Actieplan Aansluiting economie en arbeidsmarkt 2013 Gedeputeerde Staten van Fryslân 27 november 2012
1. Inleiding De provincie heeft als zodanig geen wetgevende rol op of financiële belang bij het thema aansluiting economie en arbeidsmarkt. De provincie zet zich vooral in op het versterken van het organiserend vermogen. Dit betekent dat wij de samenwerking van verschillende partijen op de arbeidsmarkt willen verbeteren. Het is ons doel om de vraag en het aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen, zowel in kwantitatief als kwalitatief opzicht. In de afgelopen tien jaar heeft de provincie zich nadrukkelijk gemanifesteerd als aanjager en makelaar/schakelaar op de arbeidsmarkt. Hierdoor is een breed netwerk ontstaan van partijen waarmee wordt samengewerkt waaronder het bedrijfsleven, het onderwijsveld, gemeenten, UWV en intermediaire organisaties. Diverse projecten zijn met ondersteuning van de provincie, en in sommige gevallen met provinciale financiële middelen, tot uitvoering gekomen. Voorbeelden van deze projecten zijn: Het opzetten van het project Opleidings Bedrijf in Metaal (OBM): het ontzorgen van lidbedrijven van de Metaalunie met vraagstukken op het gebied van onderwijs, personeel en technologie. Het scholingsproject Praktijkopleiding Bouw: het moderniseren van de bestaande praktijk opleidingen in de bouw om jongeren nog beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Het opzetten van het project Kennisontwikkeling in de provincie Fryslân: bevorderen van de samenwerking tussen diverse partijen die actief zijn op het terrein van de arbeidsmarkt om het opleidingsniveau van de beroepsbevolking op een hoger niveau te brengen. Het realiseren van een mechatronica opleidingscentrum in Drachten welke inspeelt op de behoefte naar technisch geschoolde vakmensen. Het opzetten van het Kenniscentrum Sociale Innovatie: het MKB bewust maken van het feit dat het rendement van een bedrijf kan worden verbeteren door op een andere wijze te kijken naar het menselijke kapitaal. De provincie wordt als samenwerkingspartner ten zeerste gewaardeerd om haar onafhankelijke en neutrale positie en om haar deskundigheid bij arbeidsmarktvraagstukken. De kracht van de provincie is het innemen van een relatief bescheiden rol waardoor de primaire partijen op de arbeidsmarkt kunnen excelleren. Dit komt volgens ons ten goede aan een goed functionerende arbeidsmarkt. Het vraagstuk waarmee de arbeidsmarkt momenteel wordt geconfronteerd is de hoge werkloosheid in het huidige tijdsbestek en een verwacht tekort (aan vakbekwaam personeel) in de nabije toekomst. Het is dus essentieel dat er op korte termijn activiteiten worden ontplooid om in het te spelen op de verwachte tekorten op de arbeidsmarkt. De provincie is momenteel in samenspraak met partijen bezig concrete activiteiten te organiseren. Vooral de sectoren techniek en zorg zijn de aandachtsgebieden waarop in eerste instantie wordt ingezet. Leeswijzer We gaan in hoofdstuk twee in op ontwikkelingen die spelen op de arbeidsmarkt en de Friese arbeidsmarkt in het bijzonder. In hoofdstuk drie wordt een beschrijving gegeven van de initiatieven waarbij de provincie momenteel betrokken is en die inspelen op de vraagstukken van de (toekomstige) arbeidsmarkt. Hoofdstuk 4 gaat in op de rol van de provincie en hoofdstuk 5 geeft een korte samenvatting. 2
2. Ontwikkelingen op de (Friese) arbeidsmarkt Werkloosheid neemt toe In het huidige economische klimaat staat de werkgelegenheid zwaar onder druk. Veel bedrijven moeten noodgedwongen inkrimpen of zelfs in zijn geheel de deuren sluiten. De bouwsector is hiervan het prominente voorbeeld. Onder invloed van deze recessie neemt de vraag naar arbeid op dit moment af. Het aantal banen neemt af en de vacatures die er zijn betreffen hoofdzakelijk de vervangingsvraag. Van uitbreidingsvraag is momenteel amper of geen sprake. De werkloosheid neemt toe waardoor het aanbod aan werkzoekenden ruimer wordt. De verwachting is dat op middellange termijn de vraag naar personeel weer zal toenemen waardoor er weer een tekort aan vakmensen zal ontstaan. Dit wordt mede versterkt door een stagnerende groei van de beroepsbevolking. In bepaalde regio s is zelfs sprake van krimp. Bij