Concept financiële Begroting 2017 Meerjarenramingen

Vergelijkbare documenten
Programmaraad Programmaraad overige uitgaven overige inkomsten

22.500, , , ,00

Financiële begroting 2016

BIEO Begroting in één oogopslag

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Regeling informatie voor derden wordt als volgt gewijzigd:

Begroting 2018 Meerjr Meerjr Meerjr. 2021

Programmabegroting 2014 Bijlagenboek

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

4e wijziging. Programmabegroting

Raadsvoorstel. 7 november Geachte raad,

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp

Programmabegroting Bijlagenboek

Nota Reserves en Voorzieningen

Zomernota 2008 ( 17 e begrotingswijziging 2008 ) Uitgaven Kostenplaatsen oorspr. nieuwe toelichting Kst.pl. Functie cat. geraamd verhoging raming

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

De netto verschillen tussen de meicirculaire 2016 en de decembercirculaire 2015 zijn als volgt:

ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015

Uitkomsten EMU-enquête 2016

Onderstaande tabel geeft het verloop weer van onze huidige langlopende geldleningen.

Themaraad financiën 3 april

Bijlagen Jaarrekening 2002

1 e BESTUURSRAPPORTAGE 2017

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product

Omschrijving

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE

Bijlagen: 1. Jaarverslag en jaarrekening Accountantsrapport 2011

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting

Notitie Financieel Kader Schiermonnikoog

Uitgaven Inzet personeel. Programmakosten

Voorstel In te stemmen met de 10e wijziging van de begroting 2018 waarin de mutaties zijn verwerkt van de

Totaal kostenplaats Kapitaallasten 0,00 0,00

WGDO: Good practice controle taakvelden BBV

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6

1. Mutaties Themabegroting 2017

Aan de Provinciale Staten van Zeeland. De staten der provincie Zeeland. 18e wijziging begroting provincie Nr. FEZ-497

Bladel. Financieel Informatie Systeem Key2Financiën

CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING. BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016

loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 2,25% inflatiecorrectie tarieven: 1,08% 1,08%

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op:

Bedrag Huisvesting secretarie Overige kosten Ja Totaal lasten

Totaal hoofdfunctie Brandweer Brandweerkazerne Regionale brandweer

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4

2012 actuele begroting op

Wijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2

Agendapuntnr.: 7. Aan de gemeenteraad. Geachte raad,

Inleiding Op 31 mei 2016 is de meicirculaire verschenen, in dit advies worden de gevolgen voor de gemeente Krimpen toegelicht.

Programmabegroting

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken Verslag van bevindingen

Financiële begroting 2015 samengevat

Vervolgens zijn de resultaten vergeleken met de ramingen voor de jaren , welke zijn gebaseerd op de meicirculaire 2014.

VOORJAARSNOTA

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 22 november 2011

UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting

Twee keer per jaar (in de Zomernota en de Najaarsnota) informeren wij u over de voortgang van de uitvoering van de begroting.

Bestuursrapportage 2016

1. Inleiding en richtlijnen

Richtlijnen begroting

Chefs Vastgoed Financiën en vastgoed

1.10 Programma 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Jaarverslag Begroting Gemeenschappelijke regeling reinigingstaken Borsele-Goes

Algemene dekkingsmiddelen

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB RV

2e Kwartaalrapportage 2015

w gemeente QoSterhOUt

IBML Financieel technische vragen begroting 2017

Vooruitlopend op de jaarrekening 2008 ontvangt u hierbij de financiële rapportage over het jaar 2008 ter kennisname.

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel,

Gemeente. Beoordeling begroting Samenvattend overzicht kengetallen. Maak keuze. Begroting. Maak keuze Meerjarenbegroting

Corrigendum jaarstukken Leeuwarderadeel 2017

BIJLAGE MEERJARENRAMING

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord

Programma 10. Financiën

INHOUDSOPGAVE. (alle vermelde bedragen x euro)

Vervolgens zijn de resultaten vergeleken met de ramingen voor de jaren , welke zijn gebaseerd op de meicirculaire 2015.

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

Agendapuntnr.: 18. Renswoude, 21 juni Nr.: Behandeld door: A. van de Kamp Onderwerp: zomernota Aan de gemeenteraad.

AAN DE RAAD. De vaststelling van de nieuwe programma-indeling en de daarin opgenomen gemeentelijke taken is de bevoegdheid van de gemeenteraad.

Analyse begrotingsscan 2016

, III II III IIIIII III IIIIII

Financieel Meerjarenbeeld

Begrotingsruimte primitieve begroting Subtotaal ( ) ( ) ( )

Nota Reserves en. Voorzieningen

voorstel aan de raad Kadernota 2015 Aan de raad van de gemeente Werkendam 1. Inleiding

Datum Agendapunt Documentnummer. 20 september 2016 R10S005/z

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

Agendapuntnr.: 15. Renswoude, 16 juni 2015.

BIEO Begroting in één oogopslag

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 -

Programmabegroting Versie:

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014

Notitie Rentebeleid 2007

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.:

Transcriptie:

Concept financiële 2017 Meerjarenramingen 2018-2020

Financiële begroting Recapitulatiestaat meerjarig Bedragen x 1.000 Thema rekening begroting begroting 2017 begroting 2018 begroting 2019 begroting 2020 Lasten 0. Bestuur en ondersteuning 2.144 2.023 2.039 2.045 2.044 2.050 1. Veiligheid 440 384 363 368 368 372 2. Verkeer, vervoer en waterstaat 525 521 541 541 542 529 3. Economie 175 113 111 112 112 112 4. Onderwijs 255 285 182 181 180 179 5. Sport, cultuur en recreatie 648 673 673 678 684 691 6. Sociaal domein 1.943 2.093 1.924 1.918 1.927 1.927 7. Volksgezondheid en milieu 1.553 1.453 1.310 1.306 1.306 1.304 8. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing 6.102 4.551 4.892 4.373 4.451 5.124 Algemene dekkingsmiddelen 212 173 202 154 107 76 Overhead 0 0 1.308 1.322 1.315 1.328 Heffing VPB 0 0 0 0 0 0 Bedrag voor onvoorzien 22 36 36 36 36 36 Totaal Lasten 14.020 12.305 13.581 13.033 13.070 13.729 Baten 0. Bestuur en ondersteuning 267 184 132 146 167 185 1. Veiligheid 37 0 0 0 0 0 2. Verkeer, vervoer en waterstaat 17 15 17 17 17 17 3. Economie 212 135 141 141 141 141 4. Onderwijs 2 2 1 1 1 1 5. Sport, cultuur en recreatie 15 15 15 15 15 15 6. Sociaal domein 878 839 830 817 802 794 7. Volksgezondheid en milieu 1.090 1.063 1.191 1.180 1.180 1.180 8. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing 8.496 4.311 5.175 5.141 5.306 5.447 Algemene dekkingsmiddelen 6.377 6.554 6.486 6.406 6.430 6.504 Overhead 0 0 277 275 288 278 Heffing VPB 0 0 0 0 0 0 Bedrag voor onvoorzien 0 0 0 0 0 0 Totaal Baten 17.391 13.119 14.266 14.140 14.347 14.561 Saldo van baten en lasten 3.371 814 684 1.107 1.278 832 Toevoegingen aan reserves 3.308 622 800 1.271 1.360 827 Onttrekkingen aan reserves 407 235 202 221 153 154 Saldo Mutaties reserves -2.901-387 -598-1.050-1.206-673 Saldo begroting 469 426 86 57 71 159 Lasten investeringsschema 18 26 33 45 Bestedingsruimte begroting 469 426 68 31 38 114 1

