SAMENVATTING RAADSVOORSTEL CASENUMMER BEHANDELEND AMBTENAAR SECTOR PORT. HOUDER 12G201194 / 485588 ONDERWERP J.K. Stegeman WVL Br AGENDANUMMER Herziening welstandsnota en welstandstoezicht. BELEIDSPROGRAMMA/FACETAGENDA 04 Naar een aantrekkelijke binnenstad REDEN VAN AANBIEDING Actie vanuit eerder besluit; de welstandsnota is verouderd en aan herziening toe. De benoeming van de welstandscommissie eindigt formeel pas op 1 januari 2014. Met de keuze voor een stadsbouwmeester kunnen de kosten echter worden gereduceerd. Bovendien treedt naar verwachting medio januari de kan- bepaling in werking, waardoor ambtelijk aan welstand getoetst kan worden. Dit gebeurt dan uiteraard op basis van de criteria uit de door de gemeenteraad vastgestelde welstandsnota. SAMENVATTING VAN HET RAADSVOORSTEL EN HET VERVOLGTRAJECT De welstandsnota: De welstandsnota is geactualiseerd: ten opzicht van de huidige nota zijn er een aantal aanpassingen. Er zijn toetsingsniveaus ingevoerd, gebieden samengevoegd en benoemd als stedenbouwkundige typologieën. Daarnaast zijn enkele gebieden welstandsvrij. Inzake beeldkwaliteitplannen c.q. ontwikkelcriteria is afgesproken dat van geval tot geval het college goedkeuring zal geven aan het wel of niet opstellen van ontwikkelcriteria Toetsing stadsbouwmeester: In navolging op Oldenzaal, Dinkelland, Tubbergen, Losser en Hardenberg is het voorstel om over te gaan op een stadsbouwmeester in plaats van een welstandscommissie. De gemeenten Enschede en Almelo oriënteren zich eveneens op deze stap. Het voordeel ten opzichte van een welstandscommissie is dat naar verwachting adviesaanvragen sneller afgewikkeld kunnen worden. Bovendien is de verwachting dat er bespaard kan worden op kosten door de stadsbouwmeester op basis van uurtarief in te huren in plaats van rechtstreeks de leges door te berekenen aan de burger. PLAATSGEVONDEN COMMUNICATIE, DE RESULTATEN DAARVAN EN HET COMMUNICATIEPLAN VOOR HET VERVOLGTRAJECT Met de volgende betrokkenen heeft overleg plaatsgevonden: - met Het Oversticht te Zwolle; - met de Monumentencommissie van Hengelo; - middels een informatiebijeenkomst met de frequente aanvragers van omgevingsvergunningen.
VOORSTEL AAN DE RAAD Aan de raad wordt voorgesteld: 1. het concept van de herziene welstandsnota vast te stellen; 2. de concept welstandsnota op grond van het bepaalde in artikel 4 lid 2 van de Inspraakverordening gedurende 6 weken voor inspraak ter inzage te leggen; 3a. in te stemmen met de welstandstoetsing door een stadsbouwmeester in plaats van een welstandscommissie; 3b. de hierop aangepaste Bouwverordening vast te stellen en per 1 februari 2013 in werking te laten treden; 4. de heer R. Veenink van Het Oversticht tot stadsbouwmeester te benoemen en de heer G. Geerdink van Het Oversticht als plaatsvervangend stadsbouwmeester te benoemen per 1 februari 2013 tot en met 31 januari 2015 (zie DVO); 5. de benoeming van de volgende leden van de welstandscommissieleden per 01 februari 2013 te beëindigen: - drs. L.S.C. Statema (voorzitter); - drs. P.G.J. Zelissen (plv. voorzitter); - ing. J.H.K. Luchies (secretaris); - H.F.A. Dekkers (plv. secretaris); - ir. E. Stevelink; - ing. R.A.A. Klein Goldewijk AvB; - P.A.M. Kuitenbrouwer; 6. zijn wensen en bevindingen ten aanzien van de voorliggende dienstverleningsovereenkomst kenbaar te maken; 7. het Jaarverslag 2011 welstandscommissie Hengelo ter kennisgeving aan te nemen; 8. Het Oversticht hiervan schriftelijk, middels bijgaande brief, op de hoogte te stellen. OPSOMMING VAN BIJLAGEN - concept welstandsnota, tekstueel en in foldervorm; - kaarten van Hengelo met de stedenbouwkundige typologieën; - kaarten van Hengelo met de welstandsniveaus; - aangepaste bouwverordening; - benoemingsvoorstel van Het Oversticht; - dienstverleningsovereenkomst met Het Oversticht; - reglement van orde welstandsadvisering gemeente Hengelo 2013; - beschrijving van de werkwijze welstandsadvisering; - curriculum Vitae van de heren R. Veenink en G. Geerdink; - het Jaarverslag 2011 welstandscommissie Hengelo ; - uitgaande brief naar Het Oversticht inzake benoemingsvoorstel stadsbouwmeester, intrekking leden welstandscommissie en jaarverslag 2011.
