Parkeren in het centrum van Papendrecht Keuzegedrag en beleving Onderzoekcentrum Drechtsteden drs. D.M. Verkade drs. F.W. Winterwerp ir. J.W. Jongenelen-Gietema september 2011
Colofon Opdrachtgever Tekst Drukwerk Informatie Gemeente Papendrecht Onderzoekcentrum Drechtsteden Impuls Publiciteit, Sliedrecht GR Drechtsteden Onderzoekcentrum Drechtsteden Postbus 619 3300 AP Dordrecht 078 770 3905 www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl Overnemen van delen van de tekst is toegestaan onder voorwaarde van een duidelijke bronvermelding.
Inhoud Samenvatting...5 1 Inleiding... 11 1.1 Aanleiding en doel... 11 1.2 Vraagstelling... 12 1.3 Opzet... 13 1.4 Leeswijzer... 13 2 Bezoekersprofiel en parkeergedrag... 15 2.1 Vervoermiddelgebruik... 15 2.2 Parkeergedrag... 16 2.3 Herkomst en bezoekgedrag parkeerders... 18 2.4 Oordeel parkeergarages... 20 2.5 Conclusies... 21 3 Bezoekers over toekomstscenario s... 23 3.1 Tarief garages per kleinere tijdseenheid... 24 3.2 Uur langer parkeren in... 25 3.3 Betalen in... 26 3.4 Blauwe zone fors groter... 28 3.5 Betalen in en zone fors groter... 29 3.6 Conclusies... 30 4 Werknemers... 33 4.1 Werknemersprofiel... 33 4.2 Uur langer parkeren in de... 35 4.3 Betalen in de... 35 4.4 Blauwe zone fors groter... 35 4.5 Ontheffing... 36 4.6 Ontheffing en fors groter... 37 4.7 Conclusies... 37 5 Bewoners... 39 5.1 Autobezit... 39 5.2 Parkeerdruk... 39 5.3 Parkeren voor bezoek... 42 5.4 Ideeën over parkeren... 42 5.5 Conclusies... 43 Bijlagen... 45 Bijlage 1 Methodologische verantwoording... 47 Bijlage 2 Aanvullende tabellen... 49 Bijlage 3 Vragenlijst... 53
Samenvatting Parkeren in het centrum van Papendrecht. Dat is het onderwerp van dit onderzoeksrapport. Het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) heeft in opdracht van de gemeente Papendrecht onderzocht waar bezoekers en werknemers nu parkeren, wat zij zouden doen bij mogelijk nieuw parkeerbeleid en hoe bewoners de huidige parkeersituatie ervaren. In deze samenvatting leest u de belangrijkste conclusies. Allereerst, een korte beschrijving van de huidige parkeersituatie in de gemeente Papendrecht. In figuur 1.1 in hoofdstuk 1 staat een kaartje ter verduidelijking. Huidige parkeersituatie Papendrecht centrum In het centrum van Papendrecht is er op straat een, waar de toegestane maximum parkeertijd met parkeerschijf officieel één uur is. Dit uur is wel gratis. Daarnaast zijn er twee parkeergarages waar je moet betalen: garage De Meent en garage De Overtoom. Het tarief in deze parkeergarages geldt per heel uur. Sta je er één uur en vijf minuten, dan betaal je dus voor twee uur. Buiten de kun je gratis net zo lang parkeren als je wilt. Wel sta je dan iets verder van het centrum af. De centrale vraag van het onderzoek is: 'Hoe zien het keuzegedrag en de beleving van bezoekers aan en werknemers in het centrumgebied eruit met betrekking tot parkeren? En hoe ervaren bewoners in en aan de rand van het reguleringsgebied de huidige parkeersituatie?' We hebben voor dit onderzoek drie groepen benaderd: bezoekers, werknemers en bewoners. Bezoekers hebben we benaderd via passantenenquêtes (775 respondenten) en een deel van hen hebben ook een internetenquête ingevuld (270 respondenten). Werknemers hebben we benaderd via enerzijds een schriftelijke enquête voor ondernemers (winkels, horeca, dienstverlening) en hun personeel (respons 31%) en anderzijds via een internetenquête voor werknemers van de gemeente Papendrecht (respons 71%). Tot slot hebben we de bewoners benaderd via een schriftelijke enquête (respons 42%). Dit is voor alle groepen een ruim voldoende respons om betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Beantwoording onderzoeksvragen De centrale vraag valt uiteen in een aantal onderzoeksvragen. We zullen deze onderzoeksvragen hier één voor één beantwoorden. 1. Waar parkeren bezoekers en werknemers en wat zijn motieven om te kiezen voor die parkeerplaats? Ongeveer de helft van alle bezoekers aan het centrum van Papendrecht komt vaak of altijd met de auto. De meeste parkeren óf in een parkeergarage óf in de. Maar zij wisselen afhankelijk van het doel van hun bezoek - die twee locaties ook regelmatig af. Buiten de wordt relatief weinig geparkeerd. Van de werknemers gaat drie kwart meestal met de auto naar het werk. Het overgrote deel van de werknemers parkeert juist wel buiten de (80%). Keuzegedrag en beleving 5
Voor zover het niet gaat om een gewoonte, wegen bezoekers bij hun keuze voor een parkeerlocatie gemak, tijdsduur van het bezoek en kosten tegen elkaar af. In die afweging lijkt ook de geld-terug-actie van de supermarkten (het eerste uur gratis parkeren in de parkeergarages) een factor van belang. De redenen van werknemers om te parkeren buiten de liggen voor de hand: het is gratis en je mag er zo lang staan als je wilt. Wel zo handig als je een hele dag werkt. 2. Onder welke omstandigheden zouden bezoekers en werknemers die nu niet in één van de parkeergarages parkeren dat wel doen? Om deze vraag te beantwoorden kijken we naar wat bezoekers en werknemers zouden doen bij nieuwe mogelijke parkeersituaties: gaan zij dan wel of niet in de parkeergarage staan? En wat zijn andere gedragsveranderingen? We hebben deze groepen de volgende verschillende alternatieven voorgelegd (tabel 1). Tabel 1 Voorgelegde alternatieven 1 Het tarief in de parkeergarages geldt na het eerste uur niet meer per vol uur, maar per kleinere tijdseenheid (bv. half uur/20 minuten). voorgelegd aan werknemers voorgelegd aan bezoekers 2 U kunt in de een uur langer gratis parkeren met parkeerschijf. X X 3-1 U mag zo lang als u wilt parkeren in de, alleen moet u dan wel betalen. Het tarief in de is gelijk aan dat van de parkeergarages. X X 3-2 U mag zo lang als u wilt parkeren in de, alleen moet u dan wel betalen. Het tarief in de is hoger dan dat van de parkeergarages. X 4 De is beduidend groter. X X 5-1 U mag zo lang als u wilt parkeren in de, alleen moet u dan wel betalen. Het tarief in de is gelijk aan dat van de parkeergarages EN de is beduidend groter. 5-2 U mag zo lang als u wilt parkeren in de, alleen moet u dan wel betalen. Het tarief in de is hoger dan dat van de parkeergarages EN de is beduidend groter. 6 U kunt voor een redelijk bedrag per maand een ontheffing aanschaffen voor parkeren in de. 7 U kunt voor een redelijk bedrag per maand een ontheffing aanschaffen voor parkeren in de EN de wordt fors groter. X X X X X Werknemers zouden in geen van de voorgelegde alternatieven in de parkeergarage gaan staan. De voorgelegde alternatieven maken het dan ook niet aantrekkelijk voor werknemers. Bezoekers die in de huidige parkeersituatie in de parkeren zouden bij diverse alternatieven parkeren in de parkeergarage (tabel 2). Dit varieert tussen twee op de tien tot een derde. Opvallend is dat alleen al het kunnen betalen per kleinere tijdseenheden (alternatief 1) al zoveel meer bezoekers zou doen besluiten in de parkeergarage te parkeren. Blijkbaar is parkeren in één van de garages voor veel bezoekers op zich aantrekkelijker dan parkeren in de, maar wil men er niet te veel voor betalen. We zien alleen bij alternatief 1, alternatief 5-1 en alternatief 5-2 een verschuiving vanuit buiten de naar de parkeergarages. Omdat er maar weinig bezoekers buiten de parkeren is het effect hiervan echter klein. 6 Parkeren in het centrum van Papendrecht