Financiële begroting Toelichting op overzicht van baten en lasten Mutaties baten en lasten: Bij het samenstellen van deze begroting hebben we gekeken naar de werkelijke cijfers over en de begroting. Ook hebben we gekeken hoe de werkelijke cijfers over het 1 e half jaar zich verhouden tot de begroting. Verder hebben we voor zover mogelijk rekening gehouden met toekomstige ontwikkelingen die van invloed zijn op de gemeentebegroting, zoals ontwikkeling algemene uitkering uit het gemeentefonds en de decentralisaties. Het batig saldo van de concept-begroting 2017 bedraagt 68.000,--. Onderstaand geven we u een verklaring van de belangrijkste afwijkingen per hoofdfunctie ten opzichte van de begroting en de jaarrekening. Hoofdfunctie 0 Het nadelig saldo op deze hoofdfunctie is in 2017 879.970,-- nadeliger dan in de begroting en 735.906,-- nadeliger dan in de in de rekening. Dit komt met name door de gewijzigde BBV voorschriften, waarbij een groot deel van de kosten die voorheen op kostenplaats 3 bestuursapparaat werden verantwoord nu op functie 040 Overhead worden verantwoord De lasten van bestuursorganen zijn bijna 185.000,-- hoger dan in de begroting, dit komt doordat in de begroting onvoldoende rekening gehouden is met de internetvergoeding die in december aan de raadsleden wordt uitbetaald en ook is geen rekening gehouden met de gevolgen van de WKR. Verder is in de begroting 2017 rekening gehouden met het te betalen wachtgeld aan de voormalige burgemeester. In de begroting 2017 is er tevens rekening mee gehouden dat er ten aanzien van de nieuwe burgemeester sprake is van dubbele woonlasten en dat de gemeente die gebruteerd dient te vergoeden. Ook is de toevoeging aan de voorziening wethouders pensioenen, gezien de ervaringen in 2014 en, aanzienlijk hoger geraamd dan in. De lasten van bestuursondersteuning zijn in 2017 aanzienlijk lager geraamd dan in. Dit komt voor een deel doordat in 20.000,-- in de begroting was opgenomen voor huur archiefruimte. Vanaf 2017 zijn deze lasten op een andere functie geraamd. Verder werd in voorgaande jaren op deze post een grote bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat geraamd. Vanaf 2017 zijn deze lasten onder overhead verantwoord. De lasten op functie 003 Burgerzaken zijn in 2017 hoger dan in de jaren daarvoor, omdat de personeelskosten die direct aan deze functie gerelateerd kunnen worden, nu hier worden geraamd. In waren geen verkiezingen gepland, vandaar dat hiervoor geen raming in de begroting werd opgenomen. In 2017 zullen wel verkiezingen plaatsvinden, daarom is daar nu wel een bedrag voor opgenomen. Op functie 005 Bestuurlijke samenwerking is in 2017 in tegenstelling tot voorgaande jaren geen bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat opgenomen. Deze lasten vallen vanaf 2017 onder overhead. Wel is in de begroting 2017 een bedrag van 15.000,-- ten behoeve van ambtelijke ondersteuning RegioFoodValleyprojecten. Met de deelname aan deze projecten zijn steeds meer ambtelijke uren gemoeid. Op dit moment is er geen ruimte binnen het ambtelijk apparaat om hier extra uren voor vrij te maken, terwijl dit eigenlijk wel noodzakelijk is. De lasten op functie 006 zijn ook lager dan in voorgaande jaren, omdat ook op deze functie de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat is komen te vervallen. 2

Financiële begroting Als gevolg van de nieuwe BBV voorschriften worden de overheadkosten op dit hoofdstuk verantwoord. Deze post is er de belangrijkste oorzaak van dat het nadelig saldo op dit hoofdstuk in de jaren 2017 t/m 2020 aanzienlijk hoger is dan in de jaren daarvoor. Hoofdfunctie 1 Het nadelig saldo op deze hoofdfunctie is ruim 21.000,-- lager dan de begroting en ruim 40.000,-- lager dan de rekening. De lasten op functie 120 zijn ruim 33.000,-- lager dan was begroot in. Dit komt doordat door wijziging van de BBV voorschriften de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat niet meer op deze functie wordt verantwoord. Verder is de bijdrage aan de Veiligheidsregio ruim 21.000,-- lager dan geraamd in. Ten opzichte van de rekening zijn de lasten op deze functie ruim 51.000,-- lager. Ongeveer 13.000,-- komt door dat er geen bijdrage meer is verantwoord aan de kostenplaats bestuursapparaat, de bijdrage aan de VRU was in ruim 41.000,-- hoger dan in 2017 is geraamd. De lasten van de brandweergarage en brandkranen, brandputten en sloten zijn in 2017 ruim 1.900,-- hoger dan in. De lasten op functie 140 zijn in de begroting 2017 12.381,-- hoger dan in de begroting en 15.878,-- hoger dan in de rekening. Dit komt door de hogere raming voor inzet BOA s 2.500,--, de hogere kosten van de dierenambulance ruim 2.000,-- en de directe personeelslasten die nu op deze functie zijn verantwoord ruim 4.000,--. De lasten ten behoeve van het integraal veiligheidsplan 5.000,-- kwamen in niet voor. Hoofdfunctie 2 Het nadelig saldo op deze hoofdfunctie is bijna 37.000,-- hoger dan in de begroting en ruim 36.000,-- hoger dan de rekening. De lasten op functie 210 zijn ruim 27.000,-- hoger dan was begroot in, dit komt voor een deel doordat er meer uren inzet medewerkers omgevingsbeheer op deze functie zijn geraamd en ook doordat de post Straatvegen en onkruidbestrijding met 15.000,-- is verhoogd. Dit is een gevolg van de steeds strengere milieueisen die aan onkruidbestrijding worden gesteld. Ook is gebleken dat bezuinigen op deze uitgaven tot ongewenste effecten ( groene straten) leidt. Op functie 214 Parkeren is de raming in 2017 bijna 7.000,-- lager dan in en, dit komt door het vervallen van de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat. De lasten op functie 240 Waterkering etc. zijn vanaf 2017 ongeveer 17.000,00 hoger dan in de jaren daarvoor. Dit komt door een verhoging van de kosten van uitmaaien, uitdiepen van sloten en storten van slootvuil. We hebben de afgelopen jaren geprobeerd hier op te bezuinigen, maar dat leidt tot onveilige verkeerssituaties en andere minder wenselijke zaken. Ook hier werken aangescherpte milieueisen kostenverhogend. Hoofdfunctie 3 Het nadelig saldo op deze hoofdfunctie is in 2017 ruim 5.000,-- lager dan in en ruim 4.000,-- lager dan in. Dit komt enerzijds doordat de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat is komen te vervallen, dit zorgt voor ruim 12.000,-- lagere lasten. Aan de andere kant wordt er vanaf 2017 een bedrag aan directe personeelslasten verantwoord van ruim 7.000,--. Hoofdfunctie 4 Het nadelig saldo is in 2017 bijna 103.000,-- lager dan in en ruim 72.000,-- lager dan in. De bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat was in voorgaande jaren ongeveer 56.000,--, deze bijdrage komt vanaf 2017 niet meer voor. De rentelasten zijn in 2017 aanzienlijk lager dan in voorgaande jaren omdat het rentepercentage verlaagd is van 4% naar 2 %. Dit zorgt voor ruim 15.000,-- aan lagere lasten. 3

