Studiehandleiding Leren lesgeven A Schoolvak, didactiek en pedagogiek Educatieve Minor Engels

Studiehandleiding Leren lesgeven A Schoolvak, didactiek en pedagogiek Educatieve Minor Engels 2016-2017 Interfacultaire Lerarenopleiding Faculteit der Geesteswetenschappen 1

Opleiding Interfacultaire Lerarenopleiding Cursusjaar 2016-2017 Semester 1 Uitvoerende docenten Vakcoördinator Petra Sleeman, A.P.Sleeman@uva.nl Frederike Westera, W.F.Westera@uva.nl Carla van Boxtel, C.A.M.vanBoxtel@uva.nl & Yvonne Rijns Yvonne Rijns, Y.T.S.M.Rijns@uva.nl). Opmerkingen ter verbetering van studiehandleidingen zijn altijd welkom. In dit geval kun je die toesturen aan de vakcoördinator. Amsterdam, juni 2016 2

1. Deelname aan onderwijs en tentamen Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs en de afronding van Leren & Instructie A dien je je binnen de voorgeschreven periode aan te melden conform de door het onderwijsbureau voorgeschreven procedure. Bij niet-tijdige aanmelding of onjuiste inschrijving kan deelname aan het onderwijs en/of tentamen op praktische gronden worden geweigerd. Zie voor de aanmeldingsprocedureerror! Hyperlink reference not valid. Als je correct staat ingeschreven voor het vak, hoef je je niet apart aan te melden voor het tentamen. Uitsluitend bij correcte inschrijving kunnen de resultaten in SIS worden verwerkt. 2. Inhoud Je maakt in deze eerste periode van de educatieve minor kennis met je eigen vak als schoolvak en ontwikkelt de basisvaardigheden die nodig zijn om lessen Engels te geven. Wat zijn de doelen en functies van het schoolvak? Welke kennis en vaardigheden staan centraal? Hoe kun je op een heldere, gestructureerde wijze instructie geven en leerlingen motiveren voor Engels? Hoe schep je een veilige en stimulerende leeromgeving? De cursus Leren lesgeven A bestaat uit drie onderdelen die nauw met elkaar in verband staan: - werkcollege Vakdidactiek Engels - hoorcollege Algemene didactiek/pedagogiek - werkcollege Van discipline naar schoolvak Bij het onderdeel Van discipline naar schoolvak reflecteer je vanuit je vakinhoudelijke kennis op de inhoud en rol van het schoolvak Engels en de relatie tot de vakdiscipline. Je maakt kennis met de verschillende onderdelen van het curriculum. Bij Algemene didactiek en pedagogiek staat in deze periode klassenmanagement en lesontwerp centraal. Je onderzoekt de relatie tussen de leerling, de vakinhoud en de omgeving van de klas. Bij Vakdidactiek komen de inzichten die je hebt verworven ten aanzien van het schoolvak en algemene didactiek en pedagogiek samen. Je leert hoe je lessen voorbereidt en uitvoert die aansluiten bij de doelen en inhouden van het vak en die leerlingen motiveren. In deze studiehandleiding wordt de cursus verder toegelicht en in de bijlage vind je de volledige omschrijving en het beoordelingsformulier van de opdracht Lesontwerp. 3. Leerdoelen Aan het einde van Leren lesgeven A kun je: de relatie van de leerstof voor je vak met de kerndoelen, eindtermen en eindexamenprogramma s verwoorden; inzichten uit theorieën over effectief klassenmanagement benoemen en toepassen; inzichten uit motivatietheorieën benoemen en toepassen; inzichten uit theorieën over communicatie en interculturele communicatie benoemen en toepassen; inzichten uit theorieën met betrekking tot psychologie van de adolescentie benoemen en toepassen; inzichten uit vakdidactische theorie inzetten ten behoeve van het type onderwijs en het deel van het curriculum waarin je werkzaam bent; een samenhangende les vormgeven en plannen; 3

