VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp: Registratienummer: 324252 Op voorstel van B&W d.d.: dinsdag 6 maart 2012 Datum vergadering: dinsdag 10 april 2012 Portefeuillehouder: Ragetlie, J. Rol gemeenteraad: kaderstellende rol Aanvraag herstructurering Wsw door de regiogemeenten Voorstel in het kort 1. Het herstructureringsplan uitvoering Wsw GR Atlant Groep vast te stellen; 2. Kennis te nemen van het voorstel waarbij het college van burgemeester en wethouders van Deurne het college van burgemeester en wethouders van Helmond machtigt om de aanvraag voor de herstructurering Wsw in te dienen. Samenvatting Het kabinet heeft het voornemen om mensen ook in de Wet werken naar vermogen (WWNV) in een beschut werkomgeving te laten werken. Dit vraagt veranderkracht en innovatief vermogen van gemeenten en het Sw-bedrijf. Het ministerie heeft een herstructureringsfaciliteit voor de sw-sector gecreëerd voor de periode 2012 2018 (landelijk 400 miljoen beschikbaar). Door de gemeenten Asten, Deurne, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren en Atlant Groep is een projectgroep ingesteld voor het maken van een herstructureringsplan Wsw. In het portefeuillehouderoverleg sociale zaken is besloten namens de regiogemeenten één gezamenlijke aanvraag in te dienen. In het onderhavige raadsvoorstel wordt het herstructureringsplan ter vaststelling aan uw raad voorgelegd. Voorstel conform programmabegroting Ja Meegezonden bijlagen 1. Herstructureringsplan uitvoering Wsw - GR Atlant Groep (reeds in uw bezit) Ter inzage gelegd 1. Machtiging mbt aanvraag indiening door de gemeente Helmond 2. Herstructureringsplan uitvoering Wsw - GR Atlant Groep 1

Deurne, 6 maart 2012 Nr. 21a AAN DE RAAD, 1. Inleiding Het kabinet wil toe naar één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt, die de Wet Werk en Bijstand (WWB), Wajong en de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) hervormt. Het voornemen is deze nieuwe wet, Wet werken naar vermogen (WWNV), op 1 januari 2013 in te voeren. Bij deze nieuwe wet worden de bestaande budgetten voor WWB, WSW, Wajong, WEB en inburgering in één Participatiebudget samengevoegd. Met de samenvoeging van deze budgetten vindt tevens door het Rijk een forse structurele bezuiniging plaats. De nieuwe wetgeving beoogt een transparant en activerend nieuw stelsel dat mensen uit de uitkering houdt. Het kabinet heeft het voornemen om mensen ook in de WWNV in een beschut werkomgeving te laten werken. Dit vraagt veranderkracht en innovatief vermogen van gemeenten en het Sw-bedrijf. Om de transitieperiode te overbruggen heeft het ministerie een herstructureringsfaciliteit voor de Swsector gecreëerd. Het doel van deze faciliteit is om de transformatie te ondersteunen richting een efficiëntere bedrijfsvoering van de sector. De faciliteit is nadrukkelijk niet bedoeld om andere exploitatietekorten af te dekken en ook de uitvoering van de WWNV blijft buitenschot. Het Rijk stelt in de periode 2012-2018 400 miljoen euro landelijk beschikbaar. De uitvoerder van de WSW in de regio Peelland is de Atlant Groep. Hoewel de afgelopen jaren (financieel) succesvol waren, dreigt door de rijksbezuinigingen op de WSW de komende jaren een fors financieel tekort, oplopend naar ruim 5,5 miljoen in 2015 voor de gehele bedrijfsvoering van de Atlant Groep. Dit noodzaakt ook een transitie bij de Atlant Groep. Door de gemeenten Asten, Deurne, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren en Atlant Groep is een projectgroep ingesteld voor het maken van een herstructureringsplan Wsw. In het portefeuillehouderoverleg sociale zaken is besloten namens de regiogemeenten één gezamenlijke aanvraag in te dienen. De gemeente Helmond wordt de aanvragende gemeente