Beeldcoaching in het onderwijs

Transcriptie

1 Beeldcoaching in het onderwijs Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op de praktijk. Beeldcoaching is kijken naar en praten over beelden van de praktijk. De opleiding: Leren filmen Observeren Analyseren Beeldcoaching gaat over het verbeteren van onderwijs: leerlingen motiveren, heldere instructie geven, een goede werksfeer, orde en regelmaat, een prettig contact tussen leraar en leerlingen. Coachen Kennis van Interactie, Didactiek en Organisatie U leert videobeelden te gebruiken om collega s te coachen. U filmt in de klas en bespreekt naderhand fragmenten. Gesprekken voeren Resultaat bereiken INHOUD Wat kunt u filmen 2 Video bespreken Gesprekken in beeld 3 Coaching Visie In Beeld Leraar in de actieve rol Leraren analyseren zelf 4 Wij leiden beeldcoaches op in onderwijs en kindercentra. Beeldcoach worden Vragen? Contact 5 Diny Langendijk T Tjarda de Wit T

2 Pagina 2 Beeldcoaching in het onderwijs Wat kunt u filmen? U bespreekt met de leraar vooraf welke situatie gefilmd gaat worden. Alle situaties zijn geschikt om te filmen: de binnenkomst van de leerlingen, instructie, zelfstandig werken, praktijklessen. Vaak heeft de leraar zelf een aandachtspunt waarop hij feedback vraagt. Of er is een situatie die hij problematisch vindt. Video bespreken U filmt met de vraagstelling in gedachten, maar houdt rekening met diverse aspecten. U let op de interactie met de groep, de wijze van instructie geven en de klasorganisatie. Soms wordt er gefilmd zonder duidelijke vraagstelling. De leraar verwacht open feedback op zijn werkwijze. Belangrijk bij het filmen is dat u zich bewust bent van uw aanwezigheid en niet doet alsof u onzichtbaar bent. U beweegt soepel in de ruimte en maakt hier en daar oogcontact. Als u niet filmt mag u best wat actiever zijn, maar zorg wel dat u de situatie niet al te zeer beïnvloedt. Praten terwijl de camera draait is echter ongewenst. Na afloop van het klassenbezoek maakt u een analyse van de opname. Vervolgens selecteert u fragmenten die in een bepaalde volgorde besproken gaan worden. De video wordt niet volledig of chronologisch bekeken. In uw rol als beeldcoach introduceert u in het gesprek met de leraar een fragment en stelt daarbij vragen. U heeft daarbij voortdurend een doel voor ogen. Mogelijk vallen de leraar andere dingen op. Daar be- steedt u voldoende aandacht aan. Heel belangrijk is dat u tijdens het gesprek op een goede manier contact maakt. In de opleiding is dat een essentieel aandachtspunt. Mogelijkheden zien De leraar leert het meeste van terugzien hoe hij iets deed. Hij kan zelf ideeën opdoen uit de video en er punten halen om te verbeteren. Beeld levert vaak vele nieuwe inzichten op in zijn eigen rol en het gedrag van leerlingen Door uzelf bezig te zien ontdekken wat werkt en wat goed is

3 Pagina 3 Gesprekken in beeld In de opleiding neemt u al uw gesprekken op op video. Tijdens de bijeenkomsten laat u delen daarvan zien, vooral de stukjes waar u tevreden over bent. Het is even vreemd om uzelf terug te zien. U ervaart zodoende hetzelfde als de leraar die er ook aan moet wennen. Zoals de leraar beter leert lesgeven door het zien van beeld, zo leert u betere gesprekken voeren met behulp van beeld. Vooral uw successen krijgen de nadruk, daardoor wordt het kijken naar uw gesprekken leerzaam en plezierig. Beeldcoaching kent een duidelijke gedragscode: beeldmateriaal wordt alleen maar getoond met instemming van alle betrokkenen. Coaching Als beeldcoach laat je de leraar nadenken door vragen te stellen. En moedigt hem aan te formuleren waar de kracht van zijn werkwijze zit of hoe iets beter kan. Bijvoorbeeld: de leraar heeft meteen de volle aandacht bij de start van de les. Bij het zien van deze beelden wordt besproken dat de positieve manier waarop hij de leerlingen begroet bijdraagt aan dat effect. In geval van de omgekeerde situatie: de leraar maakt een vluchtig contact en heeft moeite om de aandacht van de leerlingen vast te houden. De coach zal het gesprek dan sneller richten op oplossingen. Dialoog Beeldcoaching is een coachingsvorm die niet neutraal wil zijn. De beeldcoach heeft opvattingen over wat goed onderwijs en opvoeding is. U zult uw opvattingen uitspreken en aan de orde stellen, maar nooit opleggen. Immers, het gaat om het uitwisselen van ideeën en argumenten. Beeld ondersteunt die discussie. Een beeldcoach is kritisch, ambitieus en heeft een inhoudelijke inbreng tijdens het gesprek.

4 Pagina 4 Beeldcoaching in het onderwijs Leraar in de actieve rol Bij het laten zien van de beelden is het verleidelijk voor een coach om zelf de analyse te geven. U heeft immers interessante dingen gezien in de video en wil dat graag vertellen. De kunst is om het gesprek zodanig te leiden, dat de leraar gelegenheid krijgt om de beelden op zich in te laten werken door te vertellen wat er te zien is. Dat benoemen leidt tot inzicht. Als u verder doorvraagt vergroot dat zijn inzicht. Soms zult u nog iets willen toevoegen of verdiepen. En als u het oneens bent benoemt u dat en bespreekt het samen. Uw coachende aanpak is er op gericht de leraar actief te betrekken in het maken van de analyse en het bedenken van oplossingen. Het betekent, dat u in sommige situaties even moet wachten met geven van advies. Beeldcoaching gaat uit van kracht en mogelijkheden. Leraren analyseren zelf Als leraren weten hoe beeldcoaching werkt kunnen ze ook zelf de beelden vooraf bekijken en selecteren. Het voordeel is dat deze werkwijze de ander actiever maakt. Het verandert de rol van de beeldcoach. U moet nu meer afwachten waar de leraar mee komt. Maar u heeft nog steeds uw inbreng op momenten waar dat nodig is. U zorgt dat het kijken diepgang krijgt, door door te vragen, zaken te benadrukken en verbanden te leggen. Kwaliteit in het onderwijs Beeldcoaching maakt docentcoaches en intern begeleiders tot hele praktische coaches. Zij zetten het middel in voor individuele begeleiding van leraren en voor vernieuwingen en verbeteringen waar een heel team bij betrokken is. Beeldcoaching kan ook heel succesvol worden ingezet voor begeleiding van leerlingen. Beeldcoaching kent vele toepassingen. Leidend is altijd de gedragscode.

5 Pagina 5 Beeldcoach worden? Opleidingsgroepen starten twee keer per jaar Cursusgroepen van 5-8 deelnemers Op locatie bij deelname van minimaal 5 personen Opleiding bestaat uit drie delen Inschrijving is per deel Na deel 1 en 2 een deelcertificaat De eindcertificering is na ruim 1,5 jaar Inclusief certificering 20 bijeenkomsten van 3,5 uur Het certificaat is erkend door het Opleiderscollectief Beeldcoaching Vragen? Bel of mail ons.: visieinbeeld@gmail.com / Opleiders Diny Langendijk, GZ-psycholoog Tjarda de Wit, orthopedagoog