lesdoelen vertalen in diverse, maar samenhangende activerende leeractiviteiten; didactische leer- en werkvormen en (digitale) materialen en leermiddelen die goed aansluiten bij de leerdoelen, leeractiviteiten en leerstof effectief inzetten en de keuze/toepassing legitimeren; duidelijke en interactieve uitleg geven van de leerstof op basis van aangereikte criteria een les, de leerstof en de lesmethode analyseren. 4. Literatuur voor algemene didactiek en pedagogiek Voor Algemene didactiek en pedagogiek voor LLA en LLB dien je de volgende boeken aan te schaffen 1 : - Ebbens, S., & Ettekoven, S. (2013). Effectief leren. Basisboek. Groningen: Noordhoff Uitgevers. - Kohnstamm, R. (2009). Kleine ontwikkelingspsychologie III. De puberjaren (derde druk). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. - Marzano, R., & Miedema, W. (2013). Leren in vijf dimensies. Moderne didactiek voor het voortgezet onderwijs (6e druk). Assen: Koninklijke van Gorcum (wordt in periode 2 gebruikt) - Teitler, P. ( 2013). Lessen in orde. Handboek voor de onderwijspraktijk. Bussum: Uitgeverij Coutinho. - Woolfolk, A., Hughes, M. Walkup, V. (2013). Psychology in Education. Harlow: Pearson (wordt ook in periode 2 gebruikt). Op Blackboard kun je bij de cursus Leren Lesgeven A voor Algemene didactiek de volgende literatuur downloaden: Biesta, G. (2015). What is education for? On good education, teacher judgement, and educational professionalism. European Journal of Education, 50, 1, 75-87 Remmerswaal, J. (2004). Handboek groepsdynamica. Een inleiding op theorie en praktijk. Amsterdam: Uitgeverij Boom Nelissen. o 6.7 De roos van Leary. Blz. 141-158. Sanders. P. (2013). (Red.), Toetsen op school. Arnhem: Cito. o Roelofs, E., & Visser, J., Hoofdstuk 2.3: Uitwerking tot toetsbare leerdoelen, p. 31-41. Thijs, A., & van den Akker, J. (2009). Leerplan in ontwikkeling. Enschede: SLO. o Hoofdstuk 1: Leerplan en leerplanontwikkeling, blz. 9-15. van Tartwijk, J., Mainhard, T., Brekelmans, M., den Brok, P., & Levy, J. (2014). Docent-leerling interacties en het sociaal klimaat in de klas. In J. van Tartwijk, M. Brekelmans, P. den Brok & T. Mainhard (red.), Theorie en praktijk van leren en de leraar. (blz. 25-42). Amsterdam: Uitgeverij SWP. Volman, M. (2011). Kennis van betekenis. Betrokkenheid als kwaliteit van leerprocessen en leerresultaten. Amsterdam: Oratie Universiteit van Amsterdam. Westhoff, G.J. (1981). Inleiding en model didactische analyse. Utrecht. Literatuur voor Van discipline naar schoolvak en Vakdidactiek Aanschaffen: - Kwakernaak, E. (2015). Didactiek van het vreemdetalenonderwijs. Bussum: Uitgeverij Coutinho. 1 Let op dat je deze laatste edities aanschaft. 4

Per schoolvak wordt extra literatuur aangeboden in de vakspecifieke map in de blackboardomgeving. Je vindt daar tevens aangegeven welke literatuur je moet lezen ter voorbereiding op de werkcolleges Van discipline naar schoolvak en Vakdidactiek. Er kan ook een kleine voorbereidende opdracht worden gegeven. 5. Onderwijsvormen De colleges worden op één dag, namelijk op donderdag, georganiseerd. Je begint met een werkcollege Vakdidactiek Engels (11.00-12.30 uur), vervolgens is er een hoorcollege Algemene didactiek/pedagogiek (13.15-14.45 uur) dat een theoretisch kader biedt voor het thema van die dag. Bij dit college zit je met studenten van verschillende vakken bijeen. Vervolgens is er een werkcollege Van discipline naar schoolvak (15.15-16.45 uur). Let op: Een aantal keer in periode 1 start je dag met Intervisie of een informatiebijeenkomst. De bijeenkomsten staan vermeld ín het collegerooster. Intervisie wordt beoordeeld in Onderwijspraktijk B. Week 8 is een afrondingsweek. Hieronder de toetsdata voor Leren Lesgeven A: 27 oktober kennisbasistoets (KBT) Leren & Instructie A + deadline opdracht Lesontwerp (vòòr 09:00u in de ochtend) 24 november herkansing KBT Leren & Instructie A 22 december herkansing opdracht lesontwerp 5

