STATENBRIEF Onderwerp: Gebiedsopgave stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen - Investeringsagenda Arnhem, Nijmegen, Provincie Gelderland 2017-2018 Portefeuillehouder: Bea Schouten Kerntaak/plandoel: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer; Plandoel 3: Gebiedsopgaven Doel van deze brief: Informeren PS over de invulling van de Gebiedsopgave Stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen en voorleggen van een voorstel aan PS voor het beschikbaar stellen van middelen voor de uitvoering Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om: Te besluiten conform het ontwerpbesluit Over de inhoud van deze brief te overleggen De inhoud van deze brief voor kennisgeving aan te nemen (informatieplicht) HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH 1 Inhoud voorstel (beoogd resultaat/doel) Met het Bestuursakkoord Investeringsagenda Stedelijk Netwerk Arnhem Nijmegen en de Investeringsagenda Arnhem, Nijmegen, Provincie Gelderland 2017-2018 geven wij nader invulling aan de doelen van de Gebiedsopgave Stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen, zoals die door u in het kader van de Uitvoeringsstrategie, aanpak en uitvoering Gelderse gebiedsopgaven (PS2016-384) zijn vastgesteld. Bij de begroting 2017 (PS2016-652) hebben wij aangekondigd dat we binnen de Gebiedsopgave Stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen samen met Arnhem en Nijmegen dit bestuursakkoord voorbereiden, gericht op een gezamenlijke inzet voor een langere periode van 10 jaar, en een daarbij behorende investeringsagenda voor de korte termijn (2017-2018) en deze begin 2017 aan u voorleggen. Het Bestuursakkoord en de Investeringsagenda 2017-2018 en de onderliggende icoonprogramma s heeft u op 12 januari 2017 reeds als bijlage bij de Statenbrief (PS2017-36) ontvangen. In het thans voorliggende voorstel lichten we toe hoe we met het bestuursakkoord en de investeringsagenda invulling geven aan de Gebiedsopgave Stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen en vragen wij u middelen beschikbaar te stellen en deels te reserveren om hier verder uitvoering aan te kunnen geven. Tevens vragen wij u om de gewijzigde naamgeving van de doelen van de Gebiedsopgave vast te stellen, zodat deze corresponderen met namen van de doelen (iconen) zoals deze - in samenspraak met onze partners - zijn geformuleerd in het bestuursakkoord en de investeringsagenda. Wij geven u in overweging te besluiten overeenkomstig het bijgevoegde ontwerpbesluit. 2 Aanleiding De colleges van de gemeenten Arnhem en Nijmegen en de provincie Gelderland hebben op 20 december 2016 het Bestuursakkoord Investeringsagenda Stedelijk Netwerk Arnhem Nijmegen en de Investeringsagenda Arnhem, Nijmegen, Provincie Gelderland 2017-2018 vastgesteld. Op 12 januari 2017 is het Bestuursakkoord, in aanwezigheid van andere samenwerkingspartners zoals de regiogemeenten en The Economic Board, door de drie overheden ondertekend. Inlichtingen bij: Eric Derksen, telefoonnummer (026) 359 91 38 e-mailadres: post@gelderland.nl
Met het Bestuursakkoord en de Investeringsagenda bundelen Arnhem, Nijmegen en de provincie Gelderland hun krachten om de ruimtelijk-economische ontwikkeling van het stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen de komende 10 jaar verder te versterken. De partijen richten zich daarbij op de bestaande sterke punten van het stedelijk netwerk: de sectoren Health en Energy,de bruisende binnensteden van Arnhem en Nijmegen en de grote maatschappelijke opgave slimme duurzaamheid en daarmee op de drie doelen (iconen) van de Gebiedsopgave stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen. In het Bestuursakkoord zijn de ambities verwoord die Arnhem, Nijmegen en de provincie Gelderland de komende tien jaar willen realiseren, met elkaar en met behulp van bedrijven, (kennis)instellingen, gemeenten en het Rijk. De ambities zijn nu vertaald in een eerste gezamenlijke Investeringsagenda 2017-2018 van Arnhem, Nijmegen en de provincie samen. Deze rollende agenda, die een meerjarig karakter heeft en (minimaal) jaarlijks zal worden geactualiseerd zo mogelijk al medio 2017 omvat een investeringsvolume van bijna 50 mln. aan (gezamenlijke) investeringen van Arnhem, Nijmegen en de provincie, exclusief investeringen van andere partners. Het investeringsvolume zal de komende jaren nog verder toenemen door verdere investeringen die Arnhem, Nijmegen en de provincie met elkaar en samen met alle betrokken partners in het stedelijk netwerk willen doen. De investeringen op het gebied van Health en Energy en in de Bruisende Binnensteden slaan in het bijzonder neer in Arnhem en Nijmegen, maar versterken de economische betekenis voor het hele stedelijke netwerk, de provincie Gelderland en het gebied daarbuiten. De investeringen op het gebied van Slimme Duurzaamheid landen in meerdere regiogemeenten. Naast de beide stedelijke centra en de kennislocaties wordt hiermee op meerdere plekken binnen het stedelijk netwerk een impuls gegeven aan het versterken van de economische kracht. 