Geïntegreerd Jaardocument 2011

Geïntegreerd Jaardocument 2011

Inhoudsopgave Inleiding... 2 Verslag over 2011 van de Raad van Toezicht... 3 A1. Bestuursverslag... 5 A1.1 De organisatie... 5 A1.2 Missie, visie en beleid... 7 A1.3 Goed bestuur, verantwoording en toezicht... 9 A1.4 Onderwijs... 11 A1.5 Samenwerking... 19 A1.6 Projecten, innovatiesubsidies en overige bovennormatieve subsidies... 22 A1.7 Personeel & Organisatie... 31 A1.8 Facilitair... 33 A1.9 Huisvesting... 34 A1.10 ICT, Informatisering & Automatisering... 35 A1.11 PR & Communicatie... 35 A1.12 Beleidscyclus, Planning & Control, AO/IB... 36 A1.13 Treasurybeleid... 38 A1.14 Inkomens... 38 A1.15 Indicatoren... 39 A1.16 Toekomstparagraaf (vanaf) 2012... 40 A2. Toelichting bij de jaarrekening... 42 A2.1 Balans... 42 A2.2 Staat van baten en lasten... 46 A3. Leerlingen- en studentenaantallen en diploma s... 50 A4. Gegevens personeel... 54 A5. Helderheid in de bekostiging (BVE)... 57 A6. Financiële kengetallen... 58 B1. Grondslagen voor de jaarrekening... 61 B2. Balans per 31 december 2011... 64 B3. Staat van baten en lasten 2011... 65 B4. Kasstroomoverzicht 2011... 66 B5. Toelichting behorende tot de balans... 67 B6. Toelichting op de staat van baten en lasten... 74 B7. Overzicht verbonden partijen... 77 B8. Niet uit de balans blijkende verplichtingen... 77 C1. Controleverklaring... 79 C2. Bestemming van het resultaat... 81 C3. Gebeurtenissen na de balansdatum... 81 Bijlage 1: Honorering en bezoldiging... 82 Bijlage 2: Afkortingenlijst... 85 Naam instelling Stichting Clusius College Postadres Voltastraat 1 Bestuursnummer 40673 Postcode / Plaats 1817 DD Alkmaar Brinnummer 25EF Telefoon 072-5147666 Sector AOC Contactpersoon Joost Emmerik E-mail cvb@clusius.nl E-mail j.emmerik@clusius.nl Website www.clusius.nl Geïntegreerd jaardocument 2011 1

Inleiding Hierbij bieden wij u het bestuursverslag en de jaarrekening 2011 van het Clusius College aan. Het bestuursverslag bestaat uit een algemeen deel, met informatie over de organisatie en de ontwikkelingen in 2011 en een toelichting bij de jaarrekening. Uit de jaarrekening blijkt dat het Clusius College het financiële jaar afsluit met een negatief resultaat van 870.955 waar een negatief saldo van 1.155.338 begroot was. Ook in 2012 is een negatief resultaat voorzien. Mede gezien de aanzienlijke investeringen in huisvesting waar we voor staan in Alkmaar en Castricum zal voor wat betreft de financiële huishouding de focus in de komende jaren sterk liggen op het realiseren van een positieve rentabiliteit. Daarnaast waren (verdere verbetering van) de onderwijskwaliteit en verder professionalisering van de organisatie en de medewerkers de belangrijkste speerpunten in 2011 en zullen dat ook de komende jaren blijven. De regelgeving met betrekking tot het geïntegreerd jaardocument in het onderwijs (RJ 660) wordt door het Clusius College toegepast. Het geïntegreerd jaardocument bestaat uit het bestuursverslag, de jaarrekening met een toelichting en overige gegevens die volgens de regeling moeten worden toegevoegd. Deze gegevens zijn waar mogelijk geïntegreerd in de tekst van het bestuursverslag. Waar in 2009 ons geïntegreerd jaardocument nog verkozen werd tot beste jaarverslag in de categorie AOC s, eindigden we in 2010 in de middenmoot. We hebben geprobeerd het commentaar en de adviezen (ook die van anderen) te verwerken in dit document en het daarmee verder te verbeteren. Het geïntegreerd jaardocument vormt de basis voor het jaarverslag dat in juni 2011 verschijnt. Het jaarverslag is een combinatie van horizontale en verticale verantwoording van het beleid en geeft een beeld van wat er allemaal gebeurt in de organisatie. Het jaarverslag moet daarom voor een brede doelgroep (inspectie en overheid, Raad van Toezicht, ondernemings-, ouder- en studentenraad, medewerkers, ouders, studenten, bedrijven, collega-scholen, regionale organisaties en brancheorganisaties) een aansprekend document zijn. Middels de uitgebreide inhoudsopgave kan elke lezer zelf bepalen welke informatie voor haar / hem het meest interessant en relevant is. We nodigen u als lezer graag uit om te reageren op dit geïntegreerd jaardocument 2011 (cvb@clusius.nl). Alkmaar, 26 april 2012 M.H. van Tilburg Voorzitter College van Bestuur G.P. Oud Lid College van Bestuur 2 Geïntegreerd jaardocument 2011

Verslag over 2011 van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat uit een voorzitter en zes leden. De raad hanteert een rooster van aftreden, met een zittingstermijn van vier jaar, met de mogelijkheid om één keer te verlengen. Nieuwe leden van de raad worden geworven op basis van een profiel en een openbare werving. De Raad van Toezicht is in 2011 vijf keer in een reguliere vergadering bijeen geweest. Een van deze vergaderingen was gekoppeld aan de jaarlijkse evaluatie- en studiedag van de raad. Daarnaast is een themabijeenkomst gehouden. Op de evaluatie- en studiedag in september (begeleid door de directeur van het Centrum voor Toezichthouders en Commissarissen), met als onderwerpen de rol van de raad als werkgever, toezichthouder en sparringpartner, is een aantal afspraken gemaakt: Bij de aanpassing van de statuten en het bestuursreglement worden de (zelf)evaluatie van de raad en de rol van sparringpartner voor het CvB opgenomen. Het toezicht op (de kwaliteit van) het onderwijs wordt versterkt door: o tenminste jaarlijks één themabijeenkomst aan onderwijs te wijden en twee keer per jaar een deel van de vergadering in te ruimen voor een aan onderwijs gerelateerd thema. Hierbij worden management, andere deskundigen uit de organisatie en/of externe deskundigen betrokken. o bij een toekomstige vacature voor een lid van de raad uit te gaan van een onderwijsprofiel. Ten behoeve van het jaarlijkse evaluatiegesprek, dat de voorzitter en vice-voorzitter van de raad voeren met elk van de leden van het CvB, worden van tevoren de leden geraadpleegd. In het verslag worden een functionerings- en een beoordelingsdeel onderscheiden, waarmee deze procedure aansluit bij de procedure Ontwikkelgesprekken en beoordelen die het Clusius College hanteert. De eerste themabijeenkomst heeft in december plaatsgevonden, met als thema het Actieplan Focus op vakmanschap van minister Van Bijsterveldt en de wijze waarop het Clusius College hierop anticipeert. Als externe deskundige was hierbij aanwezig Hans van Nieuwkerk, landelijk procesmanager MBO15. Voorafgaand aan elke vergadering ontvangt de raad uitgebreide schriftelijke mededelingen van het College van Bestuur over alle relevante ontwikkelingen. In 2011 is een start gemaakt met de instellingsrapportage, waarin het CvB drie keer per jaar integraal rapporteert en verantwoording aflegt over het gevoerde beleid en de resultaten op alle beleidsterreinen. De raad legt in deze fase binnen deze integrale rapportage de nadruk op onderwijskwaliteit en financiële continuïteit. Daarnaast waren belangrijke agendapunten in 2011: De jaarrekening van 2010 en het bestuursverslag over 2010 (incl. de controleverklaring van de accountant); deze zijn vastgesteld door de RvT. Bespreking met de accountant van de interimcontrole en de boardletter. Het aangaan van een nieuw contract met accountantskantoor Flynth (voorheen Gibo). De begroting 2012 (goedgekeurd door de RvT) en de meerjarenraming, op basis van onder andere de meerjarenleerlingen- en studentenprognoses. Deze hebben geleid tot een verdere aanscherping van de kengetallen waarop door het CvB gestuurd wordt. De ontwikkelingen op het gebied van huisvesting. Actueel zijn de nieuwbouwtrajecten in Alkmaar en Castricum, waar in beide gevallen gedeeltelijke nieuwbouw plaatsvindt. De kwaliteit van het onderwijs, mede op basis van de inspectierapporten. Het aangaan van een personele unie met Stichting Uitwisseling (goedgekeurd door de raad). Omdat we over steeds meer kengetallen en vergelijkingscijfers beschikken op alle beleidsterreinen, wordt het interne toezicht in toenemende mate integraal, waar tot voor enkele jaren de focus van het toezicht vooral lag bij de organisatie, de begroting, de monitoring erop en de Geïntegreerd jaardocument 2011 3