RAADSVOORSTEL REGISTRATIENR. BEHANDELEND AMBTENAAR SECTOR PORT. HOUDER 12G201194 J.K. Stegeman WVL Br ONDERWERP Herziening welstandsnota en welstandstoezicht. AANLEIDING EN DOEL Welstandsnota De huidige welstandsnota is in 2004 vastgesteld door de raad. Deze nota is aan herziening toe. De stad ontwikkelt zich verder en de regelgeving is gewijzigd. De invoering van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo), de behoefte aan deregulering en ook de wens van burgers en bestuur om de lasten te verlichten vormen aanleiding voor het aanpassen van de Welstandsnota. Stelregel is dat voor gebieden waar veel burgers of toeristen komen en waar er sprake is van cultuurhistorische waarden, de beoordeling strenger is dan in gebieden waar weinig mensen verblijven. Door vier welstandsniveaus in te voeren kan de toetsing van bouwplannen in niveau verschillen. Streng waar nodig, soepel waar mogelijk en vrij waar het kan. Bouwwerken of objecten van architectonische of cultuurhistorische waarde, zoals monumenten, vallen in de hoogste categorie. Dit is de categorie: 'Behoud door ontwikkeling'. Ook Tuindorp t Lansink valt in deze categorie. Ambitieniveau hoog is van toepassing in gebieden waar stedenbouwkundige en architectonisch waardevolle objecten staan en daar waar veel mensen verblijven. Denk aan de binnenstad en het buitengebied. Maar ook bijzondere objecten als bijvoorbeeld de Kasbah, 't Kotte en Klein Driene zijn dermate waardevol dat wijzigingen nauwkeurig worden beoordeeld. De meeste woonwijken en bedrijventerreinen vallen onder 'Welstandsniveau middel'. Dit is een lichtere categorie, waar met name situering, hoofdvorm van het bouwwerk en de gevels zichtbaar vanaf de openbare weg worden getoetst aan welstandscriteria. Een heel beperkt gebied valt onder de vierde categorie en is welstandsvrij. Denk aan de zwaardere industrieterreinen waar weinig mensen verblijven Toelichting inzake beeldkwaliteitplannen/ontwikkelcriteria Alle beeldkwaliteitplannen waarvan de kavels zijn bebouwd (hoofdbouw) worden bij de definitieve vaststelling van de welstandsnota ingetrokken. Dat zijn er vooralsnog 7 van de 35. Het intrekken van alle beeldkwaliteitplannen is niet wenselijk omdat ongewenste ontwikkelingen die daarmee op dit moment geblokkeerd kunnen worden na het intrekken van alle beeldkwaliteitplannen niet meer geblokkeerd kunnen worden. Het ter plaatse gewenste kwaliteitsniveau kan dan eveneens niet meer worden afgedwongen en er zou door het intrekken van de beeldkwaliteitplannen rechtsongelijkheid kunnen ontstaan. Het proactief verwerken van alle beeldkwaliteitplannen in de nieuwe welstandsnota zou een te omvangrijke, onoverzichtelijke nota opleveren. Ontwikkelcriteria zijn als een soort van vervanging van de bestaande beeldkwaliteitplannen bedoeld en worden na vaststelling als bijlage onderdeel van de welstandsnota. Het zijn, evenals beeldkwaliteitplannen, andere toetsingscriteria dan de reguliere criteria uit de welstandsnota die gelden voor het gebied waarin de gewenste ontwikkeling plaatsvindt. De ontwikkelcriteria zijn derhalve bedoeld om gewenste, doch afwijkende, bebouwing te toetsen aan welstand. Alvorens te besluiten om nieuwe aanvullende (ontwikkel)criteria te schrijven moet onderzocht worden of : - de nieuwbouwplannen niet onder een bestaande stedenbouwkundige typologie passen (met de daarbij behorende welstandscriteria); - de ontwikkeling getoetst kan worden aan de algemene welstandscriteria (die oa bedoeld zijn qua architectuur iets bijzonders te kunnen realiseren.); Uitsluitend wanneer dit niet mogelijk blijkt moeten aanvullende welstandscriteria geschreven worden. Het doel is dus om aanvullende ontwikkelcriteria tot een minimum te beperken. Meer ruimte welstandstoezicht: verplicht -> vrijwillig Wanneer een gemeente welstandsbeleid voert in een bepaald gebied moet in de huidige situatie