Stuurgroep DP/LT 10 juli 2014 Bijlage 6.2 Bestuurlijke trekker: A. Kamsteeg Ambtelijke trekker: Myra Zeldenrust Uitvoeringsprogramma Deltapoort Aansluiting Onderwijs Arbeidsmarkt Conceptversie Myra Zeldenrust 2014-2015
INHOUD UITVOERINGSPROGRAMMA AANSLUITING ONDERWIJS ARBEIDSMARKT 3 1. HET UITVOERINGSPROGRAMMA: HET PROCES 4 2
Uitvoeringsprogramma Aansluiting Onderwijs Arbeidsmarkt Het beleid zoals dat in de Gebiedsvisie Deltapoort 2025 staat, beoogt ten eerste een stimulans te geven aan de economische ontwikkeling van IJsselmonde. Ten tweede beoogt de Gebiedsvisie het gebied landschappelijk aantrekkelijker, bruikbaarder en toegankelijker te maken voor de recreant uit de (wijde) omgeving. Het programma Deltapoort omvat een Integrale Gebiedsvisie en nog verder uit te werken uitvoeringsprogramma s. De Integrale Gebiedsvisie beschrijft de gewenste ontwikkeling voor het gebied voor de periode tot 2025 en het benoemt vijf opgaven voor de uitwerking tot uitvoeringsprogramma s: het realiseren van een recreatief (hoofd)routenetwerk, het verbeteren van de bereikbaarheid, de verkenning naar de mogelijkheden voor de grondgebonden landbouw, de saneringsopgave verspreid liggend glas, de opgave economie / herstructurering bedrijventerreinen. opgave Economie; Doel van de opgave Economie is het versterken van het vestigingsklimaat van de stuwende economische sectoren van Deltapoort. Maart 2013 heeft de stuurgroep Deltapoort besloten om 3 sporen verder uit te werken. Twee sporen worden binnen het programma Deltapoort opgepakt, waaronder opgave 3; de verbetering aansluiting onderwijs & arbeidsmarkt. Status uitvoeringsprogramma De status van dit uitvoeringsprogramma is informerend en betreft geen besluitvorming. 3
1. Het Uitvoeringsprogramma: Het proces Voor deze opgave is onderstaand het proces beschreven, in dit uitvoeringsprogramma wordt aangegeven: - inventarisatie - formuleren van de opgave aansluiting onderwijs & arbeidsmarkt - van opgave naar uitvoering; - voorbereiding van uitvoeringsinstrumenten - voorbereiding van uitvoeringsinstrumenten - voorlopige opbrengsten - aandachtspunten Fase 1 Inventarisatie In deze stap is een bescheiden inventarisatie opgeleverd rondom aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt, waarbij met gesprekspartners uit de (gemeentelijke), overheid en onderwijs en bedrijfsleven gesproken is. In deze inventarisatie zijn ondermeer onderstaande onderdelen beschreven; Landelijke ontwikkelingen; Regionale en lokale ontwikkelingen Vooruitzichten op sectorale ontwikkelingen, opleidingsbehoeften en personeelstekorten, keuze van opleiding (beroepskeuze) van jongeren. Speerpunt voor de opgave economie Aansluiting Onderwijs & Arbeidsmarkt Met betrekking tot dit laatste onderdeel is ingezoomd op de keuze van jongeren voor een opleiding. Als onderdeel van de levenscyclus markeert het de overgang van school naar werk. Een verkeerde beroepskeuze is kostbaar vanuit het perspectief van jongeren, onderwijsinstellingen, werkgevers en samenleving. Van belang is dat schoolverlaters weten welke opleidingen er zijn, tot welke beroepen ze worden opgeleid en bij welke potentiële werkgever ze kunnen werken. Kortom het is van belang dat schoolverlaters de juiste informatie krijgen ter voorbereiding op hun keuze van opleiding en hun beroepskeuze/arbeidsmarktperspectief. Verfijnen van onderdeel beroepskeuze van jongeren Kinderen, ouders en onderwijs zijn over het algemeen niet voldoende op de hoogte wat de lokale arbeidsmarkt te bieden heeft en welke opleiding daarbij hoort. Aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt gaat verder dan de investering in de aansluiting tussen voortgezet onderwijs en ondernemers maar gaat ook over de versterking van de aansluiting (informeren) van kinderen, ouders en primair onderwijs. Ouders spelen een belangrijke rol in het adviseren van hun kinderen bij het maken van hun keuze voor een vervolgopleiding. Ervaring leert echter dat ouders niet altijd voldoende betrokken (kunnen) zijn bij dit proces of te weinig informatie voorhanden hebben. Ook blijkt uit de praktijk dat ouders minder geneigd zijn hun kinderen te stimuleren om te kiezen voor een opleiding richting bijvoorbeeld techniek. Informatie over het aanbod van het vervolgonderwijs in de nabije regio en daarbij de perspectieven op de nabije arbeidsmarkt behoeft aandacht richting de kinderen, ouders maar ook richting het primair onderwijs. Partijen in dit proces zijn daarom; onderwijs, ondernemers, kinderen èn ouders 4
Doelgroep kinderen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs, hun ouders en leerkrachten. Doelgroep en doelstelling voor de opgave binnen Deltapoort Doelstelling in deze opgave is leerlingen, de school en hun ouders kennis te laten maken met (lokale /regionale) arbeidsmarkt/ondernemers (waaronder de maritieme sector en de agrofood). Behalve kennismaken met verschillende sectoren van bedrijven in de nabije regio, zoomt deze opgave ook in op het informeren over vervolgonderwijs in de regio. Fase 2; Formuleren van de opgave aansluiting onderwijs & arbeidsmarkt Kinderen, ouders en onderwijs zijn onvoldoende op de hoogte wat de lokale arbeidsmarkt te bieden heeft en welke opleiding daarbij hoort. Aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt gaat verder dan de investering in de aansluiting tussen voortgezet onderwijs en ondernemers maar gaat ook over de versterking van de aansluiting van ouders en primair onderwijs. Partijen in dit proces zijn; onderwijs, ondernemers, kinderen èn ouders. Doelgroep zijn daarom kinderen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs, hun ouders en het onderwijs. Doelstelling in deze opgave is leerlingen en hun ouders kennis te laten maken met (lokale /regionale) arbeidsmarkt (waaronder de maritieme sector en de agrofood). Behalve kennismaken met verschillende sectoren van bedrijven in de nabije regio, zet deze opgave ook in op het informeren over vervolgonderwijs in de regio. Fase 3; van opgave naar uitvoering Uit gesprekken met contactpersonen uit onderwijs en ondernemers wordt erkend dat de aansluiting onderwijs al bij primair onderwijs moet starten en dat de rol van ouders niet onderschat moet worden bij het maken van een keuze voor vervolgonderwijs. Aandachtspunten die uit verschillende gesprekken naar voren zijn gekomen; o de lokale herkenbaarheid versus regionale aansluiting o continuïteit van aansluiting o trekkersrol van de overheid vanuit onderwijs aandacht voor; o koppeling aan de kerndoelen o koppeling aan de arbeidstoeleiding van voortgezet onderwijs (doorgaande lijn) o mogelijkheden bezien om in de context van Brede School concept o uitvoering van deze opgave moet integraal passen in het lesrooster van school. Vanuit overheden aandacht voor; o opgave te koppelen aan de beleidsterreinen economie en onderwijs; o aansluiten op structurele contacten met onderwijs en gemeenten; o aansluiten op lokale initiatieven; io aansluiten op regionale programma s. 5
