Landelijke onderwijs dagen gynaecologie Radiologisch onderzoek CT en MRI 9 en 10 dec 2010 Marlies Bongers Anje Spijkerboer Maxima MC, Veldhoven AMC, Amsterdam
Patiënte 51 jr Consult via de SEH Vrouw P2, BMI =35 Acuut ontstane buikpijn LM 14 dagen geleden AC: sterilisatie Pijn gehele onderbuik Subfebriele temp
Diagnostiek Lab: Hb: 7.9, Leuco s: 12.0, CRP: 89 Echo vaginaal Kleine uterus TED van 3mm Adnexa niet afzonderlijk te zien Lastige echo Pijnlijk Adipeus
Differentiaal diagnose Appendicitis Diverticulitis Adnex problematiek Adnexitis Tuba Ovarieel Abces (TOA) Torsie van een adnex Ovulatie bloeding
Overleg Assistent chirurgie CT scan? Met contrast?
CT scan (Computed Tomography) Gewicht? >150kg? Past ze in de scan-opening? Claustrofobie Nierfunctie/contrastallergie
Werking CT scan Röntgen stralen Rotatie bron en detectoren Tafel glijdt langzaam door scanner Spiraal rondom patiënt Alle informatie verwerkt tot beelden
Werking CT Röntgen stralen Weke delen absorberen straling deels Bot laat geen stralen door = wit Spier =intermediair, grijs waarden Lucht laat alle straling door =zwart
CT onderbuiks nivo
CT slice dikke patiënte
Artefacten van THP
Info op CT afbeelding
CT Per abdomen scan met 3 mm coupes ruim 200 slices Per thorax scan met 3 mm coupes ruim 150 slices CT abdomen X Thorax 8 msv 0,1-0,01 msv
CT scan Blanco Met intraveneus contrast tijdens scan arteriële fase portale fase veneuze fase delayed fase (contrast in ureteren en blaas) Met orale voorbereiding (thuis enkele malen bij het eten, voor scan contrast vloeistof, gedurende een uur van te voren drinken tbv dunne darm vulling) Met rectaal contrast
Jodium houdend contrast vs nierfunctie Elke patiënt die CT + contrast iv krijgt eerst egfr bepalen Nierfunctie normaal : egfr>60ml/min/1.73m² = ok Nierfunctie gestoord: egfr<60 en >45, prehydreren in dagopname. (NaCl 0,9% 12-16 ml/kg (=ong. 1 liter) voor en na de CT iv) Ernstige nierfunctiestoornis: egfr < 45, geen contrast. Bij bekende contrast allergie: premedicatie met Tavegil 2 mg per os 2 u van te voren en Dexamethason 10 mg per os 12 uur en 3 uur van te voren.
Voor en na iv contrast blanco na iv contrast
Vroeg en laat na iv contrast
Orale darmvoorbereiding
Geen i.v. contrast
Hydronefrose wel iv ctr
Patiënte 51 jr
CT + ctr
CT bij patiënte A Diverticulitis
Patiënte 65 jaar Oncologische voorgeschiedenis Cervixca in 2004 Wertheim Meigs OK 2004 Bewezen recidief op de top, met pos. halsklier Wat nu? CT-scan? Of PET CT?
PET CT Combinatie CT scan en positron emission tomography (na toedienen radiofarmacon FDG)
CT PET +
PET CT Gelabeld FDG CT abdomen: 8 msv PET CT total body: 19 msv + 3 msv vh radiofarmacon=22 msv Indicaties: gemetastaseerd cervix ca gemetastaseerde ziekte Kosten CT abd = 88-- 304 euro PET CT =586--1409 euro MRI abd =155-- 355 euro
Patiënte 37 jaar Sinds twee dagen buikpijn. Rechts onder in de buik. AC spiraal Onderzoek Abdomen: loslaatpijn, geen echte defense VT: Erg pijnlijk, mogelijk wat in Douglas Echo: grijze massa achter uterus met verschillende compartimenten. Pijnlijk!
Onderzoek Echo abdomen: niet goed af te beelden, veel drukpijn Lab: Icon neg Hb: 8.4, Leuco s: 20, CRP: 210
Differentiaal diagnose Adnex pathologie Torsie Cysteus proces Dermoid Mucineus Maligniteit Bloeding TOA Actinomyces EUG Appendicitis Diverticulitis CT scan?
normaal IUD
CT vd patiënte
Tuba-Ovariële Abcessen (TOA)
TOA coronale MPR
St na adnectomie re
Enkele CT voorbeelden casuïstiek
CT abdomen + ctr
Cysteuze ovarium massa
CT abd +ctr
Ovarium carcinoom
CT abd + ctr
Gematastaseerd Ovarium carcinoom pleuravocht ascites peritoneale deposities omental cake ovarium RIP
Voor behandeling Na behandeling 2x chemo
Voor en na behandeling 2x chemo voor na
Cervix ca: lymfekliermetastasen
lever metastase vs lever cyste
Cervix ca: longmetastasen
Samenvatting CT abdomen gynaecologische patiënt In principe met iv contrast Vooral bij: Stagering en FUp ovariumcarcinoom Status lymfkliermetastasen Detectie long- en levermetastasen Abces/TOA Niet: voor lokale uitbreiding uterus of cervix maligniteit
Patiënte 25 jaar Acuut ontstane pijn rechts onder in de buik LO: Druk gevoelig, met name rechts. Geen defense VT: Douglas erg gevoelig lastig af te grenzen Echo: proces wisselend echogeen, achter de uterus
Uitslagen Icon: neg Lab: Hb 7.9, Leuco 10.2, CRP 16
Differentiaal diagnose Adnexpathologie verdenking torsie verdenking dermoid, endometriose (lekkend) verdenking bloeding Adnexitis Appendicitis
BOZ?
