Traject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net

Transcriptie

1 Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma Wmo in de Wijk. Het betreft hier de doorontwikkeling van de Wmo naar een wijkgerichte aanpak. Het programma omvat onder meer het starten van twee pilots in twee wijken van Tilburg. De pilots zijn met name gericht op het realiseren van wijkgerichte samenwerkingsverbanden rond Wmo vragen. Met het project wil men realiseren dat de zelfredzaamheid van kwetsbare burgers wordt vergroot, dat de participatie van alle burgers in de wijk wordt verhoogd en dat de Wmo financieel beheersbaar wordt. Voorafgaand aan de start van de pilots zal een nulmeting worden uitgevoerd. Aan het einde van de pilotperiode zullen resultaatmetingen worden uitgevoerd naar de gerealiseerde maatschappelijke effecten. Naast de twee pilots zijn er nog tien deelprojecten die bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen van Wmo in de Wijk (waaronder ontwikkelen sociale kaart, voldoende ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers, verbinden Wmo en AWBZ, communicatie, opleiding en training). In 2013 wil de gemeente de aanpak uitbreiden naar 6 Tilburgse wijken en medio 2015 moet uitbreiding over de hele stad in zicht zijn. Wmo in de Wijk is een omvangrijk en ambitieus programma dat over meerdere jaren loopt. Aangezien het stimuleringsprogramma WNS tot eind 2011 loopt is in het intakegesprek met de WNS adviseur gekozen om de ondersteuning te richten op drie onderdelen met name in de startfase van Wmo in de Wijk. - Advies ten aanzien van de nulmeting in pilotwijken. Dit was iets dat al op korte termijn speelde en waar de gemeente extra input op wilde hebben om tot goede indicatoren te komen alvorens ze de definitieve opdracht aan een externe partij zouden gunnen. - Ondersteuning projectleider pilots Wmo in de Wijk. - Advisering ten aanzien van aanpassing van contracten voor collectieve voorzieningen. Voor de drie onderdelen waren drie verschillende personen het aanspreekpunt. Hiermee zijn nadere afspraken gemaakt over de precieze invulling van de ondersteuning. evaluatieverslag_tilburg_14 1

2 In het evaluatiegesprek heeft de gemeente met de adviseur teruggekeken naar de opbrengst van het traject Welzijn Nieuwe Stijl. De gemeente vraagt zich af of de ondersteuningsvraag duidelijk genoeg is geweest. De aanvragers hebben achteraf steeds meer het idee gekregen dat ze toch meer ondersteuning nodig hadden op de totale procesgang. Het projectteam van Wmo in de Wijk heeft gaandeweg inzicht gekregen dat voor hen niet altijd duidelijk was wie de regie had en wie knopen moest doorhakken op het geheel en op onderdelen. De vraag die achteraf is gerezen is of in samenspraak met de adviseur de ondersteuningsvraag niet consistenter en scherper geformuleerd had kunnen worden ( Achteraf gezien heeft de hele procesgang onvoldoende aandacht gekregen. Was er een moment geweest dat de adviseur ons daarop heeft kunnen wijzen? ). Voor de adviseur is e.e.a. niet duidelijk geworden in de eerste helft van Mogelijk dat de versnippering van de ondersteuning over drie onderdelen daar ook debet aan is geweest. De adviseur was niet betrokken bij vragen over de regie van het programma. Ook hebben de contactpersonen er niet over gesproken. Vervolgens is de adviseur er drie maanden tussenuit geweest i.v.m. ouderschapsverlof. Bij de terugkomst en het weer willen oppakken van de ondersteuning, gaven de aanvragers aan dat de reorganisatie een grote rol speelde en dat de ondersteuning even opgeschort diende te worden. Samenvattend: We komen tot de conclusie dat er bij gemeente Tilburg een andere ondersteuningsvraag onder de aanvraag heeft gezeten. Deze is pas gaandeweg het proces van Wmo in de Wijk zich gaan aftekenen. Daarbij heeft de interne reorganisatie voor de betrokkenen veel onrust en onzekerheid gegeven, mede ook ten aanzien van de voortzetting van en samenhang met Wmo in de Wijk evaluatieverslag_tilburg_14 2

