Gemeente Ede Memo Aan : Leden van de gemeenteraad Van : College van Burgemeester en Wethouders Datum : 15-7-2014 Zaaknummer : 16944 Bijlage : Startnotitie sociale monitor Onderwerp : Sociale monitor Door de gemeenteraad is de wens geuit om te kunnen beschikken over een sociale monitor. Hiermee kan de raad een invulling geven aan haar toezichthoudende taak. Het ontwikkelen van een sociale monitor is inmiddels hoog op de strategische agenda geplaatst. De wijze waarop deze sociale monitor ontwikkeld gaat worden is in bijgevoegde startnotitie sociale monitor verwoord. De sociale monitor zal in afstemming met de raadscommissie sociaal domein worden ontwikkeld, waarbij een aantal afgevaardigden raadsleden frequenter zullen participeren bij de inrichting van de sociale monitor. De sociale monitor komt iteratief tot stand. De eerste 2 modules van de sociale monitor, met nog nader te bepalen thema s, worden eind dit jaar opgeleverd. In de loop van 2015 zal de monitor stap voor stap worden uitgebreid met alle thema s die de raad nodig heeft om invulling te geven aan haar toezichthoudende taak. De sociale monitor wordt na het ontwikkeltraject opgenomen in het onderzoeksprogramma van de afdeling Strategie & Onderzoek.
STRATEGIE & ONDERZOEK Startnotitie Sociale monitor Opdachtgever : Iet van Slageren, Clustermanager WPI Opdrachtnemer : Erika Steenbrink, Procesmanager S&O Juli 2014 (versie 1.0)
Blz. 2 1. Inleiding Het ontwikkelen van een sociale monitor is met een hoge prioriteit op de strategische agenda geplaatst. Door de taken die binnen de 3 decentralisaties overkomen en de ontwikkelingen binnen het sociale domein is de behoefte om inzicht te krijgen in en grip te krijgen op de sociale situatie in Ede steeds groter geworden. De wens is geuit om te kunnen toetsen op maatschappelijke effecten. Welke dit precies zijn is echter nog niet bepaald. De vraag die voor de sociale monitor voorligt is: welke informatie wordt op welk moment in het jaar in welke vorm aan de gemeenteraad aangeboden, zodat de gemeenteraad haar controlerende taak kan uitvoeren? 2. Doelstelling De doelstelling van dit project is te komen tot een sociale monitor die voldoet aan de volgende kenmerken: - het biedt de gemeenteraad een bundeling van nu gefragmenteerde onderdelen waarmee op hoofdlijnen inzicht wordt gegeven op de resultaten die behaald zijn met uitgezet beleid. - primaire doelgroep van de sociale monitor is de gemeenteraad. Deze monitor wordt ook aan de interne organisatie beschikbaar gesteld. - de resultaten zijn in verloop van de tijd te volgen, waarmee vooruitgang of achteruitgang te signaleren is. - een verdieping op gesignaleerde resultaten is niet vanuit de sociale monitor te genereren, maar zal op verzoek bv als special op een onderdeel of als een extra onderzoeksvraag worden uitgezet binnen de ambtelijke organisatie. - de monitor komt door middel van een iteratief ontwikkelproces tot stand waarbij vanuit het woud van elementen ontbrekende en cruciale gegevens zo goed al mogelijk worden ontsloten. - nadat door het programma van de 3 decentralisaties de te toetsen maatschappelijke effecten zijn bepaald worden deze geïntegreerd in de sociale monitor. - de monitor sluit aan bij de landelijke monitor. Deze wordt op dit moment ontwikkeld door de VNG in samenwerking met KING en gemeenten. - de frequentie van de monitor zal ongeveer 3x per jaar zijn. Daarbij is een beperking in actualiteit van gegevens op te merken, aangezien de verzameling van sommige gegevens een eigen uitvraag frequentie hebben. Bv inwoners aan het woord is een enquête welke 1x per jaar wordt uitgezet.