Tabel 2 bij alternatief: Wanneer in parkeergarage % van bezoekers in dat kiest voor parkeergarage % van bezoekers buiten dat kiest voor parkeergarage 1 31 36 2 0 0 3-1 36 0 3-2 39 0 4 0 0 5-1 34 21 5-2 40 14 Belangrijk om hierbij te vermelden is dat alle alternatieven waar betalen in de in voorkomt het risico van een flink verlies aan klandizie voor het winkelcentrum met zich meebrengen. Menig bezoeker geeft aan dan ergens anders te gaan winkelen/boodschappen te gaan doen (zie 4. voor de kwantificering hiervan). Betalen voor parkeren blijft voor veel consumenten kennelijk problematisch. Huidige autobezoekers van het centrum zijn het dan ook grotendeels oneens met de stellingen dat betalen voor parkeren bij een groot hoofdwinkelcentrum als dat van Papendrecht normaal is, dat betaald straatparkeren een goed reguleringsinstrument zou zijn en dat ze liever betalen zonder maximum duur, dan zoals nu gratis maar met parkeerschijf. Los van de voorgelegde alternatieven is parkeerders in de nog de vraag gesteld waar zij hun auto hadden geparkeerd als het moeilijker was geweest om in de een parkeerplaats te vinden. Bijna de helft (45%) zou dan voor één van de parkeergarages hebben gekozen. Ook zouden die bezoekers dan deels uitwijken naar buiten de (13%), niet met de auto komen (6%) of waarschijnlijk helemaal niet meer komen (12%). 3. In hoeverre is de verblijfsduur van bezoekers van het centrum afhankelijk van parkeertarieven en/of maximum parkeerduur van de? Deze vraag is relevant voor het functioneren van het winkelcentrum. Het is van belang dat klanten op hun gemak boodschappen kunnen doen of kunnen winkelen zonder dat zij zich hiervan laten weerhouden door de parkeertarieven of een maximum gratis parkeertijd. In de huidige situatie verblijven maar weinig bezoekers per auto er langer dan anderhalf uur. Hebben de voorgelegde alternatieven invloed op de verblijfsduur? Bezoekers aan het centrum hebben, zo blijkt, een grote prijsgevoeligheid en gevoeligheid voor de tijd die men (gratis) mag parkeren. Dit zijn logische uitkomsten: iedereen wil het liefst zonder belemmeringen lang genoeg en gratis parkeren. Als iedereen zou doen wat hij/zij zegt, dan kunnen de effecten groot zijn. We zien bij twee alternatieven dat bezoekers juist langer zouden blijven. Dit is wanneer het tarief van de parkeergarages per kleinere tijdseenheid te betalen zou zijn (31% blijft langer) en wanneer men een uur langer gratis kan parkeren in de (38% blijft langer). Beide alternatieven zouden ook meer bezoek opleveren: 23% respectievelijk 34% van de huidige bezoekers per auto zou vaker komen én (maximaal) ongeveer 10% van de huidige niet-auto bezoekers zou vaker komen en dan met de auto. In het tweede alternatief (een uur langer gratis in de ) vindt tevens een grote verschuiving (48%) plaats van de parkeergarages naar de. Een en ander betekent een veel grotere parkeerdruk in de, waardoor een deel van de bezoekers toch weer hun oude bezoeken parkeergedrag zullen hervatten. Keuzegedrag en beleving 7
Bij de andere alternatieven blijft menig bezoeker korter en/of komt minder vaak of helemaal niet meer. 4. In welke mate is er in de huidige situatie sprake van uitwijkgedrag naar andere aankoopplaatsen en in welke mate is dit bij verschillende toekomstige varianten van parkeerregulering te verwachten? Sinds de opening van het nieuwe winkelcentrum, in september 2007, is de parkeersituatie veranderd. In de parkeergarages is toen het betaald parkeren ingevoerd met in eerste instantie, als gewenning, de eerste twee uur gratis parkeren. Vanaf maart 2008 geldt er volledig betaald parkeren in de parkeergarages. Daarnaast kan men in de nu korter gratis parkeren met parkeerschijf (van twee uur naar één uur). Als gevolg komen drie van de tien huidige autobezoekers naar eigen zeggen nu minder vaak. Dit zijn vooral bezoekers die nu in de parkeren. Van de groep die nu minder vaak in het centrum van Papendrecht komt, gaat 85% ergens anders winkelen (vooral Sliedrecht, Dordrecht, Alblasserdam) en/of boodschappen doen (vooral in andere winkelcentra in Papendrecht: Wilgendonk en Westpolder). Dit verlies aan klandizie zien we ook bij vier mogelijke toekomstige alternatieven waarbij betaald parkeren op straat wordt ingevoerd (tabel 2). Een deel van de autobezoekers kiest er bij deze alternatieven voor om minder vaak of helemaal niet meer naar het centrum van Papendrecht te komen voor boodschappen of om te winkelen. In het minst zware alternatief telt dit al op tot een derde van alle autobezoekers. In het zwaarste alternatief gaat het om ruim vier op de tien autobezoekers. Het alternatief waarin alleen de blauwe zone fors groter wordt, maar er geen betaald parkeren op straat wordt ingevoerd leidt onder de huidige parkeerders buiten de weliswaar ook tot uitwijkgedrag, maar op het totaal aantal bezoekers lijkt het effect verwaarloosbaar. Tabel 3 Verlies klandizie per alternatief alternatief % bezoekers dat minder vaak komt % bezoekers dat helemaal niet meer komt betalen in (tarief gelijk aan tarief parkeergarages) 20 12 betalen in (tarief hoger dan tarief parkeergarages) 23 14 betalen in (tarief gelijk aan tarief parkeergarages) EN fors groter 22 a 16 betalen in (tarief hoger dan tarief parkeergarages) EN fors groter 24 a 19 a niet expliciet meer naar gevraagd; inschatting op basis van eerdere alternatieven 5. Wat is de verwachte invloed van uitbreiding van de gereguleerde parkeerzone en/of invoering van parkeerabonnementen (in diverse prijzen) op het parkeergedrag van werknemers? Wanneer de beduidend groter wordt, zal dit op drie kwart van de werknemers (inclusief ondernemers winkelcentrum) die nu al buiten de blauwe zone parkeren geen invloed hebben. Dit ondanks dat het dan verder lopen zou zijn van de parkeerplek naar de werkplek. Slechts 2% kiest voor de blauwe zone en 5% zou niet meer met de auto naar het werk gaan. De rest twijfelt over wat ze zouden doen. Wanneer er voor een redelijk bedrag per maand een ontheffing aangeschaft kan worden om te parkeren in de, zien we meer verschuiving. Dan blijft de helft nog steeds buiten de geparkeerd staan, een kwart gaat misschien in de staan en 19% zeker. De rest twijfelt. 8 Parkeren in het centrum van Papendrecht