Financiële begroting De kosten van onderwijsbegeleiding zijn in 2017 9.000,-- lager dan in en 5.000,-- lager dan in. De lasten van leerlingenvervoer zijn in 2017 30.000,-- lager geraamd dan in en ruim 4.000,-- lager dan in. Het aantal aanvragen voor deze vergoeding loopt terug. Hoofdfunctie 5 Het nadelig saldo op deze hoofdfunctie is in 2017 ruim 15.000,-- lager dan in en ruim 5.000,-- hoger dan in. De bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat was in de jaren en ongeveer 35.000,--. Vanaf 2017 komt deze bijdrage hier niet meer voor. Op functie 530 hebben we vanaf 2017 een bijdrage aan de Voorziening toplaag kunstgrastennisbanen opgenomen van 7.000,-- per jaar. In voorgaande jaren hadden we deze voorziening niet geraamd, wanneer straks de toplaag vervangen moet worden, moeten we hier wel middelen voor beschikbaar hebben. De lasten op functie 531 Groen sportvelden etc. zijn in 2017 ongeveer 5.000,-- lager dan in en bijna 21.000,- lager dan in. De rentelasten over de investeringen in de renovatie van het sportveld zijn vanaf 2017 ongeveer 16.500,-- lager dan in de voorgaande jaren. Dit komt doordat de renteomslag teruggebracht is van 4% naar 2 %. De werkelijke onderhoudskosten waren in ongeveer 8.000,-- hoger dan in was geraamd, vandaar dat we deze lasten voor 2017 ook wat hoger hebben geraamd dan in. De raming op functie 540 Kunst is vanaf 2017 ruim 4.000,-- lager dan in de jaren daarvoor. Dit komt doordat de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat komt te vervallen. Dit is ook de reden waarom de lasten op functie 550 Natuurbescherming vanaf 2017 ongeveer 3.500,-- lager zijn dan in de jaren daarvoor. De lasten op functie 560 Openbaargroen en openluchtrecreatie zijn in 2017 9.137,-- hoger geraamd dan in en 47.049,-- dan de werkelijke lasten in. Dit komt voor een deel doordat er wat meer is geraamd voor het onderhoud van fiets-, wandel- en klompenpaden ( 2.000,-- meer dan in en 6.300,-- meer dan in ). Ook is de bijdrage ten behoeve van bevordering toerisme en recreatie verhoogd met 5.500,--. Dit betreft de bijdrage die moet worden betaald aan het Regionaal Bureau Toerisme. Verwacht wordt dat er de komende jaren meer uren dienen te worden besteed aan snoeien van bomen en plantsoenonderhoud. Door de uitbreiding van de gemeente met o.a. de wijk Beekweide neemt het aantal m2 te onderhouden groen toe. Op functie 580 worden de lasten wat lager dan in voorgaande jaren, doordat de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat is komen te vervallen. Hoofdfunctie 6 Het nadelig saldo op deze functie is in 2017 ruim 166.000,-- hoger dan in en 23.000,-- hoger dan in. De lasten van functie 610 Bijstandsverlening etc. zijn in 2017 nagenoeg gelijk geraamd aan. De raming is wel ruim 26.000,-- hoger dan in. In is er een tendens waarneembaar, dat het gemiddelde aantal bijstandsgerechtigde iets hoger is dan in voorgaande jaren. Op functie 611 zijn zowel de lasten als de baten zo n 25.000,-- lager dan in en 45.000,-- lager dan in. Hier zijn de bezuinigingen op dit budget goed zichtbaar. De lasten op functie 614 zijn in 2017 op een gelijk bedrag geraamd dan in de begroting. In de jaarrekening waren de lasten op deze functie 90.371,-- hoger. Dit komt vooral doordat in op deze functie een bijdrage aan de Voorziening dubieuze debiteuren werd verantwoord van ruim 79.000,--. Ook waren de lasten van bijzondere bijstand ruim 18.000,-- hoger dan in en 2017 is geraamd. De lasten op functie 621 zijn vanaf 2017 23.875,-- hoger geraamd dan in en 21.865,-- hoger dan in. Verwacht wordt dat de opvang van asielzoekers meer kosten met zich mee zal brengen, hier staan ook inkomsten tegenover, zodat dit per saldo voor onze begroting geen effect heeft. 4

Financiële begroting De lasten op functie 623 Re-integratie en participatievoorzieningen laten de komende jaren een stijgende tendens zien. De uitkering participatiebudget dat hiervoor bedoeld is loopt de komende jaren ook op. De lasten op functie 650 Kinderopvang zijn in 2017 ruim 8.228,-- hoger geraamd dan in en. De subsidie aan Peuterhonk is 2.000,-- hoger geraamd in verband met stijging van de personeelslasten van deze organisatie. Verder wordt vanaf 2017 een extra uitkering Voorschoolse Voorziening peuters. In 2017 ontvangen we hiervoor bijna 6.000,--, dit loopt op tot bijna 15.000,- - in 2020. We hebben de lasten hiervoor gelijk geraamd aan deze ontvangsten. De lasten van Maatwerkvoorzieningen in natura materieel WMO ( functie 661) zijn in 2017 iets lager geraamd dan in. De werkelijke uitgaven in waren ruim 30.000,-- lager dan de raming in 2017. Onder andere bij de kosten van aanschaf hulpmiddelen is rekening gehouden met een kostenstijging i.v.m. een nieuwe aanbesteding. De lasten van Maatwerkvoorzieningen natura immaterieel Wmo zijn in 2017 ruim 60.000,-- lager geraamd dan in. Dit komt voor een groot deel doordat de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat 42.000,-- niet meer hier wordt verantwoord. Verder zijn de kosten van huishoudelijke hulp 75.000,-- lager geraamd dan in. De kosten van dagbesteding/ begeleiding zijn 47.000,-- hoger geraamd dan in. Genoemde ramingen zijn aangepast op grond van de inmiddels bekende gegevens over. De raming van de lasten op functie 670 Algemene voorzieningen wijkt in 2017 weinig af van de bedragen in en. De baten zijn vanaf 2017 bijna 13.000,-- lager geraamd omdat we de doeluitkering voor huishoudelijke hulp vanaf 2017 niet meer ontvangen. Daar het eerste jaar was dat de gemeente verantwoordelijk was voor de jeugdzorg en de Wmo, was het nog wat moeilijk in te schatten voor de eerste jaren hoeveel op elk onderdeel zou worden uitgegeven. Op grond van de werkelijke cijfers zijn de lasten voor 2017 en verder van Eerstelijnloket Wmo en jeugd 24.000,-- lager geraamd dan in. De werkelijke uitgaven in waren nog 16.000,-- lager dan in 2017 is geraamd. Eveneens gezien de werkelijke cijfers over zijn de lasten PGB Wmo en jeugd in 2017 ruim 27.000,-- lager geraamd dan in. De werkelijke kosten in waren nog ongeveer 10.000,-- lager dan de raming voor 2017. Hoofdfunctie 7 Het nadelig saldo op deze hoofdfunctie is ruim 344.955,-- lager dan in en 270.978,-- lager dan in. De lasten van openbare gezondheidszorg zijn in 2017 ruim 7.400,-- lager geraamd dan in. Dit komt doordat de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat vanaf 2017 niet meer voorkomt. De lasten op functie 715 zijn in de jaren 2017 en verder ongeveer 5.000,-- hoger geraamd dan de raming van. In waren geen lasten geraamd voor voorlichting verslavingszorg, maar het is wel noodzakelijk dat hier aandacht aan wordt besteed. Ten opzichte van de werkelijke kosten in is de raming voor 2017 en verder ongeveer 17.000,-- hoger. De kosten van Jeugdgezondheidszorg zullen de komende jaren naar verwachting hoger zijn dan in. Op functie 721 Afvalverwijdering en verwerking is in 2017 ruim 68.000,-- minder geraamd dan in en ruim 90.000,-- minder dan in. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat als gevolg van de vernieuwing van de BBV de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat niet meer op deze functie wordt geraamd. Ook wordt de compensabele BTW niet meer aan de lasten van deze functie toegevoegd. In de pararaaf lokale lasten wordt nu een onderbouwing gegeven van de kostendekkendheid van de tarieven waarin deze zaken worden meegenomen. 5

