HERSTELPLAN PENSIOENFONDS VERVOER 2016

HERSTELPLAN PENSIOENFONDS VERVOER 2016

Aangepast herstelplan 2016 Dr de inwerkingtreding van het nieuwe Financieel Tetsingskader (nftk) per 1 januari 2015 wrden dr De Nederlandsche Bank (DNB) nieuwe regels vr tezicht p pensienfndsen gehanteerd. Onderdeel van de nieuwe regelgeving is het pstellen van een herstelplan, zdra het pensienfnds te weinig reserves heeft. Zlang de reserves ng niet vldende zijn, met het herstelplan jaarlijks wrden aangepast aan de actuele cijfers. De beleidsdekkingsgraad van Pensienfnds Verver bedreg p 1 januari 2016 104,5% (ter vergelijking: p 1 januari 2015 was deze 112,7%). De vereiste dekkingsgraad is p 1 januari 2016 vr Pensienfnds Verver vastgesteld p 119,0% (p 1 januari 2015: 117,3%). Het Algemeen Bestuur van Pensienfnds Verver heeft daarm een aangepast herstelplan pgesteld en vastgesteld. Dit aangepaste herstelplan is in het vrjaar van 2016 ingediend bij en inmiddels gedgekeurd dr De Nederlandsche Bank. Het dekkingsgraadsjabln (in DNB termen: staat K502) vrmt de uitwerking van de in het herstelplan pgenmen vernderstellingen en maatregelen. In het dekkingsgraadsjabln is te zien he de dekkingsgraad zich zu meten ntwikkelen vanaf het begin van het jaar 2015 tt aan het einde van de lptijd (2026) van het herstelplan. De invulling van het dekkingsgraadsjabln vleit vrt uit staat K501 van het herstelplan, waarbij een telichting wrdt gegeven p hfdnderdelen: hersteltermijn, dekkingsgraad, premieberekening, uitkeringen, teslagverlening, rentetermijnstructuur, rendement, verige rzaken, kruiseffecten en maatregelen. De bedragen in dit herstelplan wrden vermeld in duizenden eur s. 2

1. Hersteltermijn 1.1 Datum in herstel 31/12/2015 1.2 Gekzen hersteltermijn (in jaren) 10 Bij de ALM-studie in 2015 is naast de hersteltermijn van 10 jaar k een geveligheidsanalyse uitgeverd bij een hersteltermijn van 5 jaar. Hieruit kmt naar vren dat de verwachte dekkingsgraadntwikkeling bij een hersteltermijn van 5 jaar iets hger uitkmt en de verwachte teslagrealisatie (incl. vermindering van pensienaanspraken en -rechten) lager. Het verminderen van pensienaanspraken en -rechten vindt bij een hersteltermijn van 5 jaar plaats bij een beleidsdekkingsgraad lager dan 108%, bij een hersteltermijn van 10 jaar bij een beleidsdekkingsgraad lager dan 93%. Per sald leidt een hersteltermijn van 10 jaar tt betere teslagresultaten vr alle deelnemers. De herstelkracht van de dekkingsgraad is bij een 10-jaars hersteltermijn ruim vldende. Het verkrten van de hersteltermijn leidt daarmee niet tt een betere f evenwichtigere belangenafweging. 2. Dekkingsgraad Verwachting lpend jaar ( +1) Algemeen 2.1a Prim stand dekkingsgraad (%) 111,7% 101,0% 2.1b Prim stand beleidsdekkingsgraad (%) 112,7% 104,5% 2.2 Mutatie dekkingsgraad (%-punt, drrekening vindt -10,7% 2,9% plaats na pslaan) 2.3a Ultim stand dekkingsgraad (%) 101,0% 103,9% 2.3b Ultim stand beleidsdekkingsgraad (%) 104,5% 102,4% 2.4 Technische vrzieningen 18.785.936 19.350.205 2.5a Vereiste dekkingsgraad (%) feitelijk 119,6% 119,6% 2.5b Vereiste dekkingsgraad (%) strategisch 118,8% 118,8% 2.6 Minimaal vereiste dekkingsgraad (%) 104,4% 104,4% 3