Bij dit scenario zou twee op de tien werknemers die nu niet met de auto naar het werk gaan (27% van het totaal), dan wel met de auto naar het werk gaan. Daarnaast twijfelt nog één op de tien hier over. Wanneer deze twee alternatieven gecombineerd worden (alternatief 7), treedt het grootste effect op bij de werknemers. Slechts 35% blijft nog staan buiten de. De helft kiest voor een ontheffing in de. De overigen zijn verdeeld over de zonder ontheffing, niet meer met de auto komen, de parkeergarage en twijfelaars. Alle werknemers met interesse in een ontheffing hebben aangegeven wat zij een redelijk bedrag hiervoor vinden. Gemiddeld 16,20 per maand. 6. Hoe ervaren bewoners in en aan de rand van het reguleringsgebied de huidige parkeersituatie? Specifiek hebben we bewoners gevraagd naar de ervaren parkeerdruk in de directe woonomgeving in het algemeen, op verschillende dagen en tijdstippen en wat zij vinden van het parkeren voor hun bezoek. Bewoners ervaren de parkeersituatie wisselend. Een kwart van de bewoners ziet (bijna) nooit vrije parkeerplekken in hun directe woonomgeving. Vier op de tien zien vaak of (bijna) altijd wel vrije parkeerplekken. Bewoners die buiten de wonen ervaren meer parkeerdruk dan bewoners die wonen in de. Het gaat bij bewoners die buiten de wonen vooral om alle dagen van de week rond de tijd dat bewoners uit hun werk komen en de auto kwijt moeten. Dit terwijl bewoners die in de wonen juist meer parkeerdruk ervaren op alle doordeweekse dagen van 8.00-16.00 uur. Bewoners van de straten Westeind, Weteringsingel, Sperwerstraat, Kleine Waal en vooral Veerweg, Aviolandaplein, G. van Dalenstraat en Muilwijckstraat ervaren relatief veel parkeerdruk. Er zijn kraskaarten beschikbaar voor bezoek van bewoners die wonen in de. Na aankoop van een kraskaart kan het bezoek maximaal één dagdeel parkeren in de. Negen op de tien bewoners van de blauwe zone kennen de kraskaarten, vier op de tien gebruiken ze. De helft van de gebruikers is tevreden, 30% is ontevreden. De meest genoemde verbeterpunten zijn: zorgen voor gratis kraskaarten, kraskaarten die langer geldig zijn en zorgen voor meer parkeerplekken. Ook hier komt dus de gevoeligheid voor prijs en tijd van parkeren naar voren. Conclusies en aandachtspunten We kunnen uit dit onderzoek diverse conclusies trekken. Welke daarvan het belangrijkst zijn, ligt mede aan welke weg de gemeente Papendrecht in wil slaan. Het toekomstige parkeerbeleid staat nog niet vast. De volgende uitkomsten van het onderzoek zijn voor een keuze in deze in elk geval van belang: 1. De bezetting van de parkeergarages kan beter. Dit komt doordat veel bezoekers gratis in en - in beperkte mate - ook buiten de parkeren. Veel consumenten hebben moeite met het meer betalen dan voor de werkelijke parkeertijd. 2. Werknemers parkeren vooral buiten de en vooral bewoners buiten de ervaren de meeste parkeerdruk. Zij ervaren dit overigens ook op tijdstippen wanneer veel werknemers al naar huis zullen zijn. Keuzegedrag en beleving 9
3. Parkeerlocatie, bezoekfrequentie en verblijfstijd van de bezoekers van het winkelcentrum zijn afgaande op hun eigen opgave - erg gevoelig voor de prijs van parkeren en de maximaal toegestane tijdsduur van gratis parkeren. 4. Veranderingen in de parkeersituatie kunnen daardoor al gauw niet alleen tot flinke verschuivingen in het parkeergedrag leiden, maar ook tot afhankelijk van het alternatief meer en langer of juist minder en korter bezoek. Het laatste punt moeten we wel nuanceren. Wellicht is hier sprake van enige overreactie: gaan de bezoekers straks, wanneer een alternatief realiteit wordt, ook allemaal doen wat ze beweren? Dat lijkt onwaarschijnlijk. Aan de andere kant is het zo dat de alternatieven om te parkeren vrij moeiteloos kunnen worden benut. Bezoekers wisselen, afhankelijk van hun bezoekmotief, nu ook al regelmatig af tussen en parkeergarage. En, alternatieve aankoopplaatsen zijn ook dichtbij. Ten slotte zijn en blijven veel consumenten tamelijk allergisch voor (te veel) betalen voor parkeren, zeker als daar eerder geen sprake van was. Samengevat heeft de gemeente te maken met een nog niet optimale bezetting van de parkeergarages, een te grote parkeerdruk buiten de en met het risico dat invoering van betaald parkeren op straat tot (flink) verlies aan klandizie voor het winkelcentrum leidt. Menig bezoeker zou ook eigenlijk best wel wat langer in het winkelcentrum willen blijven, maar heeft daar geen (extra) parkeerkosten voor over. Voor de klandizie van het winkelcentrum zijn alleen de invoering in de parkeergarages van betalen naar werkelijke parkeertijd en een uur langer gratis parkeren in de gunstig. De overige voorgelegde alternatieven, waarin sprake is van betaald parkeren in de en/of een vergroting van de, leiden tot verlies aan klandizie. Een uur langer gratis parkeren in de leidt echter onherroepelijk tot minder parkeerders in de parkeergarages. Om juist meer bezoekers in de garages te krijgen volstaat, van de in dit onderzoek onderzochte alternatieven, afgezien van de invoering van betalen naar werkelijke parkeertijd eigenlijk alleen het invoeren van betaald parkeren op straat. Maar, zoals gezegd, het risico op (nog meer) uitwijkgedrag naar andere aankoopplaatsen en/of korter verblijf is dan groot. Daarnaast zal ook het opvoeren van de parkeerdruk in de meer bezoekers doen besluiten om in één van de parkeergarages te gaan parkeren. Dat zou echter ook enig uitwijkgedrag naar buiten de of naar andere aankoopplaatsen met zich mee kunnen brengen. Wat werknemers betreft ten slotte zet vergroting van de alleen naar alle waarschijnlijkheid weinig zoden aan de dijk. Een combinatie hiervan met een aantrekkelijk geprijsde ontheffing voor de doet dat wel. 10 Parkeren in het centrum van Papendrecht