een aantrekkende economie ontstaat er dus een frictie op de arbeidsmarkt. Om dit knelpunt op de middellange termijn het hoofd te kunnen bieden zal nu al geanticipeerd moeten worden op de toekomstige ontwikkelingen. Het onderwijs speelt hierin een belangrijke rol door jongeren te motiveren een opleiding te kiezen voor een beroep dat op termijn perspectief biedt. Ook zal ernaar gekeken moeten worden of het potentieel aan geregistreerde werkloze werkzoekenden over een opleiding en/of over voldoende werkervaring beschikken om zo de aansluiting met de arbeidsmarkt op termijn te hervinden. Waar mogelijk zal voor hen her-bij- of omscholing noodzakelijk zijn om weer een positie op de arbeidsmarkt te heroveren. Ineffectieve samenwerking Samenwerking tussen de diverse actieve partijen op de arbeidsmarkt is niet effectief. Zo zijn gemeenten!uwv en branche-organisaties niet of onvoldoende in staat om in gezamenlijkheid te werken aan actuele arbeidsmarktvraagstukken. Men opereert nog te veel de eigen kaders en verzuimt hierbij andere partijen te betrekken. In een tijd dat middelen schaarser worden zou juist toenadering moeten worden gezocht om de effectiviteit van de inspanningen te vergroten. Tekort aan stageplaatsen en leerbanen Ten gevolge van de slechte economische situatie op de arbeidsmarkt is momenteel sprake van een tekort aan stageplaatsen voor leerlingen in het BOL onderwijs en een tekort aan leerbanen voor leerlingen in het BBL onderwijs. Hierdoor dreigen veel leerlingen de praktijkcomponent, als onderdeel van het opleidingstraject, te moeten missen waardoor er geen volwaardig diploma kan worden behaald. In het ergste geval moet zelfs worden gestopt met de opleiding. Dit speelt ook in de sectoren waar normaliter een tekort aan geschoolde vakmensen is (bouw en installatietechniek). Hoe groot de problematiek precies is, dient nader te worden onderzocht. 2 1 Inspelen op de mismatch op de arbeidsmarkt De opleidingskeuze door jongeren wordt veelal beïnvloed door de opvoeding en de omgeving waarin ze opgroeien. Ook publicaties in de media spelen een grote rol. De uitdaging is nu groter dan ooit tevoren om jongeren een opleidingskeuze te laten maken voor die beroepen waarin momenteel grote werkloosheid heerst maar waar op termijn een tekort aan geschoold personeel is. Dit is het anticyclisch inspelen op de vraagstukken van de arbeidsmarkt. Wordt dit niet gedaan dan weten we zeker dat er over circa vijf jaar weer een groot tekort is aan vakbekwaam personeel in die sectoren waar nu grote werkloosheid heerst. Ofwel er is dan een mismatch op de arbeidmarkt. 1 BOL = Beroeps Opleidende Leerweg 2 BBL = Beroeps Begeleidende Leerweg 3
omdat de categorie schoolverlaters niet aan het werk komt. Deze ontwikkeling moet serieus vertegenwoordigers van UWV/gemeenten en brancheorganisaties zal de aanpak van de jeugdwerkloosheid concreet moeten worden opgepakt. Gezamenlijk zal men initiatieven moeten ontplooien om jongeren zonder werk weer perspectief te bieden. Het landelijke actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid biedt instrumenten om hieraan te werken. Doordat actieplan worden bekendgemaakt jeugdwerkloosheid terug gedrongen kan worden. gemeenten biedt het actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid richting aan de wijze waarop de 3. Tezamen met de huidige inzichten van het UWV en de de looptijd van de ESF periode is verlengd zullen (pas) medio 2013 de resultaten van het genomen worden omdat hierdoor het gevaar ontstaat van een verloren generatie. Met tot 27 jaar. Deze stijging komt niet zozeer doordat jongeren hun baan verliezen maar meer Er is grote bezorgdheid over de relatief sterke toename van de werkloosheid onder jongeren Er zijn ook andere groepen van wie de positie op de arbeidsmarkt onder druk staat. Te moeilijk heeft zijn de ouderen (55+). Hun toetreding tot de arbeidsmarkt wordt belemmerd Om de concurrentiepositie te versterken gaat het bedrijfsleven steeds meer innoveren. Om De Statenfractie van de ChristenUnie heeft op 19 september naar de resultaten van het actieplan gevraagd, zie motie nummer 4 uit bijlage 1 van de uitvoeringsagenda Economie 4 houdend met de vervangings- en uitbreidingsvraag? Waar liggen de