Voorstel Cluster : beheer en onderhoud Nummer : 6 Portefeuillehouder : N. Oud Datum vergadering : 28 november 2016 Onderwerp : Reconstructie fietspaden Ameland Inleiding Ameland heeft ca. 54 km fietspad, waarvan ca. 34 km toeristisch. Een groot deel van deze toeristische fietspaden is uitgevoerd als kleischelpenpad, en een deel in asfalt. Het onderhoud van de kleischelpenpaden kost jaarlijks een aanzienlijk bedrag ( 40.000,-). De kleischelpen worden gewonnen in de Waddenzee (Natura 2000 gebied). In de toekomst kan de winning wel eens problematisch worden. De kleischelpen die de gemeente Ameland gebruikt komen uit een winput onder Schiermonnikoog. In het verleden zijn er wel eens kleischelpen van een andere locatie gehaald, maar deze kleischelpen bevatten veel vuursteen. Dit vuursteen heeft scherpe randen met als gevolg dat er lekke banden gereden worden. De winput bij Schiermonnikoog, waar op dit moment een vergunning voor is afgegeven, is leeg, dit houdt in dat kleischelpen niet per schip kunnen worden aangevoerd maar per as, kostprijs 32,-/m 3 excl. transportkosten. Naast de kosten zijn er nog andere nadelen van kleischelpen. Het materiaal wordt gezien als een natuurlijk materiaal in de duinen, dit argument klopt echter niet. Uitloging zorgt ervoor dat er niet gebiedseigen vegetatie groeit langs de paden. Bij droog weer beginnen de kleischelpen te stuiven, bij nat weer spoelt het uit of de verharding verpapt. Dit vergt veel onderhoud aan de fietspaden, veroorzaakt onveilige situaties en heeft een negatief effect op het rijcomfort. Een deel van de fietspaden is in asfalt uitgevoerd. Omdat er langs de fietspaden bomen en struiken staan, ontstaat er wortelschade aan het asfalt. Onder het asfalt ligt namelijk een funderingslaag, deze laag is vochtig en warm. De wortels trekken juist daarom onder het asfalt en breken het asfalt open. Materiaalkeuze: Er zijn voor het type verharding zeer veel materialen beschikbaar, bij dit voorstel is er een beperking gemaakt tussen kleischelpen, asfalt en beton. Kleischelpen en asfalt zijn de materialen die momenteel gebruikt worden, beton is hiervoor een goed alternatief. Nieuwe materialen zijn niet in overweging meegenomen. Deze materialen zijn namelijk nieuw en nog weinig toegepast. Er is geen tot weinig ervaring met de duurzaamheid, de uitloging en de bestandbaarheid van deze materialen. Beton heeft een beperkte verwerkingstijd, het beton dat gebruikt wordt voor een verharding heeft een hoge consistentie. Dit houdt in dat het beton minder vloeibaar is dan het normale beton, dit is nodig omdat anders het beton weg zou vloeien bij de aanleg. Daarom moet het beton sneller ter plekke zijn. Transport van het materiaal per as (en boot) zou mogelijk kunnen zijn, maar heeft een verhoogd risico. Een alternatief is een betoncentrale op Ameland (laten) plaatsen. Een betonnen fietspad is definitief, een stuk uitbreken en opnieuw verharden is ongewenst, en geeft altijd een slecht resultaat. Voor kabel en leidingbeheerders kan dit een probleem zijn als ze nieuwe kabels en/of leidingen willen aanbrengen. Een oplossing hiervoor is om de kabel c.q. leiding door middel van een boring/persing aan te brengen, dit is een dure oplossing. Daarom het advies om op strategische plekken een aantal kunststof mantelbuizen onder het betonnen fietspad te leggen, die in de toekomst gebruikt kunnen worden als doorvoeringen voor kabels en/of leidingen.