1 Inleiding Waar parkeren bezoekers, werknemers en bewoners in het centrum van Papendrecht? Waarom parkeren ze daar? En waar zouden zij parkeren als het parkeerbeleid anders was? Dit en meer vragen beantwoorden we in dit onderzoek dat het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) heeft uitgevoerd voor de gemeente Papendrecht. 1.1 Aanleiding en doel Parkeerbeleid Papendrecht centrum Sinds de opening van het nieuwe winkelcentrum, in september 2007, is de parkeersituatie veranderd. In de parkeergarages is toen het betaald parkeren ingevoerd met in eerste instantie, als gewenning, de eerste twee uur gratis parkeren. Vanaf maart 2008 geldt er volledig betaald parkeren in de parkeergarages (tarief 1,- per uur of gedeelte daarvan) en is er op straat een gecreëerd, waar met parkeerschijf (officieel) gratis één uur mag worden geparkeerd. Een derde parkeergarage is nu in voorbereiding. De gemeente Papendrecht wil het parkeren in het centrum beter reguleren. In de huidige situatie parkeren veel bezoekers van het winkelcentrum met een parkeerschijf in de en werknemers parkeren voornamelijk in de straten vlak buiten de. Hierdoor zijn de parkeergarages onderbezet en hebben bewoners vlak buiten de te maken met parkeeroverlast. Verder zou de tariefstelling in de parkeergarages, in combinatie met de beperkte parkeerduur in de, mogelijk het bezoek aan en de verblijfsduur van bezoekers in het winkelcentrum en daarmee de omzet voor de winkeliers negatief beïnvloeden. De drie supermarkten hebben inmiddels een geld-terug-actie, zodat bezoekers het eerste uur gratis kunnen parkeren. De gemeente Papendrecht staat nu voor de beslissing om in 2011 het parkeerbeleid aan te passen. Vele alternatieven zijn nog mogelijk. Het Onderzoekcentrum Drechtsteden heeft in opdracht van de gemeente Papendrecht een onderzoek uitgevoerd naar het keuzegedrag van werknemers en bezoekers bij deze alternatieven en hun beleving met betrekking tot parkeren in het centrumgebied. Daarnaast geeft het onderzoek inzicht in de beleving van bewoners wonend in het gebied en net buiten het gebied. De resultaten van dit onderzoek dienen dus als input voor de evaluatie van de huidige parkeerregulering in het centrumgebied en het mogelijke bijstellen daarvan. Daarbij plaatsen wij wel de opmerking dat het in dit onderzoek gaat om een momentopname. Keuzegedrag en beleving 11
Figuur 1.1 Kaart met, buiten de (onderzoeksgebied) en de parkeergarages 1.2 Vraagstelling De centrale vraag van het onderzoek is: 'Hoe zien het keuzegedrag en de beleving van bezoekers aan en werknemers in het centrumgebied eruit met betrekking tot parkeren? En hoe ervaren bewoners in en aan de rand van het reguleringsgebied de huidige parkeersituatie?' Deze centrale vraag valt uiteen in de volgende onderzoeksvragen: 1. Waar parkeren bezoekers en werknemers en wat zijn de motieven om te kiezen voor die parkeerplaats? 2. Onder welke omstandigheden zouden bezoekers en werknemers die nu niet in één van de parkeergarages parkeren dat wel doen? 3. In hoeverre is de verblijfsduur van bezoekers van het centrum afhankelijk van parkeertarieven en/of maximum parkeerduur van de? 4. In welke mate is er in de huidige situatie sprake van uitwijkgedrag naar andere aankoopplaatsen en in welke mate is dit bij verschillende toekomstige varianten van parkeerregulering te verwachten? 5. Wat is de verwachte invloed van uitbreiding van de gereguleerde parkeerzone en/of invoering van parkeerabonnementen (in diverse prijzen) op het parkeergedrag van werknemers? 6. Hoe ervaren bewoners in en aan de rand van het reguleringsgebied de huidige parkeersituatie? 12 Parkeren in het centrum van Papendrecht
1.3 Opzet Voor bezoekers, werknemers en bewoners is gekozen voor een verschillende opzet: Bezoekers Het keuzegedrag en de beleving van bezoekers hebben we in beeld gebracht via een internetenquête. Om mensen te werven voor die internetenquête, hebben we in het centrum eerst passantenenquêtes afgenomen. Onze getrainde enquêteurs namen op diverse plekken in het centrum bij bezoekers een kort vragenlijstje af, met daarin vragen over het bezoekmotief, vervoermiddelgebruik en parkeergedrag. Op basis van de passantenenquêtes konden we het bezoekersprofiel van bezoekers aan het winkelcentrum van Papendrecht samenstellen. We eindigden de enquête met een vraag over medewerking aan onze internetenquête. Deze methode is een beproefde methode voor evenementenonderzoek die ook uitstekend voor dit onderzoek kon worden toegepast. Het veldwerk heeft in de eerste helft van november 2010 plaatsgevonden. Onze enquêteurs hebben verspreid over verschillende locaties en op verschillende dagen van de week 755 passantenenquêtes afgenomen. We verstuurden 440 een internetenquête: 270 deden mee (een respons van 61%). Tijdens het veldwerk was het regelmatig zwaar bewolkt en af en toe regenachtig. Dit kan het vervoermiddelgebruik en het parkeergedrag enigszins hebben beïnvloed in de richting van meer dan gemiddeld gebruik van de auto en de parkeergarage. Werknemers Het keuzegedrag en de beleving van werknemers in het centrumgebied hebben we op twee verschillende manieren in beeld gebracht. In de eerste plaats hebben we een internetenquête uitgezet onder het personeel van de gemeente Papendrecht. Van de 147 werknemers hebben er 104 de vragenlijst ingevuld, een hoge- respons van 71%. In de tweede plaats benaderden we in december alle 120 vestigingen (winkels, horeca, dienstverlening) in het centrum met een korte schriftelijke vragenlijst voor de ondernemers en hun personeel. van de in totaal ongeveer 600 medewerkers/ondernemers vulden 187 (31%) de vragenlijst in. Bewoners Om in beeld te brengen hoe bewoners de huidige parkeersituatie ervaren hebben we onder hen een korte schriftelijke enquête gehouden, die via de gemeente halverwege december huis-aan-huis werd verspreid. Eind december heeft de gemeente Papendrecht in het stadsblad opgeroepen om de vragenlijst in te vullen. Het voordeel hiervan is dat iedereen in en om het gebied de kans werd geboden zijn/haar mening over het parkeren te geven. De afbakening van het gebied is in overleg met de opdrachtgever bepaald en is mede gebaseerd op de feitelijk waargenomen parkeerdruk. Van de 2.613 aangeschreven woonadressen in het onderzoeksgebied (figuur 1.1 binnen de blauwe lijn) vulden 1.052 bewoners (per uniek adres) (40%) de vragenlijst in. Voor een meer uitgebreide methodologische verantwoording verwijzen we naar bijlage 1. 1.4 Leeswijzer Bezoekers en werknemers hebben we in de internetenquêtes onder andere diverse mogelijke toekomstige alternatieven van parkeerregulering voorgelegd. Hoe zij daar op reageren bespreken we in de hoofdstukken 3 en 4. Om de resultaten voor de bezoekers goed te kunnen plaatsen, geven we in hoofdstuk 2 eerst een korte schets van het huidige bezoek- en parkeergedrag van de Keuzegedrag en beleving 13