elke aanvraag voor een omgevingsvergunning voor het bouwen in dat gebied op grond van artikel 6.2 van het Besluit omgevingsrecht (Bor) voor advies worden voorgelegd aan de welstandscommissie of stadsbouwmeester. Zij brengen, op basis van de welstandscriteria uit de welstandsnota, advies uit. Het kabinet wil de gemeenten meer ruimte bieden in de keuze van de welstandstoetsing. Het kabinet wil dit doen door artikel 6.2 van het Bor te wijzigen. Kern van de wijziging is dat de verplichte welstandstoets door een welstandscommissie of de stadsbouwmeester wordt vervangen door een vrijwillige toets. Het college heeft daarmee de vrijheid om zelf te bepalen in welke gevallen het gebruik wil maken van de
diensten van een welstandscommissie of een stadsbouwmeester. Deze zogenaamde kan-bepaling treedt naar verwachting in januari 2013 in werking. Hierop is in dit voorstel (als een van de eerste gemeenten in Nederland) reeds geanticipeerd: Wanneer het college niet kiest voor het inwinnen van welstandsadvies van een welstandscommissie of een stadsbouwmeester zal ambtelijke beoordeling plaatsvinden. Deze beoordeling zal dan uiteraard ook op basis van de welstandsnota worden uitgevoerd. Het college vraagt in ieder geval advies aan de stadsbouwmeester indien het bouwwerk getoetst dient te worden aan het hoogste niveau uit de Welstandsnota: Behoud door ontwikkeling. Daarnaast wordt de stadsbouwmeester, indien het Ambitieniveau hoog van toepassing is, in de meeste gevallen gevraagd om advies uit te brengen en zal hij slechts in enkele gevallen worden ingeschakeld indien het Welstandsniveau middel van toepassing is. Er zal direct na de inwerkingtreding van het Bor gestart worden met (de combinatie van de stadsbouwmeester en) de ambtelijke welstandstoetsing overeenkomstig het bepaalde in het Reglement van orde welstandsadvisering gemeente Hengelo 2013 en de Werkwijze welstandsadvisering. Deze beide documenten kunnen door het college worden vastgesteld. Vanwege de wens van Het Oversticht om de kwaliteit van de advisering van de stadsbouwmeester te borgen zijn deze twee documenten tevens opgenomen in de dienstverleningsovereenkomst met Het Oversticht. Het jaarverslag welstandscommissie 2011 De zittende welstandscommissie heeft een jaarverslag uitgebracht over 2011. De belangrijkste aanbeveling is de noodzaak om de welstandsnota te herzien. Momenteel wordt er gewerkt aan de actualisatie van de welstandsnota: ten opzicht van de huidige nota zijn er een aantal aanpassingen. Er worden toetsingsniveaus ingevoerd, er worden gebieden samengevoegd waar mogelijk en deze worden benoemd als stedenbouwkundige typologieën. Daarnaast wordt gekeken naar mogelijke welstandsvrije gebieden en het gebruik van beeldkwaliteitplannen cq ontwikkelcriteria. OVERWEGINGEN Door de welstandstoetsing bij een stadsbouwmeester te leggen kan sneller en goedkoper worden gewerkt. Indien de kan-bepaling van kracht wordt kunnen er ambtelijk plannen worden afgedaan. De mate waarin dit gebeurt levert geen directe kostenbesparing op voor de burger: de toetsing moet toch plaatsvinden. Daarnaast vraagt de stadsbouwmeester bij complexe aanvragen advies aan adviseurs binnen de gemeente (in plaats van aan de welstandscommissie) Dit levert tijdswinst op en is goedkoper. Door de stadsbouwmeester op uurbasis in te huren zijn de kosten inzichtelijk en is het proces eenvoudiger bij te stellen om de kosten te beheersen. Verdeling bevoegdheden college - raad De grondslag van de stadsbouwmeester is te vinden in hoofdstuk 9 van de gewijzigde Bouwverordening (De overige bepalingen zijn, met uitzondering van marginale wijzigingen in de slotbepalingen, niet gewijzigd). Deze verordening bevat overeenkomstig artikel 8 lid 6 van de Woningwet eveneens bepalingen omtrent de rol en de functie van de stadsbouwmeester en bevat daarnaast voorschriften omtrent de benoeming en