Financiële begroting De lasten van afvoeren plastic, metalen en drinkkartons bleken in toch wel wat hoger te zijn, dan voor is geraamd, daarom is de raming voor 2017 en verder 9.000,-- hoger dan het bedrag dat voor is geraamd. De kosten van vervoer en verwerking door de AVU zijn in 2017 ongeveer 6.000,-- hoger dan in en 13.000,-- hoger dan in. De opbrengsten van oud papier, glas/textiel en plastic metalen en drinkkartons zijn in 2017 ruim 6.000,-- lager geraamd dan in en ruim 15.000,-- lager dan in. Met name de oud papierprijs vertoont een dalende tendens. De lasten op functie 722 Riolering zijn in 2017 ongeveer 10.000,-- lager geraamd dan in en bijna 39.000,-- lager dan in. Vanaf 2017 is er door de vernieuwing van de BBV geen bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat meer geraamd op deze functie. Ook de compensabele BTW is niet meer meegenomen. Bij de berekening van de kostendekkendheid in de paragraaf lokale heffingen is hier wel rekening mee gehouden. De kapitaallasten zijn ook lager dan in voorgaande jaren, dat komt doordat de omslagrente is verlaagd van 4 % naar 2 %. Wanneer in 2017 dezelfde rioolrechttarieven worden gehanteerd dan in, zullen de opbrengsten rioolrechten hoger zijn dan de lasten. Dit is in de begroting geneutraliseerd door bij de lasten een toevoeging aan de voorziening op te nemen. Op functie 723 Milieubeheer zijn de lasten in 2017 ruim 27.000,-- lager geraamd dan in en ruim 7.000,-- lager dan de werkelijke lasten van. De lasten zijn lager geraamd omdat we voornemens zijn minder uren van de Odru af te nemen. Op functie 714 Lijkbezorging zijn de lasten in 2017 ongeveer 15.000,-- lager geraamd dan in en ruim 16.000,-- lager dan de werkelijke lasten in. Dit komt doordat de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat niet meer is geraamd, verder zijn de kapitaallasten lager geworden door de verlaging van de omslagrente. De opbrengsten begraafrechten waren in 20.000,-- hoger dan voor was geraamd. We hebben daarom voor 2017 de opbrengst begraafrechten 15.000,-- hoger geraamd dan in. Hoofdfunctie 8 Hoofdstuk 8 laat in de begroting 2017 een batig saldo zien van ruim 280.000,--. In was er op dit hoofdstuk een nadelig saldo geraamd van ruim 242.000,-- en het werkelijke nadelig saldo op dit hoofdstuk in bedroeg ruim 2. 400.000,--. De lasten van functie 810 zijn 40.000,-- lager dan in en ruim 32.000,-- lager dan in. Dit komt doordat er geen bijdrage meer geraamd is aan de kostenplaats bestuursapparaat, wel zijn voor zover mogelijk de directe personeelslasten aan deze functie doorberekend. De lasten van functie 820 zijn 583.000,-- lager dan in en ruim 664.000,-- hoger dan in. De baten op deze functie waren 240.600,-- lager dan in en ruim 495.000,-- lager dan in. Dit betreft de exploitatie van het Woningbedrijf. Wanneer de lasten hoger zijn dan de baten wordt het verschil onttrokken aan de Algemene Bedrijfs Reserve van het Woningbedrijf en op de baten van functie 980 verantwoord. Zijn de baten hoger dan de lasten, dan wordt het verschil aan de Algemene Bedrijfs Reserve van het Woningbedrijf toegevoegd en op de lasten van functie 980 verantwoord. ( voor een verdere toelichting zie de begroting van het Woningbedrijf ). Verder wordt de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat die in en nog wel voorkwam vanaf 2017 niet meer opgenomen, op grond van de vernieuwde B.B.V. De lasten op functie 822 zijn in 2017 ruim 35.000,-- lager dan in en ruim 26.000,-- lager dan in. Dit komt met name doordat de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat in 2017 niet meer voorkomt. Vanaf 2017 is een bedrag opgenomen van 10.000,-- in verband met de implementatie van de omgevingswet. Dit betreft een globale raming, op dit moment is nog niet exact in te schatten wat de financiële consequenties van de invoering van deze wet zullen zijn. 6

Financiële begroting De baten op functie 823 Leges omgevingsvergunningen zijn in 2017 40.000,-- hoger geraamd dan in en 48.375,-- lager dan in. De legesopbrengsten worden over het algemeen sterk beïnvloed door incidentele projecten. Op functie 830 Grondexploitatie zijn de lasten in 2017 1.000.000,-- hoger geraamd dan in en ruim 1.875.000,-- lager dan in. De baten op deze functie zijn in 2017 1.065.000,-- hoger dan in en ongeveer 2.840.000,-- lager dan in. De grondverkopen waren in extreem hoog, maar naar verwachting zullen deze in 2017 hoger zijn dan voor was geraamd. Hoofdfunctie 9 Het batig saldo op hoofdfunctie 9 is in 2017 ruim 529.000,-- lager dan de begroting en ruim 2.078.155,-- lager dan de rekening. Op functie 913 worden op grond van de vernieuwde BBV vanaf 2017 de rentelasten en rentebaten geraamd. De raming is hoger in 2017 dan in de jaren er voor, doordat er vanaf 2017 geen rentevergoeding meer plaats vindt over de reserves die als intern financieringsmiddel worden gebruikt. Ook wordt het bedrag dat aan rente moet worden betaald voor de vaste geldleningen jaarlijks lager. We lossen jaarlijks op deze leningen af en trekken voorlopig geen nieuwe aan. De rentebaten van de kapitaalverstrekking aan het Woningbedrijf zijn in 2017 aanzienlijk minder dan in en. Dit is een gevolg van de verlaging van het rentepercentage, na 2017 wordt dit nog lager. In 2017 is nog een percentage van 4 % gehanteerd, in de jaren daarna wordt dat 2 %. Op functie 915 komen vanaf 2017 geen baten meer voor, omdat er geen rente meer wordt toegevoegd aan de reserves. De baten op functie 921 Algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn in 2017 ruim 52.000,-- hoger geraamd dan in. De uitkering uit het gemeentefonds is in 2017 ruim 173.500,-- hoger geraamd dan in de rekening is opgenomen. In en zat in het bedrag op deze functie nog de stelpost gecompenseerde BTW op reiniging en riolering. Deze post compenseerde de lasten die hiervoor waren opgenomen op de functies 721 en 722. Daar we vanaf 2017 deze lasten niet meer opnemen op de functies 721 en 722 nemen we de baten ook niet meer op. De lasten op functie 922 onvoorziene uitgaven zijn in 2017 15.000,-- lager geraamd dan in en ruim 117.000,-- hoger dan in. In waren de onvoorziene uitgaven lager dan in en ook in 2017 is begroot. Verder werd in op de stelposten Transitie AWBZ/ jeugdzorg, structurele kosten N.U.P. en loon-en prijsstijgingen geen werkelijke uitgaven vermeld. De baten op functie 923 uitkeringsdeel sociaal domein zijn in 2017 ruim 99.000,-- hoger dan in en bijna 50.000,-- hoger dan in. Deze bedragen worden door de landelijke overheid bepaald, we hebben daar zelf geen invloed op. De lasten op deze functie zijn in 2017 gelijk geraamd aan de baten. Wel is bij de lasten een bedrag opgenomen van personeelslasten die direct aan deze functie zijn toe te rekenen. De bijdrage aan de kostenverdeelstaat bestuursapparaat is komen te vervallen. De lasten op functie 930 Uitvoering Wet WOZ zijn in 2017 bijna 1.900,-- lager geraamd dan in en 56.130,-- lager dan in. Het verschil ten opzichte van wordt vooral veroorzaakt doordat we het belastingproces in nog zelf uitvoerden en vanaf laten uitvoeren door de gemeente Veenendaal. Het verschil ten opzichte van wordt veroorzaakt, doordat in 2017 de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat is komen te vervallen. In 2017 is een bedrag van 10.000,-- aan lasten opgenomen in verband met extra kosten van de WOZ vieuwer. Deze vieuwer is nodig om te voldoen aan de wettelijke verplichting de WOZ waarden openbaar te maken per 1-10-. De geraamde baten op functie 931 en functie 932 zijn afgeleid van de werkelijke belastingopbrengsten over. 7

Financiële begroting De geraamde OZB opbrengsten in 2017 zijn 37.982,-- hoger dan was begroot in en 47.547,-- hoger dan de werkelijke opbrengsten in. De baten op functie 936 Toeristenbelasting zijn in 2017 gebaseerd op de werkelijke opbrengsten in. De geraamde opbrengsten in 2017 zijn 6.000,-- hoger dan in was geraamd. Over dit bedrag mag de recreatiesector meepraten ten aanzien van de besteding, we hebben daarom ook een bedrag van 6.000,-- toegevoegd aan de Reserve cultuur en promotiefonds. De baten op functie 939 Precariorechten zijn in 2017 gelijk geraamd aan het bedrag dat in werkelijk is ontvangen. Dat is 6.000,-- hoger dan in was geraamd. Deze bedragen zijn ook verantwoord op de lasten van functie 980 en op die wijze toegevoegd aan een Reserve Precariorechten. Er loopt nog een rechtszaak over de rechtmatigheid van deze vorderingen. Zo lang de rechter geen uitspraak heeft gedaan in dit geschil, moeten we er rekening mee houden, dat we deze gelden misschien terug moeten betalen en kunnen we geen concrete bestemming aan deze gelden geven. De lasten op functie 940 zijn in 2017 2.132,-- lager geraamd dan in en 6.896,-- lager dan in. Vanaf 2017 komt de bijdrage aan de kostenplaats bestuursapparaat te vervallen. Vanaf 2017 is wel een bedrag aan perceptiekosten opgenomen van 5.000,--, dat betreft kosten die moeten worden gemaakt in verband met de aansluiting op de landelijke voorziening LV WOZ. De lasten op functie 980 Mutaties reserves zijn in 2017 128.308,-- hoger geraamd dan in en 2.507.358,-- lager dan in. De baten op deze functie zijn in 2017 32.322,-- lager begroot dan in en 204.269,-- lager dan in. Voor een nadere toelichting op de reserve mutaties verwijzen we u naar de staat van Reserves en Voorzieningen ( staat D). Mutaties reserves Ontwikkeling van de algemene reserve In de begroting 2017 zijn geen onttrekkingen aan en stortingen in de algemene reserves geraamd. Ontwikkeling bestemmingsreserves In de begroting 2017 is geraamd een bedrag van 202.340,-- te onttrekken aan de bestemmingsreserves. Verder is geraamd een bedrag van 586.652,-- aan de bestemmingsreserves toe te voegen. Zoals aan de gemeenteraad is toegezegd hebben we zolang de nieuwe Borgwal nog niet is gerealiseerd en de werkelijke kapitaallasten dus nog niet in de begroting voorkomen, een bedrag ter grootte van deze kapitaallasten toegevoegd aan de Reserve huisvesting onderwijs. Ook is geraamd een bedrag van 213.800,-- toe te voegen aan de Algemene Bedrijfsreserve van het Woningbedrijf, dit betreft het te verwachtte exploitatie resultaat van het Woningbedrijf. Overzicht algemene dekkingsmiddelen De toelichting op de algemene dekkingsmiddelen laat zien uit welke onderdelen de algemene dekkingsmiddelen bestaan. De algemene dekkingsmiddelen vormen ( samen met de mutaties op de reserves en het begrotingssaldo) de dekking van de programma s 0 tot en met 9. 8