toekomstige behoeften de sectoren zullen als leidraad dienen bij het komen tot een goed overzicht. Tevens is het de mismatch op de arbeidsmarkt in te spelen. Meer inzicht in arbeidsmarktontwikkelingen de ontwikkeling van de bestanden bij UWV en gemeenten. Deze stroomcijfers geven een beeld hoe de instroom op de arbeidsmarkt zich gaat ontwikkelen. Met deze informatie kunnen knelpunten zichtbaar worden gemaakt en initiatieven worden ontplooid om tijdig op nodig meer inzicht te krijgen in de leerlingenstromen binnen het Friese onderwijs alsmede in sectoren. Relevante vragen zijn: Hoe ontwikkelt de behoefte naar personeel, rekening naar personeel gezien de vergroening en de vergrijzing? De arbeidsmarktonderzoeken van Er zal meer inzicht moeten komen in de toekomstige arbeidsmarktontwikkelingen bij activiteiten stimuleren. personeel met andere kwalificaties en competenties nodig. Er moet dus voortdurend Brancheorganisaties en mogelijk ook het Kenniscentrum Sociale Innovatie kunnen deze te kunnen investeren in innovatieve processen en producten heeft het bedrijfsleven onderwijsinstellingen en kennisinstellingen spelen hierin een belangrijke rol. Innoveren aandacht zijn voor de inzetbaarheid en ontwikkeling van het werkzame personeel. De wordt voorbijgegaan aan het feit dat ze vaak veel expertise bezitten welke ze kunnen Wajongers). Zij hebben het extra moeilijk omdat ze moeten concurreren met goed opgeleide denken valt hierbij aan allochtonen en gedeeltelijk arbeidsongeschikten ( onder andere jongeren die worden gezien als goedkoper en productiever. Een categorie die ook het doordat ze worden bestempeld als duur en onvoldoende productief. Bij deze groep mensen overdragen aan jongeren. Werkloosheid onder andere groepen Jeugdwerkloosheid
3. Lopende provinciale activiteiten en projecten Bestuurlijk platform versterking regionale (arbeidsmarkt-)economie De provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden hebben met elkaar gesproken op welke manier de regionale economie kan worden versterkt vanuit het perspectief van de arbeidsmarkt. Geconstateerd werd dat de samenwerking tussen de vraagkant op de arbeidsmarkt (het bedrijfsleven) en de aanbodsgerichte organisaties (Friese gemeenten en UWV Werkbedrijf) meer dynamiek moet krijgen dan tot nu toe het geval is. Daartoe is een bestuurlijk platform opgericht onder voorzitterschap van de wethouder Sociale Zaken van de gemeente Leeuwarden (centrumgemeente in Fryslân). In dit bestuurlijk platform participeren partijen als de Friese gemeenten (sociale zaken en economische zaken), het UWV Werkbedrijf, het onderwijsveld (mbo en hbo), bedrijfstakvertegenwoordigers, de vakbond, werkgeversvertegenwoordigers en de provincie. Het doel is om de aansluiting met de vraagzijde van de arbeidsmarkt te versterken. In het bestuurlijk platform wordt gesproken over de beleidskeuzen, de taken van de individuele participanten en de ontwikkelingen op het terrein van de economie en de arbeidsmarkt. Op basis hiervan kan het bestuurlijk platform voorstellen doen om nieuwe (gezamenlijke) activiteiten te initiëren. Onder het bestuurlijk platform is een coördinerend platform samengesteld dat actief is op operationeel niveau. Hierin participeren vertegenwoord igers/projectleiders van organisaties die concrete projecten in uitvoering kunnen nemen. Doelstelling van het coördinerend platform is het communiceren van de voortgang van de projecten, het effectief bundelen van krachten (bevorderen van samenwerking) en het opzetten en uitvoeren van nieuwe initiatieven. Het coördinerend platform rapporteert aan het bestuurlijk platform over de voortgang van de in uitvoering zijnde projecten. De provincie participeert in zowel het bestuurlijk platform als het coördinerend platform. Met deze aanpak is het mogelijk dat er daadwerkelijk slagkracht ontstaat om gezamenlijk in te spelen op vraagstukken op het terrein van economie en arbeidsmarkt. Alle expertise is aanwezig om meer effectiviteit te behalen bij het versterken van het economisch klimaat door zorg te dragen voor voldoende en adequaat geschoold personeel. Ook is er aandacht voor de aanpak van de werkloosheid onder jongeren (en andere doelgroepen). Het landelijke actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid wordt als belangrijk speerpunt gezien. Vooral UWV en gemeenten zullen zich inzetten om de werkloze werkzoekenden te begeleiden naar een baan op de arbeidsmarkt. Met de expertise van de andere partijen in beide platforms kunnen er nog betere resultaten worden behaald dan voorheen. De projecten die (momenteel) via het bestuurlijk platform lopen zijn: Kennisontwikkeling in Fryslân (KOF). Dit project heeft tot doel het opleidingsniveau van werkenden en werkloze werkzoekenden in Fryslân op een hoger niveau te brengen en om activiteiten te organiseren om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Voorbeelden van activiteiten zijn het uitvoeren van een arbeidsmarktananalyse van waaruit aanbevelingen kunnen worden gedaan naar mogelijke oplossingen. Tevens kunnen vanuit het KOF project evenementen worden georganiseerd om werkzoekenden te informeren over de mogelijkheden van scholing en werk. Regionale werkgeversdienstverlening Fryslân. Zoals de plannen er nu naar uitzien zal per 1 januari 2014 de Participatiewet worden ingevoerd. De Friese gemeenten willen met de Wet mensen duurzaam op de regionale 4 In het nieuwe regeerakkoord staat dat er één Participatiewet komt die de Wet werk en bijstand, Wet sociale werkvoorziening en een deel van de Wajong samenvoegt. De nieuwe wet vervangt het wetsvoorstel Werken naar Vermogen en moet op 1januari 2014 ingaan. 5
Eén werkgeversbenadering met daarbij zo mogelijk één aanspreekpunt voor werkgevers. Interne aansluiting tussen economie en arbeidsmarkt die in veel gemeenten gemaakt Aanhaken op successen Actieplan Jeugdwerkloosheid; gemeenten werken samen over Dit zijn lokale netwerken van vertegenwoordigers van de technische bedrijfstakken, wordt. Mede met de inzet van de provincie Fryslân zijn in 2006 de Technetkringen opgezet. Technetkringen. de grenzen heen om werkgevers en werkzoekenden met elkaar in contact te brengen. Ontwikkelingen in de zorgsector. te sturen op voldoende en adequaat gekwalificeerd personeel. Door het oprichten van de Vanuit het coördinerende overleg is het plan opgevat om in maart 2013 - zorg - voor leerlingen en over de wijze waarop de e lokale samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven gestalte kan worden gegeven. Daarnaast organiseren de technetkringen afspraken over de wijze waarop het technisch onderwijs aantrekkelijk kan worden gemaakt technisch onderwijs te verbeteren en de instroom in het technisch onderwijs te verhogen. informeren over technische beroepsrichtingen. Het doel is om de beeldvorming van het zijn momenteel zes kringen actief. Op basis van activiteitenplannen maken de partners een in de week van de is er een spanning tussen wat mbo-instellingen aan opgeleiden afleveren en wat de 6 krapper macrobudget moeten mbo-instellingen keuzes maken (focus) omdat ze niet alles Macro doelmatigheid de problemen komen, alsook de kwaliteit van de opleidingen komt in het geding. Daarnaast Gezien de demografische ontwikkelingen, de veranderende leerlingenstromen en een regionale arbeidsmarkt vraagt. Dit impliceert dat de opleidingsinstellingen ook onderling moeten kijken naar het opleidingsaanbod in de regio. Is de rendementsfactor van een meer kunnen aanbieden. Zonder duidelijke focus kunnen onderwijsinstellingen financieel in bevorderen en om de aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt te verbeteren. In opleidingen, of zelfs uitbreiding van bepaalde opleidingen. In Fryslân hebben de drie mbo Friesland)) de provincie gevraagd te participeren in een overlegplafform om de macro doelmatigheid in de regio gestalte te geven. De provincie heeft de rol van voorzitter in dit overleg en daarnaast bekleedt zij ook het secretariaat. Door de provincie zijn vijf prominente overlegplatform. Hiermee is een aanzet gegeven om de doelmatigheid in het onderwijs te gemaakt? Dit kan bijvoorbeeld leiden tot sluiting van bepaalde opleidingen, uitruil van stakeholders uit het bedrijfsleven gevraagd toe te treden tot dit (strategische) instellingen (ROC Friesland College, ROC Friese Poort, Nordwin College (voorheen AOC aangeboden opleiding nog wel toereikend of moeten er zwaarwegende keuzes worden Daarnaast zullen HRM managers en