CT scan?
MRI=Magnetic Resonance Imaging
MRI techniek Magnetisch veld Protonen Radiogolven Protocollen Contrast: Gadolineum
Open MRI
MRI ongelukjes
MRI sag T1 sag T2
Scan vlakken Axiaal = transversaal Coronaal = frontaal Sagittaal
Weefsel differentiatie
patiënte 25 jr MRI sagittaal (serie 25 slices: 5 min)
MRI sagittaal T2 axiaal T2
axiaal T1 axiaal T2
axiaal T1 T1 fat sat na iv ctr
MRI patiënte 25 jr PA: matuur teratoom
MRI indicaties Maligniteiten: Cervix carcinoom Vulva carcinoom Endometrium carcinoom Benigne pathologie: Uterus myomatosus Adenomyosis Endometriosis Ovariummassa eci
Cervixcarcinoom Locale tumorgrootte Tumor uitbreiding Lymfadenopathie Hydronefrose
Cervix carcinoom
MRI Cervixcarcinoom
Cervixcarcinoom nivo van de nieren en para aortaal
Casuïstiek Benigne pathologie
Uterus myomatosus Grootte Gesteelde myomen ivm behandelingsopties Necrose Andere diagnose
Uterus myomatosus
fibreus necrotisch
subserosaal gesteeld cervicaal gelokaliseerd
Diagnose?
Adenomyosis
Adenomyosis junctional zone: nl afw
Adenomyosis diffuus focaal
Endometriose: endometriomen in ovaria
Recidiverende bloedingen in endometriomen (chronisch)
Endometriose: in septum rectovaginale T2 sag T1 FS
Endometriose: in septum rectovaginale
Samenvatting MRI abdomen gynaecologische patiënt Soms met iv Gadolineum contrast Vooral bij: Cervix carcinoom Benigne uterus en adnex pathologie; endometriose Ovarium proces eci Niet bij: Claustrofobie Pacemaker of ICD, ander niet-mri-compatible metaal Zwangerschap (eerste trimester)
petje op / petje af
petje op / petje af Vraag 1 Welke sportvrouw was zwanger tijdens het winnen van een gouden medaille op de Olympische spelen van 2004? OP -Anky van Grunsven AF -Leontien van Moorsel
petje op / petje af OP -Anky van Grunsven Nieuws / Yannick Janssen vandaag zes jaar! 23-11-2010 10:53 Vandaag is het feest in Huize Van Grunsven/Janssen, want Yannick Janssen viert vandaag zijn verjaardag. Hij is zes jaar geworden!
petje op / petje af Vraag 2 OP -Cocainebolletje AF -galsteen
AF -galsteen petje op / petje af
petje op / petje af Vraag 3 Welke inmiddels overleden Amerikaanse actrice was bekend met endometriose? OP- Audrey Hepburn AF- Marilyn Monroe
petje op / petje af AF - Marilyn Monroe
petje op / petje af Vraag 4 2 of 3 vaten in de navelstreng? OP - 2 AF - 3
petje op / petje af AF - 3 vaten
petje op / petje af Vraag 5 Zwangerschap is een contra indicatie voor een MRI onderzoek? OP - nee AF - ja
petje op / petje af OP - nee, geen contra-indicatie liever niet in eerste trimester uit voorzichtigheid --MRI uitstellen
petje op / petje af Vraag 6 De arteria uterina is een tak van de arteria iliaca externa? OP AF - ja - nee
petje op / petje af AF - nee:
petje op / petje af Vraag 7 Mw Schultz van Haegen is Minister van: OP - infrastructuur en milieu AF - onderwijs, cultuur en wetenschap
petje op / petje af Melanie Schultz van Haegen is Minister van: OP - infrastructuur en milieu
petje op / petje af Vraag 8 Röntgen deed zijn ontdekking in OP -1895 AF -1853
petje op / petje af Röntgen deed zijn ontdekking in OP -1895 1845-1923
petje op / petje af Vraag 9 Semmelweiss was de man van: OP AF -Handen wassen om kraamvrouwen koorts te voorkomen -Snijzaal verbieden om kraamvrouwen koorts te voorkomen
petje op / petje af Semmelweiss was de man van: OP -Handen wassen 1818-1965
petje op / petje af Vraag 10 Wie is de voorzitter van de CCO OP -Prof Dr Gerard Essed AF -Dr Annemieke Middeldorp
petje op / petje af de voorzitter van de CCO= AF - Dr Annemieke Middeldorp
petje op / petje af Gisterenavond bij de wereld draait door was o.a. aanwezig: OP - Prof Dr G. Gisser AF - Prof Dr G. Misser
petje op / petje af Gisterenavond bij de wereld draait door was o.a. aanwezig: OP - Prof Dr G. Gisser
petje op / petje af De nieuwe consortium studie TWIST staat voor. OP - Tepel wrijven als inleiding is superieur bij de thuisbevalling AF - Tepel als weeën inducerende stimulus
petje op / petje af De nieuwe consortium studie TWIST staat voor. AF - Tepel als weeën inducerende stimulus
petje op / petje af De nieuwe opgerichte vereniging NVMG staat voor. OP - Nederlandse Vereniging Maffe Gynaecologen AF - Nederlandse Vereniging Mongoloide Gynaecologen
petje op / petje af De nieuwe opgerichte vereniging NVMG staat voor. AF - Nederlandse Vereniging Mongoloide Gynaecologen
petje op / petje af Vraag 12 De gemeente Houten telde op 1 november 2010: OP -meer dan 40000 inwoners AF -minder dan 40000 inwoners
petje op / petje af De gemeente Houten telde op 1 november 2010: OP ->40000 nl 47950 inwoners
einde