Financiële begroting Bedragen x 1.000 Omschrijving 2017 2018 2019 2020 OZB 735 745 783 783 783 783 Toeristenbelasting 40 34 40 40 40 40 Subtotaal algemene 775 779 823 823 823 823 heffingen Algemene uitkering 3.329 3.450 3.502 3.594 3.619 3.665 gemeentefonds Rente eigen financieringsmiddelen * 50 93 0 0 0 0 Totaal algemene dekkingsmiddelen 4.929 5.101 5.148 5.240 5.265 5.311 Algemene dekkingsmiddelen. De algemene dekkingsmiddelen bestaan voor het grootste deel uit de lokale heffingen en de uitkeringen uit het Gemeentefonds. Tot en met werd er door de gemeente rente toegerekend aan de bestemmingsreserves die werden gebruikt als intern financieringsmiddel. Op grond van de herziening van de BBV voorschriften, waarbij wordt geadviseerd geen rente meer toe te voegen aan de bestemmingsreserves, hebben we besloten vanaf 2017 geen rente meer aan deze reserves toe te voegen. De totale algemene dekkingsmiddelen kennen geen vooraf vastgesteld bestedingsdoel en zijn daarom vrij aanwendbaar. Niet vrij besteedbare middelen zoals rioolrecht en afvalstoffenheffing, worden rechtstreeks verantwoord op de programma s. Daar vormen ze een onderdeel van de dekking van de kosten. Lokale heffingen Belastingen zijn heffingen waarvan de besteding niet gebonden is. Voor een uitgebreide analyse en toelichting wordt verwezen naar de verplichte paragraaf lokale heffingen. Algemene uitkering De algemene uitkering is begroot op basis van de mei circulaire die op 9 juni is uitgekomen. Wel is rekening gehouden met de informatie die later is ontvangen met betrekking tot het opnemen van een stelpost ter compensatie van het negatieve effect van de toepassing van constante prijzen. 2. Uitgangspunten voor de ramingen (gronden waarop ramingen zijn gebaseerd) Bij de samenstelling van de Programmabegroting 2017/2020 houden wij rekening met gevolgen van besluiten die tot stand zijn gekomen na het vaststellen van de programmabegroting. Verder houden wij rekening met autonome uitgaven- en inkomstentoenames. Bij de ramingen voor de Programmabegroting 2017-2020 wordt verder uitgegaan van de volgende algemene richtlijnen, gegevens en veronderstellingen: 9

Financiële begroting De volgende kerngegevens: Omschrijving 2017 2018 2019 2020 Inwoners 5.060 5.085 5.110 5.135 Woningen 1.913 1.930 1.950 1.970 Uitkeringsgerechtigden 31 31 31 31 Personeelskosten De personeelskostenbegroting stellen wij op basis van de laatst bekende personeelsgegevens van augustus op. Bij het opstellen van de personeelskostenbegrotingen houden wij rekening met de resultaten van de CAO onderhandelingen. Voor de jaren 2017 t/m 2020 wordt voor de berekening van de personeelskosten rekening gehouden met: - de laatst bekende formatie augustus ; - 1,5 % per jaar (C.A.O. stijging) en 0,5 % voor incidentele salarismaatregelen. Kapitaallasten Rente en afschrijvingslasten drukken op de begroting vanaf het jaar waarin de investering is gerealiseerd. Een rentepercentage van 2 % wordt voor investeringen vanaf 2017 gehanteerd. Rente over reserves Over de reserves werd een rente van 2 % berekend, vanaf 2017 doen we dat niet meer op grond vna de vernieuwde BBV voorschriften. Prijsstijging goederen en diensten en subsidies Voor het bepalen van de prijsindex wordt in de regel gekeken naar cijfers van het Centraal Planbureau (CPB). Uitgangspunt is de prijsmutatie van de overheidsconsumptie, onderdeel netto materieel. Daarbij wordt de laatst beschikbare publicatie van het CPB gehanteerd. Voor 2017 wordt uitgegaan van een prijsstijging van 1, % over de kosten. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat met deze prijsstijging rekening is gehouden voor zover het zaken betreft die moeilijk beïnvloedbaar zijn zoals gas, electra etc. Voor zover het zaken betreft die we zelf wel kunnen beïnvloeden hebben we in het kader van de bezuinigingen de budgetten zoveel mogelijk bevroren. Bijdrage Verbonden Partijen Deze dienen jaarlijks ter goedkeuring de begroting in bij de gemeente. De door het college c.q. de raad goedgekeurde begroting wordt vervolgens verwerkt in de gemeentelijke programmabegroting. Inkomsten Bij de berekening van de inkomsten voor 2017 en volgende jaren worden de inkomsten geraamd op basis van de werkelijke inkomsten in. 3. Overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten Het opnemen van het overzicht incidentele lasten en baten is gebaseerd op artikel 19 van het Besluit begroting en verantwoording. In de toelichting op dit artikel staat dat het opnemen van dit overzicht relevant is voor het beoordelen van de financiële positie. 10

Financiële begroting Bedragen x 1.000 Incidentele lasten 2017 2018 2019 2020 Integraal veiligheidsplan 5 5 0 0 Open monumentendag 1 0 Totaal 5 5 1 0 Bedragen x 1.000 Incidentele baten 2017 2018 2019 2020 Toelage collectief vervoer 4 0 0 0 Totaal 4 0 0 0 Toelichting incidentele lasten: Integraal veiligheidsplan In heeft de gemeenteraad een Integraal Veiligheidsplan vastgesteld. Ter uitvoering van dit plan zal er naar verwachting in de jaren tot en met 2018 5.000,-- nodig zijn. Open monumentendag De gemeente Renswoude verzorgt samen met de gemeenten Scherpenzeel en Woudenberg om beurten een programma ten behoeve van Open Monumentendag. De gemeente Renswoude is in 2019 weer aan de beurt om deze dag te organiseren. Toelichting incidentele baten: In 2017 en 2018 ontvangen we voor een bijdrage in de kosten van collectief vervoer. 4. Investeringen en financiering Op het investeringsschema In de begroting -2019 zijn de volgende investeringen opgenomen : 2017 Vervanging materieel omgevingsbeheer Omschrijving Investeringsbedrag Kap.lasten Aanhangwagen Unimog 20.500,00 2.460,00 Hogedrukreiniger - 5.300,00-636,00 Grafdelver - 40.000,00-4.800,00 Aanpassing werf - p.m - p.m Totaal 65.800,00 7.896,00 2018 Investeringsbedrag Kap.lasten Giertank l 10.000,00 1.200,00 Piaggio porter - 12.000,00-1.440,00 Rioolspuit - 14.000,00-1.680,00 Begraafplaats ontwikkeling - 37.500,00-2.625,00 Nieuwbouw Borgwal * - 0,00-0,00 Totaal 73.500,00 6.945,00 11