lijnmanagers van Friese zorginstellingen presentaties informeren over onder andere (bij) scholingsmogelijkheden en over vacatures in de sector. Zorgacademie hebben de zorginstellingen en het onderwijsveld (mbo en hbo) regelmatig een gestructureerd overleg over de stroomcijfers van onderwijsvolgenden en vacatures en over event te organiseren om de sector naar buiten toe te presenteren. Onderdeel van schaal. Tevens zijn er presentaties over de toekomst van de zorg en strategische personeelsplanning. Ventura Plus als vertegenwoordigende partij van de zorginstellingen in Fryslân heeft tot taak de vereiste kwalificatie-en competentieprofielen waaraan de cursisten moeten voldoen. het event is werkloze werkzoekenden met een opleiding en/of achtergrond in de zorg te kunnen volgen over een (in die periode gereed zijnd) arbeidsmarktonderzoek op Friese ondernemers en vertegenwoordigers van het onderwijsveld (vmbo en mbo). In de provincie evenementen voor onder andere basisschoolleerlingen om hen in een vroegtijdig stadium te arbeidsmarkt aan de slag helpen. Dat lukt alleen wanneer werkgevers, gemeenten, UWV, onderwijsorganisaties, provincie en andere partijen samenwerken. Uitgangspunten hierbij zijn:
aantal vmbo leerlingen in de sector techniek. In de provincie Fryslân gaat het om een ernstige mismatch plaats gaat vinden op de arbeidsmarkt, doorstroom naar het mbo hebben de krachten gebundeld om extra inspanningen te leveren om het opleiden in techniek te bevorderen, Op voordracht van de provincie zijn de technische opleidingsfondsen stagneert en vacatures kunnen niet meer worden ingevuld. Het onderwijsveld (vmbo en mbo) terugloop van 43% (landelijk is de terugloop zelfs nog hoger, ruim 60%). Gevolg is dat er een onderwijs verhogen. Vanaf 2006 is er namelijk sprake van een drastische terugloop van het Het onderwijsveld (vmbo en mbo) in de provincie Fryslân wil de instroom in het technisch Technisch Beroepsonderwijs in Fryslân De samenwerking is uitgemond in een Project technisch beroepsonderwijs in Fryslân Het vormgeven aan zes sterke overlegtafels welke leiden tot een betaalbaar, Investeren in een doorlopende leerlijn loopbaanoriëntatie en loopbaanbegeleiding in Investeren in technologieroute in Fryslân. Ook hier ligt het accent op een verhoogde Inzetten op meer doelmatigheid binnen de vakmanschaproute in de F4 gemeenten Het ontwikkelen en uitvoeren van een provinciale evenementenkalender van Met dit project wordt de samenwerking tussen het onderwijsveld (ook onderling) en de Met inzet van provinciale en Koers Noord (EZ) middelen heeft de provincie Stenden Over dit project hebben de Staten ook separaat een brief ontvangen. Voor de volledigheid wordt het project ook in dit document opgenomen. 7 Bouw en Metaal. Nu de driejarige subsidieperiode is afgelopen moet het Kenniscentrum projecten gestart in samenwerking met het bedrijfsleven, onder andere met de sectoren onder de aandacht te brengen bij het MKB in Noord-Nederland. Inmiddels zijn er diverse University bereid gevonden een kenniscentrum op te zetten om het begrip sociale innovatie Kenniscentrum Sociale Innovatie (KSI) project. De provincie participeert in de stuurgroep (als adviseur) om de voortgang te monitoren. technische opleidingsfondsen/bedrijfsleven in Fryslân daadwerkelijk een feit. Men onderkent gemeenschappelijk de problematiek van het tekort aan technisch geschoolde vakmensen en heeft de wil hieraan gezamenlijk te gaan werken. Op 30 oktober hebben wij een financiële bijdrage ter hoogte van 180.000 euro ter beschikking gesteld aan het wordt in handen gelegd van de bestaande Technetkringen. betaalbaar en doelmatig op de kaart te houden. instroom in mbo niveau 4 techniek. Door aanpassingen en toevoegingen te vinden van slimme oplossingen om vmbo-techniek om het niveau vmbo-bb en vmbo-kb middelbaar beroepsonderwijs in Fryslân. De bestaande Technetkringen gaan deze zes overlegtafels coördineren. techniek. Het accent ligt op de leerwegen vmbo-tl en vmbo-gl leidend tot een implementeren in de curricula van vmbo-tl en vmbo-gi wordt de route vmbo-mbo-hbo (Leeuwarden, Heerenveen, Smallingerland en Sidwest Fryslân). Het gaat om het basisonderwijs tot en met mbo om de keuze voor techniek te promoten. De organisatie transparant, kwalitatief sterk, aantrekkelijk en efficiënt aanbod van voortgezet en verhoogde instroom in mbo niveau 4 techniek. een stuk aantrekkelijker in onze provincie. Het plan van aanpak richt zich op de volgende activiteiten: 5. geborgd in het beleid van het vmbo en mbo. Hiermee kan het Technet project (indertijd opgezet met provinciale middelen) worden aangehaakt om ook te participeren, door inbreng van de eerder genoemde Technetkringen inspelen op de toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. 2013 zal het platform met voorstellen komen op welke wijze het onderwijsveld effectiever kan