bezoekers per auto aan het centrum. Hoofdstuk 5 is gewijd aan de beleving van de parkeersituatie in het centrum door de bewoners in en rond de. Deze inleiding wordt vooraf gegaan door een samenvatting met de belangrijkste uitkomsten en een aantal conclusies. 14 Parkeren in het centrum van Papendrecht
2 Bezoekersprofiel en parkeergedrag Hoe vaak komen bezoekers met de auto? Waar parkeren ze en wanneer parkeren ze daar? En hoe vaak bezoeken ze het winkelcentrum? Deze en andere vragen met betrekking tot het bezoek aan het winkelcentrum en het parkeergedrag van die bezoekers beantwoorden we in dit hoofdstuk. In dit hoofdstuk bespreken we het bezoek- en parkeergedrag van de bezoekers aan het centrum van Papendrecht. Eerst gaan we in paragraaf 2.1 kort in op het vervoermiddelgebruik van de bezoekers. In paragraaf 2.2 staat meer informatie over het parkeergedrag van de bezoekers die met de auto komen. In de daaropvolgende paragrafen gaan we nog wat meer in detail in op de bezoekers die met de auto naar het centrum komen (2.3) en het oordeel van hen over het parkeren in de parkeergarages (2.4). In 2.5 behandelen we aan de hand van de antwoorden op een drietal stellingen de houding van de bezoekers tegenover betaald parkeren. In 2.6 ten slotte formuleren we kort een aantal conclusies. Deze informatie is van belang als kader voor de interpretatie van de resultaten van hoofdstuk 3, waar we de reactie van de bezoekers op de verschillende voorgelegde alternatieven bespreken. 2.1 Vervoermiddelgebruik In de enquêteweken kwam ongeveer 60% van de passanten met de auto naar het winkelcentrum van Papendrecht. Van de passanten kwam 20% met de fiets, 17% lopend. Het openbaar vervoer was voor niet meer dan 5% van de bezoekers het vervoermiddel. 1 Veel bezoekers vaak of altijd met de auto Acht op de tien bezoekers die met de auto waren komen vaak of altijd met de auto naar het centrum (tabel 2.1). Op het totaal aantal bezoekers is dat ongeveer de helft. Voor de overige twee van de tien bezoekers per auto is het gebruik van de auto eerder uitzondering dan regel. Dit zal (mede) te maken hebben met de vrij matige weersomstandigheden in de enquêteweken (november). Tabel 2.1 Autogebruik bij bezoek winkelcentrum, naar parkeerlocatie (%) parkeergarage totaal a altijd 60 43 52 vaak 25 34 30 soms 14 16 14 zelden 2 7 4 a inclusief buiten, buiten vanwege kleine aantal waarnemingen niet in tabel opgenomen Toelichting: % van bezoekers per auto Niet met de auto Van degenen die niet met de auto waren (40% van het totaal) kwamen twee op de tien niet met de auto vanwege de parkeersituatie (figuur 2.1). Als de parkeersituatie zou veranderen zou ongeveer twee derde van hen vaker naar het centrum komen om daar te winkelen en/of boodschappen te doen. Gratis, goedkoper, meer parkeerplaatsen en langer met parkeerschijf worden in dit verband elk meerdere malen genoemd. Een en ander betekent dat een voor de consument gunstige verandering van de parkeersituatie in beperkte mate extra 1 Deze gegevens zijn gebaseerd op de enquêtes afgenomen in het winkelcentrum, dus exclusief de respondenten die extra benaderd zijn bij de parkeergarages en in de. Keuzegedrag en beleving 15
klandizie en parkeervraag zal kunnen uitlokken van consumenten die op dit moment niet met de auto komen. Figuur 2.1 Niet met de auto, vanwege... 24% 18% parkeersituatie woon in de buurt geen auto anders 18% 40% De rest van dit hoofdstuk gaat over de bezoekers per auto. 2.2 Parkeergedrag Parkeerlocatie vaak afgewisseld Bezoekers per auto parkeren hoofdzakelijk in een parkeergarage (48%) of in de (45%). 1 Blijkens de cijfers in tabel 2.2 wisselen bezoekers ook regelmatig af tussen parkeergarage en. Maar weinig bezoekers parkeren (altijd) buiten de. Figuur 2.2 Parkeerplek in enquêteweken garage De Meent 7% garage De Overtoom in de blauwe zone buiten de blauwe zone 45% 10% 38% Tabel 2.2 Altijd daar parkeren? (%) parkeergarage altijd 39 47 vaak 42 32 soms 15 15 zelden 4 6 indien niet daar, waar dan? dan (vrijwel) altijd/meestal: in 91 in parkeergarage 89 buiten 9 11 Toelichting: buiten vanwege kleine aantal waarnemingen niet in tabel opgenomen 16 Parkeren in het centrum van Papendrecht
Wanneer waar parkeren? Wanneer parkeren bezoekers nu juist in een garage, in de of buiten de? Gemakkelijk is een belangrijke gedeelde reden (tabel 2.3). Voor de keuze voor een parkeergarage kunnen we feitelijk ook dichterbij daaronder scharen, met name als het gaat om supermarktbezoek. Ook de tijdsduur is een factor van belang: een kwart van de parkeerders in de parkeergarage kiest ervoor om daar te parkeren omdat je in de maar kort kunt staan. Andersom kiezen twee van de tien parkeerders in de (mede) voor die omdat het maar een kort bezoekje betreft. Maar, dat het in de gratis is, is toch veruit de belangrijkste reden om daar te parkeren. Tabel 2.3 Redenen om juist daar te parkeren (%) parkeergarage gratis nvt 59 gemakkelijk, nooit lang zoeken 45 37 langer/korter bezoek 27 22 dichterbij 24 nvt op die dag nooit plaats in 10 nvt geen prettige parkeergarages nvt 2 anders 24 13 Toelichting: buiten vanwege kleine aantal waarnemingen niet in tabel opgenomen. Meerdere antwoorden waren mogelijk De meeste bezoekers die buiten de parkeren doen dat vanwege de beperkte parkeertijd in de en/of omdat je in de parkeergarages moet betalen. Meer dan bij de parkeerders in de speelt ook mee dat men het geen prettige parkeergarages vindt. De redenen om soms ook ergens anders te parkeren wijken niet af van wat we hierover boven al zagen: de voor een kort bezoekje, de parkeergarage met veel boodschappen of als de vol is. Wat als het moeilijker was geweest om in de een plekje te vinden? Gemak blijkt een belangrijk motief om in de te parkeren. Waar zouden parkeerders hebben geparkeerd als het moeilijker was geweest om daar een plek te vinden? Een kwart van hen zou dan toch door hebben gezocht tot ze een plekje hadden gevonden, maar de meesten (45%) zouden dan in één van de parkeergarages zijn gaan staan (figuur 2.3). Ook zou een aantal (13%) buiten de zijn gaan staan. Verder zou één op de tien dan niet met de auto zijn gekomen. Voor één op de twintig van deze groep consumenten zou het minder gemakkelijk vinden van een plekje in de blauwe zone zelfs aanleiding zijn om het centrum de rug toe te keren. Eén en ander geeft - vooruitlopend op de alternatieven in hoofdstuk 3 - al een eerste indruk van de gevoeligheid van het consumentengedrag (vervoermiddelgebruik, parkeergedrag, bezoekfrequentie) voor veranderingen in de parkeersituatie. Keuzegedrag en beleving 17