Telichting p verwachting lpend jaar ( +1): Bij het vaststellen van de invled p de dekkingsgraad bij M1 t/m M6 is uitgegaan van de dekkingsgraad prim 2015 znder het meenemen van de driemaands rentemiddeling. Het niet meenemen van de driemaands rentemiddeling leidt tt een daling van de dekkingsgraad met 5,4%-punt, waardr de dekkingsgraad prim 2015 verlaagd wrdt naar 106,3%. 3. Premieberekening Verwachting lpend jaar ( +1) Premie 3.1 Actuarieel bendigde premie vr de inkp van de 759.281 773.986 nvrwaardelijke nderdelen van de pensienvereenkmst, vermeerderd met pslag vr uitveringsksten en ten laste werkgever tegekende teslagverlening (het betreft hier de premie Risic Fnds p basis van Rentetermijn structuur) 3.2 Feitelijke premie 540.225 651.242 3.3 Invled premieverschil p dekkingsgraad (%-punt) -1,4% -0,6% Telichting p realisatie : De premie is gelijk aan een drsneepremie van 30,6% van de pensiengrndslagsm vr de sectr Verver. De feitelijke premie vr de sectr Verver is de premie die resteert vr de pensienregeling na aftrek van de teveging van EUR 233 mln. aan de VPLbestemmingsreserve. De feitelijke premie vr de sectr Orsima is 23,0% van de pensiengrndslagsm. De premiemarge (verschil tussen de feitelijke premie die resteert en de gedempte kstendekkende premie) wrdt tegevegd aan de "bestemmingsreserve premieegalisatie". De premiemarge ten pzichte van de gedempte kstendekkende premie is dus feitelijk nihil. Aan de feitelijke premie is tevens de bendigde financiering (uit de VPLbestemmingsreserve) vr de tekenning van VPL rechten in het lpende jaar pgenmen. Daartegenver is de actuarieel bendigde premie verhgd met de actuarieel bendigde premie vr de tekenning van VPL rechten in het lpende jaar. 4

Telichting p verwachting lpend jaar ( +1): De premie is gelijk aan een drsneepremie van 30,6% van de pensiengrndslagsm vr de sectr Verver. De feitelijke premie vr de sectr Verver is de premie die resteert vr de pensienregeling na aftrek van de teveging van EUR 238 mln. aan de VPLbestemmingsreserve. De feitelijke premie vr de sectr Orsima is 23,0% van de pensiengrndslagsm. De premiemarge (verschil tussen de feitelijke premie die resteert en de gedempte kstendekkende premie) wrdt tegevegd aan de "bestemmingsreserve premieegalisatie". De premiemarge ten pzichte van de gedempte kstendekkende premie is dus feitelijk nihil. Aan de feitelijke premie is tevens de verwachte bendigde financiering (uit de VPLbestemmingsreserve) vr de tekenning van VPL rechten in het lpende jaar pgenmen. Daartegenver is de actuarieel bendigde premie verhgd met de actuarieel bendigde premie vr de tekenning van VPL rechten in het lpende jaar. 4. Uitkeringen Verwachting lpend jaar ( +1) Uitkeringen 4.1 Uitkeringen 298.056 324.000 4.2 Omvang slvabiliteitsvrijval 34.873 3.240 4.3 Invled slvabiliteitsvrijval p dekkingsgraad (%-punt) 0,1% 0,0% Telichting p realisatie : De realisatie is in lijn met de verwachting in het verwachte effect uit het herstelplan vr 2015. Telichting p verwachting lpend jaar ( +1): De dekkingsgraad ligt prim 2016 bven 100%. De slvabiliteitsvrijval heeft een psitieve invled p de dekkingsgraad. De tename van de uitkeringen is gelegen aan de tijdelijke uitkeringen. 5