Financiële begroting * De kapitaallasten voor de nieuwbouw Borgwal zijn in de begroting verwerkt als toevoeging aan de Reserve onderwijshuisvesting, zoals in de raad is afgesproken. 2019 Investeringsbedrag Kap.lasten Calamiteiten kar 6.500,00 780,00 Bladzuiger trio - 15.000,00-1.800,00 Kiepers begraafplaats - 17.500,00-2.100,00 Totaal 39.000,00 4.680,00 2020 Investeringsbedrag Kap.lasten Vervanging modules burgerzaken 35.000,00 7.700,00 Totaal 35.000,00 7.700,00 5. Stand en het verloop van reserves en voorzieningen In dit overzicht wordt de stand van reserves en voorzieningen weergegeven die bij de gemeente Renswoude aanwezig zijn. Reserves vormen het eigen vermogen van de gemeente. Reserves worden verdeeld in algemene en bestemmingsreserves. Voorzieningen zijn ( latente) verplichtingen en worden gerekend tot het vreemd vermogen. Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde. In de staat D op bladzijde vindt u een uitgebreide, meerjarige, staat van reserves en voorzieningen. 1 jan. 2017 31 dec. 2017 31 dec. 2018 31 dec. 2019 31 dec. 2020 Algemene reserve 2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 Bestemmingsreserves 194 194 194 194 194 egalisatie Bestemmingsreserves overig 4.115 4.551 4.969 5.454 5.939 Bestemmingsreserves ter 634 564 493 423 352 dekking van kapitaallasten Onderhoudsreserves 678 697 700 703 706 Totaal bestemmingsreserves 5.621 6.006 6.357 6.774 7.192 Reserve Woningbedrijf 1.501 1.715 2.415 3.203 3.459 Voorzieningen 1.716 1.799 1.882 1.964 2.046 Totaal reserves en voorzieningen 10.838 11.520 12.654 13.941 14.697 6. EMU saldo Het EMU-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven van de Rijksoverheid, sociale fondsen en lokale overheden. Het tekort van de totale overheid mag 3% van het bruto binnenlands product (bbp) bedragen. In 2004 hebben Rijk en decentrale overheden afgesproken dat het EMU-tekort van de gezamenlijke decentrale overheden maximaal -0,5% BBP mag bedragen. Deze beperking vloeit voort uit de Europese saldogrens van -3% BBP die geldt voor de volledige 12

Financiële begroting Nederlandse collectieve sector. Op 18 januari 2013 hebben het Rijk en de decentrale overheden een financieel akkoord gesloten waarin is afgesproken dat de tekortnorm voor -0,5% BBP betreft. De EMU-grens voor de gezamenlijke decentrale overheden wordt de macronorm genoemd. In de septembercirculaire 2014 is een overzicht gepubliceerd van de Individuele EMUreferentiewaarden gemeenten. Voor de gemeente Renswoude is deze referentiewaarde 458.000,--. Om het EMU-saldo te kunnen beheersen moeten gemeenten informatie over het EMU-saldo in hun begrotingen opnemen over het voorgaande jaar (jaar t-1), het actuele jaar (jaar t) en het volgende jaar ( jaar t +1). In onderstaand overzicht is de berekening van het EMU-saldo van de gemeente Renswoude opgenomen. Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF) De Europese regeringsleiders hebben eind 2011 afspraken gemaakt om de financiële stabiliteit van de Europese Unie te waarborgen. Lidstaten moeten de vereisten voor het einde van 2012 vastleggen in nationale wetgeving. Voor Nederland gebeurt dit in de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet HOF). De Wet Hof is per 1 januari 2014 in werking getreden. 13

Financiële begroting Centraal Bureau voor de Statistiek www.cbs.nl/kredo Vragenlijst Berekening EMU-saldo Gemeente Renswoude (0339) Algemene gegevens: Gemeentenaam: Gemeentenummer: Jaar: Naam contactpersoon: Telefoon: E-mail: Bestandsnaam: Renswoude 0339 2017 A. van de Kamp 0318-578175 a.van.de.kamp@renswoude.nl EMU170060339.XLS 2017 2018 2019 2020 Omschrijving x 1000,- x 1000,- x 1000,- x 1000,- x 1000,- Volgens realisatie Volgens Volgens Volgens Volgens tot en met sept. begroting 2017 meerjaren meerjaren meerjaren, aangevuld raming in raming in raming in met raming begroting begroting begroting resterende periode 2017 2018 2019 1 Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves 814 724 1.166 1.327 886 (zie BBV, artikel 17c) 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 378 361 358 328 275 3 Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de 83 83 83 83 83 exploitatie minus de vrijval van de voorzieningen ten bate van de exploitatie 4 5 Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 6 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord 7 Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan) 8 Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord 9 Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen 10 Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten 11 Verkoop van effecten: a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) b Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie? ja nee ja nee ja nee ja nee ja nee Berekend EMU-saldo 1.275 1.168 1.607 1.738 1.244 Ruimte voor toelichting 14

Gedetailleerde financiële begroting 2017 en Meerjarenramingen 2018 tot en met 2020 15

14

15

HOOFDFUNCTIE 0 LASTEN Volg-nummer 2017 2018 2019 2020 HOOFDFUNKTIE 0 ALGEMEEN BESTUUR Functie 001 - Bestuursorganen 617.137 403.428 588.418 581.038 577.568 579.806 Leden van de raad en commissies 110.538 97.806 132.731 131.146 136.591 135.065 0.1 600100 11000 Vergoeding leden van de raad 101.870 88.506 106.471 108.068 109.689 111.334 0.1 600100 11000 Eindheffing WKR 15.000 15.225 15.454 15.686 0.1 600100 34325 Verg. leden comm.van advies: 6.168 5.000 6.260 6.353 6.448 6.545 0.1 0.1 600100 34380 Overige kosten 2.500 4.300 5.000 1.500 5.000 1.500 Burgemeester en wethouders 490.158 288.360 441.841 436.062 427.163 431.023 0.1 600101 11000 Personeelslasten 319.437 205.955 237.820 241.200 231.026 234.492 0.1 600101 11000 Eindheffing WKR 10.150 10.302 10.457 10.614 0.1 600101 11001 Lasten v.m. burg.en wethouders 19.863 19.860 19.860 19.860 19.860 19.860 0.1 600101 11005 Wachtgeld burg. en wethouders 15.912 23.000 84.011 74.700 75.820 76.957 0.1 600101 11007 Verplichting vakantiegeld 9.773 0.1 600101 34301 Reiskostenvergoeding 71 500 500 500 500 500 0.1 600101 34306 Overige personeelskosten 3.928 3.100 4.000 4.000 4.000 3.100 0.1 600101 34307 Congressen 2.010 4.000 4.000 4.000 4.000 4.000 0.1 600101 34310 Verzekeringen 1.202 1.670 1.500 1.500 1.500 1.500 0.1 600101 34314 Telefoonkosten 250 775 500 500 500 500 0.1 600101 34319 Externe adviezen 11.254 2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 0.1 600101 34325 Vergaderkosten 4.393 2.500 2.500 2.500 2.500 2.500 0.1 600101 60000 Toevoeging voorz.weth.pensioenen 102.065 25.000 75.000 75.000 75.000 75.000 Commissie van de bezwaarschriften 1.003 600 1.000 1.000 1.000 1.000 0.1 600102 34325 Vergaderkosten 1.003 600 1.000 1.000 1.000 1.000 Ambtswoning burgemeester 15.437 16.662 12.846 12.830 12.814 12.718 0.1 600103 34310 Verzekeringen 89 230 230 230 230 230 0.1 600103 34311 Belastingen 478 500 500 500 500 500 0.1 600103 34321 Onderhoud en materialen 260 2.000 2.050 2.100 2.150 2.150 0.1 600103 34380 Bijdrage servicekosten 1.539 1.530 1.560 1.590 1.620 1.620 0.1 600103 61100 Rente 8.268 7.599 3.703 3.607 3.511 3.415 0.1 600103 61200 Afschrijvingen 4.803 4.803 4.803 4.803 4.803 4.803 Functie 002 - Bestuursondersteuning 293.353 357.844 17.130 17.130 17.130 17.130 0.1 600200 34319 Externe adviezen 12.351 4.000 4.000 4.000 4.000 4.000 0.1 600200 34380 Huur archiefruimte Rhenen 4.274 20.000 0 0 0 0 0.2 600200 11000 Personeelslasten ( omg.beh.kcc) 13.995 12.542 13.130 13.130 13.130 13.130 0.1 600200 62203 Kost.verd.st.bestuursapparaat 262.733 321.302 Functie 003 - Burgerzaken 70.600 57.616 114.556 118.300 120.085 121.710 Bevolkings aangelegenheden 33.756 41.716 80.526 81.977 83.457 84.966 0.2 600300 34374 Aanv.kst.verd.st GBA audit 5.036 8.000 8.000 8.000 8.000 8.000 0.2 600300 11000 Personeelslasten secretarie 28.720 33.716 72.526 73.977 75.457 76.966 Burgerlijke zaken 27.245 15.900 21.636 21.929 22.234 22.350 0.2 600301 11000 Personeelslasten secretarie 7.157 2.000 7.556 7.669 7.784 7.900 0.2 600301 34312 Boeken 2.023 2.500 2.500 2.500 2.500 2.500 0.2 600301 34315 Schrijf en bureaubehoeften 183 300 300 300 300 300 0.2 600301 34316 Onderhoud automatiseringsapparatuur 10.000 9.000 9.180 9.360 9.550 9.550 0.2 600301 34320 Druk en bind werk 305 200 200 200 200 200 0.2 600301 34325 Bloemstukken 272 350 350 350 350 350 0.2 600301 34373 Kosten Huwelijken 5.639 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 0.2 600301 34380 Overige uitgaven 1.666 250 250 250 250 250 16