6. Rooster colleges Week Datum Onderdeel Thema, literatuur en voorbereiding 1 8 september 11.00-12.30 Vakdidactiek Beelden van modernevreemdetalenonderwijs (MVT) Voorbereiding: Presentatie en bespreking van de uitkomsten van vakdidactiekopdracht 1 (zie bijlage 3) 13.15-14.45 Alg. didactiek Voortgezet onderwijs anno 2016 -Thijs & Van den Akker, Leerplan in ontwikkeling, H1, blz. 9-15 (6 blz.) -Biesta, What is education for? (13 blz.) - Roelofs & Visser, H2.3: Uitwerking tot toetsbare leerdoelen, blz. 31-41 (11 blz.) - Westhoff, MDA model (13 blz.) 15.15-16.45 Schoolvak De rol van modernevreemdetalenonderwijs (MVT) Plaats en ervaring met MVT onderwijs op school, en een taal studeren op de universiteit. Lezen: -Kwakernaak hs 6: curriculum en leergang -Staatsen hs 1: Inleiding en achtergronden 2 15 september 11.00-12.30 Vakdidactiek Lesplan / MDA (bijlage 4) Lesplan / MDA als middel om greep op de groep en de lesstof te houden. Voorbereiding: Kijk hoe de kerndoelen en exameneisen verwerkt zijn in het curriculum, de PTA s en de leerlijnen op jouw school. Introductie opdracht Lesontwerp Lezen - PETALL website 13.15-14.45 Alg. didactiek Omgaan met een groep Lezen: -Teitler, Lessen in orde, H1, H2 en H3 blz. 18-68 (50 blz.), H10 blz. 173-185 (13 blz.) 15.15-16.45 Schoolvak Tweedetaalverwerving Methodes en achterliggende theorieën: historisch perspectief Lezen: -Kwakernaak hs 7: het VTO in maatschappelijk perspectief -Staatsen: kerndoelen 3 22 september 9.00-10.30 Intervisie 11.00-12.30 Vakdidactiek Lesvoorbereiding en introductie grammatica Vervolg aandacht voor lesontwerp als eindopdracht. Hierbij besteed je aandacht aan de achterliggende taalverwervingstheorieën die bij schoolvak behandeld zijn en maak je gebruik van het 6

MDA. Ik geef een minilesje adhv een MDA. Voorbereiding: Neem de leergang en andere lesmaterialen mee die op jouw school voor jouw vak gebruikt worden, zodat je de les die je gaat geven kunt voorbereiden. 13.15-14.45 Alg. didactiek Klassikale instructie Lezen: Ebbens & Ettekoven Hoofdstuk 1 blz. 17-44 (28 blz.), Hoofdstuk 2, blz. 45-79 (35 blz.) en Hoofdstuk 4, blz. 117-137 (21 blz.) 15.15-16.45 Schoolvak Tweedetaalverwerving Vervolg op methodes en achterliggende theorieën: recente benaderingen Lezen: -Kwakernaak hs 1: belangrijke begrippen -Kwakernaak hs 2: vreemdetalenonderwijs en natuurlijke vreemdetaalverwerving 4 29 september 11.00-12.30 Vakdidactiek Spreek- en gespreksvaardigheid Hoe pak je gespreksvaardigheidslessen aan in een groep adolescenten / pubers die bang zijn af te gaan / niet durven te spreken? Voorbereiding: Neem spreek- en gespreksvaardigheidsmaterialen mee die op jouw school voor jouw vak gebruikt worden Zoek uit hoe bij alle MVT spreek- en gespreksvaardigheid wordt gegeven (b.v. soorten opdrachten, groepsvormen, frequentie) 13.15-14.45 Alg. didactiek Lesgeven aan adolescenten Lezen: Kohnstamm Hoofdstuk 2, 4, 6 en 10 (72 blz.) 15.15-16.45 Schoolvak Eigen taalvaardigheid en fonologie / fonetiek Hoe vertaal je de vakinhoudelijke bagage die je hebt meegekregen in je studie naar de klas. Wat weet/kun je en wat heb je nog meer nodig? Zet op een rijtje hoe je de uitspraak van je studietaal hebt geleerd. Informatie die je gebruikt om de discussie te voeren over hoe je je eigen kennis gebruikt, en wat je nog nodig hebt om les te geven in de doeltaal en om zelf uitspraak- en gespreksvaardigheidslessen te kunnen geven. Lezen: -Kwakernaak hs 12: uitspraak en spelling -Kwakernaak hs 11: gespreks- en spreekvaardigheid -Kwakernaak hs 4: spreken en schrijven 5 6 oktober 9.00-10.30 Intervisie 11.00-12.30 Vakdidactiek Grammatica Voorbereiding: Neem materialen mee die op jouw school voor jouw vak op het gebied van grammatica gebruikt worden. Bereid een minilesje van 5-10 minuten voor waar interactie in de les gestimuleerd wordt. Geef deze les aan je medestudenten. 13.15-14.45 Alg. didactiek Interactie in de klas Lezen: -Remmerswaal 6.7 De roos van Leary, blz. 141-158 (18 blz.) -Van Tartwijk e.a., Docent-leerling interacties, blz. 25-42 (18 blz.) -Ebbens & Ettekoven, Hoofdstuk 3, blz. 89-117 (29 blz.) 15.15-16.45 Schoolvak Syntaxis 7