investeringen op het gebied van huisvesting. De manager Finance & Control is in veel gevallen aanwezig bij (een deel van) de vergaderingen van de Raad van Toezicht. Leden van de raad hebben geparticipeerd in de risico-inventarisatie en analyse (zie A1.12 risicomanagement), die ook in de raad besproken zijn. Eén lid van de raad bezoekt de bijeenkomsten van het Platform Raden van Toezicht mboinstellingen. Daarnaast is het Clusius College lid geworden van de VTOI (vereniging voor toezichthouders onderwijsinstellingen). Tweejaarlijks bezoekt de RvT elke vestiging. 4 Geïntegreerd jaardocument 2011

A1. Bestuursverslag A1.1 De organisatie Het Clusius College heeft vestigingen in acht gemeenten ten noorden van het Noordzeekanaal. Het verzorgt opleidingen voor mbo en vmbo-groen. Er zijn mbo-opleidingen op het gebied van plant, dier, groen, bloem, styling, voeding, recreatie, techniek, zorg, commercieel ondernemen, sportvisserij, natuur en milieu. Vmbo-vestigingen zijn er in Amsterdam, Castricum, Grootebroek, Heerhugowaard en Purmerend. In Alkmaar, Hoorn en Schagen zijn vestigingen met vmbo en mbo. Het Centraal Bureau is gevestigd in Alkmaar. Daarnaast verzorgt het Clusius College inmiddels binnen de coöperatie Onderwijsgroep Noordwest-Holland bedrijfsopleidingen en cursus- en contractonderwijs. Juridische structuur Het Clusius College is een stichting. Het College van Bestuur is het bevoegd gezag van de stichting en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht (RvT). Het management wordt gevormd door de vestigingsdirecteuren. Het Centraal Bureau is dienstverlenend aan de vestigingen en ondersteunend aan het College van Bestuur. Elke afdeling van het Centraal Bureau staat onder leiding van een manager, die verantwoording aflegt aan het CvB. Ontwikkeling leerlingen- en studentenaantallen Het leerlingen- en studentenaantal 1 - de belangrijkste factor waar het gaat om de financiële continuïteit van het Clusius College is in 2011 (peildatum 1 oktober) nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2010 met een totaal van 5.488. Het aantal leerlingen vmbo is 3.671 (-1,8%). (Lichte) stijging van het aantal leerlingen was er in Grootebroek en Purmerend, (lichte) daling in de overige vestigingen. Het aantal studenten in de beroepsopleidende leerweg (bol) van het mbo is 1.253 (+4,0%). Het aantal in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) is 564 (+6,8%). Voor de komende jaren is de verwachting dat het aantal leerlingen in het vmbo tot 2015 nog licht blijft dalen tot ongeveer 3.500. Op basis van de gegevens over de basispopulatie is de verwachting, dat het aantal kinderen in het voedingsgebied van het Clusius College dat naar de het voortgezet onderwijs gaat, tot 2020 redelijk stabiel blijft en daarna gaat dalen. Dit kan overigens voor verschillende regio s in ons gebied aanzienlijk afwijken van het totaalbeeld. Jarenlang hebben we landelijk te maken gehad met een afnemend aandeel van het vmbo in het voortgezet onderwijs. Dat percentage is in ongeveer 10 jaar gedaald van zo n 60% naar minder dan 50% nu. De verwachting is mede op basis van de resultaten van de Cito-toets en door de aanscherping van de exameneisen en eisen aan taal en rekenen in het vo dat deze daling zich niet verder zal voortzetten en er komende jaren mogelijk weer sprake zal zijn van een stijging van het aandeel vmbo in het vo. Opvallend is de daling met ruim 4% van het aantal leerlingen met een lwoo-indicatie (leerwegondersteuning). De ontwikkeling van het aantal mbo-studenten is de komende jaren onzeker. Enerzijds is de verwachting dat het aantal licht zal (blijven) stijgen, mede als gevolg van de afgelopen jaren 1 We spreken binnen het vmbo van leerlingen en binnen het mbo van studenten. Geïntegreerd jaardocument 2011 5

gestarte nieuwe opleidingen. Anderzijds is met name de ontwikkeling van de bbl een onzekere factor als gevolg van de huidige economische situatie (bedrijfsopleidingen). Daarnaast zal de inkorting van de meeste opleidingen op niveau 4 (van vier naar drie jaar) vanaf 2017 een negatieve invloed hebben op het aantal studenten. Organigram Centraal Bureau Vanuit het Centraal Bureau van het Clusius College vindt alle dienstverlening aan vestigingen en ondersteuning van het College van Bestuur plaats op het gebied van Kwaliteit & Onderwijs (incl. internationalisering), Personeel & Organisatie, Finance & Control, Informatisering & Automatisering en PR & Communicatie. In 2011 is voorlopig op tijdelijke basis de afdeling Projecten (ruim drie fte) van start gegaan, waarin medewerkers werkzaam zijn die zich voordien al met projecten bezig hielden, maar vanuit verschillende delen van de organisatie. Met deze afdeling is de verwachting dat zowel gesubsidieerde projecten als interne projecten beter ondersteund zullen worden. In 2012 zal het onderdeel Functioneel Beheer overgaan van de afdeling Informatisering en Automatisering naar Kwaliteit & Onderwijs, zodat onderwijs en systemen beter op elkaar afgestemd worden. Het Secretariaat van het College van Bestuur ondersteunt ook het Centraal Bureau. Een van de bestuurssecretaresses is tevens office manager. Onderwijsgroep Noordwest-Holland Door de oprichting van de Coöperatieve Onderwijsgroep Noordwest-Holland U.A. in 2010 is een belangrijke stap gezet naar bundeling van krachten op een aantal gebieden van ROC Kop van Noord-Holland en het Clusius College. De bedrijfsopleidingen zullen met ingang van 1 januari 2012 geheel geïntegreerd zijn, waardoor de markt van leven lang leren nog beter bediend kan worden. In het mbo wordt in enkele opleidingen samengewerkt (Groen, Grond & Infra / Monteur Mobiele 6 Geïntegreerd jaardocument 2011