fase 4 voorbereiding van uitvoeringsinstrumenten Om de aansluiting van onderwijs & arbeidsmarkt te versterken conform de opgave worden onderstaande instrumenten voorbereid en ingezet: 1. In schooljaar 2014 2015 moment kiezen van week van de aansluiting; 2. Bedrijven stellen zich open voor scholen; 3. Scholen kunnen zich inschrijven voor bezoek aan bedrijf. 4. Ouders en leerlingen ontvangen op huisadres een magazine waarin (lokale) bedrijfsleven zich voorstelt en profileert (interview met directeur en medewerker/oud leerling van een lokale school). Gekoppeld aan overzicht welke opleidingen er zijn in de regio. 5. Product; opdracht/wedstrijd van een bedrijf aan scholen 6. Product; in de aanloop naar de week van de aansluiting en daarna worden gastlessen gegeven door (oud) werknemers op basisschool of door ouders die werkzaam zijn in (lokale) bedrijfsleven. Voorlopige opbrengsten Ad 1 en 3 Op basis van gesprekken met vertegenwoordigers van het onderwijs en ondernemers is de maand februari 2015 gekozen om de week van de aansluiting voor te bereiden. In de maanden april en mei is een rondgang uitgezet langs circa 70 basisscholen in IJsselmonde en is, voor het vaststellen van het lesrooster 20154 2015, opgehaald dat het merendeel van schooldirecteuren mee wil doen met de verschillende instrumenten. Deze gesprekken zijn gevoerd met een externe in opdracht van de gemeenten. De uitkomst heeft zeer positief uitgepakt. Eventuele consequenties van de voorlopige opbrengsten voor uitvoering worden opgenomen met programma bureau van Deltapoort in juni 2014. Ad 2 Bedrijfsleven wordt in het laatste kwartaal benaderd om op te halen welke bedrijven mee doen. Verwachting is dat bedrijfsleven aansluit bij de opgave en bereid is om mee te werken. Om conform eerdere planning bedrijfsleven te benaderen in de maanden mei en juni, is dit vanuit lokale bedrijfsleven afgeraden. Dit heeft te maken met bedrijfsprocessen die anders lopen dan de planning van een schoolrooster voor het schooljaar 2014 2015 (voor juni 2014). Ook voor deze opgave richting bedrijfsleven is een opdracht uitgezet. Ad 4 Met ambtenaren van gemeenten (beleid en communicatie) en communicatieadviseur van programmabureau Deltapoort wordt een formule voor een magazine uitgewerkt. Met deze eenduidige formule kunnen gemeenten straks invulling geven aan de opgave aansluiting onderwijs & arbeidsmarkt met lokale en regionale informatie. 6
Ad 5 en 6 Producten 5 en 6 worden in een aparte deelopgave beschreven en uitgezet onder bedrijfsleven via bijvoorbeeld de ondernemersverenigingen etc. Aandachtspunten Enthousiasme Meer scholen zijn enthousiast en hebben aangegeven mee te willen doen. Momenteel brengen we samen met de programma manager van Delta Poort de consequenties in kaart voor het totale proces; voorbereidingen, uitvoering en kosten. Borgen Onderwijs heeft vanaf de eerste gesprekken aangegeven dat zij meerwaarde zien in de aansluiting Onderwijs & Arbeidsmarkt voor groep 7 en 8 van basisonderwijs en onderwijs heeft aangegeven dat zij behoefte hebben aan continuïteit van de opgave economie. Tegelijkertijd zien zij geen rol weggelegd in de coördinatie van deze opgave. Deze meerwaarde wordt ook onderschreven door bedrijfsleven in verschillende gemeenten waarmee we in gesprek zijn. Financiering Voor de uitvoering van deze opgave is budget beschikbaar gesteld voor een bepaalde termijn. In hoeverre deze budgetten na 2015 geborgd zijn, is onderwerp van gesprek met programma manager van Bureau Deltapoort. Uitgangspunt is dat gemeenten investeren in mensuren (inzet fte ambtelijk op dossier en communicatie). Vervolg Op basis van de voorlopige opbrengsten en aandacht[punten wordt met de programma manager van Programmabureau Deltapoort verder invulling gegeven aan het uitvoeringsprogramma 2014 2015. 7