Figuur 2.3 Wat als moeilijker was geweest om in plek te vinden? 6% 12% 24% toch in p-garage buiten niet met auto niet gekomen 13% 45% 2.3 Herkomst en bezoekgedrag parkeerders Herkomst parkeerders Zeven van de tien bezoekers per auto van het winkelcentrum komen uit Papendrecht zelf: 33% uit de twee centrumwijken Westpolder/Kraaijhoek en 39% uit de rest van Papendrecht (figuur 2.4). Van de parkeerders komt 28% van buiten Papendrecht: 14% komt uit de overige Alblasserwaard/Vijfheerenlanden, 8% uit Dordrecht en de overige 6% komt van elders. 2 Figuur 2.4 Herkomst bezoekers per auto 8% 6% Westpolder/Kraaijhoek overig Papendrecht Al'waard/Vijfhlnd Dordrecht elders 14% 33% 39% Bezoekfrequentie en verblijfsduur Een groot deel van de bezoekers per auto is een trouwe bezoeker van het winkelcentrum (tabel 2.4). Zes op de tien komen vaker dan één keer per week, nog eens een kwart komt gemiddeld één keer per week. In de staan wat meer weinig frequente bezoekers dan in de parkeergarages. Het merendeel van de bezoekers verbleef op de enquêtedag 1,5 uur of korter in het centrum (tabel 2.4). Wat opvalt is het kleine verschil in aandeel langparkeerders tussen de parkeerders in de parkeergarages en in de blauwe zone. Kennelijk parkeren bezoekers die langer willen blijven ook gewoon in de. 2 Bezoekers die niet met de auto kwamen, kwamen logischerwijze minder vaak van buiten Papendrecht en vaker vanuit de twee centrumwijken. 18 Parkeren in het centrum van Papendrecht
Tabel 2.4 Bezoekfrequentie en verblijfsduur parkeerders (%) categorie parkeergarage totaal a bezoekfrequentie 4x of vaker per week 13 13 13 2-3 keer per week 44 49 46 1 keer per week 34 20 27 < 1 keer per week 9 17 14 tijdsduur langer dan 2 uur 2 3 2 ongeveer 2 uur 12 10 12 ongeveer 1,5 uur 35 27 30 1 uur of korter 51 60 56 a inclusief buiten Veel supermarktbezoek en veel gebruik geld-terug-actie Veel bezoekers (73%) komen vaak bij een supermarkt in het centrum. Slechts 5% komt daar nooit. En als bezoekers een supermarkt bezoeken maken veel van hen gebruik van de geld-terug-actie van de supermarkten voor het eerste uur gratis parkeren in de parkeergarages. Dit ligt logischerwijs vooral hoog onder de bezoekers die op de enquêtedag in een parkeergarage parkeerden. Acht op de tien van hen maken daar vaak gebruik van. Maar ook parkeerders in en buiten de maken gebruik van deze actie. Hierin komt tot uitdrukking dat veel bezoekers het parkeren afwisselen naar gelang hun behoefte op dat moment, zeker als het parkeren in een garage ze vanwege deze actie niets kost. 3 Invloed veranderingen parkeersituatie op bezoekgedrag Sinds de opening van het nieuwe winkelcentrum, in september 2007, is de parkeersituatie veranderd. In de parkeergarages is toen het betaald parkeren ingevoerd met in eerste instantie, als gewenning, de eerste twee uur gratis parkeren. Vanaf maart 2008 geldt er volledig betaald parkeren in de parkeergarages. Daarnaast kan men in de nu korter gratis parkeren met parkeerschijf (van twee uur naar één uur). Drie op de tien huidige bezoekers per auto zeggen vanwege deze veranderingen nu minder vaak in het winkelcentrum te komen dan voorheen. Vooral huidige parkeerders in de blauwe zone komen nu minder vaak. Opnieuw dus een teken van de gevoeligheid van het consumentengedrag voor verandering in de parkeersituatie. 4 Het overgrote deel (85%) van degenen die nu minder vaak komen gaat nu vaker ergens anders winkelen/ boodschappen doen. In dit verband werden door boodschappendoeners met name Westpolder en Wilgendonk genoemd. Winkelende bezoekers noemden diverse andere gemeenten, met name Sliedrecht, Dordrecht en Alblasserdam. Tabel 2.5 Bezoekfrequentie parkeerders sinds verandering parkeersituatie categorie parkeergarage totaal a komt nu minder vaak 22 38 30 komt even vaak 74 57 55 niet van toepassing b 4 5 5 a inclusief buiten b nieuwe bezoekers of bezoekers die voorheen niet met de auto kwamen 3 4 In de passantenenquête kwam overigens in totaal 43% van alle bezoekers op dat moment alleen boodschappen doen. Van alleen de autobezoekers was dat ook 43%. Dit kan als indicatie worden genomen dat minimaal 45% van alle bezoeken aan het winkelcentrum uitsluitend supermarktbezoek betreft. Benadrukt dient te worden dat het effect nog groter kan zijn, omdat we consumenten die nu helemaal niet meer komen uiteraard niet in de steekproef hebben. Keuzegedrag en beleving 19
Het winkelcentrum zelf Aan het einde van de enquête hebben we de respondenten nog de vraag voorgelegd of zij - afgezien van de huidige parkeersituatie - nog andere positieve of negatieve zaken kwijt wilden over het huidige winkelcentrum. Positieve zaken werden beduidend minder genoemd dan negatieve. Positief vindt men vooral het winkelaanbod en de uitstraling, negatief vooral het ontbreken van een overkapping. Voor een meer volledig beeld verwijzen wij naar bijlage... 2.4 Oordeel parkeergarages Het oordeel over Parkeergarage De Meent is over het algemeen goed. Het veiligheidsgevoel, de vindbaarheid en de verlichting scoren met meer dan 90% (erg) tevreden parkeerders het beste. Maar ook over de aspecten in- en uitrijden, parkeergemak, en aanlooproute zijn (ruim) acht op de tien parkeerders (erg) tevreden. Over de reinheid, de voetgangersroute in de garage en vooral de werking van de betaalautomaat is men (wat) minder te spreken (figuur 2.5). Omdat we voor parkeergarage Overtoom over weinig waarnemingen beschikken, geven we die cijfers niet apart in een grafiek weer, maar volstaan we met het aangeven van de grootste verschillen ten opzichte van parkeergarage de Meent. Parkeerders in garage Overtoom zijn minder tevreden over de voetgangersroute en de verlichting in de garage, de reinheid van de garage en de aanlooproute. Toch zien we hier ook op deze aspecten maar weinig écht ontevreden parkeerders (maximaal 10%-15%). De betaalautomaat lijkt juist beter te werken dan in garage De Meent, terwijl de systemen in de twee garages identiek zijn. De kosten voor het parkeren in de garages vinden zes op de tien parkeerders redelijk (56%) of zelfs goedkoop (6%). Vier op de tien parkeerders in de parkeergarage vinden het duur om in een garage te parkeren. Figuur 2.5 Tevredenheid parkeergarage De Meent veiligheidsgevoel 97% vindbaarheid 94% 5% verlichting 93% 7% in- en uitrijden 85% 6% 9% parkeergemak 84% 8% 8% aanlooproute van/naar de garage 81% 15% reinheid 68% 23% 9% voetgangersroute in de garage 65% 24% 11% werking betaalautomaat 60% 23% 17% 0% 20% 40% 60% 80% 100% (erg) tevreden niet tevreden, niet ontevreden (erg) ontevreden 20 Parkeren in het centrum van Papendrecht