3 Bestaand beleid c.q. kader In de door u vastgestelde Uitvoeringsstrategie, aanpak en uitvoering Gelderse gebiedsopgaven (2016-384) maken we bij de besluitvorming in de verschillende stappen van de gebiedsopgaven onderscheid tussen de rollen van Provinciale Staten (PS) en Gedeputeerde Staten (GS). GS doen voorstellen, informeren, voeren uit en leggen verantwoording af. PS geven richting, stellen kaders, besluiten en controleren. Schematisch ziet dit besluitvormingsproces voor elke gebiedsopgave er als volgt uit: rol GS: rol PS: Hoofdlijn opstellen samen met partners Accorderen hoofdlijn (richtinggeven d) Doelen opstellen samen met partners Accorderen doelen (kaderstellend) Uitvoeringsagenda opstellen programma s en projecten) samen met partners Kennisnemen en bespreken van uitvoeringsagenda Keuze voor projecten en programma s samen met partners Vinger aan de pols houden Voorstel over budgetruimte op basis van doelen Besluit over budgetruimte op doelniveau Uitvoeren met partners. Monitoren en verantwoorde n naar PS Controleren uitvoering (controlerend) Met het bestuursakkoord en de investeringagenda 2017-2018 geven wij invulling aan de doelen van de Gebiedsopgave Stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen zoals vastgesteld in de Uitvoeringsstrategie, met als uitgangspunt: de opgave (vertaald in doelen) staat centraal en deze wordt in samenwerking met partners opgepakt. Dit houdt in dat het bestuursakkoord en de investeringsagenda een integraal 2
Vanuit de stuurgroep worden nadrukkelijk verbindingen gelegd en afstemming gezocht met de portefeuillehoudersoverleggen binnen het Gemeenschappelijk Orgaan Arnhem Nijmegen City Region en met The Economic Board. Dat er draagvlak is bij de regiogemeenten en triple helixpartners voor het Bestuursakkoord en de Investeringsagenda blijkt uit de ondersteuning die vanuit de regiogemeenten en door The Economic Board is uitgesproken tijdens de ondertekening op 12 januari 2017. De verdere invulling van de rol en betrokkenheid van de regiogemeenten en The Economic Board als ook maatschappelijke instellingen bij de rollende investeringsagenda en in de verdere doorontwikkeling van de governance zien wij echter als een belangrijk aandachtspunt en succesfactor voor het welslagen van de Gebiedsopgave. D E 1 5 U I T G A N G S P U N T E N V A N D E G E B I E D S O P G A V E N I N H O U D 1 We versterken met de gebiedsopgave het inhoudelijke profiel van het gebied. 2 We laten de ruimtelijk-economische opgave leidend zijn in de plannen waarbij werkgelegenheid en duurzaamheid belangrijke aspecten zijn. 3 We maken het verschil voor gebied en opgave. Onze plannen zijn bij voorkeur inhoudelijk vernieuwend en soms beeldbepalend 1 en internationaal. 4 We laten de opgave bepalend zijn voor de gebiedsgrenzen. Bestuurlijke grenzen mogen de plannen niet hinderen. 5 We werken samen met onze partners aan versnelling en verbetering van de plannen. 6 We zien resultaat van onze inzet op korte en langere termijn (tot 10 jaar). G O V E R N A N C E 7 We werken als partner samen met overheden, ondernemers, maatschappelijke instellingen zoals onderwijs en onderzoeksinstellingen. 8 We leggen de samenwerking in het gebied vast in gemeenschappelijke ambities, doelen en een uitvoeringsagenda. We stemmen plannen af in een gebied breed maatschappelijk overlegorgaan (triple helix). 9 We hebben eigen inhoudelijke uitgangspunten en komen in dialoog met onze partners tot definitieve voorstellen. 10 We brengen samen met onze partners focus aan; stellen prioriteiten en stemmen agenda s af. 11 We voeren naar buiten toe één beleid. De provinciale inzet in het gebied is binnen de organisatie afgestemd. I N S T R U M E N T E N 12 We gaan in een gebiedsopgave uit van medefinanciering van programma s of projecten 13 We wegen de voorstellen van de zes gebiedsopgaven onderling. We kiezen daarbij voor dynamiek, ruimte voor kansen en economische impact. 