Hoe vertaal je de vakinhoudelijke bagage die je hebt meegekregen in je studie naar de klas. Wat weet/kun je en wat heb je nog meer nodig? Zet op een rijtje wat je tot nu toe op het gebied van syntaxis hebt geleerd, en hoe. Deze informatie heb je nodig om de discussie te kunnen voeren over hoe je je eigen kennis gebruikt, en wat je nog nodig hebt om zelf grammaticalessen te kunnen geven. Lezen: -Kwakernaak hs 14: grammatica -Westhoff: de schijf van vijf http://www.gerardwesthoff.nl/downloads/nabmvt- Een%20schijf%20van%20vijf%20voor%20het%20vreemdetalenonderwijs.pdf 6 13 oktober 9.00-10.30 Informatie Vooruitblik op Leren Lesgeven B en kennisbasistoets 11.00-12.30 Vakdidactiek Kennis van land en volk en luistervaardigheid Voorbereiding: Neem luistervaardigheidsmaterialen mee die op jouw school voor jouw vak op het gebied van cultuur gebruikt worden. Te denken valt aan: een speelfilm, een clip, en liedjes die iets vertellen over het doeltaalland en die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. Deze informatie zet je in om leerlingen te motiveren de taal actief te laten gebruiken. 13.15-14.45 Alg. didactiek Leerlingen motiveren Lezen: -Woolfolk Chapter. 10 blz. 428-465 (37 blz.) -Volman, Kennis van betekenis (13 blz.) 15.15-16.45 Schoolvak Taal, cultuur en luistervaardigheid Zet op een rijtje wat je weet over de cultuur van de landen waarin jouw studietaal gesproken wordt, en hoe je je die kennis hebt eigengemaakt. Deze informatie zet je in om leerlingen te motiveren de taal actief te laten gebruiken Lezen: -Kwakernaak hs 15: kennis van land en volk -Kwakernaak hs 3: luisteren en lezen 7 20 okt Herfstvakantie VO 8 27 okt Kennisbasistoets Algemene didactiek en pedagogiek Deadline inleveren Opdracht lesontwerp (in Blackboard, voor 9.00 uur) Deadline inleveren Onderwijspraktijk (in Blackboard, zie studiehandleiding OP A) 8