5. Teslagverlening Verwachting lpend jaar ( +1) Teslagverlening (vrwaardelijk) ten laste van fnds / Krting ten gunste van fnds 5.1 Teslagverlening actieven (%) 0,0% 0,0% 5.2 Teslagverlening inactieven (%) 0,0% 0,0% 5.3 Invled lasten teslagverlening p dekkingsgraad (%- 0,0% 0,0% punt) 5.4 Krting actieven (%) 0,0% 0,0% 5.5 Krting inactieven (%) 0,0% 0,0% 5.6 Invled krting p dekkingsgraad (%-punt) 0,0% 0,0% Telichting p realisatie : De realisatie is in lijn met de verwachting in het verwachte effect uit het herstelplan vr 2015. Telichting p verwachting lpend jaar ( +1): Ultim september 2015 lag de beleidsdekkingsgraad met 107,1% nder de teslagengrens van 110%. Er is m deze reden dan k geen teslag verleend per 1 januari 2016. 6. Rentetermijnstructuur Verandering rentetermijnstructuur 6.1 Wijziging technische vrzieningen als gevlg van verandering rentetermijnstructuur 6.2 Invled van verandering rentetermijnstructuur p dekkingsgraad (%-punt) 01 1.331.821-8,1% 6

Telichting p realisatie : Ten pzichte van de RTS per 31 december 2014 is de RTS per 31 december 2015 gedaald. Dit geeft een stijging van de technische vrzieningen en een daling van de dekkingsgraad. Dit is inclusief de invled van het vervallen van de driemaands rentemiddeling in de RTS en aanpassing van de UFR-systematiek per 15 juli 2015 in de RTS. 7. Rendement Verwachting lpend jaar ( +1) Rendement 7.1 Bendigde interestteveging technische vrzieningen 0,2% -0,1% (%) 7.2 Feitelijk rendement (%) -1,5% 3,4% 7.3 Invled rendementsverschil p dekkingsgraad (%-punt) -1,8% 3,5% Telichting p realisatie : Het gerealiseerde rendement van -1,5% betekent een 0,4% hger rendement dan de nrmprtefeuille van -1,9%. De afdekking van het valutarisic en het renterisic lieten een zdanig negatieve bijdrage aan het ttaalrendement zien (respectievelijk -5,1% en -2,1%; gezamenlijk - 7,2%) dat het ttaalrendement negatief is. Aandelen, vastrentende waarden, vastged en infrastructuur kenden alle psitieve rendementen met respectievelijk: 10,9%, 5,1%, 6,6% en 14,4%. Telichting p verwachting lpend jaar ( +1): Het verwachte feitelijk rendement van 3,4% is gebaseerd p het strategische beleggingsbeleid en rendementsvernderstellingen, die ruim passen binnen de maximale rendementsparameters. Het gehanteerde meetkundig rendement vr aandelen ntwikkeld is 5,8%, terwijl het hanteren van 7,0% is tegestaan. Er is rekening gehuden met een diversificatie-effect van 0,49% en een afslag beleggingsksten van 0,32%. 7

8. Overige rzaken en kruiseffecten Overige rzaken en kruiseffecten 8.1 Invled van verige rzaken en kruiseffecten p dekkingsgraad (%-punt) Verwachting lpend jaar ( +1) 0,5% 0,0% Telichting p realisatie : De stijging van de dekkingsgraad van 0,5%-punt wrdt verklaard dr een psitief resultaat p sterfte, het psitieve resultaat p de cllectieve waardeverdracht vanuit Pensienfnds Orsima en een psitief resultaat uit hfde van de inkp vanuit de bestemmingsreserve VPL, waarbij een slvabiliteitspslag vrijvalt t.b.v. het fndsvermgen. Ok is eind 2015 een extra vrziening en verige schuld pgenmen vr eerder vrijgevallen niet pgevraagd pensien van deelnemers, waarvr dr een nieuw infrmatiesysteem nu het adres alsng is achterhaald. Telichting p verwachting lpend jaar ( +1): Er wrden geen verige rzaken en kruiseffecten vrzien. 9. Sm van alle veranderingen van de dekkingsgraad Verwachting lpend jaar ( +1) 9.1 Sm van alle veranderingen van de dekkingsgraad -10,7% 2,9% De uitkmsten genemd in bvenstaande tabel zijn de sm van de veranderingen als gevlg van nieuwe aanspraken, gedane uitkeringen, teslagverlening, wijzigingen in de rente (RTS), beleggingsresultaten, ksten en andere rzaken. 8