Werktuigen, Zorgbedrijf Dierenhouderij). Samenwerking en krachtenbundeling bij de centrale ondersteuning leidt tot betere dienstverlening en efficiënter werken. De samenwerking zal de komende jaren verder geïntensiveerd worden. SUSP Na ongeveer een jaar voorbereiding zal op 1 januari 2012 de Stichting Uitwisseling en Studiereizen voor het Platteland (SUSP) een personele unie aangaan met de Stichting Clusius College en zal het bestuur van SUSP zijn taken en bevoegdheden overdragen aan het College van Bestuur van het Clusius College. Daarmee is de Raad van Toezicht van het Clusius College ook RvT van SUSP. De statuten van zowel het Clusius College als van SUSP zullen daartoe aangepast worden. SUSP beijvert zich al meer dan 60 jaar om buitenlandse studenten in de gelegenheid te stellen in Nederland een stage te lopen op een agrarisch bedrijf in 2011 betrof dit 184 studenten uit 18 landen en bemiddelt ook Nederlandse studenten op buitenlandse bedrijven, met name in Canada, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten. SUSP heeft veel deskundigheid op dit gebied in huis en werkt samen met partner-organisaties in een groot aantal landen. Door het bestuurlijk samengaan met en het inhuizen bij het Clusius College is de continuïteit van SUSP geborgd en kunnen beide organisaties elkaar versterken op het gebied van internationalisering. Daarnaast blijft SUSP als zelfstandige organisatie ook andere AOC s en instellingen ondersteunen. A1.2 Missie, visie en beleid Het College van Bestuur stelt jaarlijks een kaderbrief op, op basis waarvan de vestigingen hun activiteitenplannen maken en die tevens leidend is voor de activiteiten van en ondersteuning door het Centraal Bureau. Het beleid van het Clusius College wordt in de kaderbrief opgehangen aan vijf speerpunten: 1. Duidelijke strategische positionering 2. Kwalitatief hoogwaardig onderwijs 3. Professionele organisatie 4. Integraal management binnen afgesproken kaders 5. Voldoen aan basiskwaliteit Bij elk van de speerpunten worden doelstellingen benoemd voor de komende vier jaar en activiteiten en resultaten voor het komende (school)jaar. Het Clusius College heeft grote ambities voor wat betreft de ontwikkeling van het onderwijs en de verbetering van de kwaliteit ervan, verdere professionalisering van de organisatie en de medewerkers en modernisering van de huisvesting en overige voorzieningen. Dit vraagt om een heldere missie en visie, die uitgangspunt zijn voor beleid op basis waarvan prioriteiten worden gesteld en keuzes worden gemaakt. In 2011 zijn na een uitvoerig missie/visie-traject dat startte in 2010 (beschreven in het jaarverslag 2010) de missie, algemene en onderwijskundige visie vastgesteld. Alle lagen van de organisatie zijn hierbij betrokken. De missie van het Clusius College luidt: Het Clusius College: groen licht voor succes in een dynamische wereld Geïntegreerd jaardocument 2011 7

De algemene visie van het Clusius College luidt: Het Clusius College leidt op voor leven en werken in een groene wereld, doet dit met eigentijds en aantrekkelijk onderwijs dat in 2015 behoort tot het beste kwart van Nederland. Ons onderwijs onderscheidt zich door aandacht voor natuur, duurzaamheid, voeding en leefomgeving. Het Clusius College komt bij medewerkers, leerlingen, ouders en bedrijfsleven als eerste in gedachte wanneer het gaat om goed onderwijs omdat het een veilige, stimulerende leeromgeving biedt een ieder uitdaagt het beste uit zichzelf te halen samenwerkt met ouders, bedrijfsleven en andere betrokkenen in de regio een professionele organisatie is met modern personeelsbeleid en zich kenmerkt door transparantie, verantwoordelijkheid en kwaliteitsbewustzijn De kernwaarden van het Clusius College zijn betrokken, kwaliteit, professioneel en vertrouwen. De onderwijskundige visie van het Clusius College luidt: Voor leerlingen en studenten Zijn wij Een groene, kwalitatief hoogwaardige leeromgeving die inspireert, stimuleert en veilig is, met aansluiting op vervolgopleiding of beroepspraktijk Hebben wij Competente docenten Een adequaat onderwijsprogramma Een effectief zorgbeleid Doelgerichte begeleiding en coaching Activiteiten gericht op gezondheid, cultuur, mens en maatschappij Aandacht voor natuur, duurzaamheid, voeding en leefomgeving Samenwerking met externe partijen Ondernemend beleid gericht op leven lang leren Beschikken wij over Eigentijdse en duurzame outillage en leermiddelen Actieve leerlingen- en studentenraden Voor ouders/verzorgers Zijn wij Een toegankelijke en transparante onderwijsinstelling Bieden wij Laagdrempelig contact en duidelijke communicatie Relevante informatie De mogelijkheid tot ouderparticipatie Beschikken wij over Een breed palet aan informatiebronnen Ouderraden 8 Geïntegreerd jaardocument 2011

Voor medewerkers Zijn wij Een organisatie die staat voor professionaliteit en kwaliteit, waar medewerkers uitgedaagd worden zich actief, open en kritisch op te stellen Hebben wij Een eigentijds en toekomstgericht personeelsbeleid Bevoegde en bekwame collega s Stimulerend beleid dat gericht is op professionele ontwikkeling binnen de organisatie Een prettige en motiverende werkomgeving Het functiehuis met aandacht voor doorgroeimogelijkheden Open communicatie tussen alle organisatieniveaus Beschikken wij over Toereikend budget voor professionele ontwikkeling Adequate en moderne leermiddelen Een goed functionerende digitale werkomgeving Voor onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en omgeving Zijn wij Een waardevolle en betrouwbare partner Bieden wij Een onderwijsprogramma voor onze leerlingen en studenten waarin ruimte is voor stage, beroepspraktijkvorming en leren door samenwerking met de omgeving (regionaal, landelijk en internationaal) Een goede voorbereiding op en begeleiding tijdens buitenschoolse projecten, stages en beroepspraktijkvorming Heldere afspraken waarin wederzijdse verwachtingen en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd Opleidingen afgestemd op de vraag van de arbeidsmarkt, leerlingen en studenten Een platform voor overleg Beschikken wij over Toereikend budget voor uitvoering van het stage-, internationaliserings- en communicatiebeleid A1.3 Goed bestuur, verantwoording en toezicht A1.3.1 Goed bestuur Het Clusius College hanteert met betrekking tot het besturen, het toezicht en de horizontale verantwoording en dialoog de governancecode van de mbo-sector Goed bestuur in de bve-sector, die op 1 januari 2009 in werking is getreden. In deze code is de volgende definitie opgenomen van goed bestuur: Goed bestuur is het waarborgen van de onderlinge samenhang van de wijze van sturen, beheersen en toezicht houden van een organisatie, gericht op efficiënte en effectieve realisatie van de doelstellingen, alsmede het daarover op een open wijze communiceren en verantwoording afleggen ten behoeve van belanghebbenden. De scheiding tussen bestuur en toezicht is binnen het Clusius College vormgegeven middels de Raad van Toezicht en het College van Bestuur, waarbij het College van Bestuur het bevoegd gezag is. De verantwoordelijkheden, taken en onderlinge verhouding tussen Raad van Toezicht en College van Bestuur zijn vastgelegd in de statuten van de stichting en het bestuursreglement, die in te zien zijn via de website. Geïntegreerd jaardocument 2011 9

