SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 16 DECEMBER 2015 15.15-16.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 5 opgaven en omvat 20 vragen. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven Controleer of alle documenten aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 100. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld drie redenen worden gevraagd en u geeft er meer dan drie, dan worden alleen de eerste drie door u genoemde redenen beoordeeld Lever beider exemplaren van het examenpapier in. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Schrijf met een blauw- of zwartschrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: Woordenboek niet-programmeerbare rekenmachine SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 B / 9
2015 NGO-ENS B / 9
Opgave 1 (totaal te behalen punten: 20) Case Op de wereldmarkt van product A bestaat volkomen concurrentie. Op 1 april 2015 is de volgende aanbod- en vraagfunctie van toepassing: De vraagvergelijking luidt: qv = -2p + 80 De aanbodvergelijking luidt: qa = 3p - 70 In de evenwichtssituatie is qa = qv p = prijs van product A in euro s per kilogram qv = vraag naar product A in kilogrammen x 1.000.000 qa = aanbod van product A in kilogrammen x 1.000.000 Vraag 1 Bepaal op 1 april 2015 de evenwichtsprijs en -hoeveelheid van product A. Laat uw berekening zien. Vervolg case: Prijsstijgingen van vervangende producten op de wereldmarkt leiden ertoe dat de vraagvergelijking voortaan luidt: qv = -2p + 100 Vraag 2 Noem drie andere oorzaken waardoor de vraaglijn kan verschuiven. Vervolg case: Door de gestegen marktprijs neemt het aanbod toe. Door de verschuiving van de nieuwe aanbodlijn, waarbij de richtingscoëfficiënt niet wijzigt, is de evenwichtsprijs weer terug op het oorspronkelijke niveau. Vraag 3 (5 punten) Bepaal de nieuwe aanbodvergelijking. Laat uw berekening zien. Vervolg case: Op 1 mei 2015 wordt de prijs met 5% verhoogd ten opzichte van de evenwichtsprijs. Vraag 4 Bepaal de prijselasticiteit van de vraag naar product A als de prijs op 1 mei 2015 met 5% stijgt. Laat uw berekening zien. SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 3 / 9
Opgave 2 (totaal te behalen punten: 20) Case Voor een bepaald land zijn over het jaar 2014 de volgende gegevens bekend (in miljarden euro's): Overheidsbestedingen O 123 Belastingen B 112 Consumptie gezinnen C 432 Besparingen gezinnen S 79 Investeringen van bedrijven I 57 Import M 411 Vraag 5 Vraag 6 Hoeveel bedraagt op basis van bovenstaande tabel het nationaal inkomen (Y) in 2014? Laat uw berekening zien. Hoeveel bedraagt de export (X) in 2014? Laat uw berekening zien. Vraag 7 Vraag 8 (5 punten) Hoeveel bedraagt het nationale spaarsaldo in 2014? Laat uw berekening zien. Wat is het verschil tussen bruto-investeringen en netto-investeringen? SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 4 / 9
Opgave 3 (totaal te behalen punten: 20) Case Onderstaand is een gedeeltelijke balans per 30 juni 2015 van de Centrale Bank en van de gezamenlijke particuliere geldscheppende banken in een bepaald land gegeven (getallen x 1 miljard): Gedeeltelijke balans van de Centrale Bank Activa Passiva Deviezenreserve 36 Bankbiljetten in omloop 90 Direct opeisbare tegoeden van particuliere banken 45 Gedeeltelijke balans van de gezamenlijke particuliere geldscheppende banken Activa Passiva Kas 20 Rekening-courant crediteuren 130 Tegoed bij Centrale Bank 45 Kortlopende spaartegoeden 75 Deviezen 35 Langlopende spaartegoeden 55 Kortlopende valutategoeden 35 Om aan de dagelijkse opvragingen te kunnen voldoen, schrijft de Centrale Bank een