10. Uitvering herstelplan 10.1 Zijn de in het herstelplan vr het pgegeven maatregelen vlledig uitgeverd? 01 Ja 11. Maatregelen Verwachting lpend jaar ( +1) Maatregelen gewijzigd t..v. het herstelplan 11.1 Tename/afname achtergestelde lening 0 0 11.2 Premiebeleid aangepast Ja Nee 11.3 Beleggingsbeleid aangepast Ja Ja 11.4 Teslagbeleid aangepast Ja Nee 11.5 Pensienregeling aangepast Ja Nee 11.6 Andere maatregelen Nee Nee 11.7 Heeft één van bvengenemde beleidsmaatregelen een ngunstig effect Nee Nee Telichting p realisatie in verband met aanpassing beleid ten pzicht van herstelplan: De premie is gelijk aan een drsneepremie van 30,6% van de pensiengrndslagsm vr de sectr Verver. De feitelijke premie vr de sectr Verver is de premie die resteert vr de pensienregeling na aftrek van de teveging van EUR 233 mln. aan de VPLbestemmingsreserve. De feitelijke premie vr de sectr Orsima is 23,0% van de pensiengrndslagsm. De premiemarge (verschil tussen de feitelijke premie die resteert en de gedempte kstendekkende premie) wrdt tegevegd aan de bestemmingsreserve premieegalisatie. De premiemarge ten pzichte van de gedempte kstendekkende premie is dus feitelijk nihil. Het teslagbeleid is aangepast aan de regels zals van tepassing nder het nieuwe FTK. Per 9

1 januari 2015 is de pensienregeling aangepast. Dit heeft nder meer geleid tt een verlaging van de pbuwpercentages vr het uderdmspensien en het nabestaandenpensien. Telichting p verwachting lpend jaar ( + 1) in verband met aanpassing beleid ten pzicht van herstelplan: Het bestuur heeft beslten met ingang van 2016 het beleggingsbeleid aan te passen. Dit betreft een aanpassing van de strategische prtefeuille die heeft geresulteerd in een lager vereist vermgen. Dit beleggingsbeleid zal stapsgewijs wrden geïmplementeerd, waarbij de nieuwe strategische mix in juli 2016 vlledig geïmplementeerd zal zijn. 10

Dekkingsgraadsjabln Het dekkingsgraadsjabln wrdt hierna weergegeven. Van links naar rechts is in de klmmen per jaar (rij) het vlgende te zien: Het betreffende jaar. De (verwachte) dekkingsgraad aan het begin van het jaar. M1: Laat zien f de premie een psitieve f een negatieve invled heeft p de dekkingsgraad. Als er méér premie wrdt ntvangen dan bendigd is er een plus. M2: Laat zien f de uitkeringen een psitieve f een negatieve invled hebben p de dekkingsgraad. De uitkeringen zijn gebaseerd p nminale verplichtingen. Als de dekkingsgraad iets hger is (bijv. 106%) zijn de uitkeringen gebaseerd p 100% en niet p 106%. Wat werkelijk beschikbaar is, is dus iets méér dan nminaal. Dat meerdere blijft in de pt zitten, en draagt psitief bij aan de ntwikkeling van de dekkingsgraad. M3: Als er teslagverlening mgelijk lijkt, gaat deze van de dekkingsgraad af. M4: De invled van de rente p de dekkingsgraadntwikkeling. Vanaf 2016 is die veral nihil mdat we er van uitgaan dat de rente zich vlgens de verwachtingen zal ntwikkelen. M5: Als verwacht wrdt dat de beleggingen méér pbrengen dan ndzakelijk is vr de grei van de verplichtingen is er een plus. M6: Dit is een restpst. De dekkingsgraad aan het eind van het jaar. Deze is gelijk aan de dekkingsgraad aan het begin van het jaar vermeerderd met de getallen in de klmmen M1 tt en met M6. De beleidsdekkingsgraad is de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelpen twaalf maanden. De hgte van de beleidsdekkingsgraad is de maatstaf vr f er teslagverlening mag plaatsvinden, f gekrt met wrden. De vereiste dekkingsgraad is 100% plus de vereiste buffer, die vral (maar niet uitsluitend) afhangt van de samenstelling van de strategische beleggingsprtefeuille. De premie is p het aangegeven niveau vastgesteld, en vrmt dus geen instrument vr sturing. Vlgende twee klmmen: vanaf een dekkingsgraad van 110% kan teslagverlening plaatsvinden, die vanaf 110% tegreit van zeer klein naar het maximale bij 132% (niveau 1 januari 2015). Bij Pensienfnds Verver is de teslagverlening, indien deze plaatsvindt, vr actieven en inactieven gelijk. Het beleggingsrendement waarmee is gerekend (.a. m het getal in klm M% te kunnen bepalen). 11