namens de overige gemeenten. Het college van de gemeente Deurne dient het college van de gemeente Helmond te machtigen om deze aanvraag in te dienen. In het onderhavige raadsvoorstel is een concept machtiging gevoegd (conform Procedure aanvraag- en beoordeling herstructureringsplannen, Szw), die na vaststelling van dit besluit door het college van de gemeente Deurne ondertekent aan de gemeente Helmond verzonden dient te worden. De gemeente Helmond voegt die machtiging als bijlage bij de aanvraag voor de Herstructurering Wsw. In het onderhavige raadsvoorstel wordt het herstructureringsplan ter vaststelling aan uw raad voorgelegd. 2. Doelstelling en beoogd effect Met het herstructureringsplan wordt beoogd de uitvoering van de Wsw zodanig te herstructureren dat minimaal een kostenneutrale uitvoering van de Wsw gerealiseerd kan worden. Het herstructureringsplan gaat uit van enerzijds een stuk investering en anderzijds van kostenreductie. Met dit gegeven wordt met het plan beoogd de Atlant Groep meer toekomst bestendig te maken. 3. Motivering en argumentatie Herstructureringsfaciliteit Vanaf 1998 is een begin gemaakt met de omslag van binnen naar buiten. De Sw-organisaties moesten de productiefaciliteiten terugbrengen en zich omvormen tot leerwerkbedrijf. Doelstelling werd om zoveel mogelijk mensen in een zo regulier mogelijke omgeving aan het arbeidsproces deel te laten nemen. De Atlant Groep werkt veelal van binnen naar buiten. 1

Gezien de bezuinigingen én de noodzaak om de WSW te herstructuren, is een herstructureringsfaciliteit in het leven geroepen. Dit budget kan ingezet worden om het redesign van de SW-sector vorm te geven. De herstructurering kan onderdeel zijn van bredere aanpassing van de uitvoering van de sociale zekerheid door de gemeenten. De herstructureringsfaciliteit betreft alleen de aanpassing van de uitvoering van de Wsw en de daarmee gepaard gaande kosten. Dat betekent dat de herstructureringsmiddelen alleen voor de aanpassing van de uitvoering van de Wsw mogen worden ingezet. Twee jaar na de start van deze operatie bekijken Rijk en VNG of aanvullende maatregelen en/of extra middelen noodzakelijk zijn. Gemeenten bepalen het ambitieniveau en kiezen de specifieke maatregelen om de ambities te realiseren. Om van deze faciliteit gebruik te kunnen maken dienen gemeenten herstructureringsplannen in. Aan deze plannen zijn criteria verbonden en de plannen worden getoetst door een onafhankelijke commissie die de minister adviseert. Eén van de criteria is dat het plan met de gemeenteraad besproken dient te zijn. De aanvraag om in aanmerking te komen voor deze faciliteit dient uiterlijk 30 april 2012 te zijn ingediend. Herstructureringsplan uitvoering Wsw De concept aanvraag gaat uit van enerzijds een stuk investering in Atlant Groep en anderzijds van kostenreductie. Met dit gegeven wordt met het plan beoogd de Atlant Groep meer toekomst bestendig te maken. De eerste beweging heeft bij de Atlant Groep gezorgd voor de primaire beweging van binnen naar buiten in de afgelopen tien jaar. Dit onderhavige plan draagt fundamenteel bij deze tweede beweging buiten zijn, buiten blijven naar een nieuw leerwerk concept (zie paragraaf 3 Ambities en doelen ). In het bepalen van de doelen en maatregelen in het plan zijn de volgende criteria gehanteerd: 1. is in harmonie met de bestuurlijk vastgestelde koers van de AG en levert, indien van toepassing en mogelijk, een bijdrage aan het optimaliseren van het ketenklantproces 2. draagt bij aan een hogere kwaliteit, effectiviteit en financiële gezondheid van de bedrijfsvoering Wsw en dit leidt tevens tot verbetering van het exploitatieresultaat op korte- en/of lange termijn en/of 3. draagt bij aan een efficiënte en transparante