Van de bezoekers die parkeren in de parkeergarage vindt de helft dat er nog nodig iets zou moeten verbeteren aan de garages. De meest genoemde verbeterpunten, van toepassing op beide garages, zijn: Doe iets tegen de wateroverlast (12x); Zorg dat we per kleinere tijdseenheid kunnen betalen (9x); Doe iets tegen de gladheid (8x); Maak meer ruimte voor de voetgangers, een veilige looproute (6x); Verlaag het tarief (6x); Plaats meer betaalautomaten (5x). 2.5 Houding tegenover betaald parkeren Bezoekers die met de auto komen, staan - getuige hun antwoorden op drie voorgelegde stellingen - niet bijzonder positief tegenover betaald parkeren in het centrum van Papendrecht (figuur 2.6). Dat betaald parkeren bij een groot hoofdwinkelcentrum als dat van Papendrecht normaal zou zijn, zijn nog wel drie op de tien bezoekers het mee eens. Nog eens twee op de tien bezoekers staat daar neutraal tegenover. In totaal is dus de helft van de bezoekers het daar in elk geval niet mee oneens. Ook de helft van de bezoekers is het daar echter wel mee oneens. Met de beide andere stellingen zijn minder bezoekers het eens en meer het oneens: zes op de tien autobezoekers vinden betaald straatparkeren geen goed instrument om het parkeren in het centrum beter te reguleren en acht op de tien zien juist liever geen betaald parkeren op straat zonder maximum parkeerduur in plaats van de huidige. Figuur 2.6 Houding tegenover betaald parkeren betalen voor parkeren bij een groot hoofdwinkelcentrum als dat van Papendrecht is normaal 31% 19% 50% betaald straatparkeren is een goed instrument om het parkeren in het centrum beter te reguleren 20% 20% 60% liever betaald parkeren op straat zonder maximum duur, dan zoals nu gratis maar met parkeerschijf 8% 12% 80% 0% 20% 40% 60% 80% 100% (zeer) mee eens niet eens/niet oneens (zeer) mee oneens 2.6 Conclusies Ongeveer de helft van alle bezoekers van het winkelcentrum komt vaak of altijd met de auto. Nog eens één op de tien doet dat soms. Ongeveer twee op de tien bezoekers komen van buiten Papendrecht, onder de bezoekers per auto is dat zelfs 28%. De meeste autobezoekers parkeren vaak of altijd óf in een parkeergarage óf in de. Maar zij wisselen - naar gelang het bezoekdoel - die twee locaties ook regelmatig af. Buiten de wordt relatief weinig geparkeerd. Voor zover het niet gaat om gewoontevorming, wegen bezoekers bij hun keuze voor een parkeerlocatie gemak, tijdsduur van het bezoek en kosten tegen elkaar af. In die afweging lijkt ook de geld-terug-actie van de supermarkten een factor Keuzegedrag en beleving 21
van belang. Consumenten lijken daarbij behoorlijk gevoelig voor veranderingen in de factoren die de parkeersituatie bepalen: als gevolg van de veranderde situatie sinds de opening van het winkelcentrum komt menigeen nu minder vaak; grotere parkeerdruk in de lijkt al gauw tot flinke verschuivingen te leiden en zelfs tot verlies aan klandizie; en voor de consument gunstige veranderingen in de parkeersituatie kan juist extra klandizie en parkeervraag uitlokken van bezoekers die nu niet met de auto komen. Een belangrijke vraag in dit onderzoek is of de parkeersituatie consumenten er van weerhoudt om langer in het centrum te blijven. Op dit moment verblijven maar weinig bezoekers per auto er langer dan anderhalf uur. Hoe de verschillende alternatieven hierop, op de parkeerlocatiekeuze en op de bezoekfrequentie uitpakken zien we in het volgende hoofdstuk. Op voorhand is daarbij duidelijk dat het merendeel van de huidige bezoekers negatief staat tegenover het invoeren van betaald parkeren op straat, ook al hebben ze dan niet meer zoals nu van doen met een beperkte maximum parkeerduur. 22 Parkeren in het centrum van Papendrecht
3 Bezoekers over toekomstalternatieven Het toekomstige parkeerbeleid van de gemeente Papendrecht is als een ongeschreven blad. Om dit blad kleur te geven, presenteren we in dit hoofdstuk wat bezoekers aan het centrum in verschillende mogelijk nieuwe parkeeralternatieven zouden doen. Zouden zij ergens anders parkeren in een bepaalde situatie? Ter opfrissing presenteren we eerst nogmaals de huidige parkeersituatie: Huidig Parkeerbeleid Papendrecht centrum In het Centrum van Papendrecht is er op straat een, waar de toegestane maximum parkeertijd met parkeerschijf één uur is. Dit uur is wel gratis. Daarnaast zijn er twee parkeergarages waar je moet betalen: garage De Meent en garage De Overtoom. Het tarief ( 1,00 per uur) in deze parkeergarages geldt per heel uur. Sta je er één uur en vijf minuten, dan betaal je dus voor twee uur. Buiten de kun je gratis parkeren. Wel sta je dan (iets) verder van het centrum af. In de volgende paragrafen passeren vijf alternatieven voor de toekomst de revue: 1. tarief garages per kleinere tijdseenheid 2. uur langer parkeren in de 3. betalen in de 4. fors groter 5. fors groter en betalen Wat zouden de bezoekers aan het centrum doen in deze situaties? Zouden zij ergens anders parkeren? En zouden zij dan langer in het centrum van Papendrecht zijn gebleven en in de toekomst vaker komen? In de volgende paragrafen beantwoorden we deze vragen. Hier onder presenteren we een voorbeeldfiguur (figuur 3.1). Met behulp van deze figuren beschrijven we voor elk parkeeralternatief waar mensen in die situatie zouden parkeren. Omdat er zo weinig bezoekers parkeren buiten de hebben we het vak voor deze groep kleiner gemaakt en werken we met stippellijnen. Bij dit voorbeeld geldt: x. het percentage van de bezoekers dat bij het betreffende alternatief in de zou blijven parkeren die nu ook in de parkeren; y. het percentage van de bezoekers dat bij het betreffende alternatief in de parkeergarages zou gaan parkeren die nu in de parkeren; z. het percentage van de bezoekers dat bij het betreffende alternatief in de zou gaan parkeren die nu buiten de parkeren. Keuzegedrag en beleving 23