A1.3.2 Verantwoording en toezicht Het Clusius College verantwoordt zich aan externe en interne toezichthouders middels het geïntegreerd jaardocument en het jaarverslag. Deze voldoen aan de vereisten die gesteld worden door de overheid en zijn gebaseerd op de inrichtingsvereisten zoals opgenomen in het Burgerlijk Wetboek en zijn nader uitgewerkt in de richtlijnen RJ660 Onderwijsinstellingen en brieven en andere richtlijnen van het Ministerie van OCW. Het jaarverslag van het Clusius College is gebaseerd op het geïntegreerd jaardocument, dat bestaat uit het bestuursverslag, de jaarrekening en de toelichting bij de jaarrekening. Het geïntegreerd jaardocument maakt integraal onderdeel uit van het jaarverslag en is via de digitale versie van het jaarverslag op de website te raadplegen, evenals andere meer gedetailleerde verantwoordingsdocumentatie. Bij de vormgeving van het jaarverslag wordt rekening gehouden met een breed lezerspubliek: naast de interne en externe toezichthouders ook medewerkers van het Clusius College, collegaonderwijsinstellingen, brancheorganisaties, relaties, ouders, bedrijven, etc. Naast de tekst waarin verantwoording wordt afgelegd, zijn in het jaarverslag ook impressies en sfeerbeelden opgenomen van activiteiten en gebeurtenissen uit het verslagjaar. Het jaarverslag (incl. geïntegreerd jaardocument) wordt onder meer geagendeerd en met het CvB besproken in de ondernemingsraad, de (centrale) studentenraad en de (centrale) ouderraad. Het Clusius College participeert in de benchmark mbo en in de JOB-monitor (jongerenorganisatie beroepsonderwijs). In de vo-sector is als benchmark en verantwoordingsinstrumentarium Vensters voor verantwoording in gebruik. Via de website www.clusius.nl zijn met behulp hiervan de opbrengstcijfers van de vestigingen en tal van andere gegevens te raadplegen en kunnen de vestigingen onderling en met de landelijke cijfers worden vergeleken. Via de landelijke website kan ook vergelijking plaatsvinden met andere scholen. De belangrijkste externe toezichthouders zijn de Inspectie van het onderwijs en de accountant. Naast de onderzoeken die op de vestigingen plaatsvinden, is voor het vmbo het jaarlijks gesprek van het College van Bestuur met de inspectie de gelegenheid waarbij de kwaliteit van het onderwijs met de inspectie besproken wordt. De accountant van het Clusius College is Flynth (voorheen de Gibo Groep Gibo Onderwijs Registeraccountants). Flynth controleert jaarlijks de jaarrekening en de accountants zijn aanwezig in de vergadering van de Raad van Toezicht waarin de jaarrekening en het bestuursverslag door de raad besproken en vastgesteld worden. In het najaar vindt de interimcontrole plaats. De managementsamenvatting van de interimcontrole van 2011 geeft aan dat de processen op het gebied van planning & control, personeel, projecten, AO/IB, inkoop en betaling goed verlopen. De verbeterpunten die door de accountant aangegeven zijn, worden opgepakt. In het kader van good governance heeft in 2009 binnen Flynth / Gibo personele wisseling van de wacht plaatsgevonden in de controlerende en verantwoordelijke accountants voor het Clusius College. A1.3.3 Ondernemingsraad Op 1 maart 2011 is na een ruime voorbereidingsperiode door een commissie vanuit de medezeggenschapsraad (MR), ondersteund door medewerkers van het Centraal Bureau, de Ondernemingsraad (OR) van start gegaan. Na een verkiezing met 13 kandidaten, zowel vanuit een vakbond als ongebonden, zijn de vijf leden van de OR gekozen. Van de medewerkers heeft 58% een stem uitgebracht; een percentage om trots op te zijn. Vier van de vijf OR-leden maakten eerder deel uit van de MR. Er is in de voorbereiding bewust gekozen voor een compacte OR. Dit is in het eerste jaar goed bevallen. De binding met de vestigingen en het Centraal Bureau is geborgd door Onderdelencommissies (OdC s), die bestaan uit twee OR-leden en een medewerker van de vestiging. Ook deze constructie werkt goed. 10 Geïntegreerd jaardocument 2011

De OR overlegt, naast het eigen overleg, ongeveer eens in de vijf (school)weken met het CvB; tot de zomer van 2011 was dit frequenter. Veelal is de manager P&O van het Centraal Bureau bij dit overleg aanwezig. De grote verandering ten opzichte van de MR is naast het feit dat in de MR ook ouders en studenten zitting hadden de situatie dat de OR vooral betrokken is bij de voorbereiding van het beleid. Is beleid eenmaal vastgesteld, dan heeft de OR met name een controlefunctie en wordt de raad veelal betrokken bij de evaluatie van het beleid. Zowel de OR als het CvB hebben voor een werkwijze gekozen waarin de OR vroegtijdig betrokken wordt bij de beleidsvorming, waardoor eventuele verschillen van inzicht tijdig onderkend worden en minimaal een beroep gedaan behoeft te worden op formele bevoegdheden. Deze aanpak heeft in het eerste OR-jaar uitstekend gewerkt. In voorkomende gevallen heeft de OR ingestemd of positief geadviseerd. OR- en OdC-leden hebben deelgenomen aan een vijfdaagse WOR-scholing (wet op de ondernemingsraden). Hier vanuit wordt door de OR een scholingsplan voorbereid. In goed overleg zijn de OR- en OdC-leden voor het eerste jaar adequaat gefaciliteerd voor hun werk, met de afspraak dat deze facilitering na evaluatie mogelijk aangepast wordt met ingang van schooljaar 2012-2013. A1.4 Onderwijs A1.4.1 Inspectietoezicht Vmbo De inspectie heeft in het vmbo van het Clusius College de afgelopen jaren veel onderzoeken 2 gedaan. Deels als gevolg van mogelijke risico s (bv. ten aanzien van de opbrengsten) en deels als gevolg van het stelselonderzoek, waarin scholen steekproefsgewijs geselecteerd worden en waarin gegevens verzameld worden voor het onderwijsjaarverslag van de inspectie ( De staat van het onderwijs ). In 2011 heeft de inspectie vervolgonderzoeken uitgevoerd in Alkmaar (KL en GL), Heerhugowaard (KL en GL), Hoorn (GL) en Schagen (GL) als vervolg op onvoldoendes in opbrengsten en/of onderwijsleerproces. Daarnaast zijn vijf vestigingen (Amsterdam, Grootebroek, Heerhugowaard, Hoorn, Schagen) geselecteerd voor het stelselonderzoek dat voor de zomer uitgevoerd is. Door omstandigheden bij de inspectie zijn op het laatste moment Amsterdam en Grootebroek afgevallen. Enkele vestigingen zijn onderzocht in het kader van een themaonderzoek. Het landelijk themaonderzoek Ouderbijdrage & sponsoring, waaraan de vestiging Castricum in 2010 deelnam, heeft de grootste nasleep gehad. Het Clusius College heeft op basis hiervan het beleid met betrekking tot de schoolkosten (incl. vrijwillige ouderbijdrage) en de communicatie hierover aangepast. De vestiging Hoorn, die zeer zwak scoorde voor de Gemengde Leerweg (zowel opbrengsten als onderwijsleerproces onvoldoende) heeft zich in één jaar tijd weten te verbeteren tot het basisarrangement (beide voldoende). Van de vier indicatoren die de opbrengsten in het inspectieonderzoek bepalen, zijn er twee waarin enkele vestigingen onvoldoende scoren. Dit betreft het verschil tussen de resultaten van het schoolexamen en het centrale examen (mag maximaal voor de vestiging 0,49 punt zijn) en het verschil tussen het resultaat van het centrale examen en het landelijk gemiddelde cijfer voor het CE. Dit doet zich met name voor in de gemengde leerweg bij nagenoeg alle AOC s. De AOC Raad is hiervoor samen met de VO-raad het project Opbrengstgericht werken ingericht, dat scholen ondersteuning biedt bij het analyseren van resultaten, het opstellen van verbeterplannen, best practices, etc. Alle vestigingen van het Clusius College maken hiervan 2 Alle inspectierapporten zijn te raadplegen via de website van de inspectie www.onderwijsinspectie.nl Geïntegreerd jaardocument 2011 11