bedrijfsvoering SW en/of 4. draagt substantieel bij in het terugdringen van het verwachte tekort op de exploitatiebegroting op korte- en/of lange termijn. In paragraaf 4 van het plan staan de maatregelen met de verwachte investering en opbrengst benoemd. De herstructurering moet wel in een breder perspectief gezien worden, in relatie met andere wijzigingen die op ons afkomen, zoals invoering WWNV, decentralisatie AWBZ en Jeugdzorg. Dat betekent dat de resultaten voor de verschillende activiteiten vanuit de ketenkosten beoordeeld zullen worden, zoals bij de maatregel m.b.t. de uitstroom niet doelgroep Wsw. Bedoeld wordt dat naar de totale keten gekeken wordt wat de financiële consequenties zijn en vervolgens worden keuzes gemaakt voor de aanpak op de meest adequate, passende wijze en financieel meest gunstig. Er is grote urgentie bij de uitvoering van het Herstructureringsplan. Hoewel Atlant Groep de afgelopen jaren aanzienlijke positieve bedrijfsresultaten heeft gerealiseerd, ontstaat er bij ongewijzigd beleid een tekort van 5.172.117 in 2018 op enkel de uitvoering van de Wsw (tabel blz. 8 Herstructureringsplan). Omdat de gemeenten risicodrager zijn, moeten zij eventuele negatieve bedrijfsresultaten afdekken. Het hoeft verder geen betoog dat herstructurering noodzakelijk is. Na uitvoering van het herstructureringsplan wordt er van uitgegaan dat in 2018 een licht positief bedrijfsresultaat op het onderdeel Wsw gerealiseerd wordt ( 112.547,-, blz. 8 Herstructureringsplan). 2

Dit Herstructureringsplan levert onder andere de volgende resultaten op: (financieel) toekomstbestendige werkgeversconcepten (groepsdetacheringen) zorgvuldige (her)plaatsing van medewerkers naar een passende werkplek met een professioneel diagnosecentrum sluitende eenduidige aanpak werkgeversbenadering door Werkgeversplein Atlant Partnership kostenreductie op diverse terreinen, o.a. personeelskosten en ziekteverzuim realisatie van (ver)plaatsing medewerkers die niet voldoen aan ondergrens, op de meest passende kostenefficiënte plaats in de keten een licht positief bedrijfsresultaat voor uitvoering Wsw in 2018. Gerealiseerd dient te worden dat het plan in de loop van de tijd aangepast c.q. bijgestuurd kan worden in verband met nieuw beleid of wijzigende taakstellingen. De genoemde maatregelen in het plan kunnen dus in de tijd wijzigen als daar aanleiding voor is. Het realiseren van de genoemde doelstellingen in het plan is wel nadrukkelijk van belang om in aanmerking te (blijven) komen voor de beschikbare middelen van het Rijk. In de regelgeving met betrekking tot de herstructureringsfaciliteit is deze optie tot bijsturing ook uitdrukkelijk benoemd. De gemeenten gaan de voortgang nadrukkelijk volgen. 4. Achtergronden en beleidshistorie De gemeenten Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren nemen deel in de Gemeenschappelijke Regeling Atlant Groep en zijn daarmee tevens eigenaar, opdrachtgever en risicodrager. De gemeente Geldrop-Mierlo heeft een inkooprelatie op het gebied van de Wsw-plaatsen met de Atlant Groep. Door de gemeente Geldrop-Mierlo wordt deelgenomen in de aanvraag voor dat deel van het budget dat betrekking heeft op de gepleegde inkoop bij de Atlant Groep. Genoemde gemeenten hebben de intentie om gezamenlijk een aanvraag in te dienen omdat het gaat om het gezamenlijk sw-bedrijf. Dat betekent dat het wenselijk is dat er een eenduidig gezamenlijke aanvraag ingediend wordt. Immers de gemeenten staan voor dezelfde doel en taakstelling. 