7. Van de student verwachte activiteiten Bestuderen van de literatuur (voorafgaand aan de colleges) en het voorbereiden van colleges; Aanwezigheid en actieve participatie tijdens colleges Algemene didactiek en Vakdidactiek 2 ; Indicatie tijdsinvestering (6 EC) Deelname aan colleges (excl. Intervisie) Zelfstudie literatuur Opdracht Lesontwerp Voorbereiden toets Totaal aantal te besteden uren: 34 uur 78 uur 40 uur 16 uur 168 uur 8. Beoordeling De cursus wordt afgerond met een Kennisbasistoets Algemene didactiek en pedagogiek en een opdracht Lesontwerp (bijlage 1). Het eindcijfer (afgerond op een heel cijfer) wordt bepaald door: - de Kennisbasistoets Algemene didactiek en pedagogiek 50% - de opdracht Lesontwerp 50% Voor elk van deze twee onderdelen dient een voldoende te worden behaald (tenminste 5,5). Het tentamen heeft betrekking op de voorgeschreven literatuur Algemene didactiek en pedagogiek en zal bestaan uit gesloten- en open vragen. De opdracht Lesontwerp wordt in principe beoordeeld door de vakdidacticus. De Kennisbasistoets Vakdidactiek is aan het einde van Leren en Instructie B (periode 2) en heeft betrekking op de vakdidactische literatuur van Leren en Instructie A en B. In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) vind je meer algemene informatie over toetsing, bijvoorbeeld over de voorwaarden om aan tentamens te mogen deelnemen, herkansingen en de geldigheidsduur van uitslagen. Zorg ervoor dat je van deze informatie op de hoogte bent! Je vindt de OER in de digitale studiegids, en op www.student.uva.nl/ilo. Fraude Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van de student dat erop gericht is het vormen van een juist oordeel door de examinator omtrent kennis, inzicht en vaardigheden van de student geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Een voor iedereen duidelijk herkenbare vorm van fraude is bijv. het op enigerlei wijze spieken tijdens het tentamen. Een helaas vaak voorkomende vorm van fraude, die in de wetenschappelijke wereld zeer zwaar wordt aangerekend, is het plegen van plagiaat. Plagiaat Een wetenschappelijke tekst moet controleerbaar zijn en daarom dien je gebruikte (internet) bronnen altijd te vermelden in een zogenaamde bronvermelding. Als je een stuk tekst of tabel van 2 We gaan uit van 80% aanwezigheid. Wanneer hier niet aan wordt voldaan wordt een vervangende opdracht gegeven. Bij onvoldoende aanwezigheid kun je uitgesloten worden van deelname aan het tentamen. OER FMG ILO Zoek op: Onderwijs-en Examenregeling 9

iemand overneemt geef je precies aan wie de auteur is en waar je de tekst of tabel hebt gevonden. Doe je dat niet en wek je dus de indruk dat die tekst of die gegevens van jezelf zijn, dan wordt dat plagiaat genoemd. Het plegen van plagiaat in een paper of scriptie betekent altijd uitsluiting van de betreffende tentamen- of scriptiegelegenheid. Bovendien kan de examencommissie nog zwaardere straffen opleggen. Zorg dus dat je altijd goed je bronnen vermeldt en niet zomaar stukken tekst of gegevens van anderen overneemt. Zie ook Serviceplein voor studenten, Fraude- en plagiaatregeling, http://www.student.uva.nl/fraude-plagiaat/voorkomen.cfm. Beroepsmogelijkheden Als je het niet eens bent met een beoordeling, neem dan contact op met de vakcoördinator. Zij is als examinator verantwoordelijk voor de beoordeling. Je kunt dan nagaan of een herbeoordeling mogelijk is. Als dat niet mogelijk is, of je blijft het oneens met de beoordeling, dan kan je binnen 6 weken na bekendmaking van de uitslag beroep aantekenen bij het COBEX. Studenten worden geacht om, wanneer zij beroep bij het COBEX aantekenen, tevens contact op te nemen met de studieadviseur en/of de examencommissie van de ILO. Dit schort de termijn voor beroep bij het COBEX niet op. Vooruitblik op Leren en Instructie B Leren lesgeven B start op 3 november en wordt eind januari 2016 afgerond. De afronding bestaat uit een kennisbasistoets Algemene didactiek en pedagogiek, een kennisbasistoets Vakdidactiek en Van discipline naar schoolvak (over de literatuur van Leren lesgeven A en B ) en de Mini-ontwerp opdracht. Overleg aan het begin van Leren lesgeven B tijdig met je SPD over het inplannen van de twee lessen die je voor het Mini-ontwerp ontwikkelt. 10