de zittingsduur van de stadsbouwmeester en de jaarlijkse verantwoording. De gemeenteraad verankert zodoende de keuze voor de stadsbouwmeester in plaats van een welstandscommissie en benoemt de stadsbouwmeester conform artikel 1, eerste lid onderdeel o van de Woningwet. Daarnaast stelt de gemeenteraad de welstandsnota vast. Hierin worden de welstandsniveau s en bijbehorende welstandscriteria bepaald. Het college geeft hier vervolgens nadere invulling aan in het Reglement van orde welstandsadvisering gemeente Hengelo 2013 en de Werkwijze welstandsadvisering. Zowel bij ambtelijke toetsing als bij toetsing door de stadsbouwmeester blijft dus de welstandsnota de basis van de advisering. FINANCIËLE EN PERSONELE ASPECTEN In het kader van de bezuinigingen en deregulering is de doelstelling vastgelegd om 50.000,- op jaarbasis te bezuinigen. Deze bezuinigingen kunnen voortvloeien uit het terugdringen van de leges (extern) of het anders opzetten van de welstandstoetsing. Nu worden de kosten van de welstand op basis van een percentage doorberekend aan de aanvrager. Indien de kan-bepaling van kracht wordt kan een deel van de toetsing intern worden afgehandeld, dan wel kunnen we de stadsbouwmeester laten adviseren door mensen uit de eigen organisatie. De stadsbouwmeester wordt op uurbasis ingehuurd zodat vooraf een financieel kader is vastgelegd. Uitgangspunt Voor 2012 staat er met betrekking tot welstandstoetsing een bedrag van 90.000,- op de begroting. Hierop rust een bezuinigingstaakstelling van 50.000,- Deze taakstelling wordt naar verwachting geheel of nagenoeg geheel gerealiseerd doordat: - de stadsbouwmeester op uurbasis wordt ingehuurd. De te verwachten jaarlijkse besparing hiervan bedraagt 42.450,-; - er welstandsvrije gebieden aangewezen worden; - tengevolge van de recessie en het ambtelijk toetsen een verdere afname van de uren van de
stadsbouwmeester wordt verwacht. Na één jaar moet er geëvalueerd worden of bovengenoemde besparingen gehaald zijn. COMMUNICATIE EN INSPRAAK Met de volgende betrokkenen heeft overleg plaatsgevonden: - met Het Oversticht te Zwolle; - met de Monumentencommissie van Hengelo; - middels een informatiebijeenkomst met de frequente aanvragers van omgevingsvergunningen. VERVOLGTRAJECT EN -PRODUCTEN - definitieve herziening van de welstandsnota (na terinzagelegging); - de evaluatie van de herziening van de welstandsnota na 1 jaar; - de evaluatie van het ambtelijk toetsen na 1 jaar. VOORSTEL AAN DE RAAD Aan de raad wordt voorgesteld: 1. het concept van de herziene welstandsnota vast te stellen; 2. de concept welstandsnota op grond van het bepaalde in artikel 4 lid 2 van de Inspraakverordening gedurende 6 weken voor inspraak ter inzage te leggen; 3a. in te stemmen met de welstandstoetsing door een stadsbouwmeester in plaats van een welstandscommissie; 3b. de hierop aangepaste Bouwverordening vast te stellen en per 1 februari 2013 in werking te laten treden; 4. de heer R. Veenink van Het Oversticht tot stadsbouwmeester te benoemen en de heer G. Geerdink van Het Oversticht als plaatsvervangend stadsbouwmeester te benoemen per 1 februari 2013 tot en met 31 januari 2015 (zie DVO); 5. de benoeming van de volgende leden van de welstandscommissieleden per 01 februari 2013 te beëindigen: - drs. L.S.C. Statema (voorzitter); - drs. P.G.J. Zelissen (plv. voorzitter); - ing. J.H.K. Luchies (secretaris); - H.F.A. Dekkers (plv. secretaris); - ir. E. Stevelink; - ing. R.A.A. Klein Goldewijk AvB; - P.A.M. Kuitenbrouwer; 6. zijn wensen en bevindingen ten aanzien van de voorliggende dienstverleningsovereenkomst kenbaar te maken; 7. het Jaarverslag 2011 welstandscommissie Hengelo ter kennisgeving aan te nemen; 8. Het Oversticht hiervan schriftelijk, middels bijgaande brief, op de hoogte te stellen.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN HENGELO, De secretaris De burgemeester