Projectkeuze: Er is in dit voorstel een keuze gemaakt om een vijftal fietspaden/wegen te reconstrueren. Het lange fietspad Hollum-Oerd is, vanwege de lengte, niet meegenomen in de keuze. De gekozen vijf fietspaden worden als een pilot uitgevoerd, als blijkt dat de pilot geslaagd is dan worden de overige fietspaden verder bekeken. De betreffende vijf paden zijn gekozen omdat de onderhoudsstaat van deze paden dusdanig is, dat ze op korte termijn aan vervanging toe zijn. De fietspaden/wegen zijn: Stuifdijkpad; Jan Sietjespâd; Westerpad; Klonjes (Hollum); Burenweg. Stuifdijkpad: Het Stuifdijkpad is uitgevoerd in asfalt, er is veel wortelschade. De schadeplekken zijn gedeeltelijk hersteld is met o.a. puin. De onderhoudsstaat van dit fietspad is zeer slecht en een snelle reconstructie is gewenst. Verharden van dit pad in beton kost ca. 570.292. Breedte ca. 2,5 meter, lengte ca. 3 km, belasting: fiets- en landbouwverkeer. Jan Sietjespâd: Jan Sietjespâd is een fietspad dat naast een onverharde weg ligt. Het zuidelijk deel van de weg is recent in asfalt hersteld. De onverharde weg verkeerd in een slechte staat en vraagt jaarlijks veel onderhoud (opvullen van gaten). In de raming is hier uitgegaan van een gecombineerde weg en fietspad, het huidige fietspad komt dan te vervallen. Verharden van dit pad in beton kost ca. 377.116, dit is goedkoper dan verharden met asfalt ( 385.362). Voor een betonverharding is er onder de verharding namelijk geen extra fundering nodig wat voor asfalt wel nodig is. Breedte ca. 4,0 meter, lengte ca. 1,2 km, belasting: fiets- en landbouwverkeer.
Westerpad: Het Westerpad bestaat uit een slecht asfalt fietspad en een onverharde rijweg. Dit is tevens de toegang tot de camping van Staatsbosbeheer. De weg en het fietspad zijn beiden aan onderhoud toe, ook hier zal het fietspad en de weg gecombineerd worden, het huidige fietspad komt dan te vervallen. Verharden van dit pad in beton kost ca. 259.650. Breedte ca. 4,0 meter, lengte ca. 0,8 km, belasting: fiets- en landbouwverkeer. De Klonjes (Hollum): Voor de Klonjes (Hollum), geldt hetzelfde als het Westerpad. Echter is hier een kanttekening op zijn plaats. De aansluitende wegen zijn uitgevoerd in asfalt, en de Klonjes is een relatief kort stukje. Verharden van dit pad in beton kost ca. 171.025, ook dit is goedkoper dan verharden met asfalt ( 184.582). Voor een betonverharding is er namelijk onder de verharding geen extra fundering nodig wat voor asfalt wel nodig is, daarom is het kostentechnisch hier beter om voor beton te kiezen in plaats van asfalt. Breedte ca. 4,0 meter, lengte ca. 0,5 km, belasting: fiets- en autoverkeer. Burenweg: De staat van het fietspad langs de Burenweg tussen Nes en Buren is slecht. Het fietspad is in asfalt uitgevoerd en bestaat uit drie delen. Twee delen ten oosten en ten westen van het voetbalveld en een deel langs het voetbalveld. Vooral de delen ten oosten en ten westen van het voetbalveld vertonen veel wortelschade. Voor deze twee delen is er al eens een offerte uitgebracht voor herstel in asfalt. Bij deze offerte werd er van uit gegaan de houtwal tussen het fietspad en de rijweg te verwijderen, om zo nieuwe wortelschade in de toekomst te voorkomen. Het verwijderen van deze houtwal is maatschappelijk niet gewenst. Kosten voor het asfalteren van deze stukken, incl. het verwijderen van de houtwal zijn ca. 55.875. Deze stukken in beton uitvoeren zou neerkomen op een kosten van ca. 70.952. Het tussenstuk