Bijlagen Bijlage 1: Opdracht Lesontwerp Doelen Je laat in deze opdracht zien dat je voor je eigen schoolvak: lesdoelen kunt formuleren in termen van waarneembaar leerlinggedrag, die goed aansluiten bij de kerndoelen/eindtermen, de lessenreeks en de beginsituatie van de leerlingen; lesdoelen kunt vertalen in een samenhangend geheel van leeractiviteiten, werkvormen, lesmaterialen en middelen en docentactiviteiten die vakinhoudelijk juist zijn uitgewerkt; inzichten uit de aangereikte vakdidactische en algemeen didactische literatuur kunt toepassen in de legitimering van de opbouw en didactische uitwerking van een les kunt reflecteren op de sterke en zwakke punten van een gegeven les en concrete voornemens voor verbetering kunt formuleren. Deze vaardigheden zijn onderdeel van de ontwikkeling van je vakdidactische competenties. In te leveren product Het product dat je inlevert bestaat uit drie onderdelen: 1) het lesontwerp; 2) de verantwoording van de les; 3) je reflectie op de les. De beschrijving en verantwoording van de les bevatten in ieder geval alle onderdelen van het MDA en een wat uitgebreidere toelichting op de volgende onderdelen: een klassikale uitleg, instructie of nabespreking ten aanzien van een begrip of vaardigheid en de wijze waarop je formatief evalueert tijdens en aan het eind van de les. Bespreek met je SPD ruim van te voren welk lesonderwerp rond week 6 of 7 daarvoor geschikt zou zijn. Bespreek ook of je de ontworpen les gaat geven (variant A) of dat je jouw lesontwerp gaat vergelijken met de les zoals de SPD deze over het onderwerp geeft (variant B). Om de beginsituatie in kaart te brengen, bespreek je met je SPD wat leerlingen al weten en kunnen ten aanzien van het onderwerp (en mogelijke misconcepties die aanwezig zijn), wat ze wel of niet interessant zullen vinden en wat voor hen wellicht lastige onderdelen zijn. Variant A is voor degenen die deze les WEL kunnen uitvoeren: vraag je SPD je te observeren aan de hand van je eigen lesplanformulier en bespreek na afloop de les. Wat ging goed, wat verliep anders dan gepland, enz. Leidt dit tot andere keuzes voor je eigen lesplan als je deze les nog een keer zou geven? Variant B is voor degenen die deze les NIET kunnen uitvoeren: je observeert de les die je SPD uitvoert aan de hand van je eigen lesplanformulier en bespreekt na afloop met je SPD de opgemerkte verschillen. Leidt dit tot andere keuzes voor je eigen lesplan? Hieronder wordt aangegeven welke onderdelen je moet beschrijven in het in te leveren product: 1. Lesontwerp Een beschrijving van het onderwerp van de les, de lesdoelen in termen van waarneembaar leerlinggedrag, de beginsituatie van de leerlingen, de leeractiviteiten, werkvormen, 11

lesmaterialen/middelen en docentactiviteiten (gebruik het lesformulier volgens MDA model); Besteed in deze beschrijving expliciet aandacht aan de klassikale uitleg/instructie/nabespreking die je geeft en de wijze waarop je vaststelt of je lesdoelen zijn bereikt; Neem in de bijlagen de bijbehorende materialen op die zicht geven op hoe je les er concreet uit ziet, zoals PowerPoint, de (schoolboek)teksten die je gebruikt, opdrachtmateriaal of hand-out. 2. Verantwoording lesontwerp Typeer de lesdoelen volgens een algemene of vakspecifieke taxonomie of indeling en motiveer het gekozen onderwerp en de lesdoelen vanuit de kerndoelen/eindtermen en de lessenreeks waar de les in moet passen en vanuit de beginsituatie van de leerlingen Leg uit op basis van welke inzichten uit de aangereikte (vak)didactische literatuur je tot deze leeractiviteiten, werkvormen, lesmaterialen en middelen, docentactiviteiten en opbouw bent gekomen Neem een lijst op met de geraadpleegde literatuur en bronnen (zoals schoolboek, websites). 3. Terugblik en reflectie op de les Blik op basis van de uitvoering van de les (of de vergelijking met de les van de SPD) en de nabespreking met de SPD terug op je lesontwerp, benoem sterke en zwakke punten en geef aan wat je in je lesontwerp zou willen verbeteren en waarom. Het document met daarin het lesontwerp, de verantwoording en reflectie bestaat (exclusief bijlagen bij het lesontwerp) uit maximaal 2000 woorden. Het niet op tijd inleveren geldt als een onvoldoende. Als de opdracht onvoldoende is beoordeeld (of te laat is ingeleverd), kun je een verbeterde versie inleveren voor de herkansing. Studielast - bestudering van literatuur / raadplegen bronnen 8 uur - overleg met SPD 4 uur - uitwerken lesontwerp 10 uur - legitimeren lesontwerp 10 uur - uitvoering van lesontwerp en reflectie 8 uur Totaal 40 uur Beoordeling In bijlage 2 vind je het beoordelingsformulier voor deze taak. De taak wordt in principe beoordeeld door de vakdidacticus. 12

