Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies Informatie voor patiënten
2
Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 3
INLEIDING 5 Basisregel 6 Houdingen 7 Activiteiten 11 4
U hebt lage rugpijn, pijn in de middenrug of nekpijn. U voelt misschien ook tintelingen of uitstraling naar uw arm of been. U zou het liefst zo veel mogelijk in uw bed liggen om de pijn te dempen. Of u gaat juist de pijn verbijten of medicatie innemen om uw normale dagelijkse activiteiten verder te kunnen opnemen. Geen van de extremen zijn goed voor het herstel van uw klachten. De waarheid ligt zoals zo vaak ergens in het midden. Inleiding Rust roest en overdaad schaadt. Belangrijk is dat u regelmatig rust in een ontspannen en zo correct mogelijke houding en dit in combinatie met beweging en lichte huishoudelijke taken. Zo mag u gerust een blokje omgaan als dit de pijn niet doet toenemen. De manier waarop u rust én beweegt en de houdingen die u hierbij aanneemt, zijn heel bepalend voor het herstel van uw klachten. In deze brochure vindt u houdingen en bewegingen die goed zijn voor u en andere die te vermijden zijn, vooral in de acute fase waarin u zich nu bevindt. Vaak van houding wisselen vanuit een stevige en gezonde basishouding is de boodschap. Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 5
Basisregel Wissel heel regelmatig van houding: liggen (ruglig of zijlig) zitten staan stappen. In het begin moet u misschien wel om het kwartier van houding veranderen om spierspanning, stijfheid en pijn te voorkomen. Geeft uw lichaam een signaal dat het een houding of beweging niet meer aankan, dan moet u van houding veranderen. Warmte kan de pijn verlichten. Leg regelmatig een kersenpitzakje of een warmwaterkruik op de pijnlijke plaats. Dat zorgt voor ontspanning van de spieren. Neem in de meest acute fase van de pijn geen bad, enkel een douche. 6
Houdingen Lig zo veel als nodig en zo weinig als kan. Ruglig Probeer een van de volgende lighoudingen uit. Kies voor die houding waar u zich het best bij voelt. Zorg voor een juiste ondersteuning van nek en rug. In bed hebt u een betere rug- en nekondersteuning. Ga bij voorkeur in bed liggen in plaats van in de zetel. Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 7
Zijlig 8
Buiklig Buiklig is uit den boze. zitten/zittend lezen Zit rechtop en plaats een kussentje achter uw lage rug. Ondersteun uw armen bij het zitten. Gebruik hiervoor enkele kussens als u in de zetel zit. Zit u aan tafel, steun dan met uw armen op de tafel. Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 9
Vanuit zit rechtstaan Buig niet in uw rug bij het rechtstaan. Hou uw rug recht. Rechtop staan Verdeel uw gewicht gelijk over beide benen. 10
Activiteiten Beperk de tijd van uw activiteiten. Vaak is een kwartier tot een half uurtje al voldoende. Luister naar uw lichaam: stop bij toename van de pijn of bij vermoeidheid. Neem geen medicatie om meer te kunnen. In en uit het bed 1. Trek vanuit ruglig de benen één voor één op. 2. Rol in een blok naar zijlig. Vermijd een draaibeweging vanuit de romp. 3. Duw u recht op uw elleboog en de andere arm terwijl u met de twee benen samen uit bed glijdt. Hou hierbij uw rug recht. Veer niet recht. Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 11
Tandenpoetsen Hou uw rug recht tijdens het tandenpoetsen. Om uw mond te spoelen steunt u op de lavabo en zet u één been naar achteren. Zo kunt u met een rechte rug naar voren neigen. 12
Kousen aandoen/veters knopen Kies schoenen die gemakkelijk aan en uit te trekken zijn en die comfortabel zitten. Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 13
Let erop dat u bij alles wat u doet een goede houding hebt, zodat de rug en de nek recht blijven. Afwassen max. 20 min. Plaats alles op hoogte zodat u zelf niet moet vooroverbuigen. Zo kunt u een wasbakje op het aanrecht plaatsen en daarin afwassen. Werk zo dicht mogelijk tegen het werkvlak bij bijvoorbeeld afwassen en koken. 14
Voorwerpen uit een hoge kast nemen Maak gebruik van een stevig opstapje als u iets boven schouderniveau moet nemen. Zo vermijdt u een te holle rug en nek. Voorwerpen uit een lage kast nemen Ga door de knieën en zoek altijd steun met uw hand. Duw u vanuit deze steun terug op naar boven. Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 15
Een voorwerp oprapen Heffen of tillen en een aantal huishoudelijke taken, zoals dweilen en stofzuigen, doet u beter niet gedurende de meest acute fase van de pijn. Vermijd doorbuigen in de rug. Hou uw hoofd zo veel mogelijk recht. Ondersteun uw armen waar het kan. 16
Strijken max. 20 min. Stel de strijkplank zo in dat u het strijkijzer op ellebooghoogte kunt vasthouden. Kijk af en toe op, vermijd om uw hoofd de hele tijd gebogen te houden. Plaats de wasmand op de tafel en ver genoeg van u af, zodat u voldoende beweegt. Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 17
Werken aan de computer Zithouding aan de computer max. 20 min. Zit dicht bij de tafel en ondersteun uw lage rug. Steun met de armen op de armsteunen of op de tafel. Plaats muis en klavier dicht bij u. Plaats het scherm op een afstand van ongeveer 50 à 70 cm (ongeveer één armlengte). Plaats de bovenkant van het scherm op ooghoogte. Werkt u met een laptop, dan mag u er net over kijken. Gebruik een laptophouder met extra klavier en muis. 18
Stappen Belast beide benen evenveel en hou uw rug recht tijdens het stappen of tijdens het opgaan van de trap. Vermijd, indien mogelijk, dat u de rug te veel vooroverbuigt. In en uit de wagen stappen Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 19
Instappen 1. Ga zijwaarts zitten en steun op het portier. Gebruik de kracht van uw benen en hou uw rug recht. 2. Draai been per been in de wagen, vermijd een gedraaide houding. Uitstappen 1. Plaats de benen één voor één uit de wagen. Hou uw rug hierbij recht en vermijd een gedraaide houding. 2. Breng uw gewicht boven de benen en kom zo recht met behulp van de kracht in de benen. Zoek hierbij steun met de handen. 20
NOTities Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 21
januari 2013 UZ Leuven Overname van deze tekst is enkel mogelijk na toestemming van de dienst communicatie UZ Leuven. Ontwerp en realisatie Deze tekst werd opgesteld door de kinesitherapeuten van de zorgzone bewegingsstelsel ambulant in samenwerking met de dienst communicatie. U vindt deze brochure ook op www.uzleuven.be/brochure/700489. Opmerkingen of suggesties bij deze brochure kunt u bezorgen via communicatie@uzleuven.be. Verantwoordelijke uitgever UZ Leuven Herestraat 49 3000 Leuven tel. 016 34 49 00 www.uzleuven.be 22
Acute klachten aan rug of nek: houdings- en bewegingsadvies 23
700489_v012013_acute_klachten_rug_nek