bewustmaken van de werkgever bewust dat personeel geen last is maar een belangrijke inzetbaarheid van zittende werknemers. Het thema sociale innovatie is als zodanig een containerbegrip. Het gaat om het zich blijvend kan manifesteren. De provincie zal het KSI betrekken bij activiteiten die zich richten op de verbetering van de en benutting van de kwalificaties en competenties van een werknemer kunnen betere veel aandacht om het bewustwordingsproces bij werkgevers te stimuleren. prestaties worden gehaald en kan ook de motivatie van een werknemer toenemen. Het vergt factor om de bedrijfsdoelen te realiseren. Door aandacht te schenken aan de inzetbaarheid De provincie Fryslân heeft in samenwerking met de gemeente Smallingerland een opdracht De provincie en ROC Friese Poort hebben gezamenlijk geconstateerd dat duurzaamheid een (1) De realisatie van het Centrum Duurzaam, (2) de ontwikkeling van een opleidingsaanbod E- College In samenwerking met provincies Groningen en Drenthe onderzoeken wij momenteel op 8 Duurzaam van ROC Friese Poort. duurzaamheidsvraagstukken te integreren in het opleidingsaanbod. Een Letter of Intent is daartoe in december 2011 ondertekend. Samen met het team duurzaamheid van de gerealiseerd. Tevens wordt de verbinding gelegd met het bovengenoemde project Centrum provincie Fryslân wordt geïnventariseerd op welke wijze de doelstelling kan worden welke wijze het ROC en AOC in Noord-Nederland meer kan doen om energie- en nieuwe kennis en vaardigheden nodig bij zowel bedrijven als (toekomstige) werknemers. Koers Noord (EZ) middelen. De provincie is betrokken bij de invulling van het praktijkcentrum wordt gerealiseerd in Leeuwarden en zal in 2014 operationeel zijn. maatschappelijke bewustwording en technologische ontwikkelingen op het gebied van en (3) ondersteuningsinfrastructuur voor het MKB. Op een investering van ongeveer 5 opleidingaanbod en speelt een rol bij het betrekken van het bedrijfsleven. Het ROC Friese Poort wil een positieve bijdrage leveren aan de duurzaamheidstransitie van de miljoen heeft ROC Friese Poort een bijdrage ontvangen vanuit provinciale middelen en (Noord-) Nederlandse economie en samenleving. Het project bestaat uit drie onderdelen: energie en klimaat hebben een sterke impact op een groot aantal branches. Hierdoor zijn steeds grotere invloed heeft op de economie en samenleving. Met name de Centrum Duurzaam ecosysteem betreft het creëren van een bruisende kennis- en innovatie infrastructuur, door aanpak zal de basis zijn om te komen tot een verdere invulling van een ecosysteem in geformuleerd welke moet leiden tot een concreet plan van aanpak over de wijze waarop in Drachten een kennis ecosysteem kan worden gerealiseerd. De doelstelling van het Noord-Nederland. Eind 2012 zal het plan van aanpak worden opgeleverd. Dit plan van Drachten. De provincie zal ook in het vervolgproces participeren en waar nodig haar personeel voor de regio is daarin één van de concrete doelen. Voor Noord-Nederland is het beschikbaar is met internationaal acterende bedrijven als kennisbron en kennispartner. technologisch en kennisintensief op de kaart te zetten. Het aantrekken van hoog opgeleid samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen, opleidingsinstituten en overheden in Een zestal hoogwaardige en innovatieve bedrijven in en rond Drachten zijn in samenwerking met de gemeente Smallingerland en de Provincie Fryslân bezig om de regio innovatief, van grote betekenis dat er een impactvolle en attractieve innovatieve factor in Drachten (financiële) verantwoordelijkheid nemen. Ecosysteem Drachten adviseren het management van Stenden University over de wijze waarop het kenniscentrum Sociale Innovatie zichzelf in de markt positioneren. De provincie en andere partijen