5. Financiën en risico's De hoogte van de bijdrage uit de faciliteit is voor de gezamenlijke gemeenten Asten, Deurne, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren maximaal een bedrag van ongeveer 9,2 miljoen. De gemeenten moeten van dit bedrag zelf 25% als cofinanciering inbrengen. Door het Algemeen Bestuur van de Atlant Groep is (tijdens het portefeuillehouderoverleg soza, d.d. 2 februari 2012) het principe besluit genomen deze cofinanciering te bekostigen uit het positief bedrijfsresultaat 2011 en reserveringen van de Atlant Groep. Dit besluit moet in de eerstvolgende vergadering van het Algemeen Bestuur, d.d. 26 maart 2012, nog bekrachtigd worden. In de aanvraag is een schema opgenomen (blz. 22) met het maximale trekkingsrecht per gemeente en de hoogte van de eigen bijdrage. De toegekende middelen worden in jaarlijkse tranches uitbetaald. De middelen worden door het Rijk aan de individuele gemeente toegekend en door het ministerie rechtstreeks overgemaakt naar diezelfde individuele gemeente. De eerder benoemde machtiging dient er slechts toe dat de gemeente Helmond namens de gezamenlijke gemeenten in de regio Helmond de aanvraag indient. 3

In de aanvraag wordt uitgegaan van een hoger bedrag (11,57 miljoen) om te investeren in de herstructurering Wsw dan op grond van de landelijke verdeelsleutel (9,2 miljoen) beschikbaar is. Het verschil (2,37 miljoen) wordt gefinancierd uit de reserves (weerstandsvermogen) van de Atlant Groep. Mogelijk komt in 2014 via het ministerie van Szw, na een evaluatie, extra geld beschikbaar. Landelijk wordt gesproken over 100 miljoen. De investeringen en de te ontvangen tranches lopen in de beginjaren niet synchroon. In aanvang van het herstructureringstraject worden meer middelen geïnvesteerd dan uit de jaarlijkse betalingen (tranches) ontvangen wordt. Dat betekent dat er voorfinanciering noodzakelijk is. De voorfinanciering van de investeringen wordt gefinancierd uit de reserves van de Atlant Groep. 7. Juridische aspecten De herstructurering van de Wsw is een onderdeel van de stelselwijziging Wet werken naar vermogen en heeft raakvlakken met de stelselwijziging decentralisatie AWBZ en Jeugdzorg. 8. Communicatie en draagvlak Het plan is in samenspraak met de deelnemende gemeenten in de gemeenschappelijke regeling en de Atlant Groep opgesteld. Tevens is een projectleider aangesteld. Het herstructureringsplan is in het portefeuillehouderoverleg sociale zaken d.d. 30 februari 2012 goedgekeurd om door te leiden naar de gemeenteraad. Zodra uw Raad het herstructureringsplan heeft vastgesteld, wordt de machtiging door het college ondertekend en naar de gemeente Helmond verzonden. Het plan dient uiterlijk 30 april te zijn ingediend. 9. Uitvoering en realisatie Zie punt 8. 10. Voortgang en evaluatie Jaarlijks dient een verantwoording naar het Rijk plaats te vinden. Middels een raadsinformatiebrief wordt de raad hiervan op de hoogte gehouden. 11. Voorstel 1. Het herstructureringsplan uitvoering Wsw GR Atlant Groep vast te stellen; 2. Kennis te nemen van het voorstel waarbij het college van burgemeester en wethouders van Deurne het college van burgemeester en wethouders van Helmond machtigt om de aanvraag voor de herstructurering Wsw in te dienen. Burgemeester en wethouders van Deurne, De secretaris, De burgemeester, (G.J.C. Kusters) (H.J. Mak) 4

Nr. 21a DE RAAD DER GEMEENTE DEURNE gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 6 maart 2012, nr. 21; gehoord de commissie Samenleving d.d. 14 maart 2012; gelet op het bepaalde in artikel ; BESLUIT 1. Het herstructureringsplan uitvoering Wsw GR Atlant Groep vast te stellen; 2. Kennis te nemen van het voorstel waarbij het college van burgemeester en wethouders van Deurne het college van burgemeester en wethouders van Helmond machtigt om de aanvraag voor de herstructurering Wsw in te dienen.. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 10 apil 2012. De griffier De voorzitter, (R.J.C.M. Rutten) (H.J. Mak) 1