HOOFDFUNCTIE 0 BATEN Volg-nummer 2017 2018 2019 2020 HOOFDFUNKTIE 0 ALGEMEEN BESTUUR Functie 001 - Bestuursorganen 35.208 32.420 35.400 35.648 35.900 36.155 Burgemeester en wethouders 16.308 8.250 16.500 16.748 17.000 17.255 0.1 600101 60000 Vrijgevallen voorzieningen 16.308 8.250 16.500 16.748 17.000 17.255 wethouderspensioenen Ambtswoning burgemeester 18.900 24.170 18.900 18.900 18.900 18.900 0.1 600103 32100 Opbr.verh. v.m. ambtswoning 10.200 15.300 10.200 10.200 10.200 10.200 0.1 600103 32100 Opbrengst verhuur ambtswoning 8.700 8.870 8.700 8.700 8.700 8.700 17

HOOFDFUNCTIE 0 LASTEN Volg-nummer 2017 2018 2019 2020 Verkiezingen 9.600 0 12.394 14.394 14.394 14.394 0.2 600306 11000 Personeelslasten (omg.beh.) 813 847 847 847 847 0.2 600306 34312 Boeken, abbonnementen 669 1.000 1.000 1.000 1.000 0.2 600306 34316 Software t.b.v. verkiezingen 2.500 2.500 2.500 2.500 0.2 600306 34320 Druk en bindwerk 5.806 2.000 4.000 4.000 4.000 0.2 600306 34321 Onderhoud verkiezingsborden 170 350 350 350 350 0.2 600306 34325 Verg.leden stembureau 1.490 2.500 2.500 2.500 2.500 0.2 600306 34380 Overige uitgaven/zaalhuur 464 3.000 3.000 3.000 3.000 0.2 600306 34380 Overige uitg.omg.beheer 188 197 197 197 197 004.Burgerlijke stand 53.429 45.553 46.302 46.681 47.054 47.054 0.2 600403 41100 Afdracht rijksleges rijbewijzen 4.174 4.080 4.160 4.250 4.330 4.330 0.2 600402 41100 Afdracht Rijksleges reisdocumenten 27.786 15.300 27.500 27.500 27.500 27.500 0.2 600404 41100 Afdracht Rijksleges overige documenten 3.518 5.100 5.200 5.300 5.400 5.400 0.2 600400 11000 Personeelslasten secretariepersoneel 17.950 21.073 9.442 9.631 9.824 9.824 Funktie 005-Best.samenwerking 34.345 40.692 35.400 35.550 35.702 35.857 0.1 600500 34380 Food Valley 9.960 9.000 10.000 10.150 10.302 10.457 0.1 600500 62203 Kost.verd.st.bestuursapparaat 17.095 21.292 0.1 600510 34380 Bijdrage Food Valley mobiliteitsfonds 4.853 5.400 5.400 5.400 5.400 5.400 0.1 600510 34380 Bijdrage Food Valley projecten 2.437 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 0.1 600510 11000 Sal.kst. Ambtelijke ondersteuning FV 15.000 15.000 15.000 15.000 Funktie 006 - Bestuursondersteuning raad en rekenkamer 50.792 44.268 19.200 19.200 19.200 19.200 13.254 13.800 13.800 13.800 13.800 13.800 0.1 600600 11000 Personeelslasten griffier 10.033 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 0.1 600600 30000 Kst.audio opnames raad en comm. 2.891 3.500 3.500 3.500 3.500 3.500 0.1 600600 34306 Overige kosten 330 300 300 300 300 300 ondersteunende activiteiten 32.500 25.068 0 0 0 0 0.1 600600 62203 Kost.verd.st.bestuursapparaat 32.500 25.068 Rekenkamerfunktie 5.038 5.400 5.400 5.400 5.400 5.400 0.1 600600 34380 Kosten gezamenlijke rekenkamer 5.038 5.400 5.400 5.400 5.400 5.400 Funktie 040 Overhead 0 0 1.307.773 1.322.082 1.314.736 1.328.404 Representatie 0 0 14.000 14.000 14.000 14.000 Personeelslasten 0.4 604000 34307 Congressen, studiedagen 1.500 1.500 1.500 1.500 0.4 Verg. kosten representatie en 0.4 604000 34325 huldeblijken 12.500 12.500 12.500 12.500 Secretariepersoneel 0 0 795.279 810.136 825.291 840.751 0.4 604001 11000 Personeelslasten 735.239 749.944 764.943 780.242 0.4 604001 11000 Eindheffing WKR 10.600 10.812 11.028 11.249 0.4 604001 30000 Personeelskosten derden 20.000 20.000 20.000 20.000 0.4 604001 34301 Reis- en verblijfskosten 0.4 604001 34380 Bijdrage personeelsvereniging 0.4 604001 34306 Overige personeelslasten 6.000 6.000 6.000 6.000 0.4 604001 11007 Verplichtingen vakantiegeld 0.4 604001 34382 Voorz. in vacatures 5.000 5.000 5.000 5.000 0.4 604001 34383 Salarisadministratie 15.000 15.000 15.000 15.000 0.4 604001 34310 Verzekeringen 200 200 200 200 0.4 604001 61100 Rente 240 180 120 60 0.4 604001 61200 Afschrijving 3.000 3.000 3.000 3.000 Vorming en opleiding 0 0 8.000 8.000 8.000 8.000 0.4 604002 34302 Studietoelagen 6.000 6.000 6.000 6.000 0.4 604002 34302 Kosten ondernemingsraad 2.000 2.000 2.000 2.000 18

HOOFDFUNCTIE 0 BATEN Volgnummer 2017 2018 2019 2020 Funktie 004 - Baten burgerlijke stand 100.203 76.800 96.450 96.530 96.610 96.610 0.2 600401 34001 Legesopbrengst burgerlijke stand 15.186 11.730 15.000 15.000 15.000 15.000 0.2 600402 34001 Leges reisdocumenten 27.665 15.300 27.500 27.500 27.500 27.500 0.2 600403 34001 Leges rijbewijzen 5.036 3.870 3.950 4.030 4.110 4.110 0.2 600404 34001 Leges overige documenten burgerzaken 52.316 45.900 50.000 50.000 50.000 50.000 Funktie 040 Overhead 0 0 276.778 274.778 287.778 277.778 Secretariepersoneel 0 0 273.928 271.928 284.928 274.928 0.4 604001 34003 Overige inkomsten 0.4 604001 30000 Vergoeding voor personeel 262.528 260.528 273.528 263.528 0.4 604001 30000 Vergoeding griffier 0 0 0 0 0.4 604001 30000 Doorberek.kosten aan WVG/WMO 0 0 0 0 0.4 604001 34003 Loonkostensubsidie 11.400 11.400 11.400 11.400 0.4 604001 34003 UWV loonkostenverg i.v.m.zwangerschap 0.4 604001 30000 Doorberekend projectleider decentralisaties 0 0 0 0 19