gebruik. Het blijkt dat het verbeteren van opbrengsten veel tijd kost en veel inspanningen vergt van zowel management, teams als individuele docenten. Wat betreft het onderwijsleerproces blijkt dat er met name op het gebied van maatwerk (inspelen op verschillen tussen leerlingen) op al onze vestigingen nog veel te verbeteren valt. In onderstaande tabel is de stand van zaken van eind 2011 met betrekking tot het inspectieoordeel weergegeven. Vestiging Leerweg Opbrengsten Onderwijsleerproces Oordeel inspectie Alkmaar BL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement KL Onvoldoende Voldoende Zwak: verscherpt toezicht GL Onvoldoende Voldoende Zwak: verscherpt toezicht Amsterdam BL Voldoende Onbekend Voldoende: basisarrangement KL Voldoende Onbekend Voldoende: basisarrangement GL Onbekend Onbekend Voldoende: basisarrangement Castricum BL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement KL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement GL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement Grootebroek BL Voldoende Onbekend Voldoende: basisarrangement KL Voldoende Onbekend Voldoende: basisarrangement GL Onbekend Onbekend Voldoende: basisarrangement Heerhugowaard BL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement KL Onvoldoende Voldoende Zwak: verscherpt toezicht GL Onvoldoende Voldoende Zwak: verscherpt toezicht Hoorn BL Voldoende Onbekend Voldoende: basisarrangement KL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement GL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement Purmerend BL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement KL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement GL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement Schagen BL Voldoende Onbekend Voldoende: basisarrangement KL Voldoende Voldoende Voldoende: basisarrangement GL Onvoldoende Voldoende Zwak: verscherpt toezicht Mbo Voor het mbo geldt vanaf 1 januari 2012 een nieuw toetsings- en waarderingskader. Belangrijke verschillen met het inspectietoezicht in het mbo tot en met 2011 zijn dat de inspectie de instelling eens in de drie jaar onderzoekt (t.b.v. de Staat van de instelling ), in dit onderzoek alle andere onderzoeken (stelsel- en themaonderzoeken) meeneemt en het examenonderzoek integreert in het onderzoek. Kwaliteitsborging is naast opbrengsten en het onderwijsleerproces een belangrijk onderwerp van onderzoek. Het Clusius College blijkt in de eerste tranche van negen te onderzoeken instellingen opgenomen te zijn. Begin 2012 vindt dit onderzoek plaats. Nadat in 2010 bleek dat de examenproducten van De groene standaard, het samenwerkingsverband van op een na alle AOC s op het gebied van examinering, door de inspectie niet voldoende bevonden waren op twee standaarden, bleek bij heronderzoek dat de inspanningen van de gezamenlijke AOC s resultaat gehad hebben en waren alle standaarden voldoende. 12 Geïntegreerd jaardocument 2011

De zwakke opleiding Veehouderij in Alkmaar (onvoldoende op onderwijsleerproces) is in 2011 onderzocht door een expertteam van MBO 2010. De onderzoekers waren in de rapportage lovend over de vorderingen die de opleiding gemaakt heeft. Het vervolgonderzoek van de inspectie begin 2012 kan dan ook met vertrouwen tegemoet gezien worden. A1.4.2 Voortijdig schoolverlaten Het Clusius College participeert in het kader van het kabinetsspeerpunt Aanval op schooluitval in regionale convenanten voor voortijdig schoolverlaten. Het percentage voortijdig schoolverlaters van het Clusius College is in 2010-2011 (voorlopige cijfers) gedaald met 50,2% ten opzichte van 2005-2006 (bron Ministerie van OCW). We voldoen hiermee aan de ambitie van de convenanten om het aantal VSV ers met 40% te verminderen. In absolute aantallen is het aantal VSV ers gedaald van 277 naar 139. Waar in 2009-2010 nog sprake was van een stijging van het aantal VSV ers, is dit in 2010-2011 weer omgezet in een daling van het aantal VSV ers. Het Clusius College bevindt zich dus onder het landelijk gemiddelde. In onderstaande tabellen is de ontwikkeling van het aantal VSV ers weergegeven. Aantal nieuwe VSV ers Clusius College vmbo en mbo 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 Aantal leerlingen en studenten 5.451 5.619 5.438 5.326 5.238 5.125 Aantal VSV ers 277 219 189 164 188 139 Ambitie nieuwe VSV ers 249 222 194 166 % VSV'ers totaal 5,1% 3,9% 3,5% 3,1% 3,6% 2,7% Aantal nieuwe VSV ers Clusius College mbo 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 Aantal studenten 1.208 1.272 1.270 1.331 1.393 Aantal VSV ers 121 86 83 105 68 Ambitie mbo 109 97 85 73 % VSV'ers mbo 10,0% 8,0% 6,8% 6,5% 7,9% 4,9% Ten opzichte van 2005-2006 is het aantal VSV-ers in het mbo met bijna 44% gedaald. Nadat we in 2009-2010 niet aan de ambitie voldeden, was er in 2010-2011 weer een sterke daling 3. In vergelijking met de overige AOC s (mbo-gegevens): in peiljaar 2005-2006 hadden de AOC s 8,1% VSV ers (19.355 leerlingen waarvan 1.571 VSV). In 2010-2011 waren er op de AOC s 7,1% VSV ers (21.623 leerlingen waarvan 1.534 VSV). Het Clusius College heeft dus minder VSV ers dan gemiddeld ten opzichte van alle AOC s. 3 Achtergrondinformatie over de VSV ers van het Clusius College is te vinden in het volgende document: http://www.aanvalopschooluitval.nl/userfiles/file/rocs_2012/25ef.pdf Geïntegreerd jaardocument 2011 13