dekkingspercentage van minimaal 40% voor. Vraag 9 Vraag 10 Vraag 11 (5 punten) Voldoen de gezamenlijke particuliere geldscheppende instellingen aan het verplichte dekkingspercentage? Motiveer uw antwoord met behulp van een berekening. Hoeveel bedraagt de binnenlandse liquiditeitenmassa in dit land? Laat uw berekening zien. Geef aan welke drie elementen van invloed zijn bij girale kredietverlening door geldscheppende banken op de omvang van de geldhoeveelheid in ruime zin (M3). Vervolg case Girale geldschepping kan op verschillende manieren plaatsvinden. Vraag 12 Noem drie manieren van girale geldschepping. Geef van elke manier een korte beschrijving. SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 5 / 9
Opgave 4 (totaal te behalen punten: 20) Case Onderstaand is een deel van de betalingsbalans van Bovenland in 2014 weergegeven met deelrekeningen in willekeurige volgorde (getallen x 1 miljard): saldo Inkomensoverdrachtenrekening -10 Saldo financiële rekening zonder officiële -22 reserves Dienstenrekening -3 Inkomensrekening -2 Toename officiële reserves -2 Vermogensoverdrachtenrekening -3 Goederenrekening 20 Vraag 13 Vraag 13a Vraag 13b Vraag 14 (totaal 6 punten) Beschrijf wanneer er sprake is van formeel en materieel evenwicht: op de betalingsbalans. op de deelbalansen van de betalingsbalans. (totaal 4 punten) Hoe groot is het saldo op de lopende rekening van bovenstaande gedeeltelijke betalingsbalans? Laat uw berekening zien. Vervolg case Onderstaande gebeurtenissen vinden plaats. Vraag 14a Vraag 14b Vraag 14c Vraag 14d (1 punt) Een bedrijf uit Bovenland vervoert goederen voor een Deens bedrijf. (1 punt) Een importeur in Bovenland voert koffiebonen uit Brazilië in. (1 punt) De regering in Bovenland schenkt een land in Azië 10 miljoen in verband met een vulkaanuitbarsting. (1 punt) Een Bovenlander ontvangt salaris voor arbeid verricht in Denemarken. SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 6 / 9
Vraag 15 Vraag 16 (8 punten) Op welke deelrekeningen van de betalingsbalans van Bovenland en aan welke zijde worden bovenstaande gebeurtenissen geboekt? (2 punten) Tegenstanders van globalisering zijn van mening dat ontwikkelingslanden eerst de armoede moeten bestrijden voordat ze mogen toetreden tot de wereldmarkt. Is deze stelling in overeenstemming met de comparatieve kostentheorie? Motiveer uw antwoord. SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 7 / 9
Opgave 5 (totaal te behalen punten: 20) Hierboven staat een schematische weergave van het conjunctuurverloop. Het betreft hier de Kitchin-cyclus. Van links naar rechts: de opgaande fase; hoogconjunctuur; de conjuncturele neergang; laagconjunctuur. Vraag 17 Vraag 18 Geef een omschrijving van de termen crisis, recessie en depressie. (5 punten) Welke oorzaak is in belangrijke mate bepalend voor de Kitchin-cyclus? Motiveer uw antwoord. Vervolg case Een periode van hoogconjunctuur kan gepaard gaan met bestedingsinflatie. Vraag 19 (4 punten) Noem twee verschillende instrumenten die de overheid kan inzetten voor het bestrijden van bestedingsinflatie. Vervolg case Bij de bestrijding van inflatie door de Europese Centrale Bank (ECB) is de geldhoeveelheid in ruime zin (M3) een pijler van het monetair beleid. De ECB bepaalt elk jaar een referentiewaarde voor de groei van M3. SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 8 / 9
Vraag 20 Vraag 20a Vraag 20b Vraag 21 (totaal 5 punten) (2 punten) Met behulp waarvan bepaalt de ECB de referentiewaarde voor de groei van M3? Licht toe hoe M3 dan wordt bepaald. SPD Bedrijfsadministratie Algemene ECONOMIE Woensdag 16 december 2015 9 / 9