHoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2
Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Deze bijeenkomst 14:00-15:15
Nadere informatieMarnix Academie - Leerlijn Focus
Marnix Academie - Leerlijn Focus DOOR VIDEO-OPNAMES REGIE OVER EIGEN LEREN WAT BETEKENT DAT VOOR DE LERARENOPLEIDER? MEIKE BROECHELER, M.BROECHELER@HSMARNIX.NL Werken met beelden, omdat beeld is geduldig,
Nadere informatie15 16 Evaluatie Korte Docentencursus Zuyd, april Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1
15 16 Evaluatie Korte Docentencursus Zuyd, april 2016 Inhoudsopgave 1...1 2 Hoofdsectie...2 1 Geef bij de onderstaande stellingen aan of u ermee zeer mee oneens/oneens/eens/zeer mee eens bent, dan wel
Nadere informatieTWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK
TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK AZC Dronten 2016-2017 Bijeenkomst 1 Lies.Alons@itta.uva.nl 1 ONDERWERPEN Scholing 2016-2017 De context van tweedetaalverwerving Didactiek in de NT2-les De praktijkopdracht
Nadere informatieLeerwerktaak 2.5 BEELDCOACHING
Leerwerktaak 2.5 BEELDCOACHING Studentenhandleiding Academische Opleidingsschool OSR W-B Tab 5-1: pagina 1 van 17 Beste student, Aangezien jij deelneemt aan het OidS VT opleidingstraject van de Hogeschool
Nadere informatieBegeleiding nieuwe leraren op de Walvis
op de Walvis Inleiding: Binnen de school treden met regelmaat nieuwe leraren in dienst, beginnend of ervaren. Ook komt het voor dat Pabo studenten die in hun LIO-fase zitten -tijdelijk- in de rol van leraar
Nadere informatieCosis Begeleid Leren
Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus
Nadere informatieBeoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer 91370. Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL
Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid Leg het fundament Crebonummer 91370 Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL EXAMENBANK PROVE2MOVE 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Opdrachten
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieHOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.
HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.
Nadere informatieToelichting. Intervisie
Toelichting Intervisie December 2010 1. Wat is intervisie? Naast opleiding en training is gezamenlijke reflectie op het eigen handelen voor dierenartsen een goede manier om zich te ontwikkelen. Door in
Nadere informatieDe kunst van het lesgeven
De kunst van het lesgeven Cursus voor schoolleiders en (intern) begeleiders te essentiële kwaliteitsaspecten te leren van een goed instructiegedrag, goed klassenmanagement en een goede pedagogische relatie.
Nadere informatieSamen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl
Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen
Nadere informatieChecklist Presentatie geven 2F - handleiding
Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieStrategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid
Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse
Nadere informatiePROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN
PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN 12 april 2017. BEDOELING. Toerusten om zelfstandig een PLG te leiden. Inspireren om een start te maken met een PLG binnen het team. BRONNEN PROGRAMMA Welkom Ophalen van
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieEr kan pas over Coöperatief Leren gesproken worden als er gewerkt wordt volgens een aantal basisprincipes kortweg GIPS genoemd.
Op onze school werken we al nu alweer enkele jaren met Coöperatief Leren volgens Kagan & Kagan. Het is ons antwoord op de vraag vorm en inhoud te geven aan het NIEUWE LEREN. We doen dit in alle groepen
Nadere informatieVragen stellen in de reken-wiskundeles
Vragen stellen in de reken-wiskundeles Marc van Zanten, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO & Universiteit Utrecht: Panama, O&T, Faculteit Sociale Wetenschappen Inleiding Dit hoofdstuk
Nadere informatieACADEMIE. Scholing en evenementen
ACADEMIE Scholing en evenementen 2019-2020 Beste collega, ICC-er, leerkracht, directeur, Afgelopen jaar heeft Collage met groot succes de Collage Academie geïntroduceerd. Vele leerkrachten uit het Almeerse
Nadere informatieEigenaarschap in teams. Werken met units en een veranderteam - Adri Buijs - 16 mei 2018
Eigenaarschap in teams Werken met units en een veranderteam - Adri Buijs - 16 mei 2018 Toelichting op de presentatie Door aanpassingen in de organisatiestructuur is er meer eigenaarschap ontstaan op school.