Figuur 3.1 Voorbeeldfiguur y% x% parkeergarages z% buiten 3.1 Tarief garages per kleinere tijdseenheid Alternatief 1 Het tarief in de parkeergarages geldt na het eerste uur niet meer per vol uur, maar per kleinere tijdseenheid (bijvoorbeeld per half uur of 20 minuten). Wat doen de bezoekers die in de huidige situatie niet in één van de parkeergarages geparkeerd staan? Ongeveer een derde van de bezoekers die nu in/buiten de parkeren, zouden bij dit alternatief in de parkeergarage gaan parkeren (figuur 3.2). Veel bezoekers zijn dus behoorlijk gevoelig voor de prijs van het parkeren. Een ruime helft kiest bij dit alternatief niet voor een andere parkeerplek. De rest (12% en 7%) weet het niet. Figuur 3.2 Alternatief 1 31% 57% parkeergarages 36% 57% buiten In deze situatie zegt 31% op de dag van enquêteren langer in het winkelcentrum te zijn gebleven (gemiddeld 33 minuten) en 23% zegt in het vervolg vaker te komen. Niemand zou, indien dit alternatief werkelijkheid wordt, minder vaak naar het centrum van Papendrecht komen. Wel zou 3% hun verblijfsduur aan het centrum wat verkorten (gemiddeld 21 minuten). In tabel 3.1 staat dit uitgesplitst naar bezoekers die in de huidige situatie in de parkeergarages, in de of buiten de parkeren. Vooral de bezoekers die nu al in de parkeergarage staan zouden langer blijven en vaker komen. 24 Parkeren in het centrum van Papendrecht
Tabel 3.1 Verblijfsduur en frequentie bij alternatief 1 verblijfsduur parkeergarage in de buiten de totaal (ongewogen) langer 38 8 0 20 even lang 49 88 79 72 korter 4 1 0 2 weet niet 9 3 21 6 frequentie vaker 33 17 7 23 even vaak 61 76 80 70 weet niet 6 7 13 7 3.2 Uur langer parkeren in Alternatief 2 U kunt in de een uur langer gratis parkeren met parkeerschijf. Waar parkeren de bezoekers die nu niet in de staan geparkeerd als dit alternatief werkelijkheid zou worden? In deze situatie zou de helft van de bezoekers die in de huidige situatie in de parkeergarages parkeren, kiezen voor de (figuur 3.3). Van de bezoekers die nu buiten de parkeren kiest twee derde bij alternatief 2 voor de. Bezoekers van het centrum zijn wat betreft hun parkeergedrag dus niet alleen gevoelig voor de prijs van het parkeren, maar ook voor de tijd die ze ergens kunnen staan. 5 Figuur 3.3 Alternatief 2 52% 48% parkeergarages 64% 36% buiten Gemiddeld zou 38% langer in het winkelcentrum zijn gebleven (gemiddeld 50 minuten) en 34% in de toekomst vaker komen (tabel 3.2). Niemand zou minder lang zijn gebleven of in de toekomst minder vaak komen naar het centrum van Papendrecht. Vooral bezoekers die nu al in de staan zouden in deze situatie langer blijven. Het aandeel dat vaker komt bij dit alternatief is gelijk bij de drie groepen bezoekers. 5 Overigens bleek in hoofdstuk 2 dat als het drukker wordt in de, bezoekers toch weer gaan uitwijken naar andere parkeerlocaties of zelfs niet meer komen. Keuzegedrag en beleving 25
Tabel 3.2 Verblijfsduur en frequentie bij alternatief 2 verblijfsduur parkeergarage in de buiten de totaal (ongewogen) langer 23 50 29 38 even lang 75 48 64 60 korter 0 0 0 0 weet niet 2 2 7 2 frequentie vaker 33 35 36 34 even vaak 61 63 57 62 weet niet 6 2 7 4 3.3 Betalen in In deze paragraaf gaan we in op twee alternatieven die erg op elkaar lijken (alternatief 3-1 en alternatief 3-2), alleen het tarief in de verschilt. Deze alternatieven hebben we voorgelegd aan alle drie de groepen. Alternatief 3-1 U mag zo lang als u wilt parkeren in de, alleen moet u dan wel betalen. Het tarief in de is gelijk aan dat van de parkeergarages. Veel bezoekers die nu in de geparkeerd staan, kiezen bij alternatief 3-1 voor een andere parkeerplek/iets anders (83%). We zien een stroom richting de parkeergarages (36%). Ook kiest 16% voor buiten de. Wat opvalt is dat 22% in deze situatie niet meer komt winkelen of boodschappen doen in het centrum van Papendrecht: verlies aan klandizie. Gratis parkeren is voor veel bezoekers kennelijk een groot goed. Twee op de tien bezoekers die nu geparkeerd staan buiten de gaan juist bij dit alternatief in de staan en 3% van de bezoekers die nu in de parkeergarages staan kiezen hiervoor (figuur 3.4). Dit zullen vooral bezoekers zijn die graag lang en dichtbij willen parkeren, ongeacht het tarief. Hierbij opgemerkt dat het aantal parkeerders in de veel groter is dan het aantal parkeerders buiten de. Per saldo zal dit alternatief dus leiden tot een flink grotere parkeerdruk buiten de. Figuur 3.4 Alternatief 3-1 97% parkeergarages 3% 36% 17% 9% niet meer met auto 20% 16% 22% 80% buiten ergens anders 26 Parkeren in het centrum van Papendrecht
Voor de meesten geldt dat ze even lang zouden blijven in het centrum van Papendrecht als in de huidige situatie (77%). Van de parkeerders in de blauwe zone zou naast de 22% die niet meer zouden komen nog eens 9% korter blijven (gemiddeld 45 minuten). Op alle parkeerders blijft daarmee in dit alternatief 17% korter (5%) of komt niet meer (12%). Slechts 1% zou langer zijn gebleven (gemiddeld 43 minuten). Tabel 3.3 Verblijfsduur en frequentie bij alternatief 3-1 verblijfsduur parkeergarage in de buiten de totaal (ongewogen) langer 0 3 0 1 even lang 100 58 100 77 korter/niet 0 31 0 17 weet niet 0 9 0 5 frequentie vaker 4 2 0 3 even vaak 73 51 50 60 minder vaak/niet 18 42 weet niet 5 5 7 5 43 32 Wat betreft frequentie van het bezoek zien we hetzelfde beeld: een derde (32%) van de bezoekers zal bij deze parkeersituatie minder vaak (20%) of helemaal niet meer komen (12%). Slechts 3% komt dan vaker. Alternatief 3-2 U mag zo lang als u wilt parkeren in de, alleen moet u dan wel betalen. Het tarief in de is wat hoger aan dat van de parkeergarages. Indien het tarief in de per uur wat hoger is dan in de parkeergarages (alternatief 3-2) zien we nog meer vertrek uit de (94%). Meer bezoekers kiezen in plaats van voor de voor buiten de (21%). Het vertrek uit de parkeergarages en buiten de blauwe zone blijft gelijk, de verschuiving van de naar de parkeergarage is iets groter. Een kwart van de parkeerders komt niet meer. Op alle bezoekers is dat 14%. Figuur 3.5 Alternatief 3-2 99% parkeergarages 1% 39% 6% 9% niet meer met auto 20% 21% 25% 80% buiten ergens anders Keuzegedrag en beleving 27