HOOFDFUNCTIE 0 LASTEN Volg-nummer 2017 2018 2019 2020 Gemeentehuis 0 0 98.988 98.907 98.828 98.464 0.4 604003 11000 Personeelslasten 5.425 5.506 5.590 5.664 0.4 604003 11000 Personeelslasten (omg.beh.) 19.476 19.476 19.476 19.476 0.4 604003 61100 Rente 1.184 1.022 859 697 0.4 604003 61200 Afschrijvingen 8.131 8.131 8.131 7.855 0.4 604003 31001 Verwarming / verlichting 11.500 11.500 11.500 11.500 0.4 604003 34310 Verzekering 1.250 1.250 1.250 1.250 0.4 604003 34311 Belastingen 1.000 1.000 1.000 1.000 0.4 604003 34321 Onderhoud 12.000 12.000 12.000 12.000 0.4 604003 34331 Schoonhouden/schoonmaakart. 34.000 34.000 34.000 34.000 0.4 604003 34332 Waterverbruik 500 500 500 500 0.4 604003 34380 Overige kst.omg.beheer. 4.522 4.522 4.522 4.522 Meub. en ov. Inv. gem.huis 0 0 3.500 3.500 3.500 3.500 0.4 604004 33300 Aanschaffingen 2.000 2.000 2.000 2.000 0.4 604004 34321 Onderhoud 1.500 1.500 1.500 1.500 Algemene kst. administratie 0 0 285.591 285.124 262.702 261.274 0.4 604005 61100 Rente 962 495 28 0 0.4 604005 61200 Afschrijvingen 23.365 23.365 1.400 0 0.4 604005 30000 personeel van derden 30.000 30.000 30.000 30.000 0.4 604005 34310 Verzekeringen 13.000 13.000 13.000 13.000 0.4 604005 34312 Aankoop boeken/abonnementen 7.500 7.500 7.500 7.500 0.4 604005 34313 Porti 7.000 7.000 7.000 7.000 0.4 604005 34314 Telefoonkosten + internetverbinding 40.000 40.000 40.000 40.000 0.4 604005 34315 Aankoop bureaubehoeften 3.490 3.490 3.500 3.500 0.4 604005 34316 Onderhoud computerapparatuur 75.000 75.000 75.000 75.000 0.4 604005 34318 Kst. Kadaster / archief 25.000 25.000 25.000 25.000 0.4 604005 34319 Controlekosten accountant 35.000 35.000 35.000 35.000 0.4 604005 34320 Druk- en bindwerk 2.500 2.500 2.500 2.500 0.4 604005 34372 Kosten kopieerapparaat 17.000 17.000 17.000 17.000 0.4 604005 11000 Personeelslasten omg.beh. Kadaster 5.774 5.774 5.774 5.774 Website, communicatie, inf.vrz. 0 0 82.415 82.415 82.415 82.415 0.4 604006 34316 Website 18.000 18.000 18.000 18.000 0.4 604006 34317 Overige communicatie 18.000 18.000 18.000 18.000 0.4 604006 34316 Beveiligingsplan inf.vrz. 10.000 10.000 10.000 10.000 0.4 604006 34321 Onderhoud digitale bestanden 20.000 20.000 20.000 20.000 0.4 604006 11000 Personeelslasten omg.beheer (BAG) 6.415 6.415 6.415 6.415 0.4 604006 34319 Pojectkosten EGEM-i 10.000 10.000 10.000 10.000 Lidmaatschappen, contrib. 0 0 20.000 20.000 20.000 20.000 en bijdragen 0.4 604007 34330 Contributie VNG 10.000 10.000 10.000 10.000 0.4 604007 34380 Huur archiefruimte Rhenen 0 0 10.000 10.000 10.000 10.000 Totaal der lasten 1.119.656 949.401 2.128.779 2.139.981 2.131.475 2.149.161 Totaal der baten 135.411 109.220 408.628 406.956 420.288 410.543 Nadelig saldo -984.245-840.181-1.720.151-1.733.025-1.711.187-1.738.618 20

HOOFDFUNCTIE 0 BATEN Volgnummer 2017 2018 2019 2020 Verhuur ruimte gem.huis aan Politie 0 0 2.850 2.850 2.850 2.850 0.4 604003 32100 Opbrengst verhuur 2.800 2.800 2.800 2.800 0.4 604003 32100 Oprbrengst verhuur oudheidkamer 50 50 50 50 0.4 604003 32100 Aanwending onderhoudsreserve 0.4 604003 34003 UWV uitkering schoonmaakster Totaal der baten 135.411 109.220 408.628 406.956 420.288 410.543 Totaal der lasten 1.119.656 949.401 2.128.779 2.139.981 2.131.475 2.149.161 21

HOOFDFUNCTIE 1 LASTEN Volg-nummer 2017 2018 2019 2020 Functie 120 - Brandweer / rampenbestrijding 379.037 360.932 327.534 332.317 337.156 341.834 Personeelskosten 12.980 12.689 0 0 0 0 1.1 612000 62203 Kostenverd.st.bestuursapparaat 12.980 12.689 Brandweergarage 10.497 11.410 11.620 11.834 12.050 12.050 1.1 612001 31001 Electra/ verwarming 4.722 5.000 5.100 5.200 5.300 5.300 1.1 612001 34310 Verzekering 166 400 400 400 400 400 1.1 612001 34311 Belastingen 1.358 1.530 1.560 1.590 1.620 1.620 1.1 612001 34321 Onderhoud 3.971 4.080 4.160 4.244 4.330 4.330 1.1 612001 34332 Waterverbruik 280 400 400 400 400 400 Brandkranen, - putten en - sloten 7.125 8.308 7.911 7.980 8.035 8.077 1.1 612004 11000 Salariskosten omg.beheer 215 212 212 212 212 1.1 612004 34321 Onderhoud derden/ aansch.kl.mat. 1.050 1.070 1.100 1.115 1.115 1.1 612004 34380 Verg. brandkranen WMN 4.294 4.270 4.500 4.568 4.637 4.707 1.1 612004 34380 Overige kst. Omgevingsbeheer 49 49 49 49 1.1 612004 61100 Rente 1.386 1.328 635 606 577 549 1.1 612004 61200 Afschrijving 1.445 1.445 1.445 1.445 1.445 1.445 0 Overige aangelegenheden betreffende de brandweer. 341.244 321.711 300.000 304.500 309.068 313.704 1.1 612005 43300 Bijdrage aan de Veiligheidsregio 341.244 321.711 300.000 304.500 309.068 313.704 Overige uitgaven 7.191 6.814 8.003 8.003 8.003 8.003 1.1 612006 30000 Personeel van derden 5.143 5.000 5.200 5.200 5.200 5.200 1.1 612006 42400 Kosten rampenbestrijding 89 0 0 0 0 0 1.1 612006 11000 Pers.lst.omg.beheer 1.959 1.814 2.053 2.053 2.053 2.053 1.1 612.006 34321 Aanschaf 2 AED's 750 750 750 750 Funktie 140, openbare orde en veiligheid 19.260 22.757 35.138 35.281 30.431 30.431 Overige uitgaven 19.260 22.757 35.138 35.281 30.431 30.431 1.2 614000 34380 Aktie -/- 25% 1.2 614001 30000 Extra politietoezicht / B.O.A.'s 6.018 5.000 7.500 7.500 7.500 7.500 1.2 614002 43600 Bijdr.Reg.bureau Veiligheidsstrategie 1.250 2.000 2.000 2.000 2.000 1.2 614003 43800 Anti Discriminatievoorziening 1.568 1.600 1.600 1.600 1.600 1.600 1.2 614006 34380 Kosten lijkschouwingen 3.136 600 1.500 1.500 1.500 1.500 1.2 614007 43600 Bureau HALT 1.532 1.564 1.564 1.564 1.564 1.564 1.2 614008 43800 Bijdrage slachtofferhulp 1.231 1.231 1.231 1.231 1.231 1.2 614009 34380 Kosten dierenambulance 1.513 765 3.000 3.000 3.000 3.000 1.2 614011 43200 Bijdrage Veiligheidshuis 2.247 2.575 2.575 2.575 2.575 2.575 1.2 614012 34380 Integraal veiligheidplan 5.000 5.000 5.000 0 0 1.2 614010 11000 Vernielingen, etc. ( pers.lst.omg.beh) pm 1.482 1.482 1.482 1.482 1.2 614010 34380 Vernielingen, etc. ( overige kst.omg.beh.) 344 344 344 344 1.2 614000 11000 Personeelslasten secretarie 3.245 3.172 7.342 7.485 7.635 7.635 Funktie 160 Opsporing en ruiming conventionele explosieven 42.170 1.2 616000 30000 Personeel van derden 7.123 1.2 616000 33300 Explosievenopruiming 4.980 1.2 616000 43400 Subsidie explosieven opruiming 30.067 Totaal van de lasten 440.467 383.689 362.672 367.598 367.587 372.265 Totaal van de baten 37.190 0 0 0 0 0 Nadelig saldo -403.277-383.689-362.672-367.598-367.587-372.265 22