Vanuit de Topsector Water is in de Human Capital Agenda aangegeven dat er tekort is aan ondersteunen bij het doorvoeren van technologische innovaties. Daarnaast verzorgt het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Water (CIV-Water) scheepsbouwkunde van de NHL. Kenniscentrum Jachtbouw ingespeeld op de vraag vanuit de jachtbouwsector. Tevens worden ontwikkelde concepten en ervaringen uitgewisseld met de reguliere opleiding kenniscentrum ook voorlichting aan bedrijven en verzorgt het voor cursussen voor medewerkers die werkzaam zijn in de sector. Vanuit de provincie wordt met het indertijd opgezet om de jachtbouwsector in Noord-Nederland te stimuleren en te Nordwin College richten zich op opleidingen op het gebied van laboratoriumtechniek, vanuit partnership met bedrijven zorgen voor voldoende opgeleide beginnende meer vmbo leerlingen laten kiezen voor een mbo-hbo traject. cursisten worden gestimuleerd te excelleren tijdens opleiding en in het latere beroep door het aanbieden van een programma van maatwerktrainingen en gedegen BBL opleidingen NHL Hogeschool te Leeuwarden met als eventueel vervolg naar de wetenschappelijke is betrokken bij het opstellen van een subsidieaanvraag richting het Platform Beta Techniek. BOL- en BBL opleidingen kan worden gestimuleerd. Ook voor deze sector hebben Nordwin 9 Ook hier wordt medio december 2012 bekend of de aanvraag wordt gehonoreerd. geschoold vakbekwaam personeel. Vooral in de beroepen van procesoperators op mbo Deze voor Fryslân belangrijke sector kampt in toenemende mate met een tekort aan Techniek om in Fryslân een Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CIV-food) te realiseren. niveau en geschoolde specialisten op hbo-niveau neemt het tekort toe. Niet alleen worden geconfronteerd met moeizame wervingsprocessen. In samenwerking met het regulier onderwijs wordt momenteel geïnventariseerd op welke wijze de instroom in reguliere College en ROC Friesland College een subsidieaanvraag ingediend bij het Platform Beta bestaande bedrijven in Fryslân maar ook bedrijven die zich willen vestigen in de provincie Voedingsmiddelensector Medio december 2012 wordt bekend of de aanvraag is gehonoreerd. van mbo tot promovendus zou hiermee een feit zijn. De provincie ondersteunt het initiatief en master opleiding watertechnologie en promotieplaatsen bij Wetsus. Een doorlopende leerlijn Het CIV-Water sluit aan bij de opleiding van het Centre of Expertise Watertechnology bij de voor medewerkers van bedrijven. management(-beheer) en watertechniek. watermanagement, watertechnologie, milieu, voeding en procestechniek. werknemers op mbo niveau in de watersector op het gebied van watertechnologie, water opleiding van mbo-ers in de watersector. Mbo life sciences van ROC Friesland College en Door het opzetten van een CIV Water kunnen de volgende doelen worden gerealiseerd: middel van een sterk praktijkgerichte aanpak. College en Nordwin College is de provincie betrokken bij het realiseren van een. Centrum voor Innovatief Vakmanschap Water (CIV-Water). Een CIV biedt, door de combinatie van adequaat opgeleide mbo-ers. In samenwerking met mbo life sciences van ROC Friesland bestaande activiteiten en nieuwe ontwikkelingen vele nieuwe mogelijkheden voor de Ken niscentrum Jachtbouw Het Kenniscentrum Jachtbouw bij de Noordelijke Hogeschool te Leeuwarden (NHL) is
bekostigen. Daarbij zijn er vanuit landelijke subsidiebronnen ook mogelijkheden om behoeft is een keuze die desgewenst gemaakt moet worden. Tot dusver is de huidige provinciale financiële middelen. Er is (nog) geen specifiek provinciaal budget beschikbaar voor het initiëren en uitvoeren van arbeidsmarktprojecten. Het is daarbij ook niet altijd en brancheorganisaties hebben zelf de beschikking over financiële middelen om projecten te aanjagen is vaak al voldoende om activiteiten in gang te zetten. Partijen als UWV/gemeenten noodzakelijk om als provincie een financiële rol te spelen. Het participeren, adviseren en financiële ondersteuning te krijgen, Of de bescheiden rol van de provincie