Bijlage 2: Beoordelingsformulier Opdracht Lesontwerp - Leren lesgeven A Student: Docent: Cijfer: Basisvoorwaarden voor het nakijken Datum: De tekst wordt uitsluitend van feedback/ beoordeling voorzien indien: de opdracht is ingeleverd binnen de gestelde termijn; er geen sprake is van plagiaat; op een pagina niet meer dan drie spel-/ grammaticafouten voorkomen, met een maximum van tien fouten in totaal; het aantal woorden niet meer dan 10% is overschreden de opdracht volledig is ingeleverd, incl. de materialen die je in je instructie en opdrachten gebruikt (bv. PowerPoint, hand-out, teksten) en een lijst met de geraadpleegde literatuur en bronnen. Beoordelingscriteria Opmerkingen Oordeel 1. Lesdoelen - De lesdoelen zijn concreet geformuleerd in termen van waarneembaar leerlinggedrag - De lesdoelen zijn juist getypeerd volgens een algemene of vakspecifieke taxonomie of indeling - De lesdoelen sluiten goed aan bij de kerndoelen of eindtermen, de lessenreeks en de beschreven beginsituatie van de leerlingen. O goed O ruim voldoende O voldoende O onvoldoende 2. Uitwerking van de les - De leeractiviteiten, werkvormen, lesmaterialen en middelen, docentactiviteiten en lesopbouw zijn helder en concreet beschreven - Er is sprake van een vakinhoudelijk juiste uitwerking - De les is voldoende activerend - De leeractiviteiten, werkvormen, lesmaterialen en middelen en docentactiviteiten zijn optimaal op elkaar en de lesdoelen afgestemd. 3. Legitimering - Inzichten uit de aangereikte vakdidactische en algemeen didactische literatuur worden goed toegepast in de legitimering van de opbouw en didactische uitwerking van de les (in het bijzonder van de klassikale instructie / uitleg of nabespreking en de formatieve evaluatie). 4. Terugblik en reflectie - De sterke en zwakke punten in de les worden concreet benoemd en toegelicht 13 O goed O ruim voldoende O voldoende O onvoldoende O goed O ruim voldoende O voldoende O onvoldoende O goed O ruim voldoende

5. Taal, tekst, structuur en verwijzingen - De voornemens voor verbetering zijn concreet beschreven - De voornemens voor verbetering zijn goed gelegitimeerd vanuit de nabespreking met de SPD en literatuur. - De formuleringen zijn precies (helder en eenduidig) - Zinnen zijn grammaticaal correct, interpunctie is correct - De referenties zijn in orde - De tekst heeft een goede structuur en de onderdelen (paragrafen en alinea s) sluiten goed op elkaar aan. Eindoordeel: NAV (niet aan voorwaarden voldaan): er is niet voldaan aan de genoemde basisvoorwaarden. Onvoldoende (5): er is voldaan aan de basisvoorwaarden, maar een of meer van de categorieën 1 t/m 5 is/zijn onvoldoende Voldoende (6): er is voldaan aan de basisvoorwaarden en 1 t/m 5 zijn minimaal voldoende Ruim voldoende (7): er is voldaan aan de basisvoorwaarden en 1 t/m 5 zijn minimaal voldoende met driemaal minimaal ruim voldoende Goed (8): er is voldaan aan de basisvoorwaarden en 1 t/m 5 zijn alle minimaal ruim voldoende Zeer goed (9): er is voldaan aan de basisvoorwaarden en 1 t/m 5 zijn minimaal ruim voldoende en viermaal goed Uitmuntend (10): er is voldaan aan de basisvoorwaarden en 1 t/m 5 zijn alle goed O voldoende O onvoldoende O goed O ruim voldoende O voldoende O onvoldoende Cijfer: 14