Nadere informatieWijsneuzen in de klas
Werkvorm 1 Wijsneuzen in de klas Algemene omschrijving In deze werkvorm staat het filosoferen met kinderen over levensbeschouwelijke onderwerpen aan de hand van het boek God Adonai Allah centraal. Het
Nadere informatieDat leren, dat werkt echt goed!
Dat leren, dat werkt echt goed! Randvoorwaarden voor succesvolle trajecten Paul Hennissen Lector Opleiden in de School De Nieuwste Pabo Sittard Dat leren, dat werkt echt goed! Kies een voor jou effectieve
Nadere informatieTest denkprofiel jongeren
Test denkprofiel jongeren Wat is jouw denkprofiel? Mensen denken op verschillende manieren. Jongeren ook. Volgens de theorie van Sternberg kun je voorkeur hebben voor analytisch, praktisch of creatief
Nadere informatieHandleiding Werkvormen Vragen stellen
Handleiding Werkvormen Vragen stellen Inhoud 1. Inleiding 2. Vragen stellen 3. Werkvormen 3.1. Vragenvuurtje 3.2. Geen Ja / Geen Nee 3.3. Doorzagen 3.4. De onbekende weg 1. Inleiding Voor de dialoog is
Nadere informatieOverzicht workshops. Hoe kun je iedereen leren schrijven? Door: Patty Roos en Debbie den Breejen
Overzicht workshops De workshops duren 1 uur en 15 minuten. Er is één workshopronde, en je kunt deelnemen aan 1 van de 7 workshops. Je maakt een keuze voor een workshop bij je aanmelding. Tijdens de workshop
Nadere informatieMaak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St.
Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St. DKJL Met de deur in huis.. Schrijf zoveel mogelijk thema s op die jij geschikt
Nadere informatieEffectief omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag
Meebewegen als motto Effectief omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag Wat komt aan de orde in deze presentatie? Maatwerk in plaats van tips en tools! inspiratie - stof tot nadenken - bewustwording Wanneer
Nadere informatieBeoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL
Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid Leg het fundament Crebonummer 91370 Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL EXAMENBANK PROVE2MOVE 1 e herziene druk: november 2013 ISBN:
Nadere informatieBeweging, sociale omgang en kunstzinnig werken in het basisonderwijs
Beweging, sociale omgang en kunstzinnig werken in het basisonderwijs 2 Inleiding Beweging, sociale omgang en kunstzinnig werken zijn naast het onderwijs in taal en rekenen belangrijk in het lesaanbod.
Nadere informatieDalton (samenwerking/ samenwerkend leren) en Coöperatief leren
Dalton (samenwerking/ samenwerkend leren) en Coöperatief leren Vijf basiskenmerken van coöperatief leren: 1. Positieve wederzijdse verantwoordelijkheid. De leerlingen moeten het gevoel hebben elkaar nodig
Nadere informatieINTRODUCTIE PROGRAMMA
WAT JE MOET WETEN OVER INTRODUCTIE PROGRAMMA NIEUWE LEERKRACHTEN INFORMATIE VOOR MEDEWERKERS AAN ALLE MEDEWERKERS VAN MEER PRIMAIR INTRODUCTIE NIEUWE LEERKRACHT De 19 scholen van Meer Primair gebruiken
Nadere informatieIntercollegiale Consultatie
Intercollegiale Consultatie Persoonlijk Advies Coaching en Training Materiaal Pagina 1 Intercollegiale Consultatie Intercollegiale Consultatie kan als werkwijze onderdeel zijn van de persoonlijke en professionele
Nadere informatieRekencursus - entree. Bijeenkomst 3 1 februari 2018 Vincent Jonker Monica Wijers
Rekencursus - entree Bijeenkomst 3 1 februari 2018 Vincent Jonker Monica Wijers 0 Deelnemers, opening Deelnemers Abdel Achahchah Halima Bardaa Stephanie Bottse Miguel Fernandez Anja Grootscholten Bouchra
Nadere informatieScrum@school - Technasium Noord 2016
Scrum@school - Technasium Noord 2016 Veranderingen door Scrum@school Onderzoekje onder 16 docenten bij afsluiting basistraining. -4-3 -2-1 0 +1 +2 +3 +4 1. Werkplezier leerlingen XXXX XXX XXXXXXXX X 2.
Nadere informatie