Raad VOORBLAD Onderwerp Overdracht stedelijk water Agendering Commissie Bestuurlijk Domein x Gemeenteraad x Commissie Ruimtelijk Domein Lijst ingekomen stukken Commissie Sociaal en Economisch Domein Informerende Commissie Behandelwijze Bespreken Kennis van nemen Kaderstellen Controleren x Vaststellen door gemeenteraad Overlegpunten / Beslispunten Voorgesteld wordt in te stemmen om het stedelijk water in gemeente Berkelland over te dragen aan waterschap Rijn en IJssel. Context Burgemeester en wethouders hebben in de collegevergadering van 8 september 29 uitgesproken de intentie te hebben om het stedelijk water in gemeente Berkelland over te dragen aan waterschap Rijn en IJssel. Het college vraagt de raad om instemming, zodat de intentie kan worden omgezet in het daadwerkelijk ondertekenen van de overeenkomst overdracht stedelijk water Berkelland. Financiële gevolgen Achterliggende stukken (ter inzage) Het stedelijk water wordt omniet aan het waterschap overgedragen. Echter de gemeente ontvangt ook percelen van waterschap Rijn en IJssel. Daarnaast bespaart de gemeente op onderhoud en beheerkosten aan watergangen en oppervlaktewatergemalen. Wij schatten in dat hiermee jaarlijks 52.5 wordt bespaard. - Collegebesluit van 8 september 29. - Inventarisatierapport Overdracht stedelijk water gemeente Berkelland waterschap Rijn en IJssel. - Overdrachtsovereenkomst. - Advies Sluizen gemeente Berkelland. Opmerkingen van de agendacommissie (invullen door griffie) 1
Portefeuillehouder Meer informatie bij: (naam en telefoonnummer behandelend ambtenaar) Gezien door griffie Wethouder J.H. Vennevertloo T. Koeslag, afdeling Beheer en Onderhoud, telefoonnummer 545-25547 ja 2
Raadsvergadering : 27 oktober 29 Agendanummer : (college) voorstelnummer : 37 / 11 Onderwerp : Overdracht stedelijk water Borculo, 1 oktober 29 Geachte raad, 1. Kader Het waterschap heeft in de nota omvang waterschapzorg de ambitie uitgesproken het beheer en onderhoud binnen het stedelijk gebied zoveel mogelijk van andere partijen over te nemen. Waterschap Rijn en IJssel wil fungeren als de waterbeheerder in het stedelijk gebied. Het waterschap wil graag de verantwoordelijkheid dragen voor voldoende berging, voldoende drooglegging en schoon oppervlaktewater. De ambitie van waterschap Rijn en IJssel sluit aan bij het nationaal en provinciale beleid dat is vastgelegd in de Vierde Nota Waterhuishouding en het provinciaal waterhuishoudingsplan (WHP-III). De overdracht van het stedelijk water valt onder de programmalijn overig doorgaand ruimtelijk beleid, product waterkering en afwatering. 2. Samenvatting Wij stellen u voor om in te stemmen met de overdracht van het stedelijk water aan waterschap Rijn en IJssel. Het college van burgemeester en wethouders heeft in de vergadering van 8 september 29 de intentie uitgesproken om in te stemmen met de overdracht van het stedelijk water. Na uw consultatie en het definitieve besluit van het college is de burgemeester bevoegd om de overeenkomst overdracht stedelijk water Berkelland te ondertekenen. De raad is via de informerende commissie van 25 september 27 ingelicht. 3. Argumentatie Waterhuishouding Het waterschap en de gemeente hebben de gezamenlijke zorg voor een goede en gezonde waterhuishouding. De gemeente verzorgt dit onder andere via het gemeentelijke rioleringsstelsel. Het waterschap wil graag de verantwoordelijkheid dragen voor voldoende berging, voldoende drooglegging en schoon oppervlaktewater. 3
Beleid Het waterschap heeft in de nota omvang waterschapzorg de ambitie uitgesproken het beheer en onderhoud binnen het stedelijk gebied zoveel mogelijk van andere partijen over te nemen. Waterschap Rijn en IJssel wil fungeren als de waterbeheerder in het stedelijk gebied. De ambitie van waterschap Rijn en IJssel sluit aan bij het beleid over de overdracht stedelijk water dat is vastgelegd in de Vierde Nota Waterhuishouding en het provinciaal waterhuishoudingsplan (WHP-III). Waterschap Rijn en IJssel heeft haar doelstelling in het waterbeheerplan 27-21 verwoord. Deze doelstellingen zijn: - realiseren van de randvoorwaarden om veilig en met droge voeten te kunnen wonen; - waar mogelijk verbetering, doch minimaal handhaving van de huidige hydrologische en ecologische situatie voor stedelijk gebied en omgeving; - minimale emissie van verontreinigde stoffen naar bodem, grond- en oppervlaktewater; - conservering van water in de bodem en hergebruik van water. Wij hebben binnen de bebouwde kom op diverse locaties water in eigendom en beheer. Samen met het waterschap zijn wij in 26 gestart