vertoont momenteel geen grote schade, maar de eerste worteldoorgroei is al zichtbaar, het zou echter niet logisch zijn om het tussenstuk niet te reconstrueren. Tijdens een excursie afgelopen voorjaar heeft u als gemeenteraad al aangegeven de houtwal te willen behouden, de keuze voor asfalt vervalt hierdoor en beton is dan enige overgebleven keus. Een complete uitvoering van dit fietspad in beton komt op een kosten van ca. 169.549. Breedte ca. 3,0 meter, lengte ca. 0,75 km, belasting: fiets- en onderhoudsverkeer, kruisingen inritten: auto- en landbouwverkeer. Contractvorm: Met het aanleggen van betonnen fietspaden is er in Nederland genoeg ervaring, maar de eilandsituatie is een ander verhaal. Logistiek is er een uitdaging, het beton heeft namelijk een kortere verwerkingstijd. Daarom raden wij af om voor een standaard RAW-bestek te kiezen, waarbij de opdrachtgever de keuzes bepaalt. Een Design & Construct (D&C) contract is voor dit geval een betere keuze. Bij een D&C contract stelt de opdrachtgever een functioneel gespecificeerde uitvraag op. De opdrachtnemer krijgt de ruimte om het ontwerp en de realisatie zelf te optimaliseren en innovaties toe te passen in het ontwerp en de uitvoering. Ook zorgt de opdrachtnemer voor optimale afstemming tussen deze beide fases (ontwerp en uitvoering). De achterliggende gedachte is dat marktpartijen de meest deskundige partijen zijn om deze optimalisaties te vinden en toe te passen. Deze contractvorm ligt er dus meer keuzevrijheid (afhankelijk van de specificaties van de opdrachtgever) bij de opdrachtnemer, daarom ligt er ook minder risico bij de opdrachtgever. Omdat de opdrachtnemer meer voorbereidend werk moet doen dan bij een RAW-bestek (waar de voorbereiding bij de opdrachtgever ligt) zijn de algemene kosten hoger. Voor de algemene kosten en het risico moet een percentage van ca. 20% worden aangenomen. Omdat het project technisch niet ingrijpend is (er is genoeg ervaring met het uitvoeren van betonnen fietspaden) maar vooral logistiek, is een D&C light mogelijk, hierbij zijn de specificaties minder zwaar. De gemeente Ameland heeft geen ervaring met het opstellen van deze contractvorm, wij stellen daarom voor om hiervoor een adviesbureau in de arm te nemen.
Financiën: In onderstaande tabel een overzicht van de kosten voor het verharden in beton van deze vijftal fietspaden/wegen. De geraamde kosten zijn inclusief voorbereidingskosten. Locatie Kosten Stuifdijkpad Ca. 3 km 570.292 Jan Sietjespâd Ca. 1,2 km 377.116 Westerpad Ca. 0,8 km 259.650 Klonjes (Hollum Ca. 0,5 km 171.025 Burenweg Ca. 0,75 km 169.549 Totaal Ca. 6,25 km 1.547.632 Een investering van 1.547.632 geeft in het eerste jaar kapitaallasten van 77.382. Hierbij wordt uitgegaan van een afschrijvingstermijn van 40 jaar en een rentepercentage van 2,5%. Subsidie: De toekomst van de fietspaden speelt op alle Waddeneilanden (Texel t/m Schiermonnikoog). Daarom loopt er nu het project Fietspaden op de Waddeneilanden. In 2016 is er gezamenlijk een onderlegger opgesteld, waarin verwoord de keuzes, mogelijkheden en afwegingskaders. Hier op volgend wordt er in 2016/2017 een Gezamenlijk Plan van Aanpak opgesteld. De achterliggende gedachte hierbij is om door gezamenlijk op te trekken provinciale subsidie te krijgen voor het reconstrueren van de fietspaden op de Waddeneilanden. De provincie heeft aangegeven positief te staan tegenover subsidie, maar benadrukt dat voor een succesvolle subsidieaanvraag het belangrijk