14 We pakken goede plannen direct op. We houden een deel van het budget open en stemmen de inzet daarvan twee keer per jaar af. Waar mogelijk gebruiken we Europese fondsen. 15 We zetten procesgeld vooral in als het gericht is op concrete projecten en bouwen het daarna af. Besluit Vanuit de stappen die wij samen met onze partners in de totstandkoming van het Bestuursakkoord en de Investeringsagenda hebben doorlopen zijn wij tot een afweging gekomen - ook in relatie tot de andere gebiedsopgaven en opgaven binnen de kerntaken. Naast het vaststellen en ondertekenen van het Bestuursakkoord heeft dit geleid tot het vaststellen door ons van de Investeringsagenda Arnhem, Nijmegen, Provincie Gelderland 2017-2018. Onderstaande tabel geeft een totaalbeeld van de omvang van de investeringen van Arnhem, Nijmegen en de provincie op elk van de doelen (iconen) van de Gebiedsopgave stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen in de periode 2016-2018, inclusief een indicatie van de investeringen die hierop door andere partners worden gedaan. 1 Beeldbepalend betekent bepalend voor de toekomst van Gelderland; het belang van de gebiedsopgaven overstijgend. 5
INVESTERINGSAGENDA ARNHEM NIJMEGEN 2017-2018 2016-2018 Derden Arnhem Nijmegen Provincie PROGRAMMADOELEN Benodigd Toegezegd TOTAAL Ruimte voor werk, kennis en innovatie in Health 738.000 2.103.000 4.683.000 750.000 750.000 8.274.000 Sllimme Duurzaamheid 1.890.000 1.800.000 5.290.000 18.426.000 15.371.000 27.406.000 Bruisende binnensteden aan de rivier 19.053.000 4.900.000 9.030.000 2.310.000 2.030.000 35.293.000 Investeringsagenda Arnhem Nijmegen 21.681.000 8.803.000 19.003.000 21.486.000 18.151.000 70.973.000 Om u inzicht te geven in de investeringen die zijn opgenomen in de investeringsagenda hebben wij hieronder de doelen (iconen) en bijbehorende investeringen uitgewerkt naar de onderliggende programmalijnen c.q. programmagebieden. Wij noemen hierbij enkele projecten, in het bijzonder de projecten waarbij de provinciale bijdrage 1,0 mln. of meer bedraagt (vetgedrukt). De programmalijnen zijn inhoudelijk uitgewerkt in de icoonprogramma s die u als bijlagen bij de Statenbrief (2017-36) heeft ontvangen. Deze zijn ook via de volgende link in te zien: https://gelderland.stateninformatie.nl/modules/1/ingekomen%20stukken/355137 Ruimte voor werk, kennis en innovatie in Health & Energy Het gezamenlijk ontwikkelen van plekken die als dé werklocaties gelden om de kracht van Health en Energy voor het gehele stedelijk netwerk op de kaart te zetten. Hier treffen onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven elkaar. Investeringsagenda 2017-2018 (excl. Investeringen derden) - (Versterken van) innovatieve kennis- en werklocaties: o.a. Verbeteren bereikbaarheid Heijendaal, ruimtelijk-economische verkenning Novio Tech Campus (2016) - (Versterken van) innovatieve netwerken en bedrijvigheid: o.a. Acceleratieprogramma Health (Rockstart) (2016), Business Generator Health & High Tech, Financiering Toekomstbestendig fonds Health) - (Inzetten op het versterken van) de hiervoor benodigde randvoorwaarden: o.a. Continueren Centers of Expertise (IJ5-Lab en PowerLab), Kracht van het Rijk van Nijmegen 2025 5.000 (provincie: 54.000 (provincie: Totaal: 7.524.000 Slimme Duurzaamheid Waarde toevoegen aan een aantal maatschappelijke uitdagingen: een toekomstbestendige en betrouwbare energievoorziening, in combinatie met een gezonder klimaat (minder CO2 en fijnstof) en een concurrerende vitale economie. - Energietransitie: o.a. Open Warmtenet Arnhem, Conferenties Green Capital, Gezamenlijke energie-inkoop - Circulaire economie: o.a. Vervoer Biomassa over water Parenco Renkum, Innovatiewerkplaats Innofase Duiven - Duurzame mobiliteit: o.a. Stimulering waterstofmobiliteit (tijdelijke versnelling tankstation), Hydrova (RAAK-project HAN) Totaal: Investeringsagenda 2017-2018 (excl. Investeringen derden) (provincie: 675.000) 5.290.000) 6