3 Context: Gemeentelijke situatie en impact op het traject Er zijn veel ontwikkelingen gaande in de gemeente. Het Welzijn Nieuwe Stijl traject is onderdeel van het omvangrijke programma Wmo in de Wijk met tien deelprojecten. Binnen de gemeente spelen nog tal van andere ontwikkelingen. Ook spelen er bezuinigingen op welzijn. Een belangrijke ontwikkeling is de interne reorganisatie van de gemeentelijke organisatie. In Tilburg wordt een integrale afdeling Sociaal ingericht met een nieuw afdelingshoofd. Dit heeft veel onzekerheden voor de medewerkers alsmede een aantal verschuivingen in het personeel met zich meegebracht. Een van de contactpersonen is nu op een andere afdeling cq. ander beleidsterrein actief. Voor andere betrokken bij Wmo in de Wijk is de vormgeving van teams binnen de afdeling Sociaal actueel. Dit betekent mogelijk nog een verschuiving in taken van (een aantal) betrokkenen. De reorganisatie in de organisatiestructuur van de gemeente betekende tevens een verdergaande samenwerking en verbinding tussen inhoudelijke beleidsterreinen en lopende programma s. De ingezette werkwijze van Wmo in de Wijk, moest breder en integraler vormgegeven worden. Mede in het kader van de decentralisaties, maar ook in het licht van bezuinigingen en het stimuleren van de eigen kracht en wederkerigheid van burgers heeft de gemeente nog breder ingezet op een herinrichting van de zorg- en dienstverlening voor burgers. De gemeente wil een nieuwe inrichting van de ondersteuningsstructuur voor zorg, welzijn en sociale stijging realiseren, genoemd Ondersteuning dichtbij. Wmo in de Wijk is hierin een onderdeel, maar ook programma s / projecten als Wijkimpuls, Zorg en Veiligheidshuis, Participatie en Jeugd. evaluatieverslag_tilburg_14 3

4 Methoden: Invalshoek aanpak en eventuele opgeleverde tools - Ondersteuning nulmeting Met betrekking tot advisering bij de nulmeting heeft de adviseur feedback gegeven op het plan van aanpak van het externe bureau dat de nulmeting zou uitvoeren. Daarnaast heeft de adviseur een aantal instrumenten aangereikt die al elders in het land gebruikt worden voor vaststellen van indicatoren voor de zelfstandigheid en sociale contacten van mensen met een beperking zoals de participatiemonitor van de Drechtsteden, de schaal van de Jong-Gierveld voor het meten van eenzaamheid, en indicatoren vanuit de Groninger Wmo monitor. - Ondersteuning projectleider pilots De adviseur was beschikbaar op verzoek en afroep en heeft advies gegeven t.a.v. de pilots in de twee wijken. Daarnaast heeft de adviseur input gegeven en een bijdrage geleverd aan de bijeenkomsten voor managers in de wijk Stokhasselt. - Ondersteuning t.a.v. aanpassing subsidiecontracten De adviseur heeft drie bijeenkomsten bijgewoond / mede vormgegeven. Hierbij is een overzicht opgesteld van professionals in de wijk van de organisaties waarmee de gemeente een subsidierelatie heeft. Gekeken is naar de doelgroepen waar de organisaties zich op richten en de werkwijze die zij hanteren. Ook is gekeken naar mogelijke overlap in het aanbod. Samenhangend met de reorganisatie binnen de gemeente en de ontwikkeling van een breder ondersteuningsprogramma in wijken, is uiteindelijk gekozen om niet op korte termijn de subsidiecontracten aan te passen. Effect: Gerealiseerd resultaat en beoogde borging(zie ook onder: Methoden) - Ondersteuning nulmeting Advies ten aanzien van de nulmeting afgerond. Gebleken is dat er geen harde criteria voorhanden zijn, waar je in een vraaggesprek c.q. interview naar kan vragen. Ook is het lastig met een steekproef de doelgroep zelf te bereiken. De participatiemonitor van de Drechtsteden heeft wel richting gegeven aan vormen van participatie. De gemeente heeft uiteindelijk via belangenorganisaties de doelgroep weten te bereiken. - Ondersteuning projectleider pilots De ondersteuning van de projectleider is afhankelijk gesteld van stappen interne reorganisatie gemeente Tilburg. In het laatste kwartaal van 2011 is door de aanvragers hierop geen ondersteuningsvraag geformuleerd. - Ondersteuning t.a.v. aanpassing subsidiecontracten Ondersteuning t.a.v. aanpassing van de subsidiecontracten is afhankelijk gesteld van stappen interne reorganisatie gemeente Tilburg. In het laatste kwartaal van 2011 is door de aanvragers hierop geen ondersteuningsvraag geformuleerd. evaluatieverslag_tilburg_14 4