met het inventariseren van het stedelijk water binnen gemeente Berkelland. Met als doel het stedelijk water over te dragen aan waterschap Rijn en IJssel. In de informerende commissie van 25 september 27 is ook de overdracht van het stedelijk water aan bod gekomen. Rapport Voor u liggen het inventarisatierapport Overdracht stedelijk water gemeente Berkelland waterschap Rijn en IJssel en de Overeenkomst overdracht stedelijk water Berkelland. Het inventarisatierapport geeft inhoudelijke informatie om tot een juridisch en financieel verantwoorde overdracht van het stedelijk water van de gemeente Berkelland naar waterschap Rijn en IJssel te komen. De formele overdracht wordt geregeld in de Overeenkomst overdracht stedelijk water Berkelland. Afbakening over te dragen onderdelen van het watersysteem De over te dragen watergangen en vijvers liggen in meerdere kernen. Het zwaartepunt ligt in de kernen Borculo en Eibergen. Als vertrekpunt bij het aanwijzen van het over te dragen stedelijk water is een afvoercapaciteit van meer dan 5 liter per seconde gehanteerd. Ook moet er sprake zijn van een gemeenschappelijk belang. Hierbij moet u denken aan afgekoppeld regenwater van woningen dat op een vijver wordt geloosd. Bij hevige regenval kan niet al het water in de vijver geborgen worden en zal via bijvoorbeeld sloten naar watergangen van het waterschap afgevoerd moeten worden. Vijverpartijen zonder waterafvoer worden niet meegenomen in de overdracht. Wij dragen niet alleen percelen over aan het waterschap maar het waterschap draagt ook twee percelen over aan de gemeente. Beide percelen liggen in Borculo. Een perceel behoort tot de bermsloot langs de Hekweg/Needseweg. Het andere perceel is een strook grond dat voor het gemeentehuis langs de Berkel ligt. Deze strook grond loopt vanaf de Veemarktbrug tot aan de Washuisbrug. Deze laatste strook wordt al door de gemeente onderhouden. Overdracht op termijn Een aantal percelen wordt op termijn overgedragen. De situatie van en de openbare ruimte rond deze percelen veranderen binnen afzienbare tijd vanwege ruimtelijke ontwikkelingen. De overdracht van deze percelen wordt als onderdeel van de betreffende ontwikkeling en realisatie geregeld. Al deze percelen zijn gelegen in Neede en Eibergen. Het gaat daarbij om: - watergang Parallelweg; - Hofmaatvijvers; - vijver Rekkenseweg; - vijvers Kiefte. 4
Oppervlaktewatergemalen en persleidingen In Eibergen bevinden zich drie gemalen met persleiding die zorgen voor de afvoer van oppervlaktewater. Deze worden in goede staat van gemeente naar het waterschap overgedragen. Deze zijn: - Gemaal De Mors - Gemaal Het Monument (Rekkenseweg/Burg. Wilhelmweg) - Gemaal Ketterinksteeg Overdracht bijzondere kunstwerken In november 26 is door Houdringe Rentmeesters het rapport Advies Sluizen gemeente Berkelland opgesteld. Dit advies vormt een onderdeel van het inventarisatierapport. In dit advies is beschreven welke onderdelen aan wie overgedragen worden en wie het beheer en onderhoud van de diverse onderdelen uitvoert. Dit is zo omschreven omdat elk kunstwerk specifieke onderdelen heeft die bijvoorbeeld een waterkerende functie of een verkeersfunctie kunnen hebben. In Borculo gaat het om de stuw aan de Burgemeester Bloemerstraat, de schutsluis en het watermolencomplex. De overdracht van dit watermolencomplex is al geregeld bij de verkoop van het watermolencomplex aan de uitbaters van de restaurants De Stenen Tafel en de Ölliemölle. In Eibergen gaat het om de schutsluis en de watermolen. In Borculo wordt ook het inlaatwerk bij de Hoge Brug (nabij Hambroekplas) overgedragen. Het waterschap wordt daarmee verantwoordelijk voor het peilbeheer in het centrum van Borculo. Beschoeïingen Functionele beschoeiïngen langs de oevers worden niet overgedragen. De gemeente blijft eigenaar van deze beschoeiing en de gemeente blijft verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer. Functionele beschoeiingen zijn beschoeiingen die nodig zijn om te voorkomen dat bijvoorbeeld een oever afkalft en daarmee de gebruiksfunctie van de ernaast gelegen weg in gevaar brengt. Een functionele beschoeiing is ook beschoeiing die wordt aangebracht omdat dat mooier in het totaalbeeld van de openbare ruimte past. Of om ervoor te zorgen dat de watergangen bevaren kunnen worden met bijvoorbeeld de Berkelzomp. Is de beschoeiïng niet functioneel, dan kan deze verwijderd worden. Het waterschap neemt dan het onderhoud over vanaf de insteek van het water tot 1 meter van de oever. Grenst de beschoeiïng aan particuliere percelen dan is de particulier