Bruisende binnensteden aan de rivier Het bieden van een aantrekkelijk vestigingsklimaat aan de mensen die de economie draaiende houden, met daarin een urbane omgeving, zodat zij elkaar kunnen ontmoeten. Bruisende binnensteden die complementair aan elkaar zijn, met elk een eigen identiteit. - Hart van de binnenstad: o.a. Transformatie Hertogstraat, Transformatie Bloemerstraat, Transformatie Gele Rijdersplein, Transformatie Korenkwartier - Stationsgebied (Nijmegen): Verbetering openbare ruimte en routes binnenstad naar stationsplein (Burg. Hustinxstraat en aansluiting Smetiusstraat) - Bestuurskwartier (Arnhem): o.a. Slag om Arnhem Paviljoen (2016), Legal Valley (2016) - Valkhofkwartier (Nijmegen): o.a. De Bastei (2016), Vergroenen oostelijke Waalkade (samenhang evenemententerrein, stadsbalkon en autoluwekade) - Koningsplein (Arnhem): Procesbegeleiding en ondersteuning Lauwersgrachtalliantie - Creatieve Corridor (Arnhem): o.a. Kwaliteitsverbetering verblijfsklimaat en herinrichting Roermondsplein, Ver-/nieuwbouw Museum Arnhem - Rivieroevers: Verkennend onderzoek en haalbaarheidsstudie herontwikkeling hoge Rijnkade Investeringsagenda 2017-2018 (excl. Investeringen derden) 6.400.000 (provincie: - Waalfront (Nijmegen): Geluidsscherm Koningsdaal (2016) Totaal: De provinciale bijdrage aan de investeringsagenda van ca. 19 mln. bestaat zowel uit investeringen vanuit het programma Gebiedsopgaven als investeringen vanuit de programma s SteenGoed Benutten, Cultuur en Erfgoed, Mobiliteit, Economie, Leefbaarheid en Energietransitie. Deels zijn de benodigde middelen hiervoor al door u bij de Opmaat en de Uitvoeringsstrategie of bij de Begroting 2017 (PS2016-652) beschikbaar gesteld. Voor de overige investeringen uit de investeringsagende stellen we wij nu aan u voor, om op doelniveau middelen beschikbaar te stellen, dan wel een reservering op te nemen. De besluiten die wij aan u voorleggen zijn opgenomen in het bijgevoegde ontwerpbesluit. In de paragraaf financiële consequenties lichten wij de dekking van de aan u voorgelegde investeringsvoorstellen nader toe. 5 Financiële consequenties Eerdere besluitvorming: PS besluitvorming 2016 Uw Staten hebben bij de Opmaat en bij de Uitvoeringsstrategie vanuit kerntaak 1, plandoel 3: Gebiedsopgaven in 2016 5.095.000 en vanuit de overige kerntaken 805.000 beschikbaar gesteld t.b.v. de doelen van de Gebiedsopgave stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen. Daarnaast is in de Begroting 2017 2.002.500 als dekking aanwezig voor de financiële bijdrage van de provincie aan de Investeringsagenda 2017-2018. Hiermee is door u in 2016 in totaal 7.902.500 aan provinciale middelen beschikbaar gesteld. Voorliggende besluitvorming: Budgetoverheveling binnen Kerntaak 1 Begroting 2017 plandoel 6 Leefbaarheid verlagen met 100.000 en plandoel 3 Gebiedsopgaven met dit bedrag te verhogen 7
6 Proces en evaluatie Met het vaststellen en ondertekenen van het Bestuursakkoord is een belangrijke stap gezet in de uitvoering van de Gebiedsopgave Stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen. De grotere opgaven en ambities voor de langere termijn zijn stevig neergezet en de doelen (iconen) zijn scherp geformuleerd en nader uitgewerkt. Hiermee laten we zien wat wij samen met Arnhem, Nijmegen en andere partners binnen het stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen de komende tien jaar willen bereiken en waaraan wij ons als provincie samen met Arnhem en Nijmegen de komende tien willen committeren. De investeringsagenda die nu is vastgesteld markeert onze gezamenlijke inzet voor de korte termijn. En heeft een rollend karakter. Zo hebben wij in de investeringsagenda op elk van de doelen (iconen) onderwerpen benoemd waarover wij als partners procesafspraken met elkaar hebben gemaakt om de opgaven en ambities verder langs de weg van de Uitvoeringsstrategie op te pakken. Een voorbeeld hiervan is het Station en de Stationsomgeving Nijmegen. Wij willen hieraan in 2017 nader invulling geven om nadere concrete (investerings)afspraken te maken en deze vervolgens aan u voorleggen. Wij zullen dit voorbereiden vanuit de Stuurgroep Investeringsagenda Arnhem, Nijmegen, Provincie Gelderland, waarbij de verdere doorontwikkeling van de governance van de gebiedsopgave en de betrokkenheid van andere partners, in het bijzonder triple helix partners verenigd in The Economic Board, de regiogemeenten en het Rijk bij nieuwe investeringen nadrukkelijk onze aandacht hebben. Arnhem, 25 januari 2017 - zaaknummer 2016-004439 Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koning P.G.G. Hilhorst - secretaris Bijlagen: Ontwerpbesluit Begrotingswijziging Notitie Naam notitie Tekst 9