is om ondernemers en de recreatiesector nadrukkelijk te betrekken. Dit Plan van Aanpak is pas gereed eind maart 2017. Voor de fietspaden in dit voorstel is dat te laat. Indien de pilot van de fietspaden slaagt, dan kunnen we die kennis wel gebruiken om gezamenlijk op te treden bij het toekomst bestendig maken van de overige fietspaden. Cofinanciering: De Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM) is voornemens om vanaf de locatie Oerd een elektriciteitskabel aan te leggen naar Nes west. Het exacte traject moet nog besproken worden, maar de kabel zal in ieder geval aangelegd worden onder het traject Stuifdijkpad en Jan Sietjespâd. De werkzaamheden aan deze paden kunnen voor een deel gefinancierd worden door de NAM. Advies Wij stellen de raad voor om: 1. In te stemmen met de reconstructie van een vijftal fietspaden met als verharding een gesloten betonverharding; 2. Een krediet te verstrekken van 1.547.632,-. Argumenten De fietspaden uitgevoerd in kleischelpen vereisen veel onderhoud, kleischelpen zijn slecht verkrijgbaar en duur. Een aantal paden uitgevoerd in asfalt zijn hard aan vervanging/reparatie toe. Oorzaak van de schade aan de asfaltverharding (worteldoorgroei) wordt weggenomen door het toepassen van een gesloten betonverharding. Een gesloten betonverharding is nagenoeg onderhoudsvrij, waardoor de jaarlijkse onderhoudskosten sterk verminderen. Het rijcomfort en de veiligheid worden verbeterd bij het toepassen van een gesloten betonverharding. Meeliften met het project Fietspaden op de Waddeneilanden zou financieel een voorkeur hebben, maar de slechte staat van de genoemde paden laat dit niet toe. De veiligheid van de weggebruikers op deze paden kan in de huidige staat niet gewaarborgd worden. Daarnaast is er voor het oostelijk deel (Stuifdijkpad en Jan Sietjespâd) nu een samenwerking met de NAM mogelijk wat juist weer financieel voordelig is. Voor de NAM is uitstel geen optie.
Kosten en dekking Totale kosten: Jaar Bedrag Eenmalige kosten 2017 1.547.632 Structurele kosten Dekking aanwezig: Bedrag Product Grootboekrekening Ten laste van exploitatie Dekking niet aanwezig: Bedrag Product Grootboekrekening Kredietaanvraag Raad 1.547.632 6.210.000 461.000 Eerste begrotingswijziging Tweede begrotingswijziging Blijkt bij jaarrekening Toelichting Een investering van 1.547.632 geeft in het eerste jaar kapitaallasten van 77.382. Hierbij wordt uitgegaan van een afschrijvingstermijn van 40 jaar en een rentepercentage van 2,5%. Planning en uitvoering Planning over laten aan opdrachtnemer, als deze een plan ontwikkeld om in een bepaalde periode goedkoper meer uit te voeren kan dit gunstiger uitkomen in de totaalprijs. Planning wel in overleg met gemeente i.v.m. seizoen afhankelijk problematiek. Betonnen fietspaden bij voorkeur aanleggen in het voorjaar/najaar. Een gemiddelde temperatuur bij aanleg heeft als gevolg dat er minder krimp of uitzetting is bij een lagere c.q. hogere omgevingstemperatuur, waardoor de voegen tussen de betonelementen constanter van afmeting blijven.
Besluit Cluster : beheer en onderhoud Nummer : 6 Portefeuillehouder : N. Oud Datum vergadering : 28 november 2016 Onderwerp : Reconstructie fietspaden Ameland De raad van de gemeente Ameland, Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. Besluit: Voor de reconstructie ( in beton) van een vijftal fietspaden een krediet beschikbaar te stellen van: 1.547.632,-- Ballum, Albert de Hoop Voorzitter Jacqueline Metz griffier