5 Het is niet gemakkelijk aan te geven welke effecten met de inzet van de adviseur zijn bereikt. De ondersteuningsvraag was in feite niet helder en concrete genoeg. De aanvragers geven aan zelf niet scherp genoeg te hebben, wat ze precies ermee wilden bereiken en waar de ondersteuning het beste op ingezet had kunnen worden. Aangegeven wordt dat er mogelijk meer procesondersteuning t.a.v. het hele programma nodig was geweest. Zodat ze mogelijk eerder tot het inzicht waren gekomen dat ze scherper moesten formuleren waar ze met het programma heen wilden gaan en wat ze voor effecten en resultaten voor ogen hadden / beoogden. Zij hebben het programma Wmo in de Wijk ook als een zoektocht ervaren. Een zoektocht die deels werd ingehaald door de ontwikkelingen binnen de gemeente en de reorganisatie (herplaatsing/taakverschuiving van mensen en het opnieuw zoeken naar positioneren van het programma Wmo in de Wijk in de nieuwe opgave een breder en integraler ondersteuningsstructuur in de wijk te realiseren). Aspecten van de kant van de adviseur die hierin mogelijk niet positief hebben kunnen bijdragen zijn de mate van bekendheid met Tilburg en het netwerk. De adviseur WNS was in feite is een buitenstaander. Bovendien was het traject beperkt in dagen en verdeeld over drie onderdelen met verschillende contactpersonen. Dat maakt het lastig om het geheel te overzien. Proces/ interactie aanvragers-adviseur Verloop traject en rol adviseur Verloop planning en rol adviseur - Het ondersteuningstraject is gericht op de gemeente Tilburg. Aan het begin van het traject is afgesproken dat de projectleider Wmo in de wijk zelf de koppeling maakte met de organisaties in de wijk (niet de WNS-adviseur). - Het eerste deel van het ondersteuningstraject (ruim de helft van de dagen) verliep volgens planning. - Vanwege de reorganisatie is aangegeven dat externe ondersteuning op dat moment niet wenselijk was, mede in verband met (mogelijke) personele verschuivingen. - In het 4 e kwartaal hebben de aanvragers aangegeven geen mogelijkheden te zien voor de verder invulling van de ondersteuning. Vervolg De aanvragers geven aan zeker behoefte te hebben aan verdere ondersteuning. Nog niet duidelijk is in welke vorm en waarop. Zij zullen de komende jaren nog bezig zijn met de verdere doorontwikkeling van Wmo in de Wijk binnen de ontwikkeling en vormgeving van de brede integrale ondersteuningsstructuur voor zorg, welzijn en sociale stijging in de wijk ( Ondersteuning dichtbij ). De aanvragers geven aan niet op zoek te zijn naar kennisdeling met andere vergelijkbare grote gemeenten. De ervaring van Tilburg is dat het vaak niet op maat is. Het biedt wel inspiratie, maar onvoldoende handvatten voor de lokale praktijk. De ondersteuningsbehoefte lijkt vooral te zitten bij procesondersteuning en het formuleren van de verschillende stappen erin. Maar ook bijvoorbeeld in het formuleren van eindtermen, wanneer zijn ze tevreden, wanneer is Ondersteuning dichtbij goed gerealiseerd. evaluatieverslag_tilburg_14 5