Dekkingsgraadsjabln Jaar Dekkings -graad prim Premie Uitkering Indexering / krting Rentetermijnstructuur Overrendement Overig Dekkings - graad ultim Beleids dekkings - graad ultim Vereiste dekkingsgraad (strategisch) Premie Indexatie actieven Indexatie inactieven Meetkundigbeleggingsrendement M1 M2 M3 M4 M5 M6 % Delta %- punt Delta %- punt Delta %- punt Delta %- punt Delta %- punt Delta %- punt % % % % % % % 2015 111,7% -1,4% 0,1% 0,0% -8,1% -1,8% 0,5% 101,0% 104,5% 118,8% 30,6% 0,0% 0,0% -1,5% 2016 101,0% -0,6% 0,0% 0,0% 0,0% 3,5% 0,0% 103,9% 102,4% 118,8% 30,5% 0,0% 0,0% 3,4% 2017 103,9% -0,6% 0,1% 0,0% 0,0% 3,5% 0,1% 107,0% 105,4% 118,8% 30,5% 0,0% 0,0% 3,4% 2018 107,0% -0,3% 0,1% 0,0% 0,0% 3,4% 0,1% 110,3% 108,6% 118,8% 30,5% 0,0% 0,0% 3,5% 2019 110,3% -0,3% 0,2% 0,0% 0,0% 3,3% 0,1% 113,6% 111,9% 118,8% 30,5% 0,0% 0,0% 3,6% 2020 113,6% -0,4% 0,3% -0,2% 0,0% 3,1% 0,2% 116,6% 115,1% 118,8% 30,5% 0,2% 0,2% 3,6% 2021 116,6% 0,3% 0,3% -0,6% 0,0% 2,8% 0,1% 119,5% 118,1% 118,8% 30,5% 0,6% 0,6% 3,8% 2022 119,5% 0,2% 0,4% -1,0% 0,0% 2,8% 0,1% 122,0% 120,8% 118,8% 30,6% 0,9% 0,9% 3,8% 2023 122,0% 0,1% 0,5% -1,4% 0,0% 2,6% 0,1% 123,9% 123,0% 118,8% 30,6% 1,2% 1,2% 3,9% 2024 123,9% 0,1% 0,6% -1,7% 0,0% 2,4% 0,1% 125,4% 124,7% 118,8% 30,6% 1,4% 1,4% 4,0% 2025 125,4% 0,1% 0,6% -2,0% 0,0% 2,3% 0,1% 126,5% 126,0% 118,8% 30,6% 1,6% 1,6% 4,0% 2026 126,5% 0,1% 0,7% -2,2% 0,0% 2,3% 0,1% 127,5% 127,1% 118,8% 30,6% 1,8% 1,8% 4,1% 12