Chronische vermoeidheid: Revalidatie of cognitieve gedragstherapie? Dr. Desirée Vos-Vromans
Onderzoeksgroep: Prof. Rob Smeets Prof. André Knottnerus Dr. Ivan Huijnen Drs. Nieke Rijnders Dr. Albère Köke Drs. Minou Hitters Drs. Menno Pont Prof. Silvia Evers Bjorn Winkens
Inhoud 1. Achtergrond 2. CVS 3. Methode 4. Resultaten Effectiviteit Kosten-effectiviteit 5. Vervolg? Aanvaarden of veranderen? 7 oktober 2016
Achtergrond Waarom? - Multidisciplinaire behandeling chronisch pijn
Achtergrond Waarom? - Multidisciplinaire behandeling voor pt met chronisch pijn - Chronisch pijn vs chronische vermoeidheid?
Achtergrond Waarom? - Multidisciplinaire behandeling voor pt met chronisch pijn - Chronisch pijn vs chronische vermoeidheid? - Wat is bekend over de behandeling bij CVS?
Achtergrond Waarom? - Multidisciplinaire behandeling voor pt met chronisch pijn - Chronisch pijn vs chronische vermoeidheid? - Wat is bekend over de behandeling bij CVS? - Wat is bekend over multidisciplinaire revalidatie bij CVS?
Achtergrond Waarom? - Multidisciplinaire behandeling voor pt met chronisch pijn - Chronisch pijn vs chronische vermoeidheid? - Wat is bekend over de behandeling bij CVS? - Wat is bekend over multidisciplinaire revalidatie bij CVS? - Ontwikkeling van nieuw multidisciplinair revalidatieprogramma voor CVS
Achtergrond Waarom? - Multidisciplinaire behandeling voor pt met chronisch pijn - Chronisch pijn vs chronische vermoeidheid? - Wat is bekend over de behandeling bij CVS? - Wat is bekend over multidisciplinaire revalidatie bij CVS? - Ontwikkeling van nieuw multidisciplinair revalidatieprogramma voor CVS - Niet gerandomiseerde pilot bleek effectief (N=36) Multicentrum gerandomiseerd controle onderzoek,
CVS CVS CFS-ME CDC Missing My Life.mp4
CVS Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) CDC criteria: 1. > 6 maanden vermoeid, zonder onderliggende aandoening en niet het gevolg van inspanning. Vermoeidheid is nieuw en verbetert nauwelijks na rust. 2. Substantiële beperkingen 3. Minimaal 4 van onderstaande symptomen dienen aanwezig te zijn: concentratie/geheugen problemen, keelpijn, gevoelige halsen okselklieren, spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, niet verfrissende slaap, na inspanning gevoel van uitputting >24 uur
Methode Doelstelling? - Welke behandeling is het meest effectief (vermoeidheid en kwaliteit van leven) cognitieve gedragstherapie of multidisciplinaire revalidatiebehandeling? - Welke behandeling is het meest kosten-effectief?
Methode 122 patiënten met CVS
Methode Randomisatie CGT of MRT
Methode Design Voormeting 122 patiënten Loting 62 MRT 60 CGT Na-meting 1 (26 weken) 59 patiënten Na-meting 1 (26 weken) 55 patiënten Na-meting 2 (52 weken) 57 patiënten Na-meting 2 (52 weken) 55 patiënten
Methode Interventies Multidisciplinaire revalidatie (MRT) - Biopsychosociaal model - Combinatie van CGT, lichaamsgerichte therapie, energiemanagement, gedoseerde opbouw van activiteiten, mindfulness, normaliseren slaap/waak ritme, sociale reïntegratie - Multidisciplinair (RA, FT, PS, ET, MW) - 6 maanden (2 weken observatie, 10 weken behandeling, 2 terugkomactiviteiten) - Protocol aangepast aan revalidant - 44.5 contacturen
Methode Cognitieve gedragstherapie (CGT) - Model van instandhoudende factoren van Vercoulen et al. - Psychotherapeutische behandeling met elementen van gedragstherapie en cognitieve therapie - Protocol obv verschil tussen actieve/passieve patiënt - Herkaderen van negatieve gedachten en emoties - Slaap/waak ritme normaliseren - Opbouwen van activiteiten middels GET - Monodisciplinair (PS, CGT therapeut) - 6 maanden - 16 contacturen
Resultaten Resultaten Baseline MRT (N=62) CBT (N=60) Age, mean (SD), yr 40.0 (10.2) 40.6 (12.0) Female sex, no. (%) 50 (80.6) 47 (78.3) Education (at referral) 38/23/1 38/21/1 ( low / medium-high /missing), no. Life situation (at referral), no. (%) Single 14 (22.6) 10 (16.7) Married or living together 40 (64.5) 37 (61.7) Relationship but not living together 2 (3.2) 4 (6.7) Living with parents 5 (8.1) 5 (8.3) Other.. 0 (0.0) 3 (5.0) Duration of complaints (at referral), no. (%) ½- 1 year 3 (4.8) 8 (13.3) 1-2 years 16 (25.8) 14 (23.3) 2-5 years 19 (30.7) 13 (21.7) > 5 years 24 (38.7) 25 (41.7)