Bijlage 3: JOUW VAK OP SCHOOL augustus 2016 Situatie De school heeft jou aangewezen als vakvoorlichter van de groep 8 leerlingen bij de open dag. De ouders willen informatie hebben over jouw vak specifiek, in relatie tot het algemene onderwijsprogramma zoals dat is vastgesteld door het Ministerie van Onderwijs. Taak Bereid een korte presentatie (5-7 mins) voor waarin je heel beknopt uitleg geeft over het schoolsysteem van jouw stage school en de daarbij behorende landelijke eisen. Verbind dit met je eigen vak en de positie dat jouw vak inneemt op jouw school. Denk hierbij aan het aantal uren dat de leerling les krijgt (onder en bovenbouw), methodes / werkvormen die de norm zijn bij jouw vak, speciale activiteiten ter ondersteuning van jouw vak en natuurlijk het toets en overhoringssysteem (onder- en bovenbouw). Kortom, leg uit waarom de groep 8-ers naar jouw school moeten komen, zeker wat betreft jouw vak, met behulp van voorbeelden uit de praktijk en achtergronden uit de literatuur.. De presentatie mag in iedere gewenste vorm gegoten worden, zolang de informatie maar duidelijk is en blijkt geeft van gedegen verzameling van informatie op en over jouw school. Doel De informatie die je verkrijgt door je te oriënteren op het onderwijssysteem en je eigen stageschool kun je inzetten bij het schrijven en verwoorden je eerste werktheorie. Het delen van informatie over je stageschool vergroot je je kennis over aanpakken en mogelijkheden op verschillende scholen waardoor je een breder beeld krijgt van het onderwijsland anno nu. Ook straks als docent zul je op open dagen informatie over je vak kort en bondig moeten kunnen uitleggen; dit is alvast een oefening ------------------------------- Je presentatie gaat in op: Landelijke eisen en recente ontwikkelingen voor jouw vak in het algemeen Schoolspecifieke regelingen, methodes en voordelen wat betreft jouw vak Mogelijke bronnen Schoolinformatieboekje en website van de school, en gesprekken met collega s. http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voortgezet-onderwijs en www.examenblad.nl en www.erk.nl : HAVO / VWO onderwijs / kerndoelen en eindtermen www.digischool.nl, www.cito.nl, www.slo.nl en www.kennisnet.nl : informatie over lesmateriaal, toetsen en onderwijsvoorbeelden Recente krantenartikelen die je las over onderwijs (vernieuwingen/veranderingen enz.) 15

Bijlage 4: MDA lesplan formulier Docent: SPD: School: Beginsituatie Datum: Tijd: Klas: M/H/V Aantal lln: welke [verschillen in] voorkennis, ervaring, interesses, etc. zijn er bij de leerlingen; hoe check je die?) Leergang (bronnen) Leerdoelen (wat moeten leerlingen aan het einde van de les kunnen, weten of ervaren hebben?) Materiaal (wat heb je nodig om de leeractiviteiten uit te lokken (bijv. lees- / luistertekst, oefenmateriaal etc.?) Leerdoelen docent Tijd Lesfase Evaluatie Docentactiviteit Leeractiviteit Groeperingsvorm (hoe weet je straks of de leerdoelen bereikt zijn?; heb je mogelijkheden gezien om recht te doen aan verschillen?) (wat doe jij als docent tijdens de les?) (wat moeten leerlingen doen tijdens de les om de leerdoelen te bereiken?) (werken de leerlingen alleen, in tweetallen, in kleine groepjes, klassikaal?). aandachtstrekker... - evaluatie. afsluiting Toelichting / verantwoording van keuzes die in het lesplan zijn gemaakt 16