Blz. 3 3. Ambitie en uitgangspunten De gemeente Ede wil met de ontwikkeling van een sociale monitor, als stip op de horizon, een brede monitor neerzetten die naast de al bestaande monitoren zoals oa de economische monitor, de leefbaarheidmonitor, de veiligheidsmonitor en de wijk- en buurtprofielen een beeld schetsen van de staat van Ede. Daarbij worden gegevens gebruikt vanuit oa de WMO-monitor en inwoners aan het woord. De brede sociale monitor wordt modulair opgebouwd. Dit heeft als voordeel dat er vrij snel een eerste invulling gegeven kan worden aan de contouren van de sociale monitor en naar behoefte verder uitgebouwd kan worden. Als onderwerpen kan gedacht worden aan: - Bevolking (o.a. vergrijzing, jeugd, niet-westerse allochtonen) - Huishoudens (o.a. eenoudergezinnen) - Inkomen/werk (o.a. werkloosheid, sociale zekerheid/uitkeringen, arbeidsongeschiktheid) - Onderwijs (o.a. voortijdig schoolverlaten, opleidingsniveau, voorschoolse voorzieningen) - Maatschappelijke participatie (o.a. deelname sport, vrijwilligerswerk, mantelzorg) - Gezondheid/psychosociale problematiek - Voorzieningen (o.a. buurthuizen) waarbij voor bepaling van de kernindicatoren bijvoorbeeld de insteek waar lopen we risico gekozen kan worden. Voor een eerste vulling zullen naar verwachting 2 onderwerpen worden aangeboden. De sociale monitor is er in ieder geval op gericht om cijfers te presenteren die zo veel mogelijk uit bestaande data bestanden en enquêtes worden gehaald, waaronder ook de nulsituatie over de drie decentralisatie velden, en waarin trends zichtbaar worden gemaakt. Gekozen wordt voor bestaande data ter voorkoming van extra belasting van inwoners en zorgaanbieders. Wanneer de te toetsen maatschappelijke effecten zijn bepaald (deze worden bepaald binnen de 3 decentralisaties) zullen deze geïntegreerd worden in de sociale monitor. Bij het ontwikkelen van de sociale monitor wordt aansluiting gezocht bij het geschetste raamwerk voor het Sociaal Domein in het convenant van de bestuursperiode 2014 2018 en de doelstellingen in de programmabegroting. 4. Aanpak Deze startnotitie geeft de contouren weer voor de ontwikkeling van een sociale monitor. Deze monitor wordt iteratief ontwikkeld. Daarbij worden de volgende stappen gezet: - Startnotitie bespreken met bestuurlijk opdrachtgever (wethouder Ligtelijn) en ambtelijk opdrachtgever (Iet van Slageren); vaststellen van de doelstelling, ambitie en uitgangspunten - Startnotitie bespreken in werksessie(s) met de raadscommissie sociaal domein danwel vertegenwoordigers hieruit. - Startnotitie intern bespreken met diverse teams en afdelingen - Startnotitie bespreken met externe ketenpartners (nog nader te bepalen of dit nodig is) - Opzet sociale monitor uitschrijven (op basis input gesprekken) - Opzet bespreken met de raadscommissie sociaal domein - Implementeren en doorontwikkelen sociale monitor. - Aanbieden aan de gemeenteraad De stap voor stap uitbereidingen van de sociale monitor zullen ook in werksessies ontwikkeld worden. Daarbij worden weer betrokken de raadscommissie sociaal domein of vertegenwoordigers hieruit, interne teams en afdelingen en optioneel externe ketenpartners. Ook zal er een verbinding gelegd worden met de burger via de Burger Advies Raad.
Blz. 4 5. Organisatie Naast de bestuurlijk opdrachtgever, de ambtelijk opdrachtgever en de opdrachtnemer zal een kernteam sturing geven aan de ontwikkeling van de sociale monitor. Zij zullen daarbij ondersteund worden en/of gebruik kunnen maken van kennis van raadsleden en collega ambtenaren. De concrete organisatorische invulling is als volgt: Bestuurlijke opdrachtgever Gerrie Ligtelijn Ambtelijk opdrachtgever Iet van Slageren Opdrachtnemer/procesmanager Erika Steenbrink Kernteam Iet van Slageren Erika Steenbrink Sylvia Soeterboek (inhoud) David Smeets (methodiek) Expertise team Raadscommissie sociaal domein en/of afgevaardigden S&O (oa Karin Vermeij) Programma 3D (oa Ted Benschop) Cluster WPI (oa Ronald Klaassen) MOWES Wijkregie (oa Silke van Bovene) Financiën en Control, team Control en team Informatievoorziening Het kernteam zal minimaal 1x per maand bij elkaar komen. 6. Randvoorwaarden en risico s - In de tabel hierboven, met organisatorische invulling, worden betrokken partijen/medewerkers genoemd. Van hun wordt gevraagd tijdig capaciteit te leveren. Het niet of niet tijdig kunnen leveren van capaciteit gaat ten kosten van de doorlooptijd zoals hieronder in de planning wordt aangegeven. - Betrouwbare informatie vanuit de verschillende databases en systemen en tijdig voorhanden zijn. 7. Planning De doorlooptijd van de ontwikkeling van de sociale monitor is 12 maanden. De planning, die iom het kernteam en expertise team nog verder geconcretiseerd moet gaan worden, ziet er als volgt uit: Activiteit Planning Afgestemde startnotitie Gereed uiterlijk 1 september 2014 Oplevering eerste sociale monitor aan de gemeenteraad December 2014 Oplevering doorontwikkelde sociale monitor September 2015 Opneming in onderzoeksprogramma van S&O September 2015 8. Kosten Omdat er gebruik wordt gemaakt van bestaande informatiebronnen zullen er geen additionele onderzoekskosten zijn. Wel zullen er door interne medewerkers uren gemaakt gaan worden. Deze uren zijn afhankelijk van de keuzes die gemaakt worden tav de onderwerpen die in de monitor komen en daardoor nu niet in te schatten. 9. Resultaat In een cyclus aanbieden van een sociale monitor aan de gemeenteraad, welke modulair is opgebouwd, waarmee op maatschappelijke effecten gemonitord kan worden. In de eerste oplevering (planning december) zullen naar verwachting 2 thema s modulair worden aangeboden.