verandering Met de hiervoor beschreven activiteiten waarbij de provincie betrokken is, zijn relatief weinig Er is inmiddels een groot netwerk van partijen waarmee wordt gecommuniceerd en De bundeling van krachten in Fryslân is hiermee een feit. Een uniek resultaat. Met onze inzet op het gebied van de arbeidsmarkt wordt de afstemming gezocht met de 10 bedrijfsleven. Het onderwijs op haar beurt kan daarmee tevens als katalysator fungeren om intensieve samenwerking op thema s als duurzaamheid, watertechnologie, agrofood en healthy aging. De op deze gebieden doorgevoerde innovaties zijn weer van invloed op de innovaties te stimuleren en door te voeren in het bedrijfsleven. Een integrale aanpak wordt Centrum Duurzaam dat inspeelt op toekomstige duurzaamheidvraagstukken. gecommuniceerd met de in Fryslân aanwezige opleidingsinstituten/kennisinstellingen. Daarmee kan in het onderwijs worden ingespeeld op de toekomstige ontwikkelingen in het Afstemming met economische speerpunten speerpunten zoals geformuleerd in de economische beleidsvisie. Momenteel is er al een nagestreefd waardoor de effectiviteit wordt vergroot. Een concreet voorbeeld hiervan is het kwalificaties en competenties van de (toekomstige) werknemer. Deze input wordt versterking regionale (arbeidsmarkt-)economie omdat hierin bestuurders van diverse effectievere samenwerking van partijen teneinde betere resultaten te boeken. De huidige tijd vraag hier ook om. Daarom is de provincie blij met het inrichten van het bestuurlijk platform projecten die in Fryslân tot uitvoering komen passeren het bestuurlijk platform. Hiermee is er overzicht van alle activiteiten en vindt monitoring plaats van de inspanningen en resultaten. en Drenthe. Het accent in 2013 zal komen te liggen op het bewerkstelligen van een nog samengewerkt. Onderdeel van het netwerk zijn ook collega s van de provincies Groningen aanwezig en gebundeld. Verwacht wordt dat de slagkracht hiermee wordt vergroot om in te organisaties participeren die ook eindverantwoordelijkheid dragen. Alle expertise is nu spelen op de (toekomstige) vraagstukken op de arbeidsmarkt. Alle arbeidsmarktgerichte kansrijke sectoren in Fryslân. worden op het ontwikkelen van specifieke ontwikkelprogramma s die gericht zijn op de meest nog nadrukkelijker rol spelen dan is er ook een apart budget nodig. Dit budget kan ingezet respecteren de provincie als partner in haar huidige rol. Willen we als provincie echter een waarvoor andere partijen verantwoordelijkheid dragen. De organisaties in Fryslân spelen. Het is niet de taak van de provincie om rollen over te nemen op die taakgebieden werkwijze en aanpak afdoende om adequaat op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in te 4. Rol van de provincie
5. Samenvatting In hoofdstuk drie is verwoord bij welke projecten de provincie actief betrokken is om de werking van de arbeidsmarkt te verbeteren. In hoofdstuk vier beschreven we de provinciale rol. Het accent ligt vooral op het stimuleren van het organisatorisch vermogen. Dit houdt in het bijeen brengen van partijen om in gezamenlijkheid projecten te initiëren die inspelen op vraagstukken op de arbeidsmarkt. Waar nodig neemt de provincie ook haar verantwoordelijkheid om financieel bij te dragen waardoor projecten sneller kunnen worden gerealiseerd. Ook in 2013 zal de provincie haar inzet op vraagstukken van de arbeidsmarkt continueren en waar nodig intensiveren. Dit is mede afhankelijk van de (actuele) ontwikkelingen in de regionale economie. In het huidige tijdsbestek van afnemende werkgelegenheid en hiermee gepaard gaande oplopende werkloosheid is het de uitdaging om in te spelen op de huidige ontwikkelingen en op de toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Bij een aantrekkende economie zal immers ook de vraag naar personeel weer gaan toenemen. Zowel kwantitatief als kwalitatief zal het beschikbare arbeidspotentieel (uit onderwijs en aanbod werkzoekenden bij gemeenten en UWV) moeteen worden voorbereid op de vraag van de arbeidsmarkt in de komende jaren. In samenwerking met partners als het onderwijsveld en het bedrijfsleven zal worden geïnventariseerd waar de knelpunten komen te liggen en welke maatregelen daardoor gewenst zijn. 11