Aantal nieuwe VSV ers Clusius College vmbo 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 Aantal leerlingen 4.243 4.166 4.056 3.907 3.732 Aantal VSV ers 156 103 81 83 71 Ambitie vmbo 140 125 109 94 % VSV'ers vmbo 3,7% 2,7% 2,5% 2,0% 2,1% 1,9% Het totaal aantal VSV ers vmbo laat ten opzichte van 2005-2006 een daling zien van 54,5%. A1.4.3 Taal- en rekenbeleid Taal- en rekenvaardigheid van leerlingen en studenten vormt een belangrijke succesfactor voor het doorlopen en afsluiten van een opleiding. Onderzoeksgegevens tonen aan dat het taal- en rekenniveau van leerlingen vaak onvoldoende is. Dit geldt voor zowel het vmbo als het mbo. Beheersing van taal en rekenen is niet alleen een voorwaarde om tijdens de schoolloopbaan te kunnen slagen, het is ook een voorwaarde om maatschappelijk te kunnen functioneren. Landelijk zijn er referentiekaders taal en rekenen ontwikkeld. Deze zijn ook de basis voor nieuwe wet- en regelgeving op dit gebied. Zo zal er in het mbo sprake zijn van centraal ontwikkelde examens. De werkgroep die binnen het Clusius College in 2009 van start is gegaan, heeft het taal- en rekenbeleid op papier gezet. In 2010 is dit beleid vastgesteld. Dit beleid geeft de centrale kaders, die door de vestigingen verder ingevuld worden. Het beleid is gebaseerd op de drieslag : ontwikkeling op het gebied van taal en rekenen vindt plaats (1) in alle leergebieden (incl. stage), (2) binnen het vakgebied taal en rekenen zelf en (3) middels ondersteuning voor leerlingen met achterstanden. Dit beleid wordt op alle vestigingen geïmplementeerd. In het mbo hebben alle docenten deelgenomen aan een taaltoets (referentieniveau F3). Afhankelijk van het resultaat is een scholingstraject op maat (incl. e-learning) ingezet om deficiënties weg te werken. A1.4.4 Verbeteractiviteiten Verbeteractiviteiten worden ingezet naar aanleiding van interne evaluaties, inspectieonderzoeken, van de managementletter van de accountant, veranderende wet- en regelgeving, signalen van de Raad van Toezicht en de OR, tevredenheidsonderzoeken, risico-inventarisatie en -evaluatie in het kader van de arbo en signalen van studenten-, leerlingen- en ouderraden en sectoradviesraden. De majeure thema s, die van belang zijn voor de hele instelling, worden opgenomen in de kaderbrief. Vestigingen nemen in hun activiteitenplan de verbeterpunten op. Het Centraal Bureau ondersteunt deze activiteiten en verzorgt (een deel van) de beleidsvoorbereiding. A1.4.5 Zorg In ons vmbo is zorg een belangrijke pijler van het onderwijs. Van het totale aantal vmbo-leerlingen had in schooljaar 2010-2011 bijna 44% een lwoo-indicatie (leerwegondersteunend onderwijs), waarbij het Clusius College extra financiering ontvangt voor aanvullende zorg. In 2011-2012 was dat percentage teruggelopen tot bijna 43%. Daarnaast heeft 5% van het aantal leerlingen in het vmbo leerlinggebonden financiering (lgf, rugzakje ). In het mbo heeft 2,5% van het aantal studenten leerlinggebonden financiering. Het Clusius College participeert in zes samenwerkingsverbanden VO, waarvan er drie over een OPDC (orthopedagogisch en didactisch centrum) beschikken. Gerard Oud, lid College van Bestuur, is bestuurslid van het samenwerkingsverband West-Friesland. In de besturen van de andere samenwerkingsverbanden participeren (door het College van Bestuur gemandateerde) vestigingsdirecteuren. 14 Geïntegreerd jaardocument 2011

Het samenwerkingsverband in Amsterdam-Noord is formeel in 2010 opgegaan in het samenwerkingsverband van heel Amsterdam. Bestuurlijk worden de besluiten genomen in het OSVO, de vereniging van Amsterdamse scholen voor voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs, waarin het Clusius College participeert. Het toewerken naar Passend Onderwijs is in alle regio s een belangrijk onderwerp. Eind 2012 moeten alle samenwerkingsverbanden opnieuw ingericht zijn, inclusief de keuze voor een rechtspersoon. De vestiging Amsterdam krijgt subsidie uit het leerplusarrangement, die een school ontvangt bij een percentage leerlingen van meer dan 30% uit risicowijken (armoede-probleemcumulatiegebied). Op enkele vmbo-vestigingen is er een OOM-voorziening (onderwijs op maat), bedoeld om uitval tegen te gaan. Ook in het mbo wordt zorg een steeds belangrijker thema. Zowel in Alkmaar als in Hoorn zijn er voor het mbo zorgplannen en zijn zorgadviesteams actief, voorzieningen die zich in het vmbo al jarenlang bewezen hebben. In Alkmaar is voor het totale mbo een heroriëntatieproject gestart ter voorkoming van voortijdig schoolverlaten. A1.4.6 Toelatingsbeleid In het vmbo volgt het Clusius College de wettelijke kaders voor toelating. Met name voor leerlingen met leerproblemen of die anderszins extra zorg behoeven, wil het Clusius College een passende en veilige leeromgeving bieden. Gelet op het grote aantal leerlingen dat kiest voor het vmbo van het Clusius College en extra begeleiding of zorg nodig heeft, slagen we daarin. In het mbo is de afstemming van de opleidingscapaciteit op de arbeidsmarkt van belang, een onderwerp dat de afgelopen periode in het kader van macrodoelmatigheid landelijk en regionaal op de agenda van het mbo is komen te staan. Het Clusius College hanteert hierbij als maat het aantal beschikbare stageplaatsen. Dit betekent bijvoorbeeld voor de opleiding Dierverzorging dat er een bovengrens gehanteerd wordt voor het aantal studenten dat toegelaten wordt. Voor veel opleidingen voor de primaire sectoren is de vraag op de arbeidsmarkt (veel) groter dan het aantal studenten dat jaarlijks gediplomeerd de opleiding verlaat. Ten aanzien van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt dient overigens te worden opgemerkt, dat veel studenten, deels na een vervolgopleiding, later kiezen voor een ander beroep dan waarvoor de mbo-opleiding opleidt. Het is voor het Clusius College daarom van belang om de breedte van de opleidingen te waarborgen, waarmee de employability van gediplomeerden zo groot mogelijk is. Aantrekkelijke opleidingen, die studenten met plezier volgen, maken de kans op het succesvol afronden van de opleiding en daarmee de slagingskans op de arbeidsmarkt groter. Het Clusius College doet nog geen gericht onderzoek naar extern rendement (mate van succes in het beroep of vervolgopleiding na kwalificering in het mbo). Wel is dit een onderdeel geweest van het in 2011 uitgevoerde alumni-onderzoek. A1.4.7 Internationalisering en culturele diversiteit In 2011 hebben 102 mbo-studenten met subsidie een internationale stage gevolgd. Het betreft dan stages in EU-landen. Daarnaast gingen zo n 32 mbo-ers zonder subsidie naar landen buiten Europa. Het Clusius College behoort inmiddels tot een van de actiefste Nederlandse mboinstellingen als het gaat om internationale stage. Landelijk ligt het deelnemerspercentage in het mbo rond de 0,6% terwijl het aantal internationale stages op het Clusius College de 7% overschrijdt. Twintig docenten hebben, met subsidie, een internationale stage gevolgd in Malta, Denemarken, Engeland, Oostenrijk en Duitsland. Geïntegreerd jaardocument 2011 15