Vermoeidheid (CIS-score) Resultaten Resultaten Vermoeidheid 56 52 48 CGT MRT 44 40 36 32 28 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 Tijd (weken)
Kwaliteit van lelven (SF-36-score) Resultaten Resultaten Kwaliteit van leven 50 45 CGT MRT 40 35 30 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 Tijd (weken)
Resultaten Resultaten Between CBT and MRT P difference (95% CI) MRT CBT CIS, fatigue subscale baseline 51.47 (5.08) 51.05 (5.09) 4 weeks 43.27 (8.38) 46.77 (7.94) -3.21 (-6.23 to -0.18) 0.04 14 weeks 34.14 (12.37) 42.65 (8.81) -8.03 (-12.07 to -4.00) < 0.001 26 weeks 33.42 (13.96) 36.16 (13.71) -2.83 (-7.89 to 2.23) 0.27 52 weeks 33.84 (14.33) 39.76 (12.72) -5.43 (-10.37 to -0.48) 0.03 Quality of life, MCS (SF-36) baseline 46.57 (9.23) 44.38 (9.02) 26 weeks 52.61 (7.10) 50.76 (8.82) 2.13 (-0.79 to 5.04) 0.15 52 weeks 51.10 (10.22) 50.29 (8.75) 1.24 (-2.28 to 4.75) 0.49 Quality of life, PCS (SF-36) baseline 30.59 (7.93) 32.60 (7.78) 26 weeks 40.05 (10.66) 38.36 (11.31) 1.59 (-2.47 to 5.65) 0.44 52 weeks 40.19 (11.29) 36.74 (10.49) 2.60 (-1.56 to 6.75) 0.22
Resultaten Resultaten Between CBT and MRT P difference (95% CI) MRT CBT CIS, fatigue subscale baseline 51.47 (5.08) 51.05 (5.09) 4 weeks 43.27 (8.38) 46.77 (7.94) -3.21 (-6.23 to -0.18) 0.04 14 weeks 34.14 (12.37) 42.65 (8.81) -8.03 (-12.07 to -4.00) < 0.001 26 weeks 33.42 (13.96) 36.16 (13.71) -2.83 (-7.89 to 2.23) 0.27 52 weeks 33.84 (14.33) 39.76 (12.72) -5.43 (-10.37 to -0.48) 0.03 Quality of life, MCS (SF-36) baseline 46.57 (9.23) 44.38 (9.02) 26 weeks 52.61 (7.10) 50.76 (8.82) 2.13 (-0.79 to 5.04) 0.15 52 weeks 51.10 (10.22) 50.29 (8.75) 1.24 (-2.28 to 4.75) 0.49 Quality of life, PCS (SF-36) baseline 30.59 (7.93) 32.60 (7.78) 26 weeks 40.05 (10.66) 38.36 (11.31) 1.59 (-2.47 to 5.65) 0.44 52 weeks 40.19 (11.29) 36.74 (10.49) 2.60 (-1.56 to 6.75) 0.22
Resultaten Resultaten Secundaire uitkomstmaten
Resultaten Resultaten Secundaire uitkomstmaten MRT CBT Between CBT and MRT difference (95% CI) P Self-efficacy (SES) baseline 17.42 (2.90) 17.63 (3.04) 26 weeks 21.14 (4.28) 19.67 (4.28) 1.57 (-0.02 to 3.15) 0.05 52 weeks 20.64 (3.71) 18.59 (4.22) 1.78 (0.29 to 3.27) 0.02 Personal goals (PSCG) baseline 72.61 (12.51) 78.19 (15.72) 26 weeks 34.87 (18.68) 46.65 (25.23) -12.24 (-20.95 to -3.53) 0.006 52 weeks 30.71 (20.98) 49.92 (27.53) -17.28 (-26.95 to -7.62) 0.001
Resultaten Resultaten Secundaire uitkomstmaten MRT CBT Between CBT and MRT difference (95% CI) P Self-efficacy (SES) baseline 17.42 (2.90) 17.63 (3.04) 26 weeks 21.14 (4.28) 19.67 (4.28) 1.57 (-0.02 to 3.15) 0.05 52 weeks 20.64 (3.71) 18.59 (4.22) 1.78 (0.29 to 3.27) 0.02 Personal goals (PSCG) baseline 72.61 (12.51) 78.19 (15.72) 26 weeks 34.87 (18.68) 46.65 (25.23) -12.24 (-20.95 to -3.53) 0.006 52 weeks 30.71 (20.98) 49.92 (27.53) -17.28 (-26.95 to -7.62) 0.001
Resultaten Resultaten Tevredenheid 84 % beveelt MRT aan; 52 % CGT 66 % MRT is tevreden met resultaten; 40 % CGT 88 % MRT geeft verbetering aan mbt omgaan met problemen; 59 % CGT 80 % MRT geeft verbetering aan op dagelijkse bezigheden en activiteiten; 59.3 % CGT 32 % MRT voelt zich geen CVS patiënt meer; 35 % na CGT.
Resultaten Resultaten Secundaire uitkomstmaten geen significant verschil: - Bewustzijn van alledaagse ervaringen - Functionele beperkingen - Causale attributies - Psychologische symptomen - Fysieke activiteiten
Kosten-effectiviteit Kosten-effectiviteit Maatschappelijke kosten: Medische kosten Patiënt en familie kosten Kosten door verlies aan arbeid Effecten: Algemene maat: kwaliteit van leven (QALY) CVS-specifieke maat: vermoeidheid (CIS)
Resultaten Conclusie - Op lange termijn in MRT effectiever in het verlagen van de vermoeidheid - Beide behandelingen zorgen voor toename in kwaliteit van leven - Kosten-effectiviteit; afhankelijk van de gebruikte uitkomstmaat
Vervolg Vervolg? Implementatie? Lange termijn onderzoek? Hoe effectiever? Hoe kosten-effectiever?
Vervolg
Vervolg Meer info? d.vos@revant.nl FatiGo werd gefinancierd door:
Dank voor jullie aandacht