in de meeste gevallen verantwoordelijk voor het onderhoud van deze beschoeiingen. Waterbodems De toestand van de over te dragen waterbodem is met het inventariserend baggeronderzoek in beeld gebracht. Via het bestuursakkoord waterbodem worden separate afspraken gemaakt over de verdeling van de verantwoordelijkheden en kosten. Om deze reden is de toestand en sanering van de waterbodems buiten de overdracht stedelijk water gehouden. Nadere afspraken Na de overdracht van het stedelijk water moeten met waterschap Rijn en IJssel aanvullende afspraken gemaakt worden. Het gaat daarbij om het bepalen van streefbeelden voor oevers en om de maatregelen om deze streefbeelden te bereiken. Bij de streefbeelden gaat het erom hoe volgens de gemeente en het waterschap de openbare ruimte rond de wateren eruit moet komen te zien. Ook belangrijk zijn de afstemming van het onderhoud, de afhandeling van klachten en een gezamenlijk aanspreekpunt van de gemeente en het waterschap voor burgers die informatie willen. 5
Aanspreekpunt en lagere onderhoudskosten Het is natuurlijk voor belanghebbenden en burgers het eenvoudigst om een aanspreekpunt te hebben voor het oppervlaktewater. Op dit moment is het eigendom van het stedelijk oppervlaktewater erg versnipperd. Burgers denken bij oppervlaktewater toch al gauw aan het waterschap. Gemeente Berkelland is ook niet echt ingericht om zorg te dragen voor het beheer en onderhoud van dit stedelijk water. Voor Berkelland betekent het ook dat het in principe minder te onderhouden heeft. Denk hierbij aan de baggerkosten en het maaien van riet om de waterdoorvoer te kunnen blijven garanderen. Naast de watergangen worden ook een drietal gemalen met bijbehorende persleiding en een aantal bijzonder kunstwerken overgedragen. Dit draagt ook bij aan lagere beheer en onderhoudskosten. 17 gemeenten hebben de overdracht stedelijk water afgerond. In het ambtelijk Beraad Water van 29 juni 29 is door waterschap Rijn en IJssel aangegeven dat 17 gemeenten in haar beheersgebied de overdracht van het stedelijk water hebben afgerond. Bij 5 gemeenten loopt het proces nog. In het beheersgebied van waterschap Rijn en IJssel liggen 22 gemeenten. De meeste gemeenten hebben zowel eigendom, als beheer en onderhoud overgedragen. 4. Financiële consequenties / dekking Het overdragen van de percelen en kunstwerken gaat omniet. Door de overdracht van de percelen en kunstwerken nemen de jaarlijkse beheer en onderhoudskosten flink af. Enkele voorbeelden: Baggeren: Voor gemeente Berkelland bedragen de baggerkosten de komende jaren ongeveer 4.. Elke 1 jaar moet het baggeren in principe herhaald worden. Door het overdragen van het stedelijk water hoeven wij nog maar één keer te baggeren. Gemeente Berkelland is na overdracht van het stedelijk water alleen nog verantwoordelijk voor het slib achter de overstorten. De kosten voor het opruimen hiervan schatten wij op ongeveer 5. en dat eens in de 1 jaar. Kort door de bocht betekent dit een voordeel voor Berkelland van 35.. Jaarlijks gezien is dit een voordeel van 35.. Gemalen: Wij dragen op korte termijn 3 gemalen over aan het waterschap. Hierdoor hoeven wij de gemalen niet meer te beheren en onderhouden. Ook hoeven wij deze gemalen niet meer eens in de 1 à 15 jaar te renoveren. Dit scheelt de gemeente op termijn ca. 1. op jaarbasis. Onderhoud watergangen in stedelijk gebied: Hieronder verstaan we onder meer het vrijhouden van de watergang. Hiermee wordt de doorstroming gegarandeerd. Dit is nog niet structureel weggezet. Maar wij verwachten dat de jaarlijkse kosten op ongeveer 7.5 ligt. Tabel Jaarlijks Voordeel Baggeren - 35. Gemalen - 1. Onderhoud watergang - 7.5 Totale jaarlijkse besparing Berkelland - 52.5 6
De externe kosten verbonden aan de eigendomsoverdracht, zoals notariskosten en kosten van inschrijving in de daartoe bestemde registers, komen voor rekening van het waterschap. 5. Conclusie Wij stellen u voor om in te stemmen met de overdracht van het stedelijk water aan het waterschap Rijn en IJssel. Het ontwerpbesluit is bij dit voorstel gevoegd. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Berkelland, de secretaris, de burgemeester, drs. A.G. Dekker. mr. H.L.M. Bloemen. 7
Raadsvergadering : 27 oktober 29 Agendanummer : De raad van de gemeente Berkelland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 1 oktober 29; b e s l u i t : in te stemmen met de overdracht van het stedelijk water Berkelland aan het waterschap Rijn en IJssel Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 27 oktober 29 de griffier, de voorzitter, 8