Binnen het Clusius College wordt in toenemende mate de verbinding gelegd tussen culturele diversiteit en internationalisering. Op alle vmbo-vestigingen is via uiteenlopende projecten aandacht voor onze multiculturele samenleving. Zo heeft Schagen voor de docenten een leerzame reis naar Marokko georganiseerd. In de lessen werd in allerlei vormen uitgebreid aandacht besteed aan deze reis. Een tweede reis is inmiddels gepland. Het aantal internationale uitwisselingen op het vmbo liep ook in 2011 terug onder invloed van de grote werkdruk op de vestigingen en de noodzaak om te voldoen aan de eisen voor onderwijstijd. Ravensbrück wordt nog wel bezocht. Verder staat de reis naar Polen vanuit Heerhugowaard ook nog altijd op het programma. Castricum is met een groep LWT- leerlingen voor een werkweek naar Zuid Engeland geweest. Het mbo Alkmaar heeft haar Band-project met Duitsland en het mbo in Hoorn ging net als ieder jaar weer met de studenten naar Italië en Oostenrijk. Ook werd weer een bezoek gebracht aan Tatton Park in Engeland. Engels, de Europese voertaal, kreeg op het Clusius College weer alle aandacht via het Anglia project. Het Clusius College is vanaf 2011 betrokken bij een landelijk KIGO-project waarbij het doel is vast te stellen welke specifieke competenties mbo-ers nodig hebben om te kunnen functioneren in een internationale organisatie. Dit project loopt door tot eind 2012. Het voor internationalisering geoormerkte deel van de Impulssubsidie van het ministerie van EL&I ( 24.000) is ingezet voor een deel van de coördinatie en ondersteuning van de internationaliseringsactiviteiten. Eind 2011 is mede naar aanleiding van de personele unie met Stichting Uitwisseling internationaliseringsbeleid voor het Clusius College op papier gezet, aansluitend bij missie en visie. Dit beleid wordt, na consultatie van management, OR en contactpersonen internationalisering van de vestigingen, in het voorjaar van 2012 vastgesteld. Hierin zijn concrete doelstellingen opgenomen, voor vmbo en mbo, onder meer over het percentage studenten in het mbo dat een internationale stage volgt. A1.4.8 Overige ontwikkelingen Een aantal relevante ontwikkelingen in het mbo in 2011: Focus op vakmanschap De minister van OCW heeft voor de zomer van 2011 haar Actieplan Focus op vakmanschap uitgebracht. Hierin is voor het mbo een aantal ingrijpende maatregelen opgenomen onder het motto De basis op orde, de lat omhoog. De belangrijkste maatregelen van het Actieplan zijn: Inkorten van de (meeste) opleidingen op niveau 4 van vier naar drie jaar. Intensivering van de opleidingen: meer onderwijstijd in vooral het eerste jaar en minder stage (bpv) in de bol-opleidingen. De opleidingen niveau 1 worden ondergebracht in zogenaamde entreeopleidingen, die een aparte bekostiging krijgen. Aanpassing van de bekostiging van de overige opleidingsniveaus: meer bekostiging voor het eerste jaar, minder voor de hogere leerjaren; stapelen van opleidingen (van niveau 2 naar 3 en van 3 naar 4) wordt beperkt. Een vernieuwde en vereenvoudigde kwalificatiestructuur, met minder kwalificatiedossiers (waarop onze opleidingen gebaseerd zijn). De tevredenheid van studenten, medewerkers en bedrijven moet regelmatig gemeten worden. Meer aandacht voor loopbaanoriëntatie en begeleiding. 16 Geïntegreerd jaardocument 2011

Binnen de regio moet er in het kader van macrodoelmatigheid afstemming plaatsvinden ten aanzien van het aanbieden van opleidingen. En al eerder bekend waren de invoering van de hogere eisen aan taal & rekenen en de verbetering van de examinering en de bpv. De ondersteuning van uitvoering van het actieplan gebeurt door het landelijk procesmanagement MBO15 Kwaliteit. Alle ROC s, AOC s en vakscholen hebben een startplan gemaakt, dat door een team van MBO15 is beoordeeld. De komende jaren wordt de uitvoering op de scholen door MBO15 gemonitord en wordt gerapporteerd aan de minister. Het Clusius College is door MBO15 gevraagd als een van de zes testscholen voor het maken van een startplan, dat in twee sessies besproken is met het MBO15. Op basis van het startplan wordt de invoering van de maatregelen voorbereid. Belangrijk onderdeel van de voorbereiding is een werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van alle geledingen in het mbo, die de kaders gaat verkennen waarbinnen de vernieuwde opleidingen in 2012 en 2013 vormgegeven gaan worden. Creta Clusius participeert met de andere AOC s en Cito in het project Creta (centrale toetsen voor rekenen en taal). Beoogd wordt om middels deze toetsen het taal- en rekenniveau van de studenten in het mbo zichtbaar te maken en op basis daarvan aanvullend onderwijs te bieden voor die studenten die het gewenste niveau nog niet bereikt hebben. Studentenraden In 2008 en 2009 is gestart met studentenraden op de vestigingen in Alkmaar en Hoorn. In de voorbereiding heeft JOB (jongerenorganisatie beroepsonderwijs) een belangrijke stimulerende rol gespeeld. De studentenraden zijn voor het vestigingsmanagement gesprekspartner op het gebied van onder andere (onderwijs)voorzieningen en onderwijsorganisatie. Met de invoering van de ondernemingsraad op 1 maart 2011 als gevolg van nieuwe wetgeving, is er ook een centrale studentenraad gevormd, die bestaat uit vertegenwoordigers van (de studentenraden van) Alkmaar, Hoorn en Schagen. Deze centrale raad overlegt enkele keren per jaar met het CvB. Belangrijke ontwikkelingen in het vmbo: Specialiteiten in het vmbo Het aantal themaklassen in het vmbo breidt zich uit. Waar Castricum als eerste vestiging van het Clusius College startte met een paardenklas, heeft dit navolging gekregen op andere vestigingen en zijn er andere themaklassen gestart zoals een kookklas, kunstklas en een international learning klas. Het blijkt dat extra aandacht voor dit soort specialiteiten aantrekkelijk is voor leerlingen en ouders. Waar in havo / vwo dit soort extra mogelijkheden op veel plaatsen aangeboden wordt, blijkt dit in het vmbo veel minder het geval te zijn. In Castricum is een zogenaamde stapelklas gestart, waarin leerlingen in één jaar een diploma van een hoger niveau kunnen halen. Maatschappelijke stages Alle leerlingen die vanaf het schooljaar 2011-2012 gestart zijn in het voortgezet onderwijs, moeten een maatschappelijke stage volgen. De omvang is voor het vmbo 48 uur. Deze stage kan opgeknipt worden in een aantal korte stages, mag zowel binnen als buiten schooltijd plaatsvinden en telt mee als onderwijstijd. Alle vestigingen werken met maatschappelijke stages. VM2 en Startcentrum Schagen De vestiging Schagen heeft de afgelopen jaren geparticipeerd in de pilot vmbo-mbo 2 (VM2). Dit project beoogt leerlingen in één leertraject vanaf het derde leerjaar van het vmbo toe te leiden naar een startkwalificatie (mbo niveau 2) en daarmee voortijdige schooluitval te voorkomen. Het Startcentrum in Schagen is een samenwerkingsproject van ROC Kop van Noord-Holland, het Regius College (met Praktijkschool Schagen) en het Clusius College, waarin leerlingen een Geïntegreerd jaardocument 2011 17

diploma niveau 1 kunnen behalen in Zorg & Welzijn, Handel & Economie, Techniek of Groen. Deze leerlingen worden toegeleid naar de arbeidsmarkt of naar een vervolgopleiding (startkwalificatie op niveau 2). Het Startcentrum won in 2011 de Nationale Innovatieprijs Beroepsonderwijs. Groen Proeven Als uitvloeisel van het stimuleringstraject Het Groene Leertraject, waarin alle AOC s samenwerken, zijn proeven van bekwaamheid voor de praktijkvakken in het vmbo ontwikkeld. A1.4.9 Leerlingen- en studententevredenheid In 2010 heeft het Clusius College met betrekking tot het mbo geparticipeerd in de JOB-monitor. JOB (jongerenorganisatie beroepsonderwijs) voert tweejaarlijks een tevredenheidsonderzoek uit, waaraan zo n 60 mbo-instellingen deelnemen. Wat betreft de respons kwam het Clusius College uit op 33,7%. Deze respons ligt iets hoger dan het landelijk gemiddelde (27,4%). De belangrijkste resultaten op instellingsniveau zijn hieronder weergegeven; deze gegevens hebben betrekking op het mbo in het schooljaar 2009-2010. Op het niveau van de vestigingen en opleidingen biedt de JOB-monitor veel aanknopingspunten voor verbeteringen. In het voorjaar van 2012 doet het Clusius College weer mee aan de JOB-monitor. Rapportcijfer (10-puntsschaal) Clusius College AOC s School 6,2 6,5 Opleiding 6,9 6,9 Bron: JOB Monitor 2010 Oordeel (5-puntsschaal) Clusius College AOC s Lessen / programma 3,2 3,3 Toetsing 3,5 3,6 Keuze / loopbaanbegeleiding 2,9 3 Studiebegeleiding 3,4 3,4 Competenties 3,6 3,6 Stage (bol) 3,5 3,6 Werkplek (bbl) 3,8 3,8 Veiligheid en sfeer 3,7 3,9 Informatie 3,3 3,3 Organisatie 2,9 3,1 Onderwijsfaciliteiten 3,4 3,4 School en studie 3,1 3,3 Bron: JOB Monitor 2010 Leerlingentevredenheidsenquête vmbo In het voorjaar van 2012 vindt er weer een leerlingentevredenheidsonderzoek in het vmbo plaats. In 2009 heeft dit onderzoek in het Clusius College voor het laatst plaatsgevonden. Hierover is in vorige jaarverslagen gerapporteerd. 18 Geïntegreerd jaardocument 2011

A1.4.10 Klachtenafhandeling De klachtenprocedure is in de school- en studiegidsen en op de website te vinden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende typen klachten: algemene klachten, klachten omtrent examens en klachten omtrent ongewenst gedrag en sociale veiligheid. De routes zijn per type klacht beschreven. Het Clusius College beschikt over de volgende klachtenregelingen: 1. Regeling Klachten van zakelijke aard 2. Regeling Klachten ongewenst gedrag en sociale veiligheid Voor de examenklachten: 3. Examenreglement vmbo 4. Onderwijs- en examenregeling mbo 5. Reglement commissie voor beroep voor examens (vmbo en mbo) In 2011 zijn er weliswaar enkele klachten binnengekomen, maar deze zijn adequaat op de vestiging opgelost. In geen geval heeft het College van Bestuur zelf een klacht in behandeling hoeven te nemen. A1.4.11 Bedrijfsopleidingen 2011 heeft in het teken gestaan van het toewerken naar integratie van de bedrijfsopleidingen (incl. cursus- en contractonderwijs) van het Clusius College en van ROC Kop van Noord-Holland in de Onderwijsgroep Noordwest-Holland. Per 1 januari 2012 vindt deze integratie formeel plaats. Het Clusius College kent een sterke verankering in het agrarische bedrijfsleven. Bedrijfsopleidingen versterkt deze positie en werkt nauw samen met een keur aan bedrijven in de voedingsindustrie, glastuinbouw, personeelsvoorzieningsbedrijven, bedrijven in de groenvoorziening, etc. De samenwerking op het gebied van scholingsaanbod voor de glastuinbouw met Lentiz Cursus & Consult wordt verder verstevigd binnen het Glastuinbouw Gilde, waarmee een gezamenlijk cursusaanbod gerealiseerd kan worden voor de glastuinbouw in Zuid- en Noord-Holland. Ondanks de onzekerheid over de mogelijkheid voor werknemers van 30 jaar en ouder om nog een bekostigde bbl-opleiding te volgen (de aangekondigde 30+ maatregel van de overheid), lijkt de omzet van de bedrijfsopleidingen in 2011-2012 zich weer te herstellen, mede dankzij enkele flinke contracten in de voedingsindustrie. A1.5 Samenwerking Het Clusius College werkt op vele fronten samen met andere onderwijsinstellingen, zowel in de regio als landelijk, met het georganiseerde bedrijfsleven en individuele bedrijven en binnen organisaties. In het voorgaande zijn al de samenwerkingsverbanden genoemd in het kader van de leerlingenzorg, de samenwerking met het bedrijfsleven van Clusius Bedrijfsopleidingen en de regionale samenwerking met andere scholen op het gebied van de onderwijsarbeidsmarkt. Heel belangrijk voor het Clusius College zijn de bedrijven en instellingen in de regio waar studenten in het mbo hun beroepspraktijkvorming (stage in de bol en werkend leren in de bbl) doen en waar leerlingen in het vmbo verschillende soorten stages lopen: snuffelstages, beroepsoriënterende en maatschappelijke stages. Bij elkaar zijn dit vele honderden bedrijven en instellingen, zonder welke (voorbereidend) beroepsonderwijs niet mogelijk is. Het Clusius College heeft in 2011 deelgenomen aan de pilot BPV Monitor van de MBO Raad om in het kader van de benchmark de tevredenheid van leerbedrijven in het mbo te meten. Geïntegreerd jaardocument 2011 19